Αόρατος Εραστής (αγγλικά: Ghost) είναι αμερικανική αισθηματική, δραματική ταινία φαντασίας παραγωγής 1990, σε σκηνοθεσία Τζέρι Ζάκερ και σε σενάριο Μπρους Τζόελ Ρούμπιν. Πρωταγωνιστούν οι Πάτρικ Σουέιζι, Ντέμι Μουρ και Γούπι Γκόλντμπεργκ. Η ταινία αφηγείται την ιστορία του Σαμ και της Μόλι, ενός ερωτευμένου ζευγαριού, που επιστρέφοντας στο καινούριο τους σπίτι μετά από μια βόλτα δέχονται επίθεση από έναν κλέφτη και ο Σαμ δολοφονείται. Ο Σαμ παγιδεύεται στη γη ως φάντασμα και συνειδητοποιεί ότι ο θάνατός του δεν ήταν ατύχημα. Πρέπει να προειδοποιήσει τη Μόλι για τον κίνδυνο τον οποίο διατρέχει. Μόνο που ως φάντασμα δεν μπορεί να τον δει ή να τον ακούσει κανείς ζωντανός και έτσι προσπαθεί να επικοινωνήσει με τη Μόλι μέσω της Ότα Μέι Μπράουν, ενός μέντιουμ. Στην ταινία συμμετέχουν οι Τόνι Γκόλντγουιν, Βίνσεντ Σκιαβέλι και Ρικ Αβίλες
Η ιδέα για το σενάριο της ταινίας ήρθε στον Ρούμπιν όταν παρακολούθησε μια θεατρική παράσταση του Άμλετ στη στιγμή του έργου που εμφανίζεται το φάντασμα του δολοφονημένου πατέρα του και εμπνεύστηκε να γράψει μια ιστορία για ένα φάντασμα που προσπαθεί να λύσει τη δολοφονία του. H Paramount αγόρασε το σενάριο και προχώρησε στην παραγωγή του πρότζεκτ με τον Ζάκερ να αναλαμβάνει τη σκηνοθεσία. Η διαδικασία του κάστινγκ ήταν κάτι που δυσκόλεψε την παραγωγή, καθώς οι πρώτες επιλογές του στούντιο και των συντελεστών απέρριψαν τους ρόλους, πριν καταλήξει στους Σουέιζι, Μουρ και Γκόλντμπεργκ. Τα γυρίσματα της ταινίας ξεκίνησαν στις 4 Ιουλίου 1989 και ολοκληρώθηκαν στις 5 Δεκεμβρίου 1989.[2]
Η ταινία κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους στις 13 Ιουλίου 1990. Έλαβε εξαιρετικά σχόλια από τους κριτικούς, με τους περισσότερους να επαινούν το σενάριο, τις ερμηνείες των ηθοποιών και κυρίως της Γκόλντμπεργκ.[3] Αποδείχτηκε τεράστια εισπρακτική επιτυχία με τις συνολικές εισπράξεις να αγγίζουν τα 505,7 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως[4], γίνοντας η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία του 1990.[5] Έλαβε πέντε υποψηφιότητες για Όσκαρ, ανάμεσα τους και για Καλύτερη Ταινία, κερδίζοντας δύο στις κατηγορίες Πρωτότυπου Σεναρίου και Β' Γυναικείου Ρόλου για την ερμηνεία της Γκόλντμπεργκ.[6] Η Γκόλντμπεργκ βραβεύτηκε επίσης με Χρυσή Σφαίρα Β' Γυναικείου Ρόλου[7] και BAFTA.[8]
Πλοκή
Ο Σαμ Γουίτ, ένας τραπεζίτης και η Μόλι Τζένσεν είναι ένα ερωτευμένο ζευγάρι που ζει στη Νέα Υόρκη. Στο γραφείο, ο Σαμ βρίσκει μερικές ανακρίβειες σε κάποιους λογαριασμούς. Συμβουλεύεται το φίλο και συνάδελφό του Καρλ Μπρούνερ, που προσφέρεται να το ερευνήσει, αλλά ο Σαμ προτιμά να το κάνει μόνος του. Λίγο αργότερα, ο Σαμ με τη Μόλι πέφτουν θύματα ληστείας από τον Γουίλι Λόπεζ και ο Σαμ δολοφονείται. Παρ' ότι νεκρός, ο Σαμ παραμένει στη γη σαν φάντασμα και οι άνθρωποι δεν μπορούν να τον δουν. Μαθαίνει ότι η επίθεση εναντίον του ήταν σχεδιασμένη.
Ο Σαμ συναντά την Ότα Μέι Μπράουν, μια μικροαπατεώνισσα που παριστάνει το μέντιουμ και συνειδητοποιεί ότι μπορεί να τον ακούει. Η Ότα Μέι προσπαθεί να πείσει την Μόλι ότι ακούει τον Σαμ και ότι της είπε ότι κινδυνεύει. Η Μόλι δεν την πιστεύει. Ο Καρλ μαθαίνει γι' αυτό και πείθει την Μόλι ότι η Ότα Μέι είναι απατεώνισσα. Ο Σαμ ανακαλύπτει ότι ο Καρλ βρίσκεται πίσω από μια απάτη ξεπλύματος χρημάτων και η επίθεση στον Σαμ ήταν μια προσπάθεια του Καρλ να πάρει τους κωδικούς ασφαλείας του Σαμ.
Όταν ο Καρλ προσπαθεί να σαγηνεύσει την Μόλι, ο Σαμ νευριασμένος ξεσπά και σπρώχνει μια κορνίζα. Τότε ο Σαμ θυμάται ένα φάντασμα στο μετρό που έκανε κάτι παρόμοιο και τρέχει να το βρει ώστε να τον βοηθήσει να μπορεί να κινεί αντικείμενα. Η Μόλι πηγαίνει στην αστυνομία να ρωτήσει για την Ότα Μέι και την πείθουν ότι πρόκειται για απάτη. Ο Καρλ προσπαθεί να μπει στον τραπεζικό λογαριασμό αλλά τον βρίσκει κλειστό. Ανακαλύπτει ότι η Ότα Μέι βρίσκεται πίσω από αυτό, όταν ο Σαμ κάνει αισθητή την παρουσία του. Ο Καρλ τότε λέει στον Σαμ ότι αν δεν επιστρέψει τα λεφτά θα σκοτώσει την Μόλι.
Ο Σαμ πηγαίνει στο σπίτι της Ότα Μέι να την προειδοποιήσει ότι ο Καρλ και ο Γουίλι την κυνηγούν. Εκεί, ο Σαμ τρομοκρατεί τον Γουίλι και αυτός τρέχει στο δρόμο, τον χτυπά αμάξι και πεθαίνει. Η Ότα Μέι με τον Σαμ πηγαίνουν στο σπίτι της Μόλι και την πείθουν ότι η Ότα Μέι λέει την αλήθεια. Τότε φτάνει ο Καρλ, έτοιμος να σκοτώσει τις δύο γυναίκες. Ο Σαμ αισθάνεται αδύναμος μετά την εισχώρηση στο σώμα της Ότα Μέι. Όταν επανακτά τη δύναμή του, τις βοηθά να νικήσουν τον Καρλ, ο οποίος κατά λάθος σκοτώνεται. Τότε και ο ίδιος γίνεται φάντασμα και δαιμονικά πνεύματα εμφανίζονται και τον παίρνουν.
Με την αποστολή του να έχει ολοκληρωθεί, ο Σαμ λέει ένα τελευταίο αντίο και προχωρά προς τον παράδεισο.
Ηθοποιοί και Χαρακτήρες
Πάτρικ Σουέιζι στο ρόλο του Σαμ Γουίτ
Ντέμι Μουρ στο ρόλο της Μόλι Τζένσεν
Γούπι Γκόλντμπεργκ στο ρόλο της Ότα Μέι Μπράουν
Τόνι Γκόλντγουιν στο ρόλο του Καρλ Μπρούνερ
Βίνσεντ Σκιαβέλι στο ρόλο του Φαντάσματος στο μετρό
Ρικ Αβίλες στο ρόλο του Γουίλι Λόπεζ
Γκέιλ Μπογκς στο ρόλο της Λουίζ
Αρμίλια Μακουίν στο ρόλο της Κλάρα
Αντζελίνα Εστράντα στο ρόλο της Ρόζα Σαντιάγκο
Παραγωγή
Ανάπτυξη
Ο σεναριογράφος Μπρους Τζόελ Ρούμπν, είπε ότι η ιδέα για το σενάριο της ταινίας, του ήρθε όταν παρακολούθησε μια θεατρική παράσταση του Άμλετ και εμπνεύστηκε από το μέρος του έργου όπου εμφανίζεται το φάντασμα του δολοφονημένου πατέρα του Άμλετ και παρακαλεί τον γιο του να εκδικηθεί τον θάνατό του.[9] Έτσι σκέφτηκε μια ιστορία για ένα φάντασμα που προσπαθεί να λύσει το μυστήριο της δολοφονίας του.[10] Ο Ρούμπιν ήθελε να γράψει ένα σενάριο από την πλευρά ενός φαντάσματος με το στόρι να κοιτάζει τη ζωή εκ των υστέρων από μια εξωτερική προοπτική και τι σημαίνει αυτό ενώ ταυτόχρονα τι επιπτώσεις έχει στην ανθρώπινη ψυχή όταν του δίνεται η ευκαιρία να βιώσει ότι η ζωή βρίσκεται και έξω από αυτόν τον κόσμο, όχι μόνο μέσα σε αυτόν.[11] Αφού ολοκλήρωσε το πρώτο προσχέδιο, το παρέδωσε στην Paramount και το στούντιο το αγόρασε. Ο σκηνοθέτης Τζέρι Ζάκερ διάβασε το σενάριο και του άρεσε πολύ, ωστόσο, ο Ρούμπιν δεν ήταν καθόλου ευχαριστημένος με την επιλογή του Ζάκερ. Ο ίδιος ήθελε σκηνοθέτες όπως οι Μίλος Φόρμαν και Στάνλεϊ Κιούμπρικ να αναλάβουν το πρότζεκτ, καθώς το αρχικό σενάριο ήταν πολύ πιο σκοτεινό.[12] Ο Ρούμπιν τελικά άλλαξε γνώμη όταν συναντήθηκε με τον Ζάκερ. Οι δυο τους άλλαξαν το σενάριο, αφαιρώντας τον σκοτεινό τόνο και πρόσθεσαν έναν πιο κωμικό με αρκετό χιούμορ. Επεξεργάστηκαν το σενάριο τόσο πολύ που μέχρι να ξεκινήσουν τα γυρίσματα είχαν γράψει συνολικά δεκαεννιά προσχέδια.[12]
Κάστινγκ
Για το ρόλο του Σαμ, ο Τζέρι Ζάκερ και η Paramount ήθελαν τον Χάρισον Φορντ. Όταν του πρότειναν το ρόλο, ο Φορντ τον απέρριψε γιατί δεν μπορούσε να καταλάβει το σενάριο, λέγοντάς τους "Γιατί το κάνετε αυτό; Είναι κωμωδία; Είναι τραγωδία; Είναι πολύ περίεργο".[13] Ο ρόλος τότε προτάθηκε στους Τομ Κρουζ, Μάικλ Τζ. Φοξ και Πολ Χόγκαν, οι οποίοι επίσης τον απέρριψαν ενώ θεωρήθηκαν πιθανοί οι Τομ Χανκς, Κέβιν Μπέικον, Κέβιν Κλάιν και Άλεκ Μπάλντουιν.[11][14][15][9] Ο Μπρους Γουίλις επίσης απέρριψε το ρόλο γιατί δεν κατάλαβε το σενάριο, ένα γεγονός που όπως είπε ο ίδιος μετάνιωσε αργότερα για την επιλογή του.[16] Το στούντιο ήθελε επίσης μια γνωστή ηθοποιό να υποδυθεί το ρόλο της Μόλι και έτσι ο ρόλος προτάθηκε στις Μόλι Ρίνγκγουολντ[15], Μεγκ Ράιαν, Τζούλια Ρόμπερτς και Νικόλ Κίντμαν[11] με τη Μισέλ Φάιφερ να βρίσκεται στην κορυφή της λίστας.[13] Αφού όλες οι επιλογές του στούντιο και του σκηνοθέτη απέρριψαν το ρόλο, ο Ζάκερ έστρεψε την προσοχή του στους Πάτρικ Σουέιζι και Ντέμι Μουρ. Ο Ζάκερ στην αρχή δεν ήθελε τον Σουέιζι καθώς δεν πίστευε ότι μπορούσε να ερμηνεύσει το ρόλο και δεν συμφωνούσε ούτε να περάσει από ακρόαση.[17] Ο Ρούμπιν, όμως θεωρούσε ότι ο Σουέιζι ήταν ο πιο κατάλληλος και κρυφά από τον Ζάκερ τηλεφώνησε στον ατζέντη του Σουέιζι και τον ρώτησε αν ο ηθοποιός θα δεχόταν να περάσει από δοκιμαστικό.[9] Ο Σουέιζι διάβασε το σενάριο και ενθουσιάστηκε. Αποφασισμένος να κάνει την ταινία, δέχτηκε να περάσει από οντισιόν.[17] Ο Ζάκερ συμφώνησε τελικά να δει τον Σουέιζι και μάλιστα έκανε δοκιμαστικό μαζί με τη Μουρ, η οποία είχε ήδη πάρει το ρόλο.[17] Στο δοκιμαστικό, όταν ο Σουέιζι διάβασε την τελευταία ατάκα "Την αγάπη μέσα σου, την παίρνεις μαζί σου" (The love inside, you take it with you), όλοι στο δωμάτιο έβαλαν τα κλάματα, συμπεριλαμβανομένου και του Ζάκερ, ο οποίος του έδωσε το ρόλο αμέσως.[9][17]
Για το ρόλο της Ότα Μέι Μπράουν, πολλές ηθοποιοί έκαναν δοκιμαστικό, μεταξύ των οποίων η Όπρα Γουίνφρεϊ, την οποία ήθελε πολύ ο Ρούμπιν[11] και η Τίνα Τέρνερ.[13] Η Τέρνερ βρισκόταν εκείνη την περίοδο στο Λονδίνο και γύρισε ένα δοκιμαστικό και το έστειλε στην Paramount. Το στούντιο ήταν ενθουσιασμένο και ήθελε να προχωρήσει με την Τέρνερ στο ρόλο. Ωστόσο, ο Ζάκερ είχε αμφιβολίες κι ενώ βρήκε το δοκιμαστικό της Τέρνερ αξιέπαινο, θεωρούσε ότι δεν ήταν αρκετά ηθοποιός.[13] Σε συνέντευξή της, η Γούπι Γκόλντμπεργκ είπε ότι μια φίλη της την ενημέρωσε για τις οντισιόν της ταινίας Αόρατος Εραστής και σύμφωνα με αυτή τη φίλη δεν υπήρχε μαύρη ηθοποιός που δεν έκανε δοκιμαστικό, η Γκόλντμπεργκ όμως δεν είχε την παραμικρή ιδέα και της φάνηκε παράξενο που κανείς δεν την κάλεσε.[18] Στη συνέχεια τηλεφώνησε στον ατζέντη της να τον ρωτήσει γιατί δεν γνώριζε τίποτα για το πρότζεκτ και τότε πληροφορήθηκε ότι οι παραγωγοί της ταινίας δεν ενδιαφέρονταν. Συγκεκριμένα ο ατζέντης της είπε "Δεν σε θέλουν. Πιστεύουν ότι έχεις αυτήν την περσόνα, τη Γούπι, που είναι πολύ μεγάλη και θα βγάλει το κοινό από την ταινία."[18] Ο Ζάκερ ήταν πολύ αρνητικός και εναντίον της συμμετοχής της Γκόλντμπεργκ στην ταινία καθώς θεωρούσε ότι η Γκόλντμπεργκ ήταν stand-up κωμικός και όχι ηθοποιός.[17] Η Γκόλντμπεργκ παραδέχτηκε ότι πληγώθηκε που εξαιρέθηκε από τα δοκιμαστικά. Τότε, όμως παρενέβη ο Σουέιζι. Όταν ο ηθοποιός πήρε το ρόλο, δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί η Γκόλντμπεργκ δεν είχε τη δυνατότητα να περάσει από ακρόαση και ο Σουέιζι είπε ότι δεν θα κάνει την ταινία αν δεν της δοθεί μια ευκαιρία για το ρόλο. Συγκεκριμένα είπε στην παραγωγή "Δεν λέω ναι στην ταινία μέχρι να μάθουμε ότι δεν είναι το κατάλληλο άτομο, γιατί είναι γελοίο. Είναι τέλεια για το ρόλο."[18][19] Έτσι, ο Σουέιζι και ο Ζάκερ, ταξίδεψαν μέχρι το Μισισίπι όπου η Γκόλντμπεργκ βρισκόταν στα γυρίσματα μιας άλλης ταινίας για να κάνει δοκιμαστικό με τον Σουέιζι.[13] Ο Ζάκερ σε μια δήλωσή του σχολίασε αυτή τη συνάντηση "Οι δύο τους έκαναν δοκιμαστικό και όντως το έβλεπες μπροστά σου. Για μένα ήταν υπέροχο, να το βλέπω. Η ταινία αυτή ήταν η πρώτη μου δραματική ταινία και φοβόμουν πολύ ότι δεν θα το κάνω σωστά. Γι' αυτό είχα την τύχη να δω τον Πάτρικ και τη Γούπι να διαβάζουν μαζί το σενάριο ώστε να το δω με τα μάτια μου και να πω 'Ναι, αυτό λειτουργεί'."[13] Η Γκόλντμπεργκ με τον Σουέιζι δεν είχαν γνωριστεί ποτέ πριν αλλά ο Σουέιζι ήταν θαυμαστής της, ένα γεγονός που έκανε την Γκόλντμπεργκ να αναρωτηθεί "Δεν ξέρεις ποτέ ποιος σε παρατηρεί, ποιος θυμάται κάτι που έκανες, και αυτό ήταν ένα μάθημα."[18]
Γυρίσματα
Η σκηνή με τον πηλό
Σύμφωνα με τον Ζάκερ, η στιγμή που ο πηλός καταστρέφεται στα χέρια της Μουρ και του Σουέιζι, ήταν ατύχημα. Ο σκηνοθέτης δεν σταμάτησε το γύρισμα και οι αντιδράσεις των ηθοποιών ήταν αυθόρμητες.[13] Στη σκηνή υπάρχει μια στιγμή που ο Σαμ κάνει ένα επιφώνημα τύπου "Ωωω". Ο Γουόλτερ Μερτς, μοντέρ της ταινίας, άφησε αυτή τη στιγμή στο τελικό φιλμ. Στον Ζάκερ όμως φαινόταν περίεργο και κάπως θηλυπρεπές και ήθελε να αφαιρεθεί. Ο Μερτς όμως επέμεινε να κρατηθεί καθώς πίστευε ότι θα αρέσει στο κοινό και σε μια δοκιμαστική προβολή όντως υπήρξε μια θετική ηχηρή αντίδραση από τον κόσμο.[13] Ο Ζάκερ πιστεύει ότι ο πραγματικός πρωταγωνιστής της σκηνής είναι το κλασικό πλέον τραγούδι "Unchained Melody", το οποίο παίζει στο τζουκ μποξ, στο διαμέρισμα του ζευγαριού κατά τη διάρκεια της σκηνής.[13] Το τραγούδι επιλέχθηκε πολύ πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα από την παραγωγό Λίσα Γουάινστιν, η οποία πίστευε ότι ήταν σαν να γράφτηκε για την ταινία. Ο σκηνοθέτης έπαιζε το τραγούδι στο πλατό για να μπουν στο κλίμα οι ηθοποιοί αλλά το σταμάταγε όταν ξεκινούσε το γύρισμα για να μην παρεμβαίνει στους διαλόγους. Το τραγούδι όμως, έπαιζε πολύ δυνατά κατά τη διάρκεια της ερωτικής σκηνής που ακολουθούσε καθώς δεν υπήρχε διάλογος και βοήθησε τους ηθοποιούς να βρουν το σωστό συναίσθημα. Στο σενάριο υπήρχε μια κανονική σκηνή σεξ, αλλά η σκηνή με τον πηλό ήταν τόσο έντονη που ο Ζάκερ αποφάσισε ότι ήταν αρκετή και δεν χρειαζόταν κάτι παραπάνω.[13]
"Χρησιμοποίησε το σώμα μου"
Σε μια αστεία σκηνή, καθιερώνεται ότι τα φαντάσματα μπορούν να μπουν μέσα στο σώμα της Ότα Μέι και προσωρινά να την κυριεύσουν. Αυτό το τέχνασμα έθεσε τις βάσεις για τη συναισθηματική κορύφωση της ταινίας, όπου η ίδια η Ότα Μέι προσκαλεί τον Σαμ να "χρησιμοποιήσει το σώμα της" για να απολαύσει μια τελευταία επαφή με τη Μόλι. Ενώ όμως η Γκόλντμπεργκ παρέμεινε στην οθόνη στην πρώτη σκηνή, αυτή τη φορά αντικαταστάθηκε από τον Σουέιζι. Όταν κυκλοφόρησε η ταινία, αρκετοί κριτικοί κατέκριναν τον Ζάκερ επειδή δεν έδειξε τις δύο γυναίκες να κρατάει η μία την άλλη. Ο κριτικός Ρότζερ Ίμπερτ σχολίασε "Με βάση τη λογική, θα έπρεπε εμείς το κοινό να βλέπουμε τη Γκόλντμπεργκ να φιλάει τη Μουρ, αλλά φυσικά η ταινία συμβιβάζεται και μας δείχνει τον Σουέιζι να την χαϊδεύει - κρίμα, γιατί η λογική εκδοχή θα ήταν στην πραγματικότητα πιο πνευματική και συγκινητική."[20] Σύμφωνα με τον Ζάκερ, ποτέ δεν αμφισβήτησε την απόφασή του. Σε δοκιμαστικές προβολές που έγιναν, ο Ζάκερ θυμάται ότι κάποιοι άνθρωποι ένιωσαν άβολα και μερικοί άρχισαν να γελάνε, κάτι που έκανε το σκηνοθέτη να ανησυχήσει καθώς δεν ήταν μια σκηνή που ήθελε το κοινό να γελάει.[13] Ο Ζάκερ πιστεύει ότι δεν είχε καμία σχέση με το τι είναι πολιτικά ορθό ή τι είναι αποδεκτό[13], αλλά αν η σκηνή περιλάμβανε δύο γυναίκες, το κοινό θα ξέσπαγε σε γέλια και αυτό δεν θα ήταν η σωστή απόφαση. Ο Ζάκερ πρόσθεσε ότι θα έκανε την ίδια επιλογή σήμερα, ακόμη και σε μια εποχή που το Χόλιγουντ -και οι θεατές- δέχονται να δουν δύο γυναίκες να μοιράζονται μια ρομαντική στιγμή, δηλώνοντας "Πέρα από την πολιτική ορθότητα ή το τι πιστεύουμε για δύο γυναίκες που είναι μαζί, για μένα, δεν αφορούσε καθόλου αυτό. Θέλεις να δώσεις αυτή τη στιγμή στον Πάτρικ και στη Ντέμι. Το συναίσθημα δεν θα ήταν το ίδιο με τη Ντέμι και τη Γούπι."[13]
Φινάλε
Σύμφωνα με τον Ρούμπιν, όλες τις φορές που έγραψαν το σενάριο ξανά και ξανά με τον Ζάκερ, πάντα αντιμετώπιζαν το ίδιο πρόβλημα σχετικά με το φινάλε της ταινίας και ποια θα ήταν τα τελευταία και σπαραχτικά λόγια του Σαμ. Ο Ρούμπιν είπε "Μιλούσαμε για τη Μόλι και την απώλεια του Σαμ στο τέλος της ταινίας —την απώλεια της σχέσης τους— και είπα, 'Δεν μπορείς να το πάρεις μαζί σου'. Τότε αμέσως, είπα, 'Περίμενε ένα λεπτό. Μπορείς να το πάρεις μαζί σου. Την αγάπη μέσα σου — την παίρνεις μαζί σου'. Ο Τζέρι φώναξε, 'Αυτό είναι! Αυτό είναι! Αυτή είναι η ατάκα!' Αν αφήσω κάποιο είδος κληρονομιάς όταν πεθάνω, ίσως είναι αυτή η ατάκα. 'Την αγάπη μέσα σου, την παίρνεις μαζί σου'."[10]
Αποδοχή
Box office
Με προϋπολογισμό 22.000.000 δολάρια[4], η ταινία Αόρατος Εραστής έκανε άνοιγμα τριημέρου στη 2η θέση με 12,1 εκατομμύρια δολάρια.[4] Οι συνολικές εισπράξεις στο αμερικανικό box office έφτασαν τα 217,6 εκατομμύρια δολάρια, ενώ στον υπόλοιπο κόσμο απέφερε 288 εκατομμύρια δολάρια.[4] Παγκοσμίως συγκέντρωσε 505,7 εκατομμύρια δολάρια.[4] Ήταν η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία του 1990 τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες[21] όσο και παγκοσμίως.[5]
Κριτική
Η ταινία Αόρατος Εραστής έλαβε εξαιρετικές κριτικές. Στην ιστοσελίδα Rotten Tomatoes το 76% των κριτικών έδωσαν στην ταινία θετικά σχόλια.[3]
Ο Πίτερ Μπράντσο της εφημερίδας The Guardian βαθμολόγησε την ταινία με πέντε αστέρια, γράφοντας "Το σενάριο του Ρούμπιν είναι μια θανάσιμα αποτελεσματική κωμικοτραγική φαντασία... και ο Ζάκερ αποδείχτηκε δεξιοτέχνης, ξέροντας πώς να λέει καλά την ιστορία ενώ παράλληλα προσθέτει την κωμωδία όπου χρειάζεται" και επαίνεσε τις ερμηνείες των ηθοποιών.[22] Η εφημερίδα The Washington Post σχολίασε θετικά την ταινία, γράφοντας "Μια παλιομοδίτικη ταινία φαντασίας που γυρίστηκε με συναίσθημα, ο 'Αόρατος Εραστής' κινείται από το ένα είδος στο άλλο τόσο εύκολα όσο ένα φάντασμα μέσα στους τοίχους. Αυτό το θρίλερ με καρδιά, γεμάτο με χιούμορ και οπτικά εφέ, πραγματεύεται τη θλίψη του χωρισμού και του πένθους."[23] Ο Τζιν Σίσκελ αποκάλεσε την ταινία "Ένα περίεργο ελκυστικό κράμα θρίλερ, κωμωδίας, ρομαντισμού και υπερφυσικών στοιχείων", σχολιάζοντας ότι η ταινία είναι πολύ δυνατή στο στήσιμο του ρομάντζου μεταξύ του Σουέιζι και της Μουρ.[24] Το περιοδικό Empire έδωσε στην ταινία τέσσερα αστέρια στα πέντε χαρακτηρίζοντάς την "Μια από τις καλύτερες (και πιο δακρύβρεχτες) ιστορίες αγάπης που έχουν προβληθεί ποτέ στη μεγάλη οθόνη, ο 'Αόρατος Εραστής' είναι μια θεμελιώδης ανθρώπινη ιστορία που αγγίζει και την πιο σκληρή καρδιά."[25] Το περιοδικό Entertainment Weekly έδωσε μια θετική κριτική, αποκαλώντας την ταινία ένα εκθαμβωτικά απολαυστικό ποπ θρίλερ και ότι διαθέτει ένα υλικό που ζωντανεύει λεπτό με λεπτό με ευφυΐα. Κατέληξε γράφοντας "Η ταινία 'Αόρατος Εραστής' είναι αστεία, μυστηριώδης και συγκινητική."[26]
Ο κριτικός Ρότζερ Ίμπερτ βαθμολόγησε την ταινία με δυόμιση αστέρια γράφοντας "Ο 'Αόρατος Εραστής' είναι είναι ένα ωραίο μείγμα τρόμου και χιούμορ... και περιέχει μερικές ωραίες ιδέες και περιστασιακά καταφέρνει να εκμαιεύσει τα μυστήρια με τα οποία παίζει", ήταν όμως ιδιαίτερα επικριτικός με τη σκηνή που η Γκόλντμπεργκ δέχεται να χρησιμοποιήσει το σώμα της ο Σαμ για να αισθανθεί για μία τελευταία φορά τη Μόλι και με τη σκηνή δράσης στο φινάλε.[20] Η εφημερίδα Los Angeles Times έδωσε μια αρνητική κριτική, σχολιάζοντας "Το σλόγαν της ταινίας είναι 'Πίστεψε' (Believe), όχι ένα παράλογο αίτημα. Αλλά ακόμη κι εκείνοι που είναι πρόθυμοι να συμμορφωθούν πρέπει να ξεπεράσουν την άκομψη διάθεση του σεναρίου και μια παραγωγή τόσο ωραιοποιημένη σε σημείο που κολλάει", επαίνεσε όμως την ερμηνεία της Γκόλντμπεργκ, γράφοντας "Η Γκόλντμπεργκ βρίσκεται στο στοιχείο της. Δίνει στην ταινία δύναμη και ενέργεια. Στις τρεις σκηνές που εμφανίζεται η Γκόλντμπεργκ είναι ευχάριστα και αιχμηρά αστεία."[27] Η Τζάνετ Μάσλιν της εφημερίδας The New York Times σχολίασε αρνητικά την ταινία γράφοντας "Η ταινία κινείται πολύ αργά μερικές φορές και κάποια από τα ειδικά εφέ φαίνονται ασυνήθιστα ανόητα, ιδιαίτερα εκείνα που δείχνουν τι συμβαίνει με φαντάσματα που δεν είναι τόσο ενάρετα όσο ο Σαμ", ξεχώρισε όμως την Γκόλντμπεργκ, επισημαίνοντας "Η κυρία Γκόλντμπεργκ υποδύεται την έκπληξη, τον εκνευρισμό και την αυθάδεια του χαρακτήρα της στο μέγιστο βαθμό. Αυτή είναι μια από εκείνες τις σπάνιες περιπτώσεις που η κυρία Γκόλντμπεργκ βρήκε έναν κινηματογραφικό ρόλο που της ταιριάζει πραγματικά και τον αξιοποιεί στο έπακρο."[28]
Βραβεία και Υποψηφιότητες
| Οργάνωση | Κατηγορία | Υποψήφιος | Αποτέλεσμα | Παραπομπή |
|---|---|---|---|---|
| Όσκαρ | Καλύτερη Ταινία | Υποψηφιότητα | [6] | |
| Πρωτότυπο Σενάριο | Μπρους Τζόελ Ρούμπιν | Νίκη | [6] | |
| Β΄ Γυναικείου Ρόλου | Γούπι Γκόλντμπεργκ | Νίκη | [6] | |
| Μουσική | Μορίς Ζαρ | Υποψηφιότητα | [6] | |
| Μοντάζ | Γουόλτερ Μερτς | Υποψηφιότητα | [6] | |
| Χρυσές Σφαίρες | Καλύτερη Ταινία - Κωμωδία/Μιούζικαλ | Υποψηφιότητα | [7] | |
| Α΄ Ανδρικού Ρόλου - Κωμωδία/Μιούζικαλ | Πάτρικ Σουέιζι | Υποψηφιότητα | [7] | |
| Α΄ Γυναικείου Ρόλου - Κωμωδία/Μιούζικαλ | Ντέμι Μουρ | Υποψηφιότητα | [7] | |
| Β΄ Γυναικείου Ρόλου | Γούπι Γκόλντμπεργκ | Νίκη | [7] | |
| BAFTA | Β' Γυναικείου Ρόλου | Γούπι Γκόλντμπεργκ | Νίκη | [8] |
| Πρωτότυπο Σενάριο | Μπρους Τζόελ Ρούμπιν | Υποψηφιότητα | [8] | |
| Μακιγιάζ | Μπεν Νάι Τζούνιορ | Υποψηφιότητα | [8] | |
| Οπτικά Εφέ | Υποψηφιότητα | [8] |
Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου έχει συμπεριλάβει την ταινία Αόρατος Εραστής σε δύο λίστες. Καταλαμβάνει την 19η θέση στη λίστα AFI 100 Χρόνια... 100 Πάθη[29] και τη 27η θέση στη λίστα AFI 100 Χρόνια... 100 Τραγούδια για το "Unchained Melody".[30] Ήταν υποψήφια στις κατηγορίες AFI 100 Χρόνια... 100 Κινηματογραφικές Ατάκες για τη φράση "Είναι απίστευτο Μόλι. Την αγάπη μέσα σου, την παίρνεις μαζί σου" (It's amazing, Molly. The love inside, you take it with you).[31], AFI 100 Χρόνια... 100 Επευφημίες[32] και AFI 10 Top 10... 10 Ταινίες Φαντασίας.[33]
Παραπομπές
stopklatka.pl/film/uwierz-w-ducha. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2016.
«Ghost (1990) Filming & Production». IMDb. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2023.
«Αόρατος Εραστής στο Rotten Tomatoes». Rotten Tomatoes. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2012.
«Αόρατος Εραστής στο Box Office Mojo». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2010.
«Top 1990 Movies at the Worldwide Box Office». The Numbers. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2023.
«The 63rd Academy Awards (1991) Nominees and Winners». oscars.org. 25 Μαρτίου 1991. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2011.
«Golden Globes, USA». goldenglobes.org. imdb.com. 19 Ιανουαρίου 1991. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2011.
«BAFTA Awards». bafta.org. imdb.com. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2011.
Krug, Kurt Anthony. «Native Detroiter who wrote 'Ghost' reminisces about film as it turns 30». The Detroit News. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2023.
Finn, Natalie (14 Ιουλίου 2020). «30 Timeless Secrets About Ghost That Will Lift Your Spirits». E Online. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2023.
Maddox, Garry (3 Φεβρουαρίου 2016). «Writer Bruce Joel Rubin says Ghost could easily have starred Nicole Kidman and Paul Hogan». The Sydney Morning Herald. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2023.
Honeycutt, Kirk (13 Ιουλίου 1990). «Director Leaves Laughs Behind to Capture Spirit of ‘Ghost’: A suspense drama about the afterlife is the last film you’d expect from Jerry Zucker, one of the crazy guys who dreamed up ‘Airplane!’». Los Angeles Times. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2023.
Alter, Ethan (17 Ιουλίου 2020). «'Ghost' at 30: How Tina Turner nearly played Whoopi Goldberg's part in the 1990 classic». Yahoo! Entertainment. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2023.
Heidenry, Margaret (13 Ιουλίου 2015). «25 Years of Ghost: Oscar-Winning Screenwriter Bruce Joel Rubin Talks Patrick Swayze, Demi Moore, and Pottery-Wheel Sex». Vanity Fair.
The Time of My Life by Patrick Swayze, Lisa Niemi
Mackie, Drew (13 Ιουλίου 2022). «20 Things You Didn't Know About 'Ghost', 32 Years Later». People. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2023.
Crean, Ellen (13 Μαρτίου 2007). «Swayze Tells "Ghost" Stories». cbsnews.com. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2023.
Dick, Jeremy (15 Οκτωβρίου 2020). «Ghost Producers Refused to Hire Whoopi Goldberg Until Patrick Swayze Stepped In». MovieWeb. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2023.
Stephen M. Silverman (6 Μαρτίου 2008). «Whoopi Goldberg Sends Love to Patrick Swayze». People. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαρτίου 2011. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2011.
Ebert, Roger (13 Ιουλίου 1990). «Ghost». www.rogerebert.com. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2023.
«Domestic Box Office For 1990». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2023.
Bradshaw, Peter (14 Φεβρουαρίου 2020). «Ghost review – Patrick Swayze's immortal meditation on love and grief». The Guardian. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2023.
Kempley, Rita (13 Ιουλίου 1990). «Ghost». The Washington Post. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2023.
Siskel, Gene (13 Ιουλίου 1990). «`GHOST` AN APPEALING BLEND OF THRILLER, COMEDY, ROMANCE». Chicago Tribune. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2023.
Thomas, Philip (13 Ιουλίου 1990). «Ghost Review». Empire. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2023.
Gleiberman, Owen (26 Ιουλίου 2007). «Ghost». Entertainment Weekly. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2023.
Benson, Sheila (13 Ιουλίου 1990). «MOVIE REVIEW : An Afterlife Love Story». Los Angeles Times. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2023.
Maslin, Janet (13 Ιουλίου 1990). «Review/Film; Looking to the Dead For Mirth and Inspiration». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2023.
«AFI's 100 Years...100 Passions». Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου. afi.com. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2011.
«AFI's 100 Years... 100 Songs». Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου. afi.com. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2011.
«AFI's 100 Years...100 Movie Quotes» (PDF). Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 17 Σεπτεμβρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2011.
«AFI's 100 Years...100 Cheers» (PDF). Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου. afi.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 2 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2011.
«AFI's 10 Top 10 Fantasy Films» (PDF). Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου. afi.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 26 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2011.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Αόρατος Εραστής στο IMDb
Κινηματογράφος, Ηθοποιοί, Σκηνοθέτες, Ταινίες
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
