Ο Άλλεν Γκίνσμπεργκ (Irwin Allen Ginsberg, 3 Ιουνίου 1926 – 5 Απριλίου 1997) ήταν Αμερικανός ποιητής. Αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της λογοτεχνικής γενιάς των μπητ, γνωστός κυρίως για τα ποιήματά του Ουρλιαχτό (Howl) και Καντίς (Kaddish).
Βιογραφία
Ο Γκίνσμπεργκ γεννήθηκε το 1926 στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρσεϊ και μεγάλωσε στο Πάτερσον. Ο πατέρας του, Λουίς Γκίνσμπεργκ, ήταν δάσκαλος και ποιητής, φέρνοντας από νωρίς τους δύο γιους του σε επαφή με την ποίηση. Η μητέρα του, Ναόμι Λεβί Γκίνσμπεργκ ήταν επίσης δασκάλα και παράλληλα μέλος του κομμουνιστικού κόμματος, γεγονός που συνδυάστηκε με συμμετοχή του ίδιου του Γκίνσμπεργκ σε αρκετές πολιτικές συγκεντρώσεις, από νεαρή ηλικία. Το 1932, η Ναόμι Γκίνσμπεργκ εμφάνισε για πρώτη φορά στοιχεία νευρικού κλονισμού και τα επόμενα χρόνια η ψυχική της υγεία παρέμεινε ασταθής συνοδευόμενη από μακροχρόνιες παραμονές της σε ψυχιατρικές κλινικές, με κρίσεις επιληψίας και συμπτώματα παράνοιας. Η προβληματική σχέση του Γκίνσμπεργκ με τη μητέρα του, αποτυπώθηκε χαρακτηριστικά στο ποίημα του Καντίς.
Σε ηλικία περίπου έντεκα ετών, ο Γκίνσμπεργκ επέδειξε πρώιμα δείγματα ευαισθητοποίησής του σε πολιτικά ζητήματα, αποστέλοντας σχετικές επιστολές του στην εφημερίδα New York Times. Στο γυμνάσιο, ήρθε σε επαφή με το έργο του Ουώλτ Ουίτμαν μετά από απαγγελία ποιήματος του από τον καθηγητή, του Frances Durbin, γεγονός που ο ίδιος ο Γκίνσμπεργκ αναφέρει ως μία από τις πιο ξεχωριστές στιγμές των σχολικών του χρόνων.
Το 1943 αποφοίτησε από το γυμνάσιο και άρχισε νομικές σπουδές με υποτροφία στο κολέγιο του πανεπιστημίου Columbia. Εκεί γνώρισε τον Lucien Carr και μέσω αυτού αρκετούς από τους μελλοντικούς συγγραφείς της μπητ γενιάς, όπως τον Τζακ Κέρουακ και τον Γουίλιαμ Μπάροουζ. Η περίοδος αυτή υπήρξε ταραχώδης για τον Γκίνσμπεργκ, περιλαμβάνοντας μια προσωρινή αποβολή του από το πανεπιστήμιο καθώς και πειραματισμούς του με ψυχοτρόπες ουσίες που συνεχίστηκαν για πολλά χρόνια. Παράλληλα, φαίνεται πως αποφάσισε οριστικά να αφοσοιωθεί στην ποίηση. Τον Ιούνιο του 1949 συννελήφθη για συμμετοχή σε κλοπές τις οποίες είχαν διαπράξει φίλοι του. Ως ενναλακτική επιλογή απέναντι στην φυλάκισή του, οι πρώην καθηγητές του Mark Van Doren και Lionel Trilling, φρόντισαν να εκτίσει την ποινή του στο ψυχιατρικό ινστιτούτο του πανεπιστημίου, όπου παρέμεινε για συνολικά οκτώ μήνες και στο διάστημα αυτό συνδέθηκε φιλικά με το συγγραφέα Καρλ Σόλομον, ο οποίος ακολουθούσε θεραπεία για την κατάθλιψη.
Τον Οκτώβριο του 1955, ο Γκίνσμπεργκ απήγγειλε δημόσια ένα μέρος του ποιήματός του Ουρλιαχτό στην Six Gallery του Σαν Φρανσίσκο ενώ στην εκδήλωση συμμετείχαν ακόμα οι ποιητές Γκάρι Σνάιντερ και Μάικλ Μακλούρ. Ο εκδότης Λώρενς Φερλινγκέττι, ο οποίος παρευρέθηκε στην εκδήλωση, προσφέρθηκε άμεσα να δημοσιεύσει το έργο του, στον εκδοτικό του οίκο City Lights. Το Ουρλιαχτό δημοσιεύτηκε τελικά το 1956 με μία εισαγωγή του William Carlos Williams. Πολύ σύντομα απαγορεύτηκε ως άσεμνο, αλλά έπειτα από μια σειρά δικών επετράπη τελικά να συνεχιστεί η κυκλοφορία του. Τα επόμενα χρόνια, μαζί με τον ποιητή Πίτερ Ορλόφσκι, πραγματοποίησε ταξίδια στο Παρίσι, στην Ταγγέρη, στο Μεξικό, στην Ελλάδα, στην Αφρική και στην Ινδία. Η παραμονή του στην Ινδία είχε διάρκεια περίπου δεκαπέντε μήνες και συνδυάστηκε με μία ευρύτερη πνευματική και θρησκευτική αναζήτηση του, που κατέληξε στο να ασπαστεί το βουδισμό. Επέστρεψε στην Αμερική το 1963 συμμετέχοντας στο Συνέδριο Ποίησης του Βανκούβερ μαζί με αρκετούς ακόμα σύγχρονους πειραματικούς ποιητές.
Στην περίοδο του πολέμου του Βιετνάμ συμμετείχε ενεργά στις αντιπολεμικές διαδηλώσεις ενώ σε όλη τη διάρκεια των δεκαετιών του 1970 και 1980 είχε γενικά έντονη πολιτική δράση, με συμμετοχή σε κινήματα υπέρ των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων, κατά της κατοχής πυρηνικών όπλων ή για την προστασία του περιβάλλοντος.
Αποτέλεσε μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Γραμμάτων, ιδιότητα με την οποία προσπάθησε να προωθήσει το σύνολο της μπητ λογοτεχνίας, ενώ το 1986 έγινε επίτιμος καθηγητής φιλολογίας στο Brooklyn College. Το 1993 τιμήθηκε επίσης από τον υπουργό πολιτισμού της Γαλλίας Τζακ Λανγκ με το μετάλλιο Τεχνών και Γραμμάτων Chevalier des Arts et des Lettres. Πέθανε το 1997 στη Νέα Υόρκη.
Βιβλιογραφία
Έργα του Γκίνσμπεργκ
Howl and Other Poems (1956)
Kaddish and Other Poems (1961)
Reality Sandwiches (1963)
The Yage Letters (1963) – αλληλογραφία του με τον William S. Burroughs
Planet News (1968)
The Gates of Wrath: Rhymed Poems 1948–1951 (1972)
The Fall of America: Poems of These States (1973)
Iron Horse (1972)
Mind Breaths (1978)
Plutonian Ode: Poems 1977–1980 (1982)
Collected Poems: 1947–1980 (1984)
White Shroud Poems: 1980–1985 (1986)
Cosmopolitan Greetings Poems: 1986–1993 (1994)
Howl Annotated (1995)
Iluminated Poems (1996)
Selected Poems: 1947–1995 (1996)
Death and Fame: Poems 1993–1997 (1999)
Ελληνικές εκδόσεις
Ουρλιαχτό δίγλωσση έκδοση, εισαγωγή, μετάφραση, σημειώσεις Γιάννης Λειβαδάς Ηριδανός 2007
Σειρά φυλλαδίων ποίησης: Allen Ginsberg - Μπλουζ του πορθμού του Μπέρινγκ, μετάφραση Γιάννης Λειβαδάς Άκρον 2000
Ανθολογία Μπιτ Ποίησης, εισαγωγή, μετάφραση Γιάννης Λειβαδάς Ροές 2003
Ποιητές του κόσμου, εισαγωγή, μετάφραση Γιάννης Λειβαδάς Έλευσις 2007
Ανθολογία Αμερικανικής Ποίησης του Εικοστού Αιώνα εισαγωγή, μετάφραση, σημειώσεις Γιάννης Λειβαδάς Ηριδανός 2007
Τα Οράματα Μιας Απίθανης Γενιάς/Στοιχεία για την Beat Generation Γιάννης Λειβαδάς Κέδρος 2011
Πλουτώνια Ωδή
Ποιήματα (εκδ. Εκδοτική Θεσσαλονίκης)
Ποιήματα (εκδ. Σόκολη)
Ημερολόγια
Πηγές
Miles Barry, Ginsberg: A Biography, Virgin Publishing Ltd (2001) ISBN 0-7535-0486-3
Schumacher Michael, Dharma Lion: A Biography of Allen Ginsberg, St. Martin's Press (1994)
Παραπομπές
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb119049903. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. 11853940X. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2015.
«Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Allen-Ginsberg. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
RKDartists. 375965. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) SNAC. w64q7thm. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Find A Grave. 7477649. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Internet Speculative Fiction Database. 22260. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Luminous-Lint. Allen__Ginsberg. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
filmportal.de. 4175fdc100ed47c196058025c9f423f4. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2014.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2014.
muse.jhu.edu/journals/not/summary/v067/67.4.luttmann.html.
muse.jhu.edu/journals/notes/v067/67.4.luttmann.html.
www.nytimes.com/movie/review?res=9906E5D61E38F936A1575BC0A96F958260.
www.discogs.com/Fugs-Tenderness-Junction/release/1616883.
www.discogs.com/Cornershop-When-I-Was-Born-For-The-7th-Time/release/1261648.
www.allaboutjazz.com/ginsbergs-america-and-jazz-by-aaj-staff.php.
www.allmusic.com/artist/james-ilgenfritz-mn0002297215.
www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/07407709908571306.
www.huffingtonpost.com/joe-woodward/hagiography-writing-the-l_b_802072.html.
www.huffingtonpost.com/michele-somerville/post_863_b_719676.html.
www.sfgate.com/books/article/Allen-Ginsberg-photos-in-S-F-exhibit-4540069.php.
www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=4057152.
www.4shared.com/mp3/LzULzcEy/allen_ginsberg_-_howl_and_othe.html.
www.musicstack.com/genre/spoken-word.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Nuvola apps kaboodle.png Άλλεν Γκίνσμπεργκ (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
http://www.e-poema.eu/dokimio.php?id=94&pid=16 - "Γιάννης Λειβαδάς: "Σχετικά με τον Γκίνσμπεργκ και το Ουρλιαχτό"
The Allen Ginsberg Trust
Poets.org - Περιέχει ποιήματα και σχετικά άρθρα
Naropa Audio Archives: Allen Ginsberg class (August 6th, 1976) - Διαλέξεις του Γκίνσμεργκ (αρχεία ήχου)
Blue Neon Alley – Allen Ginsberg directory - Αρχείο συνδέσμων για τον Γκίνσμπεργκ και το έργο του
Ραδιοφωνική συνέντευξη στον Don Swaim (CBS Radio)
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
