Το Συνέβη μια νύχτα γνωστό και ως Νέα Υόρκη, Μαϊάμι (αγγλ. It Happened One Night) είναι μια αμερικανική κωμωδία του 1934 του Φρανκ Κάπρα βραβευμένη με Όσκαρ καλύτερης ταινίας. Πρωταγωνιστές αυτής της κλασσικής ταινίας της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ είναι ο Κλαρκ Γκέιμπλ, η Κλοντέτ Κολμπέρ, ο Γουόλτερ Κόνολι και ο Τζέιμσον Τόμας. Το φιλμ αυτό προτάθηκε για 5 βραβεία Όσκαρ κι απέσπασε πέντε. Πέντε βραβεία και τα πέντε στις βασικές κατηγορίες ένα ρεκόρ που μέχρι σήμερα μόνο άλλες δυο ταινίες έχουν καταφέρει να ισοφαρίσουν κι αυτές είναι οι εξής: Στη Φωλιά του Κούκου (One flew Over The Cuckoo's Nest, 1975) κι Η Σιωπή των Αμνών (The Silence Of the Lambs, 1991)[1]. Το 1997 το "Συνέβη μιά νύχτα" έλαβε την 35η θέση ως μια από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου.[2]
Υπόθεση
Μια κακομαθημένη νεαρή κοπέλα της καλής κοινωνίας, η Έλι Άντριους (Κλοντέτ Κολμπέρ), το σκάει από το σπίτι της, για να πάει κόντρα στο βιομήχανο πατέρα της (Γουόλτερ Κόνολι). Ο πατέρας της δεν εγκρίνει το γάμο της με τον πλέιμποϊ Κινγκ Γουέσλι (Τζέιμσον Τόμας) τον οποίο η Έλι αγαπά ελάχιστα. Η Έλι λοιπόν επιβιβάζεται σε λεωφορείο με προορισμό τη Νέα Υόρκη και το μέλλοντα σύζυγό της, ενώ ο πατέρας της αναστατώνει τη χώρα και προσφέρει αμοιβή σε όποιον βρει την άτακτη κόρη του. Στο λεωφορείο η Έλι γνωρίζει τον άνεργο πλέον δημοσιογράφο Πίτερ Γουόρν (Κλαρκ Γκέιμπλ), ο οποίος αρχικά την προσεγγίζει με σκοπό να βγάλει λαβράκι, αλλά αργότερα την ερωτεύεται. Το συναίσθημα είναι αμοιβαίο αλλά υπάρχει φόβος της παραδοχής του κι από τους δυο...
Παραγωγή
Το καλοκαίρι του 1933 ο Χάρι Κον, διευθυντής της εταιρίας παραγωγής Columbia Pictures, αγόρασε για 5.000 δολλάρια τα δικαιώματα μιας σύντομης ιστορίας του Σάμιουελ Χόπκινς Άνταμς, που είχε δημοσιευθεί στο Κοσμοπόλιταν με τίτλο "Night Bus" και προσέγγισε τον Φρανκ Κάπρα για να του αναθέσει τη σκηνοθεσία της επερχόμενης ταινίας. Ο Κάπρα, που εκείνη τη χρονιά είχε προταθεί για όσκαρ σκηνοθεσίας για την ταινία "Κυρία για μια μέρα" (Lady For A Day, 1933), ενδιαφέρθηκε για το εγχείρημα κι άρχισε να δουλεύει με το σεναριογράφο φίλο του Ρόμπερτ Ρίσκιν για τη διασκευή του σεναρίου. Επειδή εκείνη την περίοδο, όλες οι ταινίες που είχαν γυριστεί σε λεωφορείο είχαν αποτύχει παταγωδώς αποφάσισαν να αλλάξουν τον τίτλο σε "It Happened One Night". Στην Ελλάδα η ταινία προβλήθηκε με τον τίτλο Νέα Υόρκη, Μαϊάμι που με την πάροδο των χρόνων ξεχάστηκε και πλέον χρησιμοποιείται συχνότερα ο τίτλος της επαναπροβολής της ταινίας Συνέβη μια νύχτα.
Η Columbia ήταν ακόμα μια μικρή εταιρία παραγωγής επομένως διέθετε ελάχιστους γνωστούς ηθοποιούς και είχε ως πολιτική να δανείζεται μεγάλα ονόματα από τις μεγαλύτερες εταιρίες παραγωγής της εποχής, όταν θεωρούταν απαραίτητο. Έτσι ο Κάπρα ζήτησε απ'την MGM τη Μύρνα Λόι και το Ρόμπερτ Μοντγκόμερι για τους πρωταγωνιστικούς ρόλους κι ο Κον έστειλε στο Λούι Μπι Μάγιερ το σενάριο της ταινίας[3]. Όμως η Λόι και ο Μοντγκόμερι δεν ήταν διαθέσιμοι εκείνη την περίοδο και προς μεγάλη έκπληξη όλων ο Μάγιερ πρότεινε το μεγαλύτερο όνομα όλων εκείνη την περίοδο για τον πρωταγωνιστικό ρόλο, τον Κλαρκ Γκέιμπλ. Ο Μάγιερ το έκανε για να τιμωρήσει το Γκέιμπλ, καθώς ο ηθοποιός είχε προφασιστεί υπερκόπωση κι είχε νοσηλευτεί προκειμένου να γλιτώσει τον φόρτο της εργασίας.
Η Κλοντετ Κολμπέρ με τον Γκέιμπλ σε σκηνή της ταινίας.
Εφόσον ο Γκέιμπλ επιβεβαίωσε τη συμμετοχή του στην ταινία ο Κάπρα στράφηκε στην αναζήτηση της πρωταγωνίστριας. Οι Μύριαμ Χόπκινς, Μάργκαρετ Σάλιβαν[4] & Κόνστανς Μπένετ, τις οποίες προσέγγισε ο Κάπρα για το ρόλο αρνήθηκαν κι οι τρεις. Απελπισμένος τότε ο Κάπρα στράφηκε στην εταιρία Warner Bros. ζητώντας από το Τζακ Γουόρνερ το ανερχόμενο, τότε, αστέρι της, τη Μπέτι Ντέιβις[5]. Η Ντέιβις είχε προκαλέσει πολλά προβλήματα στον Γουόρνερ καθώς θεωρούσε ότι οι ρόλοι που της προσέφερε το στούντιο δεν ανταποκρίνονταν στην αξία της και δέχτηκε το ρόλο, αλλά ο Γουόρνερ δεν επέτρεψε το δανεισμό της στην Columbia[6]. Μετά τη Warner ο Κάπρα στράφηκε στην Paramount και στην Κλοντέτ Κολμπέρ που τότε είχε συμβόλαιο με την εν λόγω εταιρία. Η Κολμπέρ, όπως και ο Γκέιμπλ, δεν ήθελε το ρόλο καθώς είχε γυρίσει την πρώτη της ταινία μαζί του και ήταν μια τεράστια αποτυχία, τόσο που η Κολμπέρ είχε ορκιστεί να μην ξανασυνεργαστεί μαζί του. Έτσι αντί να αρνηθεί, έκανε στον Κάπρα μια αντιπρόταση που ήταν σίγουρη ότι ο Κον δε θα δεχόταν. Του ζήτησε λοιπόν 50.000 δολάρια και απαίτησε να έχουν τελειώσει τα γυρίσματα σε τέσσερις εβδομάδες για να μπορούσε να πάει διακοπές[7]. Προς μεγάλη της έκπληξη ο Κον δέχτηκε.
Τα γυρίσματα ξεκίνησαν την 13η Νοεμβρίου του 1933 και η παραγωγή κόστισε συνολικά 325.000 δολάρια. Ο Γκέιμπλ που αρχικά ήταν αρνητικός απέναντι στην όλη ιδέα, σε ελάχιστο χρονικό διάστημα προσαρμόστηκε και απέκτησε καλές σχέσεις με τον Κάπρα. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων διασκέδαζε σκαρώνοντας φάρσες στην Κολμπέρ[8]. Η ερμηνεία του ως πονηρού και κεφάτου άνδρα θα χαρακτήριζε την καριέρα του από εκείνη τη στιγμή κι έπειτα. Ο Κάπρα βέβαια χρόνια αργότερα παραδέχτηκε ότι ο Γκέιμπλ υποδυόταν απλά τον εαυτό του. Η Κολμπέρ αντιθέτως δημιούργησε προβλήματα από την πρώτη μέρα που βρέθηκε στο σετ, παρ'όλα αυτά η ερμηνεία της επιβεβαίωσε τη φήμη της καλής κωμικής ηθοποιού, που τη χαρακτήριζε[9][10]. Η ηθοποιός αρνήθηκε να σηκώσει τη φούστα της για να φανεί το πόδι της στη σκηνή του ώτοστοπ κι ο Κάπρα έφερε μία κομπάρσο για να το κάνει. Νευριασμένη τότε η Κολμπέρ σηκώθηκε φωνάζοντας: Διώξτε την, θα το κάνω εγώ, αυτή δεν είναι η γάμπα μου[9]. Μετά την διεκπεραίωση της ταινίας, η Κολμπέρ πήγε για διακοπές στο Σαν Βάλεϊ κι είπε σε φίλους ότι είχε μόλις γυρίσει τη χειρότερη ταινία στον κόσμο[9][11].
Η ταινία κυκλοφόρησε το Φεβρουάριο του 1934 και οι κριτικοί δεν τη λάτρεψαν. Την αγάπησε όμως το κοινό το οποίο την έκανε την επιτυχία της χρονιάς[12].
Βραβεία Όσκαρ
Ο Κλαρκ Γκέιμπλ και η Κλοντετ Κολμπέρ στο τρέιλερ της ταινίας
Η ταινία έλαβε 5 υποψηφιότητες για όσκαρ που για την περίοδο εκείνη ήταν πολλές καθώς οι κατηγορίες ήταν λιγότερες από τις σημερινές. 5 υποψηφιότητες στις πέντε βασικές κατηγορίες: Καλύτερη ταινία, σκηνοθεσία, Α' ανδρικός ρόλος, Α' γυναικείος ρόλος και διασκευή σεναρίου. Την βραδιά των όσκαρ η Κολμπέρ αποφάσισε να μην παραβρεθεί στην τελετή, σίγουρη ότι θα έχανε από τη Μπέτι Ντέιβις που είχε βάλει, με τη βοήθεια των κριτικών, την ακαδημία στο πόδι για να την προτείνει για όσκαρ, καθώς η ερμηνεία της ως ραδιούργα Μίλντρεντ Ρότζερς στη διασκευή του Ανθρώπινη Δουλεία (Of Human Bondage, 1934) του Σόμερσετ Μομ, είχε χαρακτηριστεί ως η καλύτερη της χρονιάς. Φοβούμενη την ήττα της η Κολμπέρ είχε κλείσει εισιτήριο για Νέα Υόρκη με το τρένο και τη στιγμή που ανακοινώθηκε το όνομά της βρισκόταν στο σταθμό του Λος Άντζελες, όταν έλαβε μήνυμα από τον Κάπρα ότι είχε αναδειχτεί νικήτρια. Έτσι η Κολμπέρ έσπευσε στην τελετή τη στιγμή που ετοιμάζονταν να βραβεύσουν με ειδικό όσκαρ για την προσφορά της στο χώρο της 7ης τέχνης, τη Σίρλεϊ Τεμπλ. Έτσι ανατέθηκε στην Τεμπλ να της παραδώσει το όσκαρ. Η ηθοποιός δε συμπαθούσε τον Κάπρα, αλλά στον ευχαριστήριο λόγο της παραδέχτηκε ότι όφειλε το βραβείο της σε εκείνον[9][10].
Ο Κλαρκ Γκέιμπλ αναδείχτηκε επίσης νικητής, όπως κι ο Κάπρα, ο σεναριογράφος Ρόμπερτ Ρίσκιν και η ταινία.
Βραβείο Αποτέλεσμα Νικητής
Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας Νίκη Columbia Pictures (Φρανκ Κάπρα και Χάρι Κον)
Όσκαρ Σκηνοθεσίας Νίκη Φρανκ Κάπρα
Όσκαρ Α' ανδρικού ρόλου Νίκη Κλαρκ Γκέιμπλ
Όσκαρ Α' γυναικείου ρόλου Νίκη Κλοντέτ Κολμπέρ
Όσκαρ διασκευής σεναρίου Νίκη Ρόμπερτ Ρίσκιν
Παραπομπές
"Awards." Αρχειοθετήθηκε 2012-01-11 στο Wayback Machine. awardsdatabase.oscars.org. Retrieved: September 4, 2009.
«AFI's 100 Years...100 Stars». American Film Institute. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2006.
Kotsabilas-Davis and Loy 1987, p. 94. Note: Loy described the first script she saw as "one of the worst [that] she had ever read."
Wiley and Bona 1987, p. 54.
Weems, Erik. It Happened One Night - Frank Capra. Αρχειοθετήθηκε 2007-04-17 στο Wayback Machine. Updated June 22, 2006.
Chandler 2006, p. 102.
"All about Oscar." britannica.com.
Harris, p.129.
Pace, Eric. "Claudette Colbert, Unflappable Heroine of Screwball Comedies, is Dead at 92." The New York Times, July 31, 1996, p. D21.
McBride 1992, p. 326.
"It Happened One Night." moviediva.com. Retrieved: December 7, 2009.
McBride 1992, pp. 308–309.
Βιβλιογραφία
Brown, Gene. Movie Time: A Chronology of Hollywood and the Movie Industry from its Beginnings to the Present. New York: MacMillan, 1995. ISBN 0-02-86042906.
Capra, Frank. Frank Capra, The Name Above the Title: An Autobiography. New York: The Macmillan Company, 1971. ISBN 0-306-80771-8.
Chandler, Charlotte. The Girl Who Walked Home Alone: Bette Davis, A Personal Biography. New York: Simon and Schuster, 2006. ISBN 0-7432-6208.
Harris, Warren G. Clark Gable, A Biography. London: Aurum Press, 2002. ISBN 1-85410-904-9.
Hirschnor, Joel. Rating the Movie Stars for Home Video, TV and Cable. Lincolnwood, Illinois: Publications International Limited, 1983. ISBN 0-88176-152-4.
Karney, Robyn. Chronicle of the Cinema, 100 Years of the Movies. London: Dorling Kindersley, 1995. ISBN 0-7513-3001-9.
Kotsabilas-Davis, James and Myrna Loy. Being and Becoming. New York: Primus, Donald I. Fine Inc., 1987. ISBN 1-55611-101-0.
McBride, Joseph. Frank Capra: The Catastrophe of Success. New York: Touchstone Books, 1992. ISBN 0-671-79788-3.
Michael, Paul, ed. The Great Movie Book: A Comprehensive Illustrated Reference Guide to the Best-loved Films of the Sound Era. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall Inc., 1980. ISBN 0-13-363663-1.
Wiley, Mason and Damien Bona. Inside Oscar: The Unofficial History of the Academy Awards. New York: Ballantine Books, 1987. ISBN 0-345-34453-7.
Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας
1927/28–1940
Wings / Τα Φτερά (1927/28) The Broadway Melody / Η Μελωδία του Μπρόντγουεϊ (1928/29) All Quiet on the Western Front / Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο (1929/30) Cimarron / Σίμαρον (1930/31) Grand Hotel / Γκραντ Οτέλ (1931/32) Cavalcade / Καβαλκάντι (1932/33) It Happened One Night / Συνέβη μια Νύχτα (1934) Mutiny on the Bounty / Ναυτική Ανταρσία (1935) The Great Ziegfeld / Ο μέγας Ζίγκφελντ (1936) The Life of Emile Zola / Η Ζωή του Εμίλ Ζολά (1937) You Can't Take It With You / Δε θα τα πάρεις μαζί σου (1938) Gone with the Wind / Όσα παίρνει ο Άνεμος (1939) Rebecca / Ρεβέκκα (1940)
1941–1960
How Green Was My Valley / Η κοιλάδα της κατάρας (1941) Mrs. Miniver / Κυρία Μίνιβερ (1942) Casablanca / Καζαμπλάνκα (1943) Going My Way / Ο Δρόμος της Αγάπης (1944) The Lost Weekend / Το Χαμένο Σαββατοκύριακο (1945) The Best Years of Our Lives / Τα καλύτερα χρόνια της ζωής μας (1946) Gentleman's Agreement / Συμφωνία Κυρίων (1947) Hamlet / Άμλετ (1948) All the King's Men / Όλοι οι Άνθρωποι του Βασιλιά (1949) All About Eve / Όλα για την Εύα (1950) An American in Paris / Ένας Αμερικανός στο Παρίσι (1951) The Greatest Show on Earth / Το Όγδοο Θαύμα (1952) From Here to Eternity / Όσο υπάρχουν άνθρωποι (1953) On the Waterfront / Το λιμάνι της αγωνίας (1954) Marty / Μάρτι (1955) Around the World in 80 Days / Ο γύρος του κόσμου σε 80 μέρες (1956) The Bridge on the River Kwai / Η Γέφυρα του Ποταμού Κβάι (1957) Gigi / Ζιζί (1958) Ben-Hur / Μπεν Χουρ (1959) The Apartment / Η Γκαρσονιέρα (1960)
1961–1980
West Side Story / Γουέστ Σάιντ Στόρι (1961) Lawrence of Arabia / Ο Λόρενς της Αραβίας (1962) Tom Jones / Τομ Τζόουνς (1963) My Fair Lady / Ωραία μου Κυρία (1964) The Sound of Music / Η Μελωδία της Ευτυχίας (1965) A Man for All Seasons / Ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές (1966) In the Heat of the Night / Η Ιστορία ενός Εγκλήματος (1967) Oliver! / Όλιβερ! (1968) Midnight Cowboy / Ο Καουμπόι του Μεσονυχτίου (1969) Patton / Πάττον, ο θρύλος της Νορμανδίας (1970) The French Connection / Ο Άνθρωπος από τη Γαλλία (1971) The Godfather / Ο Νονός (1972) The Sting / Το Κεντρί (1973) The Godfather Part II / Ο Νονός ΙΙ (1974) One Flew Over the Cuckoo's Nest / Στη Φωλιά του Κούκου (1975) Rocky / Ρόκυ: Τα Χρυσά Γάντια (1976) Annie Hall / Ο Νευρικός Εραστής (1977) The Deer Hunter / Ο Ελαφοκυνηγός (1978) Kramer vs. Kramer / Κράμερ εναντίον Κράμερ (1979) Ordinary People / Συνηθισμένοι Άνθρωποι (1980)
1981–2000
Chariots of Fire / Οι Δρόμοι της Φωτιάς (1981) Gandhi / Γκάντι (1982) Terms of Endearment / Σχέσεις Στοργής (1983) Amadeus / Αμαντέους (1984) Out of Africa / Πέρα από την Αφρική (1985) Platoon / Πλατούν (1986) The Last Emperor / Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας (1987) Rain Man / Ο Άνθρωπος της Βροχής (1988) Driving Miss Daisy / Ο σοφέρ της κυρίας Ντέιζι (1989) Dances with Wolves / Χορεύοντας με τους Λύκους (1990) The Silence of the Lambs / Η Σιωπή των Αμνών (1991) Unforgiven / Οι Ασυγχώρητοι (1992) Schindler's List / Η Λίστα του Σίντλερ (1993) Forrest Gump / Φόρεστ Γκαμπ (1994) Braveheart (1995) The English Patient / Ο Άγγλος ασθενής (1996) Titanic / Τιτανικός (1997) Shakespeare in Love / Ερωτευμένος Σαίξπηρ (1998) American Beauty (1999) Gladiator / Μονομάχος (2000)
2001–σήμερα
A Beautiful Mind / Ένας Υπέροχος Άνθρωπος (2001) Chicago / Σικάγο (2002) The Lord of the Rings: The Return of the King / Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών: Η Επιστροφή του Βασιλιά (2003) Million Dollar Baby (2004) Crash (2005) The Departed / Ο Πληροφοριοδότης (2006) No Country for Old Men / Καμιά Πατρίδα για τους Μελλοθάνατους (2007) Slumdog Millionaire (2008) The Hurt Locker (2009) The King's Speech / Ο Λόγος του Βασιλιά (2010) The Artist (2011) Argo / Επιχείρηση: Argo (2012) 12 Years a Slave / 12 χρόνια σκλάβος (2013) Birdman / Birdman ή Η Απρόσμενη Αρετή της Αφέλειας (2014) Spotlight / Spotlight: Όλα στο Φως (2015) Moonlight (2016) The Shape of Water / Η Μορφή του Νερού (2017) Green Book / Το Πράσινο Βιβλίο (2018) Parasite / Παράσιτα (2019) Nomadland / Η Χώρα των Νομάδων (2020) CODA / CODA: Στον Ρυθμό της Καρδιάς (2021)
Κινηματογράφος, Ηθοποιοί, Σκηνοθέτες, Ταινίες
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
