.
Ο Ουίλιαμ Μάρτιν Ληκ, ελληνική απόδοση: Γουλιέλμος Μαρτίνος Ληκ (William Martin Leake) υπήρξε Βρετανός στρατιωτικός, τοπογράφος, αρχαιολόγος, και περιηγητής στην Ελλάδα και Μικρά Ασία.
Βιογραφία
Γεννήθηκε στο Λονδίνο στις 14 Ιανουαρίου 1777 και ολοκλήρωσε τις στρατιωτικές σπουδές του στη Βασιλική Στρατιωτική Ακαδημία. Έζησε 4 χρόνια στις Δυτικές Ινδίες και ανέλαβε αποστολή στρατιωτικού συμβούλου στην Κωνσταντινούπολη. Στη διάρκεια ενός ταξιδιού στη Μικρά Ασία το 1800 με το βρετανικό στόλο στράφηκε προς την αρχαιολογία. Το 1801, ταξιδεύοντας στην Αίγυπτο με τον τουρκικό στρατό, χαρτογράφησε την κοιλάδα του Νείλου, όπως επίσης και τους καταρράκτες. Κατά την επιστροφή του στην Αγγλία διήλθε από την Αθήνα όπου επιβιβάστηκε σ΄ ένα από τα πλοία που μετέφεραν τα γλυπτά του Παρθενώνα που προηγουμένως είχε αφαιρέσει ο λόρδος Έλγιν, στο οποίο και απώλεσε όλες τις σημειώσεις και τους χάρτες του όταν το πλοίο εξώκειλε στα Κύθηρα.
Μετά την επιστροφή του στην Αγγλία, σε σύντομο διάστημα εστάλη σε ερευνητική αποστολή για ακτογραφικές μετρήσεις των ακτών της Αλβανίας και της Πελοποννήσου. Το 1805 φέρεται ως στρατιωτικός αντιπρόσωπος της Αγγλίας στην Αυλή του Αλή Πασά στα Ιωάννινα όπου και παρέμεινε για ένα χρόνο. Αργότερα όταν ξέσπασε ο πόλεμος μεταξύ Αγγλίας και Τουρκίας συνελήφθη από τους Τούρκους στη Θεσσαλονίκη αλλά πολύ γρήγορα έμεινε ελεύθερος. Το 1810 του δόθηκε ετήσιο χρηματικό βοήθημα 600 λιρών για τις υπηρεσίες του προς την Τουρκία. Αποσύρθηκε από το στρατό το 1815 κατέχοντας το βαθμό του συνταγματάρχη. Το υπόλοιπο της ζωής του το αφιέρωσε σε αρχαιολογικές έρευνες και τοπογραφικές μελέτες ιδιαίτερα του ελληνικού χώρου όπου και κατάρτισε σπουδαίες και πλούσιες συλλογές αρχαίων ελληνικών αντικειμένων τα οποία σήμερα κοσμούν το Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου καθώς και του Καίμπριτζ της Αγγλίας.
Ιδιαίτερα αξιοσημείωτες είναι οι μελέτες του για την Ελλάδα την οποία και φέρεται να περιηγήθηκε απ΄ άκρου εις άκρο, από τα νησιά μέχρι την Ήπειρο διαμένοντας και αρκετό χρόνο στην Αθήνα καταρτίζοντας ακόμα και την τοπογραφία της αρχαίας Αθήνας και της Αττικής γενικότερα. Κατά το χρόνο δε που παρέμεινε στα Ιωάννινα συνέγραψε σπουδαίο, από ιστορικής άποψης, τετράτομο έργο περί του βίου του Αλή Πασά, την πολιτική του και γενικά για την κατάσταση που επικρατούσε στην Ήπειρο. Εκτός όμως αυτού που εκδόθηκε το 1835 συνέγραψε και άλλα σπουδαία έργα.
Ο Γουλιέλμος Ληκ υπήρξε επίσης μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου, της Βασιλικής Γεωγραφικής Εταιρείας καθώς και της Βερολίνειας Ακαδημίας Επιστημών. Πέθανε στην Αγγλία, στο Μπράιτον, στις 6 Ιανουαρίου του 1860.
Συγγράμματα
«Έρευναι εν Ελλάδι (1804),
«Τοπογραφία Αθηνών», [Topography of Athens] (1821)
«Περιήγησις εις Μικράν Ασίαν», [Journal of a Tour in Asia Minor (1824)
«Τα κυριότερα αιγυπτιακά μνημεία του Βρετανικού Μουσείου» (1827)
«Περιήγησις εις Πελοπόννησον», [Travels in the Morea] (1835)
«Περιήγησις εις Βόρειον Ελλάδα», [Travels in Northern Greece] (1835)
«Οι δήμοι της Αττικής» (1840)
«Περί της νήσου Κω» (1843)
«Τοπογραφία των Αθηνών» (1844)
«Πελοποννησιακά», [Peloponnesiaca] (1846)
«Σημειώσεις περί Συρακουσών» (1848)
«Πίνακες νομισμάτων των Συρακουσών» (1848)
«Ιστορικόν Δοκίμιον της Ελληνικής Επαναστάσεως» δίτομο, (1854-1859)
«Ελληνικά νομίσματα» [Nomismata Hellenica] (1856), με συμπλήρωμα το 1859.
Πηγές
"Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου" τομ.12ος, σελ.314.
