Ο Τόμας Χάρις (αγγλικά: Thomas Harris, απεβ. 25 Μαΐου 1824) ήταν πρωτοπόρος Άγγλος αεροστατιστής ο οποίος σκοτώθηκε σε ατύχημα. Λίγα είναι γνωστά για τα πρώτα στάδια της σταδιοδρομίας του, αλλά εφηύρε την βαλβίδα αποδέσμευσης αερίου, μια συσκευή για την ελευθέρωση του αερίου από ένα αερόστατο αερίου ώστε να περιοριστεί η αντίσταση που ασκείται σε αυτό κατά την προσγείωση.[1]
Βίος
Ο Τόμας Χάρις ήταν επιστήμονας από το Λονδίνο ο οποίος κατείχε τον στρατιωτικό βαθμό του Υπολοχαγού.[2][3] Πραγματοποίησε επίδειξη αεροστάτου υδρογόνου στο Βασιλικό Γήπεδο Τέννις στην Great Windmill Street, του Χεϊμάρκετ την άνοιξη του 1824. Αν και δεν ήταν επαγγελματίας αεροναυτικός, ενδεχομένως να σχεδίαζε να γίνει.[1]
Το 1823, ο Χάρις πραγματοποίησε επιτυχή πειράματα στον ποταμό Τάμεση με προοπτική να αποτρέπει τα χτυπήματα των πλοίων από κεραυνούς.[4]
Ο Χάρις εφηύρε τον πρώτο μηχανισμό αδειάσματος του καλύμματος του αεροστάτου από αέριο ή θερμό αέρα, μειώνοντας έτσι την αντίσταση κατά την προσγείωση.[5] Σχεδίασε μια διπλή βαλβίδα, τοποθετημένη στην κορυφή του καλύμματος του αεροστάτου, με μία μικρή βαλβίδα τοποθετημένη μέσα σε μια μεγαλύτερη. Η μια ελευθέρωνε τα αέρια αργά, ενώ η άλλη γρήγορα.[3] Ο Χάρις σχολίασε πως «Η επιστήμη των αεροσκαφών έχει παρακμάσει εσχάτως και έγινε θέμα γελοιοποίησης στη συνολική ανάγκη για εφευρέσεις».[6]
Θάνατος
Ο Χάρις σκοτώθηκε ενώ πετούσε με το αερόστατό του Royal George από το Βόξχολ του Λονδίνου στις 25 Μαΐου 1824.[7] Έκθεση για τον θάνατό του γράφηκε από τον Λ. Τ. Κ. Ρολτ, και αναφέρει πως είναι πιθανό πως καθώς το αέριο αποδεσμευόταν σταδιακά από το αερόστατο, η χορδή που συνέδεε την βαλβίδα αποδέσμευσης αερίου με την γόνδολα έφτασε στα άκρα, αποδεσμεύοντας όλο το αέριο. Ως αποτέλεσμα της πτώσης ο Χάρις σκοτώθηκε, ενώ η συνοδός του, μια 18χρονη με το όνομα Σοφία Στοκς «από το Χεϊμάρκετ», τραυματίστηκε σοβαρά.[1]
Από το Βόξχολ, ο άνεμος παρέσυρε το αερόστατο προς το Κρόιντον, όπου κατέπεσε σε μια βελανιδιά του Μπέντινγκτον Παρκ, κοντά στο Καρσάλτον. Το ατύχημα αργότερα αποδόθηκε στην βαλβίδα του Χάρις.[2][8]
Ένας θηροκηνυγός παρακολούθησε το συμβάν, και έδωσε την μαρτυρία του κατά την ανάκριση:
Άκουσε έναν κρότο που έμοιαζε με ήχο από μακρινό κεραυνό, και κοιτώντας την ίδια στιγμή προς την πλευρά από όπου ήρθε ο ήχος, είδε το αερόστατο να χάνει ύψος με μεγάλη ταχύτητα, χτυπώντας στο κλαδί ενός δέντρου. Κατευθυνόμενος προς εκεί για να βοηθήσει τους επιβαίνοντες, βρήκε μια γυναίκα σε κατάσταση σχεδόν αναισθησίας, και τον κ. Χάρις νεκρό στο κάτω μέρος του καλαθιού, έχοντας ένα μαύρο σημάδι στον λαιμό του.[4]
Η συνοδός του Χάρις, δεσποινίς Σοφία Στοκς, περιγράφεται από τους δημοσιογράφους ως ένα ατρόμητο κορίτσι και λέγεται πως εισήλθε στο καλάθι του αεροστάτου «με ελαφρά αίσθηση φόβου».[7]
Η επιτροπή του δικαστικού σώματος κατέληξε στο συμπέρασμα πως «ο θάνατος ήταν μάλλον αποτέλεσμα των σπασμένων πλευρών, κ.λπ.»[4]
Σύμφωνα με μια λιγότερο αποδεκτή θεωρία, η αιτία της συντριβής, ήταν πως η βαλβίδα αποδέσμευσης κόλλησε ενόσω ήταν ανοιχτή, αποδεσμεύοντας έτσι το υδρογόνο. Σε μια προσπάθεια να αποτρέψει την πτώση του αερόστατου, ο Χάρις πέταξε τα έρματα και τα ρούχα της γυναίκας. Στο τέλος, έπεσε και ο ίδιος, ώστε το αερόστατο να ελαφρύνει και να σώσει την ζωή της συνοδού του.[9]
Μνήμη
Ένα μήνα μετά τον θάνατο του Χάρις κάποιος κ. Ρόσιτερ, που αναφέρεται ως μέλος της επιτροπής του Χάρις και ένας θείος του Χάρις, ανακοίνωσαν πως την 1η Ιουλίου θα πραγματοποιήσουν πτήση με το αερόστατο του Χάρις στο Κάμντεν Τάουν ώστε να συγκεντρώσουν χρήματα για την χήρα και τα παιδιά του νεκρού άνδρα.[10] Η εφημερίδα Morning Chronicle της 5ης Ιουλίου 1824 ανέφερε την επιτυχία της πτήσης.[11] Ο χώρος γύρω από το σημείο απογείωσης είχε γεμίσει με πλήθος κόσμου που επιθυμούσε να παρακολουθήσει την αναχώρηση του αεροστάτου.[12]
Το δυστύχημα της 25ης Μαΐου μνημονεύεται σε συλλεκτικές κάρτες των τελών του 19ου αιώνα όπου αναπαρίστανται ιστορικά γεγονότα της αεροστατικής και του αλεξιπτωτισμού.
Παραπομπές
Rolt, L. T. C. (1966). The Balloonists. Stroud: Sutton Publishing Ltd, σελ. 115–116. ISBN 0-7509-4202-9.
«1824 Death of Lieut. Thomas Harris at Beddington Park, Croydon». The Aeronautical journal (Royal Aeronautical Society) 33. 1929.
Poole, Lynn (1958). Ballooning in the space age. UK: Whittlesey House, σελ. 51.
«Aerostation: Death of Mr. Harris». The Literary Gazette 8: 362. 1824.
Iggulden, David (1991). Hot Air Ballooning. Oxford: Oxford Illustrated Press, σελ. 99.
Gibbs-Smith, Charles Harvard (1953). A history of flying. UK: Batsford, σελ. 128.
Wroth, Warwick William (1907). Cremorne and the later London gardens. UK, σελ. 57-58.
Clare, John (1983). Grainger, Margaret, επιμ. The natural history prose writings of John Clare. Oxford: Oxford University Press, σελ. 248.
«Heavenly Matches». Time Magazine. 21-08-1933. Ανακτήθηκε στις 09-07-2017. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)
Constable, John (1968). John Constable's Correspondence: The Fishers. Suffolk: H.M.S.O., σελ. 349.
Palmer, Samuel (1870). St. Pancras, memoranda relating to the parish. London: Samuel Palmer, σελ. 266.
Frederick Miller, St. Pancras, past and preset (1874): "In 1824 an ascent was made from the Bedford Arms gardens, on which occasion the fields around were crowded with sight-seers..."
Εγκυκλοπαίδεια του Ηνωμένου Βασιλείου
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
