Η ταινία Σαγκάη Εξπρές (αγγλ. Shanghai Express) είναι δράμα παραγωγής 1932 σε σκηνοθεσία Γιόζεφ Φον Στέρνμπεργκ. Το σενάριο της ταινίας βασίζεται στο ομώνυμο διήγημα του Χάρι Χέρβεϊ, το οποίο διασκεύασε για τη μεγάλη οθόνη ο Τζουλς Φέρθμαν. Το διήγημα του Χέρβεϊ βασίζεται με τη σειρά του σε αληθινό γεγονός που έλαβε χώρα τον Μάιο του 1925 όταν λίγο πριν το ξέσπασμα του Κινέζικου Εμφυλίου Πολέμου, αντάρτες αιχμαλώτισαν τους επιβάτες της αμαξοστοιχίας με προορισμό τη Σαγκάη. Όλοι οι αιχμάλωτοι ελευθερώθηκαν με επιτυχία[1][2]. Πρωταγωνιστές της ταινίας είναι η Μάρλεν Ντίτριχ και ο Κλάιβ Μπρουκ. Η ταινία αποτέλεσε την τέταρτη από τις 7 συνεργασίες της Ντίτριχ με τον Φον Στέρνμπεργκ.
Η ταινία έλαβε 3 υποψηφιότητες για βραβείο Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και βραβεύτηκε με Όσκαρ Φωτογραφίας.
Υπόθεση
Η περίληψη πλοκής σε αυτό το λήμμα είναι ημιτελής
Η αμαξοστοιχία "Σαγκάη Εξπρές" αναχωρεί από το Πεκίνο με προορισμό τη Σαγκάη, κατά τη διάρκεια του κινέζικου εμφυλίου πολέμου. Η είδηση που κάνει όμως μεγαλύτερο "σούσουρο" στο τρένο είναι το γεγονός ότι στο τρένο ταξιδεύει, μαζί με τους υπόλοιπους και η Σάγκαη Λίλι (Μάρλεν Ντίτριχ), μια πόρνη πολυτελείας ξακουστή σε ολόκληρη την Κίνα. Η Λίλι της οποίας η ζωή καλύπτεται από ένα πέπλο μυστηρίου, συναντά στην αμαξοστοιχία τον πρώην της εραστή και παρολίγον σύζυγο, γιατρό Ντόναλντ Χάρβεϊ (Κλάιβ Μπρουκ). Οι δυο τους είχαν χωρίσει 5 χρόνια πριν όταν η Λίλι, προσπάθησε να τον δοκιμάσει στήνοντάς του κάποιο γυναικείο κόλπο. Ο χωρισμός τους ώθησε τη Λίλι στην πορνεία και τον Ντόναλντ σε μια μοναχική ζωή. Οι σχέσεις μεταξύ τους αναθερμαίνονται, αλλά ο Ντόναλντ δεν εμπιστεύεται ακόμα τη Λίλι. Όταν οι αντάρτες σταματάνε το τρένο και κρατάνε τον Ντόναλντ ως αιχμάλωτο, η Λίλι μπαίνει σε δίλημμα, καθώς καλείται να θυσιάσει την τιμή της προκειμένου να σώσει τον άνδρα που αγάπησε και εξακολουθεί να αγαπά.
Σημειώσεις
Ταινία του 1932 σε σκηνοθεσία Γιόζεφ Φον Στέρνμπεργκ, βασισμένη σε διήγημα του Χάρι Χέρβεϊ. Η ταινία σηματοδότησε την τέταρτη συνεργασία μεταξύ του Στέρνμπεργκ και της μούσας του Μάρλεν Ντίτριχ, ήταν η εμπορικότερη για το έτος 1932 στο αμερικανικό box-office. Η πρώτη συνεργασία του Φον Στέρνμπεργκ με τη Ντίτριχ ήταν στην ταινία Ο γαλάζιος άγγελος (Der Blaue Engel, 1930), που χάρισε και στους δυο παγκόσμια αναγνωρισιμότητα. Ακολούθησαν οι ταινίες Μαρόκο (Morocco, 1930) και Κατάσκοπος Χ-27 (Dishonored, 1931), ενώ το ζευγάρι συνεργάστηκε σε συνολικά 7 ταινίες.
Η ταινία φημίζεται μέχρι και σήμερα για τη νεωτεριστική της φωτογραφία με το αχνό σκούρο χρώμα, υπεύθυνος για την οποία, σύμφωνα με την Μαρλέν Ντίτριχ, ήταν ο ίδιος ο Φον Στέρνμπεργκ κι όχι ο Λι Γκαρμς, το όνομα του οποίου αναφέρεται στους τίτλους έναρξης[3]. Ο Φον Στένμπέργκ ήταν επίσης υπεύθυνος για την καλλιτεχνική επιμέλεια της ταινίας καθώς ο ίδιος, σε συνεργασία με τον Χανς Ντάιερ, σχεδίασε τα ατμοσφαιρικά σετ, τα οποία της έδωσαν ζωή. Στη συγγραφή του σεναρίου συμμετείχε επίσης και ο σκηνοθέτης Χάουαρντ Χοκς. Για την ταινία επιστρατεύτηκαν 1.000 κινέζοι κομπάρσοι που έμεναν στο Λος Άντζελες. Οι κομπάρσοι εμφανίζονται στην ταινία να μιλούν καντονέζικα, αντί για μανδαρινικά που μιλούν οι κάτοικοι της Βόρειας Κίνας. Η προβολή της ταινίας στην Κίνα αρχικά απαγορεύτηκε. Η Κίνα επίσης θέλησε να θέσει βέτο στην παγκόσμια προβολή της ταινίας, το απέσυρε όμως όταν η εταιρία παραγωγής Paramount έδωσε υπόσχεση, ότι δεν επρόκειτο να χρηματοδοτήσει άλλη ταινία με θέμα την πολιτική κατάσταση της Κίνας[4].
Βραβεία
Η ταινία βρέθηκε υποψήφια για 3 όσκαρ, μεταξύ των οποίων και για όσκαρ καλύτερης ταινίας, το οποίο έχασε από την ταινία του Έντμουντ Γκούλντινγκ Γκραντ Οτέλ (Grand Hotel, 1932), ενώ ο Φον Στέρνμπεργκ έχασε το Όσκαρ Σκηνοθεσίας από το Φρανκ Μπορζέιγκι, που κρίθηκε νικητής για την ταινία Bad Girl. Το μοναδικό βραβείο που κατάφερε να αποσπάσει η ταινία ήταν εκείνο για την ασπρόμαυρη φωτογραφία της[5].
Βραβεία Ακαδημίας Κινηματογράφου (Όσκαρ)
Βράβευση:
Φωτογραφίας σε ασπρόμαυρη ταινία – Λι Γκαρμς
Υποψηφιότητα:
Καλύτερης Ταινίας - Άντολφ Ζούκερ
Σκηνοθεσίας - Γιόζεφ Φον Στέρνμπεργκ
Παραπομπές
Carl Crow, a Tough Old China Hand: The Life, Times, and Adventures of an American in Shanghai by Paul French, (2006) ISBN 962-209-802-9.
Outrage at Lincheng: China Enters the Twentieth Century by Michael J. Nozinski, (1990)
Landazuri, Margarita. "Shanghai Express." Turner Classic Movies. Retrieved: July 2, 2015.
Shanghai Express στην IMDb
«The 5th Academy Awards (1932) Nominees and Winners». oscars.org. Ανακτήθηκε στις February 6, 2014.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Σαγκάη Εξπρές στην IMDb
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
