Τζέιμς Σάντλερ

Ο Τζέιμς Σάντλερ (αγγλικά: James Sadler‎, Φεβρουάριος 1753 – 28 Μαρτίου 1828) ήταν ο πρώτος Άγγλος αεροστατιστής, καθώς και χημικός και ζαχαροπλάστης.

Βίος
Άποψη του αεροστάτου του Κυρίου Σάντλερ ενώ απογειώνεται. Εκτύπωση που αναπαριστά την απογείωση του Σάντλερ στις 12 Αυγούστου 1811.

Ο Σάντλερ εργάστηκε ως ζαχαροπλάστης στην οικογενειακή επιχείρηση The Lemon Hall Refreshment House, ένα μικρό κατάσημα της Οξφόρδης.[2]

Ο Σάντλερ ήταν το δεύτερο άτομο που πραγματοποίησε απογείωση με αερόστατο στην Αγγλία, λίγο μετά από την πτήση του Τοσκανού Βίνσεντ Λουνάρντι στις 15 Σεπτεμβρίου 1784 στον χώρο του Αξιότιμου Λόχου Πυροβολικού στο Μούρφιλντς. Όμως, ο Τζέιμς Σάντλερ ήταν ο πρώτος Άγγλος αεροναύτης που πραγματοποίησε την απογείωση του μέσα στον επόμενο μήνα στις 4 Οκτωβρίου 1784 από το Λιβάδι Κράιστ Τσερτς της Οξφόρδης. Το αερόστατο έφτασε σε ύψος περίπου 1.100 μέτρων (3.600 πόδια) και προσγειώθηκε κοντά στο Γουντίτον, σε απόσταση περίπου 9,6 χιλιόμετρα (6 μίλια). Η δεύτερη του απογείωση στις 12 Νοεμβρίου, αυτή τη φορά με αερόστατο υδρογόνου, έφτασε μέχρι το Εϊλσμπέρι στο Μπάκιγχαμσαϊρ μετά από πτήση 20 λεπτών.[3] Τον Μάιο του επόμενου χρόνου απογειώθηκε κοντά από το Μούλσεϊ Χερστ του Σόρει, μαζί με τον βουλευτή Γ. Γουίντχαμ, ελπίζοντας να φτάσει στην Γαλλία, αλλά στην πραγματικότητα προσγειώθηκε στις εκβολές του Τάμεση, και έτσι απέτυχε να επαναλάβει το προγενέστερο κατόρθωμα του Ζαν-Πιερ Μπλανσάρ και του επιβάτη του.[4] Ο Σάντλερ πραγματοποίησε ακόμη δύο απογειώσεις τον Μάιο του 1785, η πρώτη εκ των οποίων έγινε από τον κήπο ενός αριστοκράτη εκεί που σήμερα βρίσκεται η Balloon Street στο Μάντσεστερ. Στην πτήση του αυτή συνοδευόταν από μια γάτα και προσγειώθηκε στο Ράντκλιφ.[5] Στην δεύτερη του απογείωση ταξίδεψε μόνος και έφτασε σε ύψος 3.960 μέτρων (13.000 πόδια) ταξιδεύοντας 80 χιλιόμετρα (50 μίλια) προτού προσγειωθεί κοντά στο Πόντεφρακτ του Γουέστ Γιόρκσαϊρ. Στην περίπτωση αυτή, υπέστη σοβαρούς τραυματισμούς αφού τραβήχθηκε για περίπου 3,2 χιλιόμετρα (2 μίλια) από το αερόστατο, το οποίο τελικά τον έριξε κάτω πριν προσγειωθεί άδειο.

Διορίστηκε χημικός το 1796 στο νεοϊδρυθέν Τμήμα Ναυτικών Έργων υπό τον Σερ Σάμιουελ Μπέντχαμ. Αν και η θέση καταργήθηκε το 1807, είχε σημαντικές διαφωνίες με τον Μπέντχαμ και έφερε εις πέρας αρκετές εργασίες. Η πιο σημαντική εφεύρεση της επιτραπέζιας ατμομηχανής.[6] Ήταν υπεύθυνος για τις βελτιώσεις στον σχεδιασμό των κανονιών, από τον κύλινδρο έως και την σφαίρα που χρησιμοποιούνταν, για την βελτίωση της ακρίβειας, για τις οποίες τιμήθηκε από τον Ναύαρχο Λόρδο Νέλσον.[2]

Συνέχισε τις δραστηριότητες με αερόστατα αν και ήταν ψυχολογικά καταρακωμένος από τον θάνατο του νεαρού γιου του, Γουίντχαμ Γουίντχαμ Σάντλερ, σε ατύχημα με αερόστατο το 1824.[7][8]

Είναι θαμμένος στην εκκλησία του Αγίου Πέτρου Ανατολικά στην Οξφόρδη, που πλέον αποτελεί μέρος του κολλεγίου Σεντ Έντμουντ Χολ.[2][9][10]

Κληρονομιά

Αν και υπήρξε διάσημος στην εποχή του, ο Σάντλερ είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστος σήμερα. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην έλλειψη γραπτών έργων του και εν μέρει στην διαφορά κοινωνικής τάξης: επρόκειτο για έναν ζαχαροπλάστη ο οποίος δεν ήταν επισήμως μορφωμένος. Αν και ήταν κάτοικος της Οξφόρδης και μορφωμένος επιστήμονας, το πανεπιστήμιο τον αγνόησε σε μεγάλο βαθμό και οι ακαδημαϊκοί τον κοιτούσαν υπεροπτικά. Ενώ γράφηκαν νεκρολογίες οπουδήποτε με αφορμή τον θάνατο του, η εφημερίδα του πανεπιστημίου έγραψε απλά: «Ο κύριος Τζέιμς Σάντλερ, μεγαλύτερος αδελφός του κυρίου Σάντλερ του Ρόουζ Χιλ, στην Οξφόρδη, απεβίωσε».[2]

Δημόσια πλατεία στο Μάντσεστερ ονομάστηκε προς τιμήν του στις 8 Σεπτεμβρίου 2015 από τη NOMA, η οποία είναι γειτονιά που αναπτύχθηκε σε συνεργασία συνεταιριστικών ομάδων και της Hermes Investment Management. Η πλατεία ονομάστηκε Sadler's Yard και βρίσκεται κοντά στην Balloon Street.[11]

Επιλεγμένες πτήσεις με αερόστατο

7 Ιουλίου 1810: στην Οξφόρδη, με αφορμή την εγκατάσταση του Λόρδου Γκρενβίλ ως Καγκελαρίου στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Σεπτέμβριος 1810: από το Μπρίστολ, με τον χημικό Ουίλλιαμ Κλέιφιλντ. Προσγειώθηκαν με ασφάλεια κοντά στο Κομπ Μάρτιν στο Κανάλι του Μπρίστολ.
29 Αυγούστου 1811: από το Χάκνεϊ στο Ιστ Θορπ του Έσσεξ (κοντά στο Κόλτσεστερ), με τον Χένρι Μπωφόι (1786–1851), όπου και πραγματοποιήθηκε πληθώρα πειραμάτων.
7 Οκτωβρίου 1811: με ρεκόρ ταχύτητας εν μέσω θύελλας, διανύοντας απόσταση πάνω από 160 χιλιομέτρων (100 μίλια) σε περίπου 1 ώρα και 20 λεπτά.
1 Οκτωβρίου 1812: από τον Οίκο Μπελβεντέρε κοντά στο Ντραμκόντρα της Ιρλανδίας,[12] προσπαθώντας να διασχίσει την Ιρλανδική θάλασσα. Παραλίγο να πνιγεί κατά την διάρκεια της προσπάθειας αλλά τελικά περισυλλέχθηκε από αλιευτικό σκάφος, στο Κανάλι της Ιρλανδίας, έξω από το Λίβερπουλ.[13]
1814: στο Λονδίνο, στην έναρξη των εορτασμών του Ιωβηλαίου.

Παραπομπές

(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb16527210t. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
Serck, Linda (12-07-2014). «James Sadler: The Oxford balloon man who history forgot». BBC News. Ανακτήθηκε στις 18-04-2017.
Glasscock, Robin Edgar (1992). Historic Landscapes of Britain from the Air. Cambridge: CUP Archive, σελ. 154. ISBN 0521325331.
«DOMESTIC OCCURRENCES, omitted in May, or imperfectly stated.». The Gentleman's Magazine: and historical chronicle, Jan.1736-Dec.1833 (Chatto & Windus) 55 (6): 480–486. June 1785. ISSN 2043-2992.
Proctor, Richard Wright (1866). Manchester in holiday dress. Manchester: Abel Heywood and Son, σελ. 164.
Hodgson, J. E. (1927–8). «James Sadler of Oxford». Trans. Newcomen Society 8: 66–82.
J. E. Hodgson. The history of aeronautics in Great Britain. 1924.
The Kalaidoscope or Literary and Scientific Mirror. 5. 1825, σελ. 116/117.
«James Sadler (1753 - 1828) - Find A Grave Memorial». www.findagrave.com. Ανακτήθηκε στις 18-04-2017. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
«Sadler inscription in Deadman's Walk». www.oxfordhistory.org.uk. Ανακτήθηκε στις 18-04-2017. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
«Welcome to Sadler's Yard – About Manchester». aboutmanchester.co.uk (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18-04-2017.
«Staff View: Balloon. :». catalogue.nli.ie (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18-04-2017.
The Kaleidoscope or Literary and Scientific Mirror, ό.π, σελ. 116.

Βιβλιογραφία

Mark Davies: King of all balloons : the adventurous life of James Sadler, the first English aeronaut, Stroud, Gloucestershire : Amberley [2015], ISBN 978-1-4456-5308-2

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Pennine Region Balloon Association: James Sadler
Balloonists at the Turn of the 18th & 19th Century, The English Flights — James Sadler