Ο Πέρσυ Μπυς Σέλεϋ (αγγλ. Percy Bysshe Shelley) ήταν Άγγλος ποιητής, βασικός εκπρόσωπος του ρομαντισμού. Ανήκει, μαζί με τον λόρδο Βύρωνα και τον Τζον Κητς, στη δεύτερη γενιά των Άγγλων ρομαντικών. Ο Σέλλεϋ δεν γνώρισε την αναγνώριση που περίμενε ως ποιητής στη διάρκεια της ζωής του. Μετά τον θάνατό του, όμως, το έργο του έγινε ιδιαίτερα δημοφιλές και επηρέασε πολλές γενιές ποιητών. Αν και η οικογένειά του ήταν αριστοκρατική, ο Σέλλεϋ είχε ριζοσπαστικές ιδέες και στράφηκε, με την ποίηση αλλά και με τον τρόπο ζωής του, εναντίον όλων των παραδοσιακών θεσμών [15]. Ξεπέρασε την εσωστρέφεια του ρομαντικού ατομικισμού και εξέφρασε μέσω του έργου του το όραμά του για ελευθερία και κοινωνική δικαιοσύνη[16]. Πέθανε, σε ηλικία 30 ετών, στον κόλπο Λα Σπέτσια στην Ιταλία.
Τα πρώτα χρόνια
Γεννήθηκε το 1792 στο Φηλντ Πλέις κοντά στο Χόρσαμ του Σάσεξ και βρήκε το θάνατο από πνιγμό στη θάλασσα στα ανοικτά του Λιβόρνο το 1822 σε ηλικία 30 ετών. Δεύτερη σύζυγός του ήταν η γνωστή συγγραφέας Μαίρη Σέλλεϋ. Ήταν πρωτότοκος γιος του, από το 1815, βαρωνέτου Τίμοθυ Σέλλεϋ, ο οποίος ήταν ένας από τους πλουσιότερους γαιοκτήμονες. Από το 1804 ως το 1808 σπούδασε στο Ήτον και τον Οκτώβριο 1810 άρχισε να φοιτά στο Γιουνιβέρσιτυ Κόλλετζ της Οξφόρδης όπου συνδέθηκε με στενή φιλία με έναν συμφοιτητή του και μετέπειτα βιογράφο του, τον Τόμας Τζέφερσον Χογκ. Διακρίνονταν και οι δύο για την εκκεντρικότητα τους και συμμερίζονταν τους ίδιους ενθουσιασμούς. Ένιωθαν ευτυχισμένοι με τις σπουδές τους και υπήρξε για αυτούς μεγάλο πλήγμα η αποβολή τους από το κολλέγιο όταν επέδειξαν απείθεια αρνούμενοι να απολογηθούν για ένα φυλλάδιο τους με τίτλο : "Η αναγκαιότητα του Αθεϊσμού" (The Necessity of Atheism), το οποίο έστειλαν σε επισκόπους, αρχιεπισκόπους και διευθυντές κολλεγίων.
Πρόωρη ωριμότητα
Ο πρώτος του γάμος ήταν με τη Χάριετ Γουέστμπροουκ και έγινε στο Εδιμβούργο στις 29 Αυγούστου 1811 με την οποία απέκτησαν μια κόρη, την Ιάνθη, και έναν γιο τον Τσαρλς Μπυς. Τον Μάιο του 1814 και ενώ ο πρώτος του γάμος καρκινοβατούσε, ο Σέλλεϋ γνώρισε την κόρη του πνευματικού του μέντορα, φιλοσόφου Ουίλιαμ Γκόντγουιν, Μαίρη Γκόντγουιν (μετέπειτα Σέλλεϋ) με την οποία κατέφυγε για ένα εξάμηνο στην Ελβετία και Γαλλία και μετά από πολλές δυσκολίες και περιπέτειες ξεκίνησαν να ζουν μαζί από το 1815. Αξίζει να σημειωθεί πως το παράνομο ζεύγος συνοδευόταν από τη θετή αδερφή της Μαίρης και κόρη της δεύτερης γυναίκας του Γκόντγουιν Κλερ Κλαίρμοντ ενώ ο Πέρσι την ίδια εποχή με επιστολές του, καλούσε την Χάριετ να αποτελέσουν μαζί με τη Μαίρη μια "συντροφιά αγάπης". Την ίδια εποχή κατάφερε να ξεπληρώσει τα χρέη του από κληρονομιά που του άφησε ο παππούς του Σερ Μπυς Σέλλεϋ. Στα 1816 αφού απέκτησε με την Μαίρη έναν γιό με το όνομα Ουίλιαμ (πέθανε τριών ετών) μετακόμισε σε μια εξοχική κατοικία στην Γενεύη όπου γνώρισε τον Λόρδο Βύρωνα με τον οποίο θα αναπτύξουν μια βαθιά και μακρόχρονη φιλία με περιπλοκές, όπως το γεγονός ότι η Κλαίρη Κλαίρμοντ (θετή αδερφή της Μαίρης) γέννησε την Αλέγκρα, κόρη του Λόρδου Βύρωνα. Την ίδια χρονιά (1816) αυτοκτονεί η επίσημη σύζυγός του Χάριετ, γεγονός που τον συγκλονίζει, όμως 15 ημέρες μετά νυμφεύεται τη Μαίρη. Την ίδια εποχή έχει αναπτύξει φιλία με τον Τζέημς Χένρυ Λη Χαντ ο οποίος θα τον στηρίξει σημαντικά, ως ποιητή. Την επόμενη χρονιά (1817) θα αποκτήσει το δεύτερο παιδί με την Μαίρη, την Κλάρα (πεθαίνει την ίδια χρονιά) ενώ αργότερα (1820) θα αποκτήσει και τρίτο παιδί τον Πέρσυ Φλόρενς (το μόνο παιδί που επιζεί).
Κύκλος της Πίζας και τραγικός επίλογος
Η Κηδεία του Σέλλεϋ από τον Louis Édouard Fournier (1889); Στην Εικόνα από τα δεξιά προς τα αριστερά είναι, Trelawny, Hunt and Byron
Κυρίως για λόγους υγείας, ο Σέλλεϋ θα αρχίσει ένα οδοιπορικό στις πόλεις της Ιταλίας ξεκινώντας από τη Ρώμη συνεχίζοντας στη Φλωρεντία και καταλήγοντας στην Πίζα, από την οποία εξορμούσε συχνά στο Λιβόρνο και στη Λούκκα. Στην Πίζα δημιουργήθηκε ο κύκλος της Πίζας ένα ρεύμα επιφανών Άγγλων, Ιρλανδών, και Ελλήνων (μεταξύ αυτών ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, στον οποίον ο Σέλλεϋ αφιέρωσε το δράμα του Hellas) και ο Λόρδος Βύρων. Τέλος θα εγκατασταθεί στη βίλα Κάζα Μάνι στο Σαν Τερέντσο απέναντι από το Λέριτσι στον κόλπο της Σπέτσια. Τον Ιούλιο μετέβη με το ιστιοφόρο του που είχε το όνομα Δον Ζουάν, στο Λιβόρνο να υποδεχθεί τον Λη Χαντ, όμως ένα μπουρίνι στην επιστροφή ανέτρεψε το σκάφος του, με αποτέλεσμα να πνιγεί. Η σορός του αποτεφρώθηκε στην παραλία παρουσία του Χαντ, του Μπάυρον και του Τρελώνυ. Μετά τον θάνατο του η Μαίρη Σέλλεϋ αφιέρωσε την ζωή της στην ταξινόμηση, διατήρηση και έκδοση των έργων του με αρκετά προβλήματα όπως την απαγόρευση της έκδοσης τους από τον πατέρα τού Πέρσι μέχρι το 1839.
Επίμετρο
Ο Πέρσι Σέλλεϋ από τη νεαρή του ηλικία διακρινόταν για τη λεπτότητα του συναισθηματικού του κόσμου την πρωτοτυπία και επαναστατικότητα των ιδεών του. Αυτά τα χαρακτηριστικά σε συνδυασμό με την εξαίρετη κυριαρχία του στα εκφραστικά του μέσα, τού προσέδωσαν ιδιαίτερη θέση στην Αγγλική Λογοτεχνία. Αφιέρωσε τη σύντομη ζωή του στα ιδεώδη της ειρήνης της αδελφοσύνης και της αγάπης. Τα ιδεώδη του ήταν συχνά πολύ προωθημένα, όπως η υποστήριξη του αθεϊσμού, ενώ υπήρξε αναμφισβήτητα φιλέλλην.
Η Κηδεία του Σέλλεϋ από τον Louis Édouard Fournier (1889); Στην Εικόνα από τα δεξιά προς τα αριστερά είναι, Trelawny, Hunt and Byron
Έργα του Πέρσι Σέλλεϋ
Η αναγκαιότητα του Αθεϊσμού (The Necessity of Atheism), (1811)
Βασίλισσα Μαμπ(Queen Mab), (1813)
Αλάστωρ ή το πνεύμα της μοναξιάς (Alastor, or, The Spirit of Solitude), (1815)
Λάων και Κύθνα (Laon and Cythna) ή Η εξέγερση του Ισλάμ (The revolt of Islam), (1817)
Τζούλιαν και Μάνταλο (Julian and Maddalo), (1819)
Οι Τσέντσι (The Cenci), (1819)
Μια Φιλοσοφική άποψη για την μεταρρύθμιση (A Philosophical View of Reform) , Πολιτικό Εγχειρίδιο, (1819)
Προμηθέας Λυόμενος (Prometheus Unbound), (1820)
Ελλάς (Hellas), Λυρικό Δράμα, (1821)
Υπεράσπιση της ποίησης (A defense of Poetry), Πεζό (1821)
Επιψυχίδιον (Epipsychidion) (1821)
Άδωνις (Adonais) (1821)
Μεταθανάτια Ποιήματα (Posthumous Poems)
Ποιητικά Έργα (Poetical Works)
Mεταφράσεις στα Ελληνικά
Ελλάς 1821 (Hellas) :
Α.Μ.Στρατηγόπουλος ("Μπάυρον")
Μάριος Βύρων Ραΐζης ("Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων") - ISBN 960-7133-11-0
Άδωνις - Εκδόσεις : Οδός Πανός (ΑΔΩΝΙΣ)- ISBN 960-7716-99-X
Υπεράσπιση της ποίησης - Εκδόσεις : ΥΨΙΛΟΝ
Παραπομπές
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2014.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11924638k. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
(Αγγλικά) SNAC. w6x066zh. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Find A Grave. 12826. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
The Peerage. p14822.htm#i148217. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
International Music Score Library Project. Category:Shelley,_Percy_Bysshe. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Discogs. 610276. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Internet Speculative Fiction Database. 2070. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Γαλλικά) Babelio. 188190. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
www.poemhunter.com/poem/fragment-is-it-that-in-some-brighter-sphere/.
www.poemhunter.com/poem/fragment-satan-broken-loose/comments.asp.
www.poemhunter.com/poem/the-boat-on-the-serchio/comments.asp.
thepalladiantraveler.com/2012/10/20/weekly-photo-challenge-silhouette-portico-vew-from-portovenere/.
www.nytimes.com/1998/03/01/magazine/hampstead-high.html.
Morton, Timothy (2006). The Cambridge Companion to Shelley. Cambridge: The Cambridge University Press, σελ. 3.
Travers, Martin (2005). Εισαγωγή στη Νεότερη Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία (Μτφρ. Ι. Ναούμ, & Μ. Παπαηλιάδη). Αθήνα: Βιβλιόραμα, σελ. 73.
Πηγές
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, Τόμος 53, Σελίδα 291.
Ρομαντισμός
18ος αιώνας - 19ος αιώνας
Ρομαντική μουσική
Μπετόβεν Παγκανίνι Σούμπερτ Μπερλιόζ Μέντελσον Σοπέν Σούμαν Λιστ Βάγκνερ Βέρντι Μπραμς Τσαϊκόφσκι Η Ομάδα των Πέντε Ντβόρζακ Γκριγκ Αλμπενίθ Μπιζέ Πουτσίνι Ραβέλ Σιμπέλιους Γκλίνκα Γκέρσουιν
Ρομαντική λογοτεχνία
Μπλέηκ Μπερνς Μπάυρον Κόλριτζ Γκαίτε Ουγκώ Κητς Λαμαρτίνος Λεοπάρντι Λέρμοντοφ Μιτσκίεβιτς Νερβάλ Νοβάλις Πούσκιν Σέλλεϋ Σλοβάτσκι Γουόρντσγουορθ
Εικαστικές τέχνες και αρχιτεκτονική
Ιβάν Αϊβαζόφσκι Ουίλλιαμ Μπλέηκ Τεοντόρ Σασεριώ Καρλ Μπριουλόφ Τζον Κόνσταμπλ Ζαν-Μπατίστ Καμίλ Κορό Ευγένιος Ντελακρουά Πιερ-Ζαν Νταβίντ ντ' Ανζέ Τεοντόρ Ζερικώ Γιόχαν Χάινριχ Φίσλι Αν-Λουί Ζιροντέ-Τριοζόν Φραντσέσκο Άγιετς Τζον Μάρτιν Φρανσουά Ρυντ Αντουάν Βιέρτς Ουίλλιαμ Τέρνερ Κάσπαρ Ντάβιντ Φρίντριχ Ζαν-Λουί-Τεοντόρ Ζερικώ Νεογοτθική Αρχιτεκτονική Φρανσίσκο Γκόγια Τόμας Κόουλ Σχολή του ποταμού Χάντσον Εμάνουελ Λετζ Κίνηση των Ναζαρηνών Σάμουελ Πάλμερ
Ρομαντική διανόηση
Βοημιανισμός Ρομαντικός εθνικισμός
Εγκυκλοπαίδεια του Ηνωμένου Βασιλείου
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
