Τόμας Μπρους, 7ος Κόμης του Έλγιν

Ο Τόμας Μπρους, 7ος Κόμης του Έλγιν (Thomas Bruce, 7th Earl of Elgin, Σκωτία, 20 Ιουλίου 1766 - Παρίσι, 14 Νοεμβρίου 1841) ήταν Βρετανός διπλωμάτης, πρεσβευτής της Βρετανίας στην Οθωμανική Κωνσταντινούπολη.[7] Κατόρθωσε να μεταφέρει από την Αθήνα το 1803 και το 1812 πολυάριθμα γλυπτά, τα οποία αφαίρεσε από τον Παρθενώνα, από τον ναό της Απτέρου Νίκης και από άλλους αρχαιολογικούς χώρους.[8] Την πράξη του αυτή στιγμάτισαν επιφανείς προσωπικότητες των γραμμάτων και της τέχνης σε όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων και ο Λόρδος Βύρων (Lord George Gordon Byron VI) στα ποιήματα του «Τσάιλντ Χάρολντ» (Childe Harold's Pilgrimage) και «Κατάρα της Αθηνάς» (The Curse of Minerva). Τα γλυπτά, που έμειναν γνωστά με την ονομασία Ελγίνεια Μάρμαρα, τα αγόρασε από τον Έλγιν η αγγλική κυβέρνηση το 1816 και από τότε βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Την επιστροφή τους στην Ελλάδα ζήτησαν κατά καιρούς πολλοί Άγγλοι ποιητές. Στη δεκαετία του 1980 η υπουργός Μελίνα Μερκούρη ξεκίνησε μια παγκόσμια προσπάθεια για την επιστροφή των μαρμάρων στην Ελλάδα, η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα, χωρίς όμως αποτέλεσμα.

Δεν ήταν το μοναδικό διακεκριμένο μέλος της οικογένειάς του, καθώς ο πατέρας του, Τσαρλς, 5ος κόμης ήταν Μέγας Διδάσκαλος της Μεγάλης Τεκτονικής Στοάς της Σκωτίας, ο γιος του, Τζέιμς, 8ος κόμης ήταν Κυβερνήτης της Τζαμάικα, του Καναδά και της Ινδίας και Ύπατος Αρμοστής στην Κίνα και την Ιαπωνία και ο εγγονός του Βίκτωρ, 9ος κόμης, Αντιβασιλέας της Ινδίας.

Πρώιμη ζωή

Ο Έλγιν γεννήθηκε στο Μπρούμχολ, του Φάιφ στη Σκωτία, και ήταν ο δεύτερος υιός του Τσαρλς Μπρους, 5ου κόμη του Έλγιν και της συζύγου του Μάρθα Γουάιτ (Martha Whyte). Έλαβε τη θέση του μεγαλύτερου του αδερφού Γουίλιαμ Ρόμπερτ, 6ος κόμης, το 1771, όταν ήταν μόλις πέντε ετών.[9] Κατετάγη ως σημαιοφόρος στο Σκωτσέζικο Στρατό. Εξελέγη εκπρόσωπος των λόρδων στη Σκωτία το 1790, και παρέμεινε στη θέση αυτή μέχρι το 1807.
Διπλωματική καριέρα

Το 1791, στάλθηκε ως έκτακτος απεσταλμένος στην Αυστρία, όσο ο Σερ Ρόμπερτ Κιθ (Sir Robert Keith) ήταν ασθενής. Στη συνέχεια εστάλη έκτακτος απεσταλμένος στις Βρυξέλλες μέχρι την κατάκτηση των Αυστριακών Κάτω Χωρών από τη Γαλλία. Αφού πέρασε κάποιο χρονικό διάστημα στη Βρετανία, στάλθηκε έκτακτος απεσταλμένος στη Πρωσία το 1795. Το Δεκέμβριο του 1798 ορίστηκε πρέσβυς στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Στις 11 Μαρτίου 1799, λίγο πριν οριστεί πρέσβυς στην Κωνσταντινούπολη, ο Έλγιν παντρεύτηκε τη Μαίρη Νίσμπετ (Mary Nisbet), θυγατέρα και κληρονόμο του Ουίλιαμ Χάμιλτον Νίσμπετ (William Hamilton Nisbet) του Ντίρλετον (Dirleton).[10] Ο Έλγιν έφτασε τελικά στην Κωνσταντινούπολη στις 6 Νοεμβρίου 1799.

Ο Έλγιν παρέμεινε πρέσβυς στην Οθωμανική Αυτοκρατορία μεταξύ 1799 και 1803 και έδειξε μεγάλη επιδεξιότητα και ενέργεια στην εκπλήρωση μιας δύσκολης αποστολής, την επέκταση της βρετανικής επιρροής κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης μεταξύ Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και Γαλλίας.[11] Αναχώρησε από την Τουρκία στις 16 Ιανουαρίου 1803.

Αργότερη σταδιοδρομία

Ο Έλγιν, ο ποίος ήταν «κρατούμενος» στην Γαλλία μετά από τη ρήξη της ειρήνης της Αμιένης, επέστρεψε στη Βρετανία το 1806. Αφού διαπίστωσε πως δε θα λάμβανε από το Βρετανικό Μουσείο που ζητούσε για τα μάρμαρα, ο Έλγιν μήνυσε τον εραστή της γυναίκας του για υψηλό ποσό. Χώρισε τη Μαίρη, για λόγους μοιχείας, μετά από νομικές ενέργειες το 1807 και το 1808 στο Σκωτσέζικο και το Αγγλικό δικαστήριο - και με απόφαση του κοινοβουλίου - η οποία προκάλεσε μεγάλο δημόσιο σκάνδαλο. Στη συνέχεια, στις 21 Σεπτεμβρίου 1810, παντρεύτηκε την Ελισάβετ (1790-1860), τη νεαρότερη θυγατέρα του Τζέιμς Τάουνσεντ Όσβαλντ (James Townsend Oswald) του Ντάνικιερ (Dunnikier).

Οικογένεια
Μαίρη, κόμισσα του Έλγιν

Ο Έλγιν παντρεύτηκε δύο φορές. Στις 11 Μαρτίου 1799, παντρέυτηκε τη Μαίρη Νίσμπετ (1778-1855), μοναχοπαίδι του Ουίλιαμ Χάμιλτον Νίσμπετ, του Ντίρλετον.[10] Απέκτησαν ένα γιό και τρεις κόρες:[10][12]

Γεώργιος Κάρολος Κωνσταντίνος (George Charles Constantine) (1800–1840), πέθανε ανύπαντρος, γνωστός υπό του τίτλου του Λόρδου Μπρους.[13]
Μαίρη, παντρεύτηκε στις 28 Ιανουαρίου 1828, τον Ρόμπερτ Ντάντας (Robert Dundas)
Ματίλντα-Χάρι (Matilda-Harrie), παντρεύτηκε στις 14 Οκτωβρίου 1839, τον Τζον Μάξγουελ γιό του Σερ Τζον Μαξγουελμ 7ου Βαρώνου (Sir John Maxwell, 7th Baronet)
Λούσυ, παντρεύτηε στις 14 Μαρτίου 1828, τον Τζον Γκραντ του Κίλγκραστον (John Grant of Kilgraston)

Μετά το διαζύγιο του με τη Μαίρη, αυτή παντρεύτηκε τον Ρόμπερτ Φέργκιουσον του Ραίηθ (Robert Ferguson of Raith) (1777–1846) ο οποίος είχε εκπληρώσει το διαζύγιο τους. Ο Έλγιν, στις 21 Σεπτεμβρίου 1810, παντρεύτηκε την Ελισάβετ (1790–1860), τη νεότερη θυγατέρα του Τζέιμς Τάουνσεντ Όσβαλντ (James Townsend Oswald) του Ντάνικιερ (Dunnikier). Απέκτησαν τέσσερις υιούς και τρεις κόρες:[10]

Τζέιμς Μπρους (James Bruce), ο οποίος έγινε αναπληρωτής κυβερνήτης της Βρετανικής Βόρειας Αμερικής και αντιβασιλέας της Ινδίας καθώς και διάδοχος της Κομητείας.
Ρόμπερτ Μπρους (Robert Bruce) (1813–1862), ο οποίος έγινε αντισυνταγματάρχης στη φρουρά Grenadier, και παντρεύτηκε την Κάθριν-Μαίρη (απεβίωσε το 1869), δεύτερη θυγατέρα του Σερ Μάικλ Σω-Στιούαρτ, 6ου Βαρώνου (Sir Michael Shaw-Stewart, 6th Baronet).[14]
Σερ Φρέντερικ Ράιτ-Μπρους (Sir Frederick Wright-Bruce) (1814), ο οποίος έγινε διπλωμάτης.
Τόμας Τσαρλς Μπρους (Thomas Charles Bruce) (1825), ο οποίος έγινε βουλευτής στο Πόρτσμουθ.
Σαρλότ-Κρίστιαν (Charlotte-Christian), παντρεύτηκε τη 1 Ιουλίου 1850, τον Φρέντερικ Λόκερ (Frederick Locker), εγγονό του υποναύαρχου Σερ Έντουαρντ Λόκερ (Sir Edward Locker)
Αουγκούστα [Αυγούστα] Φρεντερίκα Ελίζαμπεθ (Augusta Frederica Elizabeth), κυρία στην αναμονή διαδοχής της Βασίλισσας Βικτώριας, και παντρεμένη με τον Άρθουρ Στάνλεϋ (Arthur Stanley), ο οποίος έγινε Κοσμήτορας του Γουέστμινστερ.
*Φράνσις-Ανν (Frances-Anne)

Ο Έλγιν απεβίωσε, στις 4 Νοεμβρίου 1841, σε ηλικία 75 ετών, στο Παρίσι.[15]
Παραπομπές

Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014.
«Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Thomas-Bruce-7th-earl-of-Elgin. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) SNAC. w6xh0b1z. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2014.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12047921d. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
British Diplomatic Directory (1820-2005). Foreign and Commonwealth Office.
«Τόμας Μπρους (Λόρδος Έλγιν) (1766 – 1841)». Σαν Σήμερα .gr. Ανακτήθηκε στις 2016-05-31.
«Τόμας Μπρους, 7ος Κόμης του Έλγιν». Ελευθεροτυπία. Ανακτήθηκε στις 2016-05-31.
Encyclopedia, Britannica (2008). Thomas Bruce, 7th earl of Elgin.
Burke, John Bernard (1852). A genealogical and heraldic dictionary of the peerage and baronetage of the British Empire. London: Colburn, σελ. 364.
Hitchens, Christopher. Browning, Robert (1997). The Elgin Marbles: Should They Be Returned to Greece?. Graham Binns. London: Verso, σελ. 10-11. ISBN 1859842208.
Courier, Staff (1841). "NECROLOGY.". The Courier (Hobart, Tas. : 1840 - 1859). Australia: National Library of Australia, σελ. 4.
Urban, Sylvanus (January 1841). «Obituary: Lord Bruce». The Gentleman's magazine: 106.
Lang, Cecil (1987). The Letters of Alfred Lord Tennyson: 1851-1870. Shannon Jr., Edgar F.. Harvard: Harvard University Press, σελ. 350. ISBN 978-0-674-52584-9.
St Clair, William (Ιανουάριος 2008). «Bruce, Thomas, seventh earl of Elgin and eleventh earl of Kincardine (1766–1841)». Oxford Dictionary of National Biography. Ανακτήθηκε στις 01-06-2016.