Ο Ορλάντο Γκίμπονς (αγγλ. Orlando Gibbons, 1583 - 5 Ιουνίου 1625) ήταν σημαντικός Άγγλος συνθέτης της Αναγέννησης, ειδικότερα δε της ύστερης περιόδου των Τυδώρ και της πρώιμης Ιακωβιανής εποχής. Στις μέρες του υπήρξε κορυφαίος συνθέτης της Αγγλίας καθώς και σπουδαίος οργανίστας και εκτελεστής στο βιργινάλι.
Βιογραφία
Ο Γκίμπονς γεννήθηκε στο Κέμπριτζ και βαπτίστηκε στην Οξφόρδη στις 25 Δεκεμβρίου 1583[10] (σύμφωνα με άλλη πηγή γεννήθηκε και βαπτίστηκε στην Οξφόρδη)[11] Πατέρας του ήταν ο Ουίλιαμ Γκίμπονς, επίσης μουσικός στο Κέμπριτζ. Οι τρεις γιοι του και ένας τουλάχιστον εγγονός του «κληρονόμησαν» το ταλέντο του: ο μεγαλύτερος γιος του Έντουαρντ έλαβε πτυχίο μουσικής από το Κέμπριτζ και κατέλαβε σημαντικές θέσεις σε ναούς του Μπρίστολ και του Έξετερ, ο δεύτερος γιος του, Έλλις, ήταν εκτελεστής του εκκλησιαστικού οργάνου στον καθεδρικό ναό του Σώλσμπερι (Salisbury) και συνθέτης δύο μαδριγαλιών στη συλλογή που είναι γνωστή με τον τίτλο «Οι Θρίαμβοι της Οριάνα» (The Triumphs of Oriana).
Τρίτος γιος του ήταν ο Ορλάντο. Δεν είναι γνωστό με ποιον σπούδασε μουσική, αλλά στις 14 Φεβρουαρίου 1596 έγινε μέλος της χορωδίας του King's College στο Κέμπριτζ, στην οποία παρέμεινε ως το 1598[12] Το 1599 γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ και το 1603 έγινε μέλος της χορωδίας του Βασιλικού Παρεκκλησίου, ενώ σε ηλικία εικοσιενός ετών είχε αποκτήσει τόσες μουσικές ικανότητες, ώστε ανέλαβε τη σημαντική θέση του εκτελεστή του εκκλησιαστικού οργάνου στο Βασιλικό Παρεκκλήσιο. Παράλληλα συνέθετε και η πρώτη του σύνθεση που εκδόθηκε ήταν η Fantasies in three parts, composed for viols, το 1610 ή το 1612, έκδοση που πιθανότατα ήταν η πρώτη έκδοση παρτιτούρας στην Αγγλία.[10]
Αποφοιτώντας από το Κέμπριτζ το 1606 με πτυχίο μουσικής (Mus. Bac.)[13] νυμφεύτηκε την Ελίζαμπεθ Πάττεν (Elizabeth Patten), η οποία τότε ήταν μόνον 16 ετών. Απέκτησαν μαζί έξι παιδιά. Η περίοδος από το 1610 και μετά ήταν η πλέον γόνιμη συνθετικά: δημιούργησε την πρώτη ομάδα μαδριγαλιών και μοτέτων, (γνωστότερο από τα οποία είναι το "The Silver Swanne" (Ο Ασημένιος Κύκνος)) ενώ το 1613 εκδόθηκε η "Parthenia", μια ανθολογία οκτώ έργων του Ουίλιαμ Μπερντ, επτά έργων του Τζον Μπουλ και έξι έργων του Γκίμπονς για πληκτροφόρο. Το 1614 στην έκδοση Teares or Lamentacions of a Sorrowfull Soule παρουσιάζονται οι συνθέσεις του "O Lord, I lift my heart to thee" και "O Lord, in thee is all my trust" για πέντε φωνές. Ο συνθέτης έχει γίνει γνωστός στην Αγγλία και το 1615 ο βασιλιάς Ιάκωβος του δίνει δωρεά 150 λιρών "for his faythfull service" (δια την πιστήν του υπηρεσίαν) και τον ονομάζει βασιλικό επίτροπο για τα βιργινάλια, ενώ διατήρησε τη θέση του στο Βασιλικό Παρεκκλήσιο.[12] Το 1622 ο ιστορικός Ουίλιαμ Κάμντεν δημιούργησε την έδρα της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και ύστερα από εισήγησή του ο Γκίμπονς ονομάστηκε επίτιμος διδάκτορας. Το επόμενο έτος (1623) ο Γκίμπονς ονομάζεται οργανίστας στο Αββαείο του Ουεστμίνστερ και είναι ο εκτελεστής του κατά την κηδεία του βασιλιά Ιακώβου Α΄ το 1625. Ο νέος βασιλέας, Κάρολος Α΄, πήγε με την ακολουθία του στο Καντερμπέρι προκειμένου να υποδεχθεί τη μέλλουσα σύζυγό του Ερριέτα - Μαρία. Εκεί απεβίωσε αιφνίδια ο Γκίμπονς, πιθανότατα από εγκεφαλικό επεισόδιο.[13]
Έργο
Ο Γκίμπονς έγραψε περίπου 45 συνθέσεις (ύμνους) εκκλησιαστικής χορωδιακής μουσικής, αρκετές συνθέσεις κοσμικής χορωδιακής μουσικής, μεταξύ των οποίων η αξιοσημείωτη σύνθεση The Cryes of London για πέντε φωνές και πέντε βιόλες, στην οποία χρησιμοποιούνται φωνές πλανόδιων πραματευτών και πωλητών όπως ακούγονταν στο Λονδίνο της εποχής. Συνέθεσε, επίσης, οργανική μουσική, για βιόλα και κλειδοκύμβαλο.[14]
Παραπομπές
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014.
(Αγγλικά) Find A Grave. 9938. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
filmportal.de. acd124bc445d41c6b76de18aa55f33b3. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2014.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb138944377. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
«Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Orlando-Gibbons. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) SNAC. w6kk9dsn. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
International Music Score Library Project. Category:Gibbons,_Orlando. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2014.
NNDB aggregator
Classical Archives
All Music
Hoasm.org
Naxos.com
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Commons logo
Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Ορλάντο Γκίμπονς
Hoasm: Ενδεικτική δισκογραφία έργων του Γκίμπονς
(Δωρεάν) παρτιτούρες με συνθέσεις του Γκίμπονς
Εγκυκλοπαίδεια του Ηνωμένου Βασιλείου
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
