Το βραβείο Όσκαρ καλύτερου πρωτότυπου τραγουδιού (αγγλικά:Academy Award for Best Original Song) είναι ένα από τα βραβεία που απονέμει κάθε χρόνο η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών. Για να είναι υποψήφιο ένα τραγούδι πρέπει να είναι πρωτότυπο, να έχει γραφεί δηλαδή ειδικά για τις ανάγκες της ταινίας που ακούγεται. Δεν βραβεύονται τραγούδια που ήταν ήδη γνωστά πριν την προβολή της ταινίας ή ενσωματώνουν στοιχεία από παλιότερες συνθέσεις.
Υποψηφιότητες
Αρχικά τα μέλη της ακαδημίας που ασχολούνται με τη σύνθεση τραγουδιών επιλέγουν τα υποψήφια τραγούδια. Ο αριθμός των υποψηφιοτήτων δεν είναι σταθερός κάθε χρόνο. Σύμφωνα με τους σημερινούς κανόνες μπορεί να είναι πέντε ή τρεις, ανάλογα με το συνολικό αριθμό τραγουδιών που έχουν υποβληθεί για αξιολόγηση. Στη συνέχεια όλα τα μέλη της ακαδημίας ψηφίζουν για το καλύτερο ανάμεσα στα υποψήφια τραγούδια και το βραβείο απονέμεται στην ετήσια τελετή των Όσκαρ. Το βραβείο δίνεται στο συνθέτη και στιχουργό του τραγουδιού και όχι στον ερμηνευτή (ο οποίος βέβαια σε κάποιες περιπτώσεις είναι κοινός με το συνθέτη). Τα τελευταία χρόνια η ακαδημία έχει περιορίσει το μέγιστο αριθμό συντελεστών που μπορούν να βραβευτούν για ένα τραγούδι σε τρεις.
Βραβευμένα τραγούδια
Έτος Τραγούδι Ταινία Συνθέτης Στιχουργός
1934 "The Continental " Ο διαζευγμένος Κον Κόνραντ Χερμπ Μάγκιντσον
1935 "Lullaby of Broadway" Οι χρυσωρύχοι του 1935 Χάρι Γουόρεν Αλ Ντιούμπιν
1936 "The Way You Look Tonight" Swing Time Τζερόμ Κερν Ντόροθι Φιλντς
1937 "Sweet Leilani" Waikiki Wedding Χάρι Όουενς Χάρι Όουενς
1938 "Thanks for the Memory" Η Μεγάλη Εκπομπή του 1938 Ραλφ Ρέιντζερ Λέο Ρόμπιν
1939 "Over the Rainbow" Ο Μάγος του Οζ Χάρολντ Άρλεν Γιπ Χάρμπουργκ
1940 "When You Wish Upon a Star" Πινόκιο Λι Χαρλάιν Νεντ Γουάσιγκτον
1941 "The Last Time That I Saw Paris" Lady Be Good Τζερόμ Κερν Όσκαρ Χαμερστάιν
1942 "White Christmas" Μουσική Παρέλαση (Holiday Inn) Έρβινγκ Μπέρλιν Έρβινγκ Μπέρλιν
1943 "You'll Never Know" Φρίσκο (Hello, Frisco, Hello) Χάρι Γουόρεν Μακ Γκόρντον
1944 "Swinging on a Star" Ο Δρόμος της Αγάπης (Going My Way) Τζέιμς βαν Χάουζεν Τζόνι Μπερκ
1945 "It Might As Well Be Spring" Νύχτες τ' Απρίλη (State Fair) Ρίτσαρντ Ρότζερς Όσκαρ Χαμερστάιν
1946 "On the Atchison, Topeka and the Santa Fe" The Harvey Girls Χάρι Γουόρεν Τζόνι Μέρσερ
1947 "Zip-A-Dee-Doo-Dah" Το Τραγούδι του Νότου (Song of the South) Άλι Ρούμπελ Ρέι Τζίλμπερτ
1948 "Buttons and Bows" Το Χλωμό Πρόσωπο (The Paleface) Τζέι Λίβινγκστον Ρέι Έβανς
1949 "Baby, It's Cold Outside " Η Κόρη του Ποσειδώνα (Neptune's Daughter) Φρανκ Λέσερ Φρανκ Λέσερ
1950 "Mona Lisa" Ο Προδότης (Captain Carey, U.S.A.) Τζέι Λίβινγκστον Ρέι Έβανς
1951 "In the Cool, Cool, Cool of the Evening" Παντρεύουν τον πατέρα μου (Here Comes the Groom)" Χόγκι Καρμάικλ Τζόνι Μέρσερ
1952 "High Noon (Do Not Forsake Me, Oh My Darlin')" Το τρένο θα σφυρίξει τρεις φορές (High Noon) Ντιμίτρι Τιόμκιν Νεντ Γουάσιγκτον
1953 "Secret Love" Η Γυναίκα με το Μαστίγιο (Calamity Jane) Σάμι Φέιν Πολ Φράνσις Γουέμπστερ
1954 "Three Coins in the Fountain" Πιστεύουμε στον Έρωτα (Three Coins in the Fountain) Τζουλ Στάιν Σάμι Καν
1955 "Love Is a Many-Splendored Thing" Έκσταση και πάθος (Love Is a Many-Splendored Thing) Σάμι Φέιν Πολ Φράνσις Γουέμπστερ
1956 "Whatever Will Be, Will Be (Que Sera, Sera)" Ο Άνθρωπος που Γνώριζε Πολλά (The Man Who Knew Too Much) Τζέι Λίβινγκστον Ρέι Έβανς
1957 "All the Way" Ο Χαρτοπαίκτης Τραγουδιστής (The Joker Is Wild) Τζέιμς Βαν Χάουζεν Σάμι Καν
1958 "Gigi" Ζιζί (Gigi) Φρέντρικ Λέβ Άλαν Τζέι Λέρνερ
1959 "High Hopes" Μια τρύπα στο κεφάλι (A Hole in the Head) Τζέιμς βαν Χάουζεν Σάμι Καν
1960 "Τα παιδιά του Πειραιά" Ποτέ την Κυριακή Μάνος Χατζιδάκις Μάνος Χατζιδάκις
1961 "Moon River" Πρόγευμα στο Τίφανις (Breakfast At Tiffany's) Χένρυ Μαντσίνι Τζόνι Μέρσερ
1962 "Days of Wine and Roses" Μέρες Κρασιού και Λουλουδιών (Days of Wine and Roses) Χένρυ Μαντσίνι Τζόνι Μέρσερ
1963 "Call Me Irresponsible" Όταν ο Μπαμπάς Διασκεδάζει (Papa's Delicate Condition) Τζέιμς βαν Χάουζεν Σάμι Καν
1964 "Chim Chim Cher-ee" Μαίρη Πόππινς Ρίτσαρντ Μ. Σέρμαν, Ρόμπερτ Μπ. Σέρμαν Ρίτσαρντ Μ. Σέρμαν, Ρόμπερτ Μπ. Σέρμαν
1965 "The Shadow of Your Smile" Πύργοι στην άμμο (The Sandpiper) Τζόνι Μέιντελ Πολ Φράνσις Γουέμπστερ
1966 "Born Free" Born Free Τζον Μπάρι Ντον Μπλακ
1967 "Talk to the Animals" Δόκτωρ Ντούλιτλ (Doctor Dolittle) Λέσλι Μπρικούς Λέσλι Μπρικούς
1968 "The Windmills of Your Mind" Υπόθεση Τόμας Κράουν Μισέλ Λεγκράν Άλαν Μπέργκμαν, Μέριλιν Μπέργκμαν
1969 "Raindrops Keep Fallin' on My Head" Οι Δύο Ληστές (Butch Cassidy & The Sundance Kid) Μπερτ Μπάκαρα Χαλ Ντέιβιντ
1970 "For All We Know" Ερωτικά Ζευγάρια και τόσοι άλλοι γύρω τους (Lovers and Other Strangers) Φρεντ Κέιρλιν Ρομπ Γουίλσον, Άρθουρ Τζέιμς
1971 "Τραγούδι τίτλων της ταινίας Shaft" Shaft Άιζακ Χέιζ Άιζακ Χέιζ
1972 "The Morning After " Η Περιπέτεια του Ποσειδώνα (The Poseidon Adventure) Αλ Κάσα, Τζόελ Χίρσχορν Αλ Κάσα, Τζόελ Χίρσχορν
1973 "The Way We Were " Τα καλύτερά μας χρόνια (The Way We Were) Μέρβιν Χέμλις Άλαν Μπέργκμαν, Μέριλιν Μπέργκμαν
1974 "We May Never Love Like This Again" Ο Πύργος της Κολάσεως (The Towering Inferno) Αλ Κάσα, Τζόελ Χίρσχορν Αλ Κάσα, Τζόελ Χίρσχορν
1975 "I'm Easy" Νάσβιλ (Nashville) Κιθ Κάρανταιν Κιθ Κάρανταιν
1976 "Evergreen " Ένα Αστέρι Γεννιέται (A Star Is Born) Μπάρμπρα Στρέιζαντ Πολ Ουίλιαμς
1977 "You Light Up My Life" You Light Up My Life Τζόζεφ Μπρουκς Τζόζεφ Μπρουκς
1978 "Last Dance" Απόψε Χορεύουμε (Thank God It's Friday) Πολ Τζάμπαρα Πολ Τζάμπαρα
1979 "It Goes Like It Goes" Νόρμα Ρέι (Norma Rae) Ντέιβιντ Σάιρ Νόρμαν Γκίμπελ
1980 "Fame" Στον Πυρετό της Δόξας (Fame) Μάικλ Γκορ Ντιν Πίτσφορντ
1981 "Μουσικό θέμα της ταινίας Arthur (Best That You Can Do)" Άρθουρ, Αυτός ο Καταπληκτικός Κύριος (Arthur) Μπερτ Μπάκαρα, Κάρολ Μπάγιερ Σάγκερ, Κρίστοφερ Κρος, Πίτερ Άλεν Μπερτ Μπάκαρα, Κάρολ Μπάγιερ Σάγκερ, Κρίστοφερ Κρος, Πίτερ Άλεν.
1982 "Up Where We Belong" Ιπτάμενος και Τζέντλεμαν (An Officer And A Gentleman) Τζακ Νίτσκε, Μπάφι Σεντ-Μαρί Γουίλ Τζένινγκς
1983 "Flashdance... What a Feeling" Flashdance Τζόρτζιο Μορόντερ Κιθ Φόρσεϊ, Αϊρίν Κάρα
1984 "I Just Called to Say I Love You" Η γυναικάρα με τα κόκκινα (The Woman in Red) Στίβι Γουόντερ Στίβι Γουόντερ
1985 "Say You, Say Me" Λευκές Νύχτες (White Nights) Λάιονελ Ρίτσι Λάιονελ Ρίτσι
1986 "Take My Breath Away" Τοπ Γκαν Τζιόρτζιο Μοροντέρ Τομ Γουίτλοκ
1987 "(I've Had) The Time of My Life" Dirty Dancing Φρανκ Πρέβιτ, Τζο ντε Νίκολα, Ντόναλντ Μάρκοβιτς Φρανκ Πρέβιτ
1988 "Let the River Run" Εργαζόμενο Κορίτσι (Working Girl) Κάρλι Σάιμον Κάρλι Σάιμον
1989 "Under the Sea" Η Μικρή Γοργόνα (The Little Mermaid) Άλαν Μένκεν Χάουαρντ Άσμαν
1990 "Sooner or Later (I Always Get My Man)" Dick Tracy Στίβεν Σόντχαιμ Στίβεν Σόντχαιμ
1991 "Beauty and the Beast" Η Πεντάμορφη και το Τέρας Άλαν Μένκεν Χάουαρντ Άσμαν
1992 "A Whole New World" Αλαντίν Άλαν Μένκεν Τιμ Ράις
1993 "Streets of Philadelphia" Φιλαδέλφεια Μπρους Σπρίνγκστιν Μπρους Σπρίνγκστιν
1994 "Can You Feel the Love Tonight" Ο Βασιλιάς των Λιονταριών Έλτον Τζον Τιμ Ράις
1995 "Colors of the Wind" Ποκαχόντας Άλαν Μένκεν Στίβεν Σβαρτς
1996 "You Must Love Me" Εβίτα Άντριου Λόιντ Γουέμπερ Τιμ Ράις
1997 "My Heart Will Go On" Τιτανικός Τζέιμς Χόρνερ Γουίλ Τζένινγκς
1998 "When You Believe" Ο Πρίγκιπας της Αιγύπτου Στίβεν Σβαρτς Στίβεν Σβαρτς
1999 "You'll Be in My Heart" Ταρζάν Φιλ Κόλινς Φιλ Κόλινς
2000 "Things Have Changed" Τα Παιδιά- Θαύματα Μπομπ Ντίλαν Μπομπ Ντίλαν
2001 "If I Didn't Have You" Μπαμπούλας Α.Ε. Ράντι Νιούμαν Ράντι Νιούμαν
2002 "Lose Yourself" 8 Mile Eminem, Τζεφ Μπας, Λουίς Ρέστο Eminem
2003 "Into the West " Ο Άρχοντας των Δακτυλιδιών: Η Επιστροφή του Βασιλιά Φραν Γουόλς, Χάουαρντ Σορ, Άνι Λένοξ Φραν Γουόλς, Χάουαρντ Σορ, Άνι Λένοξ
2004 "Al Otro Lado del Río" Ημερολόγια Μοτοσικλέτας Χόρχε Ντρέξλερ Χόρχε Ντρέξλερ
2005 "It's Hard Out Here for a Pimp" Hustle & Flow Τζόρνταν Χιούστον, Σέντρικ Κόλμαν, Πολ Μπόρεγκαρντ Τζόρνταν Χιούστον, Σέντρικ Κόλμαν, Πολ Μπόρεγκαρντ
2006 "I Need to Wake Up" Μια άβολη αλήθεια Μελίσα Έθεριτζ Μελίσα Έθεριτζ
2007 "Falling Slowly" Μια φορά Γκλεν Χάνσαρντ, Μαρκέτα Ιργλόβα Γκλεν Χάνσαρντ, Μαρκέτα Ιργλόβα
2008 "Jai Ho" Slumdog Millionaire A. R. Rahman Gulzar
2009 "The Weary Kid" Crazy Heart Ράιαν Μπίνγκαμ και T-Bone Burnett Ράιαν Μπίνγκαμ και T-Bone Burnett
2010 "We Belong Together" Toy Story 3 Ράντι Νιούμαν Ράντι Νιούμαν
2011 "Man or Muppet" The Muppets Μπρετ Μακένζι Μπρετ Μακένζι
2012 "Skyfall" Skyfall Πολ Έπγουορθ Αντέλ και Πολ Έπγουορθ
2013 "Let It Go" Ψυχρά κι Ανάποδα Κρίστεν Άντερσον-Λόπεζ και Ρόμπερτ Λόπεζ Κρίστεν Άντερσον-Λόπεζ και Ρόμπερτ Λόπεζ
2014 "Glory" Selma Τζον Λέτζεντ και Common Τζον Λέτζεντ και Common
2015 "Writing's on the Wall" Spectre Τζιμι Νέιπς και Σαμ Σμιθ Τζιμι Νέιπς και Σαμ Σμιθ
2016 "City of Stars" La La Land Τζάστιν Χούροιτζ Μπεντζ Πάσεκ και Τζάστιν Πολ
2017 ''Coco'' Remember Me Κρίστεν Άντερσον - Λόπεζ Κρίστεν Άντερσον - Λόπεζ και Ρόμπερτ Λόπεζ
2018 Shallow A Star Is Born Λέιντι Γκάγκα και Μάρκ Ρόνσον Λέιντι Γκάγκα , Μάρκ Ρόνσον , Άντριου Ουάϊατ και Άνθονι Ροσομάντο
2019 (I'm Gonna) Love Me Again Rocketman Έλτον Τζον και Μπέρνι Ταουπίν Έλτον Τζον και Μπέρνι Ταουπίν
2020 Fight for You Ο Ιούδας και ο Μαύρος Μεσσίας Ντ.Μαίλ και Γκαμπριέλα Σάρμιέντο Γουίλσον Γκαμπριέλα Σάρμιέντο Γουίλσον και Τιάρα Τόμας
2021 No Time to Die No Time to Die Μπίλλι Άιλις και Φιννέας Ο'Κόνελ Μπίλλι Άιλις και Φιννέας Ο'Κόνελ
Στατιστικά
Περισσότερα βραβεία ανά συνθέτη ή στιχουργό
Περισσότερες φορές που κέρδισαν το Βραβείο (σε παρένθεση ο συνολικός αριθμός υποψηφιοτήτων):
4 : Σάμι Καν (26)
4 : Άλαν Μένκεν (10)
4 : Τζόνι Μερσέρ (18)
4 : Τζέιμς βαν Χόιζεν (14)
3 : Ρέι Έβανς (7)
3 : Τζέι Λίβινγκστον (7)
3 : Τιμ Ράις (5)
3 : Χάρι Γουόρεν (11)
3 : Πολ Φράνσις Γουέμπστερ (16)
2 : Ράντι Νιούμαν (20)
2 : Χάουαρντ Άσμαν (7)
2 : Μπερτ Μπάκαρα (5)
2 : Άλαν Μπέργκμαν (15)
2 : Μέριλιν Μπέργκμαν (15)
2 : Σάμι Φέιν (10)
2 : Όσκαρ Χαμερστάιν Β΄ (5)
2 : Τζόελ Χίρσχορν (3)
2 : Γουίλ Τζένινγκς (3)
2 : Αλ Κασά (3)
2 : Τζερόμ Κερν (7)
2 : Χένρι Μαντσίνι (11)
2 : Τζιόρτζιο Μοροντέρ (2)
2 : Στίβεν Σβαρτς (2)
2 : Νεντ Γουάσινγκτον (11)
Γυναικείες νίκες
Η Ντόροθι Φιλντς ήταν η πρώτη γυναίκα-τραγουδοποιός που κέρδισε το Όσκαρ καλύτερου τραγουδιού. Έγραψε τους στίχους για το νικητήριο τραγούδι του 1936 "The Way You Look Tonight" (σε μουσική του Τζερόμ Κερν) που ερμήνευσε ο Φρεντ Αστέρ στην ταινία Swing Time. Ακολούθησε το 1968 η Μέριλιν Μπέργκμαν, η οποία συνδημιούργησε με το σύζυγό της, Άλαν , τους στίχους του τραγουδιού "Windmills of Your Mind" (σε μουσική του Μισέλ Λεγκράν) από την ταινία The Thomas Crown Affair το 1968. Έκτοτε και άλλες γυναίκες κέρδισαν το βραβείο:
Μπάρμπρα Στρέιζαντ (για το "Evergreen" από την ταινία Ένα αστέρι γεννιέται (A Star Is Born) το 1976)
Κάρολ Μπάγιερ Σάγκερ (μουσικό θέμα της ταινίας Arthur ("Best That You Can Do)" από την ταινία Arthur το 1981),
Μπάφι Σεντ Μαρί ("Up Where We Belong" από την ταινία Ιπτάμενος και Τζέντλεμαν το 1982),
Αϊρίν Καρά ("Flashdance... What a Feeling" από την ταινία Flashdance το 1983),
Κάρλι Σάιμον με το "Let the River Run" από την ταινία Εργαζόμενο Κορίτσι το 1988,
Άνι Λένοξ ("Into the West" από την ταινία Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών: Η Επιστροφή του Βασιλιά το 2003).
Το 2007, η Μελίσα Έθεριτζ έγινε μαζί με την Κάρλι Σάιμον η μόνη νικήτρια του βραβείου η οποία εργάστηκε μόνη της για το βραβευμένο τραγούδι.
Αντελ (''Skyfall'' από την ομόνυμη τανία του James Bond , το 2013)
Λέιντι Γκάγκα (''Shallow'' από την ταινία Ένα αστέρι γεννιέται (A Star Is Born) το 2018.
Ξενόγλωσσοι νικητές
Ο Μάνος Χατζιδάκις ήταν ο πρώτος που βραβεύτηκε με Όσκαρ για τραγούδι σε άλλη γλώσσα εκτός της αγγλικής, το 1960 με το τραγούδι "Τα Παιδιά του Πειραιά" από την ταινία Ποτέ την Κυριακή. Ο δεύτερος ξένος τραγουδοποιός ήταν ο Χόρχε Ντρέξλερ για το Al Otro Lado del Río από την ταινία The Motorcycle Diaries το 2004.
Ράντι Νιούμαν
Ο Ράντι Νιούμαν προτάθηκε 20 συνολικά φορές για το Όσκαρ καλύτερου τραγουδιού και κέρδισε τελικά το 2001 με το τραγούδι "If I Didn't Have You" από την ταινία Μπαμπούλας Α.Ε. (Monsters, Inc). Κέρδισε το δεύτερο Όσκαρ το 2010 με το τραγούδι "We Belong Together" από την ταινία Toy Story 3.
Πηγές
Κανόνες της Ακαδημίας Αρχειοθετήθηκε 2008-12-11 στο Wayback Machine. (Αγγλικά)
Βραβεία Όσκαρ
Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών
Κυριότερα Βραβεία
Καλύτερη Ταινία Α' Ανδρικός Ρόλος Α' Γυναικείος Ρόλος Β' Ανδρικός Ρόλος Β' Γυναικείος Ρόλος Καλύτερη Σκηνοθεσία Καλύτερο Προσαρμοσμένο Σενάριο Καλύτερο Πρωτότυπο Σενάριο Καλύτερη Διεθνής Ταινία Καλύτερα Σκηνικά Καλύτερη Φωτογραφία Καλύτερα Κοστούμια Καλύτερο Ντοκιμαντέρ Καλύτερο Ντοκιμαντέρ Μικρού Μήκους Καλύτερο Μοντάζ Καλύτερο Μακιγιάζ & Κομμώσεις Καλύτερη Πρωτότυπη Μουσική Καλύτερο Πρωτότυπο Τραγούδι Καλύτερη Ταινία Κινουμένων Σχεδίων Καλύτερη Ταινία Κινουμένων Σχεδίων Μικρού Μήκους Καλύτερη Ταινία Μικρού Μήκους Καλύτερη Μίξη Ήχου Καλύτερο Μοντάζ Ήχου Καλύτερα Οπτικά Εφέ
Ειδικά Βραβεία
Τιμητικό Όσκαρ Επιστημονικό και Τεχνικό «Όσκαρ» Βραβείο Γκόρντον Η. Σόγιερ Βραβείο Έρβιν Θάλμπεργκ Ανθρωπιστικό Βραβείο Τζιν Χέρσολτ Τζον Μπόνερ Μετάλιο Επαίνου Όσκαρ Ειδικής Προσφοράς Όσκαρ για Μαθητές
Τελετές
1927/28 1928/29 1929/30 1930/31 1931/32 1932/33 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
Κινηματογράφος, Ηθοποιοί, Σκηνοθέτες, Ταινίες
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
