Ο Τζαίημς Άιβορυ (James Ivory, 17 Φεβρουαρίου 1765 - 21 Σεπτεμβρίου 1842) ήταν Σκωτσέζος μαθηματικός. Το 1809 απέδειξε ένα σημαντικό θεώρημα, γνωστό με το όνομά του, σχετικά με την έλξη που ασκεί ένα ομογενές ελλειψοειδές σώμα. Ο ΄Αιβορυ ασχολήθηκε επίσης με την αστρονομία. Κυριότερο έργο του: «Θεωρία των αστρονομικών διαθλάσεων»
Ο Άιβορυ γεννήθηκε στο Dundee, γιος Τζαίημς Άιβορυ, του γνωστού ωρολογοποιού. Η οικογένεια έζησε και εργάστηκε στην High Street στο Dundee [6].
Εκπαιδεύτηκε στο σχολείο της Dundee Grammar School. Το 1779 εισήλθε στο Πανεπιστήμιο του St Andrews, με διακρίση ειδικά στα μαθηματικά. Στη συνέχεια σπούδασε θεολογία. αλλά μετά από δύο συνεδρίες στο St Andrews και ένα στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου εγκατέλειψε όλη την ιδέα της εκκλησίας και το 1786 έγινε βοηθός καθηγητή μαθηματικών και φυσικής φιλοσοφίας στη νεοσυσταθείσα Ακαδημία Dundee. Τρία χρόνια αργότερα έγινε συνεργάτης και διευθυντής μιας εταιρείας νηματοποίησης λιναριού στο Douglastown στο Forfarshire, εξακολουθώντας να ασχολείται σε στιγμές αναψυχής με τις αγαπημένες του σπουδές. Ήταν ουσιαστικά ένας αυτοδίδακτος μαθηματικός, και όχι μόνο είχε γνώσεις αρχαίας και σύγχρονης γεωμετρίας, αλλά είχε και πλήρη γνώση των αναλυτικών μεθόδων και ανακαλύψεων των ηπειρωτικών μαθηματικών.
Τα πρώτα του απομνημονεύματα, που ασχολούνται με μια αναλυτική έκφραση για τη διόρθωση της έλλειψης, δημοσιεύονται στις Συναλλαγές της Βασιλικής Εταιρείας του Εδιμβούργου (1796). και αυτό και τα μεταγενέστερα του τεύχη σχετικά με τις κυβικές εξισώσεις (1799) και το πρόβλημα του Kepler (1802) αναδεικνύουν μεγάλη ευκολία στο χειρισμό των αλγεβρικών τύπων. Το 1804 μετά τη διάλυση της εταιρείας νηματοποίησης του λίνου, της οποίας ήταν διευθυντής, απέκτησε μία από τις μαθηματικές θέσεις στο Βασιλικό Στρατιωτικό Κολλέγιο, Great Marlow (στη συνέχεια απομακρύνθηκε στο Sandhurst). και μέχρι το έτος 1816, όταν η έλλειψη υγείας τον υποχρέωσε να παραιτηθεί, εκπλήρωσε τα επαγγελματικά του καθήκοντα με αξιοσημείωτη επιτυχία.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου δημοσίευσε στις Φιλοσοφικές Συναλλαγές αρκετά σημαντικά απομνημονεύματα, τα οποία κέρδισε γι 'αυτόν το μετάλλιο Copley το 1814 και εξασφάλισε την εκλογή του ως Συνεργάτης της Βασιλικής Εταιρείας το 1815. Ιδιαίτερη σημασία στην ιστορία των αξιοθέατων είναι η πρώτη από αυτές τις προηγούμενες (Phil. Trans., 1809), στην οποία το πρόβλημα της προσέλκυσης ενός ομοιογενούς ελλειψοειδούς σε ένα εξωτερικό σημείο μειώνεται στην απλούστερη περίπτωση έλξης ενός άλλου αλλά σχετικού ελλειψοειδούς πάνω σε ένα αντίστοιχο εσωτερικό σημείο του. Αυτό το θεώρημα είναι γνωστό ως θεώρημα του Άιβορυ. Δημοσίευσε επίσης ανώνυμα μια έκδοση των Στοιχείων του Ευκλείδη, που περιγράφηκε ότι έφερε τα δύσκολα προβλήματα "πιο κοντά στα κοινά" [7]. Τα μεταγενέστερα του έγγραφα στις Φιλοσοφικές Συναλλαγές αντιμετωπίζουν αστρονομικές διαθλάσεις, πλανητικές διαταραχές, ισορροπία των ρευστών μαζών κλπ. Για τις έρευνές του στο πρώτο όνομα αυτών έλαβε ένα βασιλικό μετάλλιο το 1826 και πάλι το 1839.
Το 1831, με την εισήγηση του Λόρδου Brougham, ο βασιλιάς Γουλιέλμος του IV του χορήγησε σύνταξη ύψους £ 300 ετησίως και τον όρισε Ιππότη της βασιλικής τάξης Guelphic, αλλά στη συνέχεια δεν έλαβε τον τιτλο ιππότη μάτσελορ για να του δώσει δικαίωμα στο τίτλο Sir που συνοδευότανε συχνά με το αξίωμα αυτο. Εκτός από την άμεση σχέση με τις κορυφαίες επιστημονικές εταιρείες της χώρας του, την Βασιλική Εταιρεία του Εδιμβούργου, την Βασιλική Ιρλανδική Ακαδημία κλπ., ήταν αντίστοιχος μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών τόσο του Παρισιού όσο και του Βερολίνου και της Βασιλικής Εταιρείας Γκέτινγκεν.
Το 1839, το Πανεπιστήμιο του St. Andrews του απονέμει επίτιμο πτυχίο ως Διδάκτωρ Νομικών (LLD). [8]
Πέθανε στο Hampstead στο βόρειο Λονδίνο στις 21 Σεπτεμβρίου 1842. [9]
http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/history/Biographies/Ivory.html
http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/history/Biographies/Ivory.html
http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/history/Biographies/Ivory.html
http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/history/Biographies/Ivory.html
http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/history/Biographies/Ivory.html
Dundee Post Office directory 1809
"Ivory, James" Biographical dictionary of eminent Scotsmen Volume 2, Glasgow : Blackie & Son, 1875. Page 351
Obituary – Philosophical Magazine, 1843, volume 22, pages 142 – 148
Biographical Index of Former Fellows of the Royal Society of Edinburgh 1783–2002 (PDF). The Royal Society of Edinburgh. July 2006. ISBN 0 902 198 84 X.
Εγκυκλοπαίδεια του Ηνωμένου Βασιλείου
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
