Ο Χιού Ντάουντινγκ, 1ος Βαρώνος Ντάουντινγκ (Hugh Caswall Tremenheere Dowding, 1st Baron Dowding, 24 Απριλίου 1882 - 15 Φεβρουαρίου 1970), Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος του Λουτρού, Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Βασιλικού Βικτωριανού Τάγματος, Μέλος του Τάγματος του Αγίου Μιχαήλ και του Αγίου Γεωργίου, ήταν Βρετανός ανώτατος αξιωματικός της RAF και επικεφαλής της Διοίκησης Καταδίωξης (Fighter Command) κατά τη Μάχη της Αγγλίας.
Βιογραφία
Ο Ντάουντινγκ γεννήθηκε στη μικρή σκωτική πόλη Μόφφατ στις 24 Απριλίου 1882, όπου είχε εγκατασταθεί η οικογένεια Ντάουντινγκ από το 1879. Ο πατέρας του, Άρθουρ, είχε μεταβεί εκεί ύστερα από τριετή θητεία στο "Fettes College" του Εδιμβούργου ως υποδιευθυντής. Στο Μόφφατ ίδρυσε μαζί με τον συνεργάτη του Τσώρτσιλ το εκπαιδευτικό ίδρυμα "St. Ninian's Boys Preparatory School". Ο μικρός Χιου φοίτησε σε αυτό το σχολείο και στα 15 του πήρε υποτροφία για το "Winchester College". Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές του, κατατάχτηκε στο Στρατό,[5] φοιτώντας στη Βασιλική Στρατιωτική Ακαδημία στο Γούλγουιτς. Όταν αποφοίτησε υπηρέτησε ως υπαξιωματικός της Βασιλικής Φρουράς Πυροβολικού στο Γιβραλτάρ, την Κεϋλάνη και το Χονγκ Κονγκ και τελικά τοποθετήθηκε στην Ινδία σε μονάδα ορεινού πυροβολικού, όπου παρέμεινε επί έξι χρόνια.[6] Επιστρέφοντας στη Βρετανία ενδιαφέρθηκε ζωηρά για την Αεροπορία. Πήρε πτυχίο πιλότου στη σχολή της Βίκερς στις 20 Δεκεμβρίου 1913 στο αεροδρόμιο Brooklands στο Σάρεϊ[7] Στη συνέχεια κατατάχτηκε στον πρόγονο της RAF, "Royal Flying Corps", (Βασιλικό Ιπτάμενο Σώμα. RFC). Στάλθηκε στη Γαλλία και το 1915 προάχθηκε σε διοικητή του 16ου Σμήνους.
Ύστερα από τη Μάχη του Σομ ο Ντάουντινγκ ήρθε σε σύγκρουση με τον Στρατηγό Χιού Τρέντσαρντ (Hugh Trenchard), Διοικητή του RFC επειδή υποστήριξε ότι οι πιλότοι χρειάζονταν ανάπαυση ύστερα από τις συνεχείς πτήσεις. Ο Ντάουντινγκ έπεσε σε δυσμένεια και στάλθηκε πίσω στη Βρετανία, όχι όμως χωρίς την προαγωγή του σε Ταξίαρχο. Παρά την προαγωγή, δεν του δόθηκε θέση σε μάχιμη υπηρεσία ως το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
To RFC μετεξελίχτηκε στη Βασιλική Αεροπορία (RAF) και ο Ντάουντιγκ ακολούθησε την πορεία της αποκτώντας εμπειρία τόσο στην εκπαίδευση των πιλότων όσο και στην έρευνα των τεχνολογικών εξελίξεων των αεροσκαφών. Το 1928 νυμφεύθηκε την Κλαρίς (Clarice) και 1929 προάχθηκε σε Υποπτέραρχο (ο πραγματικός βαθμός στη RAF αναφέρεται ως "Air Vice Marshall") και το 1930 αποτέλεσε μέλος του Αεροπορικού Συμβουλίου (Air Council). Το ίδιο έτος έχασε τη σύζυγό του ύστερα από σύντομη ασθένεια, αναλαμβάνοντας να μεγαλώσει μόνος του τον γιο τους Ντέρεκ. Ο Ντάουντινγκ ύστερα από αυτό αποτραβήχτηκε από την κοινωνική ζωή. Το 1934 πήρε το χρίσμα του Ιππότη (knight) από το Βασιλέα της Αγγλίας.[8] και το 1937 προάχθηκε σε Αντιπτέραρχο (Air Field Marshal).
Ως μέλος του Αεροπορικού Συμβουλίου κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες για να πείσει τους συναδέλφους και την υπηρεσία του ότι η Αγγλία χρειαζόταν περισσότερα καταδιωκτικά από βομβαρδιστικά, ώστε να μπορεί να αμυνθεί απέναντι στη γερμανική πολεμική αεροπορία. Υποστήριξε θερμά δύο τύπους καταδιωκτικών, το Χώκερ Χάρικεϊν και το Σπιτφάιρ, όταν μάλιστα το δεύτερο αποδείχτηκε καλύτερο, επέμεινε η παραγωγή να ρίξει όλο της το βάρος σε αυτό. Ενθάρρυνε, επίσης, τόσο τις ραδιοεπικοινωνίες όσο και τη χρήση του ραντάρ, το οποίο επρόκειτο να διαδραματίσει σημαντικότατο ρόλο στην επικείμενη μάχη της Αγγλίας.
Ο Ντάουντινγκ ήταν κλειστός χαρακτήρας, χαρακτηριστικά φλεγματικός και σπάνια χαμογελούσε. Γι' αυτό οι υφιστάμενοί του τού είχαν αποδώσει το προσωνύμιο "Stuffy" (αποδίδεται ως "βαλσαμωμένος")[9] Ήταν, επίσης, ρεαλιστής και πολύ καλός οργανωτής, ενώ αναφέρεται ότι "οι πιλότοι του τον λάτρευαν". Έτσι το 1938 ο Ντάουντινγκ όταν ερωτήθηκε απάντησε ότι η RAF δεν ήταν έτοιμη να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τη Λουφτβάφφε, συμβούλεψε μάλιστα τον Νέβιλ Τσάμπερλεν να συνομιλήσει εξευμενιστικά προς το Χίτλερ ώστε η χώρα να μπορέσει να κερδίσει χρόνο για την σωστή προετοιμασία της Αεροπορίας της. Εν τω μεταξύ συνέχισε να είναι δραστήριος σε όλους τους τομείς τους οποίους κάλυπτε η θέση του: Αναλαμβάνοντας τη Διοίκηση Καταδίωξης, καθόρισε ως βάση της το Μπέντλεϊ Πράιορι (Bentley Priory), μια αγροικία στο Στάνμορ (Stanmore) στα ΒΑ περίχωρα του Λονδίνου. Οργάνωσε το "Βασιλικό Σώμα Παρατηρητών" (Royal Observer Corps) ώστε να καλύψει τα κενά που άφηνε το ραντάρ (στα πρώτα στάδια χρήσης του το ραντάρ δεν έδινε το ύψος των εχθρικών αεροσκαφών) και βελτίωσε τη χρήση της ραδιοεπικοινωνίας με τα αεροσκάφη που πετούσαν ώστε να εξασφαλίσει τον καλύτερο συντονισμό τους. Το δίκτυο μεταξύ παρατηρητών, αεροδρομίων και αρχηγείου διέθετε τηλεφωνικές συνδέσεις αποκλειστικής χρήσης, με τα τηλεφωνικά καλώδια τοποθετημένα υπόγεια και σε τέτοιο βάθος ώστε να μη κινδυνεύουν να πληγούν από βόμβες.
Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος
Παρατηρητής του Βασιλικού Σώματος Παρατηρητών. Λονδίνο, 1940
Το 1939 ο Ντάουντινγκ επρόκειτο να αποστρατευτεί. Του ζητήθηκε να παραμείνει ως τον Μάιο του 1940, λόγω της έκρυθμης κατάστασης που επικρατούσε στην Ευρώπη (η Βρετανία είχε κηρύξει πόλεμο, μαζί με τη Γαλλία, στη Ναζιστική Γερμανία αν και μεταξύ τους δεν υπήρχαν ακόμη εχθροπραξίες). Όταν πραγματοποιήθηκε η εισβολή των Γερμανών στη Γαλλία και το κύριο εκστρατευτικό σώμα των Βρετανών παγιδεύτηκε στη Δουνκέρκη, η ηγεσία ζήτησε από το Ντάουντινγκ όχι μόνο να παραμείνει, αλλά να υποστηρίξει με όσα μέσα διέθετε αρχικά το Βρετανικό εκστρατευτικό σώμα στη Γαλλία και στη συνέχεια τη διάσωση των Βρετανών στρατιωτών από τη Δουνκέρκη (Επιχείρηση Ντιναμό). Ο Ντάουντινγκ, συνεργαζόμενος με τον άμεσο προϊστάμενό του Σερ Σύριλ Νιούαλ (Sir Cyril Newall), Αρχηγό του Επιτελείου, προέβαλε ισχυρές αντιρρήσεις: Έπρεπε άραγε να θυσιάσει αεροσκάφη και, κυρίως, πιλότους, προορισμένους για την άμυνα της χώρας, για να υποστηρίξει, αρχικά, και να σώσει, στη συνέχεια, τους άνδρες του Λόρδου Γκορτ και τους ηττημένους Γάλλους; Ο Τσώρτσιλ ήταν κατηγορηματικός: Η RAF έπρεπε να υποστηρίξει όσο μπορούσε τις πολεμικές προσπάθειες των Γάλλων και του Βρετανικού εκστρατευτικού σώματος. Αν και η επέμβαση της RAF στις εχθροπραξίες ήταν υποτονική, ο Ντάουντινγκ συνεργαζόμενος στενά με τον επικεφαλής της 11ης Ιπτάμενης Ομάδας Κιθ Πάρκ (Keith Park), οργάνωσε την κάλυψη των σκαφών που στέλνονταν στη Δουνκέρκη για την εκκένωσή της. Η επέμβαση της RAF υπήρξε αποφασιστική: Ο Χέρμαν Γκέρινγκ, επικεφαλής της Λουφτβάφφε είχε ζητήσει από τον Χίτλερ να "αφεθεί η Δουνκέρκη στην αεροπορία του". Με την επέμβαση των 200 σκαφών που έστειλαν ο Ντάουντινγκ με τον Παρκ, ο Γκέρινγκ "αναγκάστηκε να ομολογήσει την αποτυχία του: Η Λουφτβάφφε αποδείχτηκε ανίκανη να αιχμαλωτίσει μια Στρατιά".[10]
Κύριο λήμμα: Μάχη της Αγγλίας
Το καλοκαίρι του 1940 η γερμανική Αεροπορία προσπάθησε να εκμηδενίσει τη RAF με τελικό σκοπό την υλοποίηση του σχεδίου της επιχείρησης "Θαλάσσιος Λέων" (Seelowe), που προέβλεπε απόβαση των γερμανικών στρατευμάτων στις Βρετανικές νήσους. Ο Χίτλερ ήταν κατηγορηματικός: Η εκτέλεση του σχεδίου θα ήταν δυνατή μόνον εφόσον εκμηδενιζόταν η RAF. Παρά τις επανειλημμένες επιθέσεις των γερμανικών βομβαρδιστικών, η οργάνωση των καταδιωκτικών σχηματισμών, των αεροδρομίων, των δυνάμεων υποστήριξης, των παρατηρητών και του ραντάρ και ο μεταξύ τους συντονισμός είχαν ως τελικό αποτέλεσμα οι Γερμανοί να ματαιώσουν τον "Θαλάσσιο Λέοντα", μη καταφέρνοντας να εκμηδενίσουν τη Βρετανική Αεροπορία, η οποία ποτέ δεν έχασε τον έλεγχο του εναέριου χώρου πάνω από τα νησιά. Ο Ντάουντινγκ θεωρείται σήμερα το πρόσωπο χάρη στο οποίο κερδήθηκε η Μάχη της Αγγλίας.
Όταν οι Γερμανοί άλλαξαν αντικειμενικό σκοπό και επιδόθηκαν στους "τρομοκρατικούς βομβαρδισμούς" (Terrorangriff) και ιδιαίτερα κατά τη νύκτα, ο Ντάουντινγκ είχε ήδη αρχίσει να σχεδιάζει ένα σύστημα άμυνας, όπως δείχνει μια επιστολή που συνέταξε λίγο καιρό μετά τη μάχη της Αγγλίας. Ωστόσο, ο Ντάουντινγκ αντιμετώπισε σφοδρή κριτική από το εσωτερικό της χώρας, καθώς του αποδόθηκαν διάφορα σφάλματα τακτικής, κακή χρήση του ραντάρ κτλ. Αυτό που πραγματικά έλειπε από τον Ντάουντινγκ ήταν η διπλωματία και το πολιτικό πράττειν, ώστε να αντιμετωπίζει τις ίντριγκες και τις προκλήσεις στο εσωτερικό της ίδιας της Υπηρεσίας του.
Έτσι ο Ντάουντινγκ απομακρύνθηκε από την υπηρεσία του και παρέδωσε τη διοίκηση της Διοίκησης Καταδίωξης στον ως τότε ανταγωνιστή του Σόλτο Ντάγκλας (Sholto Douglas). Με την αποστρατεία του έλαβε τον Μεγάλο Σταυρό των Ιπποτών της Τάξης του Μπαθ. Αποσύρθηκε στην κατοικία του και άρχισε να συγγράφει το βιβλίο "Twelve Legions of Angels" (Δώδεκα Λεγεώνες Αγγέλων), το οποίο είχε έτοιμο το 1942. Η έκδοση του βιβλίου απαγορεύτηκε, καθώς η Βρετανική Κυβέρνηση θεώρησε ότι περιείχε πληροφορίες που θα μπορούσε να είναι χρήσιμες στους Γερμανούς. Η έκδοση του βιβλίου πραγματοποιήθηκε μετά τη λήξη του Πολέμου, το 1946. Εξέδωσε και άλλα βιβλία, κυρίως σχετικά με τον πνευματισμό, προς τον οποίο είχε επιδείξει από παλαιότερα ισχυρό ενδιαφέρον (ισχυριζόταν ότι μπορούσε να επικοινωνήσει με τους πιλότους του που είχαν σκοτωθεί στις αερομαχίες).[10]
Μετά τον Πόλεμο
Κατά τα τελευταία έτη της ζωής του ο Ντάουντινγκ έπασχε από αρθρίτιδα που συχνά τον υποχρέωνε να χρησιμοποιεί αναπηρική καρέκλα.[11] Απεβίωσε στο σπίτι του, στο Τάνμπριτζ Γουέλς (Tunbridge Wells) του Κεντ στις 15 Φεβρουαρίου 1970 σε ηλικία 87 ετών. Προηγουμένως είχε αφήσει εντολή να αποτεφρωθεί και όχι να ταφεί. Οι στάχτες του τοποθετήθηκαν ύστερα από ειδική λειτουργία στο Αββαείο του Γουεστμίνστερ, στο παρεκκλήσι της RAF που βρίσκεται στο Αββαείο.
Στον κινηματογράφο
Στην ταινία "Η Μάχη της Αγγλίας" (1969) τον ρόλο του Ντάουντινγκ ενσαρκώνει ο Λώρενς Ολίβιε, ο οποίος είχε και ο ίδιος υπηρετήσει ως πιλότος στο Ναυτικό. Ο μεγάλος ηθοποιός συναντήθηκε με τον Ντάουντινγκ (ο οποίος χρησιμοποιούσε ήδη αναπηρική καρέκλα) και του είπε ότι "κάθεται πίσω από το γραφείο του όλη μέρα παριστάνοντας πως είναι αυτός". Συμπλήρωσε ότι "τα έκανε μάλλον θάλασσα" και ο γηραιός Ντάουντινγκ απάντησε "ω, είμαι βέβαιος γι' αυτό", διάλογος που έσπασε τον μεταξύ τους πάγο και ο Ολίβιε ξέσπασε σε γέλια. Σύμφωνα με τον βιογράφο του Ολίβιε, Ρότζερ Λιούις, κατά τα γυρίσματα στο Μπέντλεϊ Πράιορι ο Ντάουντινγκ παρακολουθούσε και συχνά έκλαιγε.[12]
Παραπομπές
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014.
(Αγγλικά) SNAC. w6z93g0j. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
The Peerage. p31895.htm#i318944. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Find A Grave. 7064. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Edkins, Richard. "Well Road and the Schools of Moffat" sto dalbeattie.com
Spartacus SchoolNet
Royal Aero Club of the United Kingdom: Official Notices to Members. Flight, 14 October 1914. Ανακτήθηκε στις 26/12/2010 μέσω flightglobal.com(pdf)
World War II Database
Ρεϊμόν Καρτιέ, Ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, τ. Α΄, Πάπυρος, Αθήνα, 1964
Καρτιέ, ό.π.
Vincent Orange, Dowding of Fighter Command: Victor of the Battle of Britain, Grub Street publishing, 2008
Roger Lewis, The Real Life of Laurence Olivier, Arrow Books, 1997
Εγκυκλοπαίδεια του Ηνωμένου Βασιλείου
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
