Ο Εξορκιστής (πρωτότυπος τίτλος: The Exorcist) είναι κινηματογραφική ταινία του 1973, Αμερικανικής παραγωγής. Ανήκει στην κατηγορία ταινιών τρόμου / θρίλερ και είναι βραβευμένη με 2 βραβεία Όσκαρ. Ήταν η πιο επιτυχήμενη και εμπορική ταινία τρόμου για πάνω από 40 χρόνια, εως το 2017 που εκθρονίστηκε από Το Αυτό.[1]
Υπόθεση
Το σενάριο είναι εμπνευσμένο από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Γουίλιαμ Πίτερ Μπλάτυ (William Peter Blatty), και αφορά την κατάληψη ενός κοριτσιού από δαιμονικό πνεύμα και τις απεγνωσμένες προσπάθειες της μητέρας της για να τη σώσει μέσω εξορκισμών από διάφορους ιερείς.
Όπως παρατηρεί ο καθηγητής της ιστορίας στο Πανεπιστημίου του Παρισιού, Robert Muchembled, στην ταινία ο Εξορκιστής, όπως και σε άλλες παρόμοιες, οι νέοι γίνονται οι ευνοούμενοι φορείς του κακού. Το γεγονός αυτό «φανέρωνε πως υπήρχε δυσκολία στη μεταβίβαση των ρόλων σε μια κοινωνία που βρισκόταν σε σύγχηση, καθώς και έντονη ενοχή στις γενιές των ενηλίκων, που θεωρούν ότι εγκαταλείπουν στις επερχόμενες γενιές μόνο ερείπια και ότι αυτό, αναπόφευκτα, θα προκαλέσει το μίσος των κληρονόμων ενός τέτοιου κόσμου»[2]
Καστ
Λίντα Μπλερ - Ρέγκαν Μακνέλ
Έλεν Μπέρστιν - Κρις Μακνέλ
Τζέισον Μίλερ - Πάτερ Ντάμιεν Κάρρας
Μαξ φον Σίντοφ - Πάτερ Λάνκεστερ Μέριν
Λι Τζέι Κομπ - Γουίλιαμ Κίντερμαν
Μερσέντες Μακάμπριτζ - Παζούζου (φωνή)
Κίτι Γουιν - Σάρον Σπένσερ
Τζακ Μακγκόουραν - Μπρουκ Ντένιγκς
Πάτερ Γουίλιαμ Ο' Μάλευ - Πάτερ Τζόζεφ Ντάιερ
Ρόμπερτ Σάιμονς - Δρ. Τάνευ
Μπάρτον Χέιμαν - Δρ. Σάμουελ Κλεν
Άρθουρ Στόρτς - ο ψυχίατρος
Τίτος Βανδής - ο θείος του πάτερ Κάρρας
Έιλεν Ντιτζ - Παζούζου
Ο Γουίλιαμ Πίτερ Μπλάτυ έχει μια μικρή ομιλία σε μια σκηνή με την Κρις.
Άλλες πληροφορίες
Ο εξορκιστής έγινε η πιο κερδοφόρα ταινία τρόμου όλων των εποχών και είχε σημαντική επιρροή στο κοινό, εισπράττοντας 402,500,000 δολάρια παγκοσμίως. Στις ΗΠΑ ο θρίαμβός της υπήρξε μεγάλος: 30 εκατομμύρια θεατές[3]. Εισέπραξε απροσδόκητα καλές κριτικές και ήταν υποψήφιο για δέκα βραβεία Όσκαρ.
Το βιβλίο αλλά και η ταινία είναι εμπνευσμένα από ένα καταγεγραμμένο περιστατικό εξορκισμού του 1949, σε ένα δεκατετράχρονο αγόρι.
Το βιβλίο στο οποίο είχε βασιστεί η ταινία πούλησε στις ΗΠΑ περίπου έξι εκατομμύρια αντίτυπα[4].
Εκδοχές
Το 2000 ο σκηνοθέτης Γουίλιαμ Φρίντκιν και ο σεναριογράφος Γουίλιαμ Πήτερ Μπλάτυ αποφάσισαν να προσθέσουν άλλα 11 λεπτά υλικό στην ταινία με επεξεργασμένο ήχο και εικόνα και να την προβάλλουν στον κινηματογράφο.Η εκδοχή αυτή ονομάστηκε ''Extended Director's Cut''.
Ο εξορκισμός του 1949
Το μυθιστόρημα του Γουίλιαμ Πίτερ Μπλάτυ είναι εμπνευσμένο από εξορκισμό, ο οποίος πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ το 1949.
Στις 26 Ιανουαρίου 1949 πέθανε στο Cottage City κοντά στη Ουάσινγκτον η θεία του Roland Doe (γεννηθείς το 1935), ο οποίος, προφανώς επηρεασμένος από τον θάνατό της άλλαξε συμπεριφορά με τέτοιο τρόπο ώστε να «διαπιστωθεί» ότι δαίμονες έχουν αναλάβει το έλεγχο του προσώπου του.
Από την πλευρά της μητέρας του είχε δεχτεί αυστηρά θρησκευτική ανατροφή ενώ η θεία του τον είχε μάθει περί αποκρυφισμού και χρήσης της πνευματιστικής δέλτου (Ouija board). Ψάχνοντας για βοήθεια, η μητέρα του απευθύνθηκε αρχικά στον ρωμαιοκαθολικό ιερέα Albert Hughes της εκκλησίας St. James της γειτονικής πόλης Μάουντ Ράινερ. Στις 11 Μαρτίου ο Roland Doe δέχτηκε πρώτη φορά την επίσκεψη του εξορκιστή Γουίλιαμ Σ. Μπόουντερν και των βοηθών του Ρέιμοντ Φ. Μπίσοπ και Walter Halloran.
Στις 16 Μαρτίου ο Αρχιεπίσκοπος Τζόζεφ Ε. Ρίτερ έδωσε την άδεια του να πραγματοποιηθεί εξορκισμός, ο οποίος διάρκεσε μέχρι την 18 Απριλίου.
Ο Father Walter Halloran παρατήρησε ότι το αγόρι κατά τη διάρκεια του εξορκισμού μιλούσε λατινικά. Οι φράσεις του όμως ήταν μέρος της ρωμαιοκαθολικής λειτουργίας η γλώσσα της οποίας ήταν μέχρι το 1965 τα λατινικά.
Επίσης κατά τη διάρκεια του εξορκισμού διαπιστώθηκε η αξιοσημείωτη ευστοχία του Ρόλαντ στο φτύσιμο. Την ικανότητα αυτή όμως, κατά το μεγαλύτερο του αδερφό, είχε αποκτήσει ήδη πριν.
Επίσης το κρεβάτι του Ρόλαντ κινήθηκε στο δωμάτιο του. Το γεγονός αυτό εξηγείται αφού το κρεβάτι είχε τροχούς και με κάθε απότομη κίνηση του δεκατετράχρονου επάνω του μετακινούνταν.
Στις 20 Αυγούστου 1949 ο εξορκισμός δημοσιεύτηκε σε άρθρο της εφημερίδας Washington Post. Αυτό θα διαβάσει αργότερα ο τότε εικοσάχρονος Γουίλιαμ Πίτερ Μπλάτυ, φοιτητής του πανεπιστημίου Τζορτζτάουν και θα του σταθεί έμπνευση για μυθιστόρημά του.
Συνέχειες και πρίκουελ
Την ταινία ακολούθησαν αρκετές συνέχειες και πρίκουελ, καμιά όμως από αυτές δεν είχε ανάλογη επιτυχία. Αυτές είναι:
Συνέχειες
Ο Αιρετικός: Εξορκιστής ΙΙ (Exorcist II: The Heretic, 1977) σκηνοθεσίας Τζον Μπούρμαν
Εξορκιστής 3 (The Exorcist III, 1990) σκηνοθεσίας Γουίλιαμ Πίτερ Μπλάτυ
Πρίκουελ
Και τα δύο πρίκουελ έχουν το ίδιο σενάριο.
Εξορκιστής: Η Αρχή του Κακού (Exorcist: The Beginning, 2004) σκηνοθεσίας Ρένι Χάρλιν
Η Κυριαρχία του Κακού (Dominion: Prequel to the Exorcist, 2005) σκηνοθεσίας Πολ Σρέιντερ
Δείτε επίσης
Ο Εξορκισμός της Έμιλι Ρόουζ (The Exorcism of Emily Rose, 2005) σκηνοθεσίας Σκοτ Ντέρρικσον
Requiem (2006) σκηνοθεσίας Χανς Κρίστιαν Σμιντ
Παραπομπές
Newsroom (4 Οκτωβρίου 2017). «Το «Αυτό»: Η πιο εμπορική ταινία τρόμου όλων των εποχών εκθρονίζει τον «Εξορκιστή»». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2018.
Robert Muchembled, Μια ιστορία του διαβόλου, 12ος-20ος αιώνας, μτφρ.Ευγενία Τσελέντη, εκδ.Μεταίχμιο, Αθήνα, 2003, σελ.400
όπ.π. σελ. 377
όπ.π.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επίσημη ιστοσελίδα
Ο Εξορκιστής στο IMDb
Ο Εξορκιστής στο cine.gr
Κινηματογράφος, Ηθοποιοί, Σκηνοθέτες, Ταινίες
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
