Ο αιδεσιμότατος Ναθάνιελ Μπλις (Nathaniel Bliss, 28 Νοεμβρίου 1700 – 2 Σεπτεμβρίου 1764) ήταν Άγγλος αστρονόμος, ο 4ος χρονικά Βασιλικός Αστρονόμος της Μεγάλης Βρετανίας, από το 1762 ως τον θάνατό του.
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Μπλις γεννήθηκε στο χωριό Μπίσλεϋ, στα Κότσγουολντς του Γκλόστερσερ. Ο πατέρας του, που επίσης λεγόταν Ναθάνιελ, ήταν υφασματέμπορος. Ο γιος φοίτησε στο Κολέγιο Πέμπροουκ της Οξφόρδης, από όπου πήρε το πτυχίο του το 1720 και Master το 1723. Λίγο καιρό αργότερα νυμφεύθηκε.
Το 1736 ο Μπλις έγινε εφημέριος στον ναό του St. Ebbe της Οξφόρδης. Με την υποστήριξη των Τζωρτζ Πάρκερ, κόμη του Μάκλσφηλντ, του Σαβιλιανού Καθηγητή της Αστρονομίας Τζέιμς Μπράντλεϋ, του Γουίλιαμ Τζόουνς και άλλων, ο Μπλις διαδέχθηκε τον Έντμουντ Χάλλεϋ στη Σαβιλιανή έδρα της Γεωμετρίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης τον Φεβρουάριο του 1742, ενώ τον Μάιο του ιδίου έτους εκλέχθηκε Εταίρος (Fellow) της Βασιλικής Εταιρείας. Ως καθηγητής, παρέδιδε μαθήματα αριθμητικής, άλγεβρας, επιπεδομετρίας και σφαιρικής γεωμετρίας, καθώς και για τη χρήση των λογαρίθμων και των τοπογραφικών οργάνων.
Ο κόμης Τζωρτζ Πάρκερ είχε εγκαταστήσει ένα αστεροσκοπείο στο κάστρο Σέρμπουρν. Εργαζόμενος σε αυτό, αλλά και στο Αστεροσκοπείο του Γκρήνουιτς, ο Μπλις πραγματοποίησε μεσημβρινές παρατηρήσεις ενός κομήτη ενώ αυτός πλησίαζε τον `Ηλιο το 1744.[3] Ο Μπλις εργάσθηκε μαζί με τον Μπράντλεϋ στο Αστεροσκοπείο του Γκρήνουιτς και τον Ιούνιο του 1761, εξαιτίας της κακής υγείας του Μπράντλεϋ, ανέλαβε τις παρατηρήσεις για τη διάβαση της Αφροδίτης. Το 1762 διαδέχθηκε τον Μπράντλεϋ στο αξίωμα του Βασιλικού Αστρονόμου, αλλά παρέμεινε σε αυτό μόνο δύο χρόνια, μέχρι τον αδόκητο θάνατό του. Βοηθός του στο Γκρήνουιτς ήταν ο Τσαρλς Γκρην, ο οποίος, μετά τον θάνατο του Μπλις, συνέχισε το έργο του μέχρι τον διορισμό του επόμενου Βασιλικού Αστρονόμου. Τον Απρίλιο του 1764 ο Μπλις παρατήρησε μία δακτυλιοειδή έκλειψη Ηλίου που ήταν ορατή από το Γκρήνουιτς. Πολλές από τις παρατηρήσεις του Μπλις θεωρήθηκαν δυνητικά χρήσιμες για την επίλυση του προβλήματος προσδιορισμού του γεωγραφικού μήκους, κάτι σημαντικό για τη χαρτογραφία και την ποντοπόρο ναυτιλία. Για τον λόγο αυτό, αγοράσθηκαν από την Επιτροπή Γεωγραφικού Μήκους (Board of Longitude) από τη χήρα του, Ελίζαμπεθ Μπλις (πατρικό επώνυμο Χίλμαν). Οι παρατηρήσεις του από το Γκρήνουιτς δημοσιεύθηκαν μόλις το 1805, όταν συμπεριλήφθηκαν ως συμπλήρωμα σε μία έκδοση των παρατηρήσεων του Μπράντλεϋ από τον οξφορδιανό καθηγητή Τόμας Χόρνσμπυ[4][5].
Ο Ναθάνιελ Μπλις πέθανε στην Οξφόρδη, αλλά τάφηκε κοντά στον Χάλλεϋ, στον περίβολο του ναού της Αγίας Μαργαρίτας, στο Λη του νοτιοανατολικού Λονδίνου. Ως ανεξάρτητοι οικονομικώς, οι πρώτοι 4 Βασιλικοί Αστρονόμοι, του Μπλις συμπεριλαμβανομένου, λάμβαναν μόνο έναν ελάχιστο μισθό. Αυτό άλλαξε όταν ο Νέβιλ Μάσκελυν διαδέχθηκε τον Μπλις στο αξίωμα του Βασιλικού Αστρονόμου: ο Μάσκελυν άρχισε να παίρνει 350 λίρες το έτος, κάτι που του επέτρεψε να καταστήσει το αξίωμα την κύρια ασχολία του.
Το έτος 2000 η Διεθνής Αστρονομική Ένωση έδωσε το όνομα του Μπλις σε έναν κρατήρα διαμέτρου 20 χιλιομέτρων στο βόρειο ημισφαίριο και στην ορατή πλευρά της Σελήνης.
Παραπομπές
MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2017.
(Αγγλικά) Find A Grave. 99518257. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
«The Reverend Nathaniel Bliss (1700-1764) - Royal Museums Greenwich».
Maunder, Edward Walter (1900). The Royal observatory, Greenwich: A glance at its history and work. The Religious tract society, σελ. 85. Ανακτήθηκε στις 2010-02-28.
O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., «Nathaniel Bliss», MacTutor History of Mathematics archive, University of St Andrews.
Βιβλιογραφία
Clerke, Agnes Mary: Το λήμμα «Bliss, Nathaniel» στο Dictionary of National Biography του Στήβεν Λέσλι, τόμος 5. Smith, Elder & Co., Λονδίνο 1886, σσ. 220–221.
Maunder, E.W. (1900). The Royal Observatory, Greenwich: A Glance at its History and Work. Λονδίνο: The Religious Tract Society.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Online κατάλογος των εργασιών του Μπλις (μέρος των Αρχείων του Βασιλικού Αστεροσκοπείου του Γκρήνουιτς, που φυλάσσονται στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ)
Εγκυκλοπαίδεια του Ηνωμένου Βασιλείου
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
