Ο Έντμουντ Άιρτον (ή Έντμοντ Άυρτον) (Edmund Ayrton), Ρίπον 1734 - Ουεστμίνστερ 22 Μαΐου 1808), ήταν Άγγλος οργανίστας και συνθέτης τού 18ου αιώνα.
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Άιρτον γεννήθηκε στο Ρίπον, μικρή πόλη της Αγγλίας στο Βόρειο Γιορκσάιρ, το 1734 (βαπτίστηκε στις 19 Νοεμβρίου αυτού του έτους) και πήρε τις βασικές σπουδές στην γενέτειρά του. Ο πατέρας του, Έντουαρντ, «κομπογιαννίτης-γιατρός», έγινε δημοτικός σύμβουλος στο Ρίπον το 1758 και δήμαρχος, το 1760. Προόριζε τον Έντμουντ για κληρικό στον μητροπολιτικό ναό του Ρίπον, μιας και ο μεγαλύτερος γιος του, Ουίλλιαμ, ήταν οργανίστας εκεί, από το 1748 μέχρι τον θάνατό του το 1799. Όμως, η ισχυρή κλίση του Έντμουντ προς την μουσική, τον έπεισε να τόν αφήσει να συνεχίσει τις σπουδές του πάνω σε αυτό το αντικείμενο.
Έτσι, συνέχισε μαθήματα στον μητροπολιτικό ναό του Γιόρκ, υπό την επίβλεψη του Δόκτορα Νέαρς (Dr. Nares) και είχε τέτοια πρόοδο που, σε μικρή ηλικία, τοποθετήθηκε οργανίστας και υπεύθυνος ακροάσεων και χορωδίας στην κολλεγιακή εκκλησία του Σάουθουελ, όπου παρέμεινε για πολλά χρόνια (1755-64). Το 1764 διορίστηκε κύριος (gentleman) του Βασιλικού Παρεκκλησίου (Chapel Royal) και το 1767 εφημέριος χορωδίας (vicar choral) στον καθεδρικό ναό του Αγίου Παύλου. [4] Το 1780, διορίστηκε λαϊκός εφημέριος (lay vicar) στο Αβαείο του Ουέστμινστερ, ενώ ο επίσκοπος Λόουθ (Bishop Lowth) τον πρότεινε για διάδοχο του Νέαρς, ως Διευθυντή παιδικής χορωδίας (Master of the choristers) του Βασιλικού Παρεκκλησίου. Το 1784, το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ τον ανακήρυξε Δόκτορα Μουσικής και επί τη ευκαιρία, συνέθεσε τον ύμνο Begin unto my God with timbrels', ο οποίος παρουσιάστηκε στην Εκκλησία της Μεγάλης Αγίας Μαρίας (Great St. Mary’s) και, στην συνέχεια, στο Λονδίνο. Το 1788 τού απονεμήθηκε ο τίλος τού επίτιμου καθηγητή (ad eundem) από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Παραιτήθηκε από τη θέση του Διευθυντή παιδικής χορωδίας το 1805, λόγω αυξημένου φόρτου εργασίας. Πέθανε το 1808 στην Οδό Τζέιμς ( 24 James Street), στην Πύλη του Μπάκιγχαμ, Ουέστμινστερ. Είχε νοικιάσει ένα μεγάλο σπίτι με κήπο τριών στρεμμάτων με χαμηλό ενοίκιο, επειδή ο κόσμος πίστευε ότι είναι στοιχειωμένο! Ενταφιάστηκε στις δυτικές σκήτες του Αββαείου Ουέστμινστερ (Westminster Abbey) στις 28 Μαΐου 1808. [5]
Έργα
Ο 'Έντμουντ Άιρτον ήταν περισσότερο ένας καλός εκτελεστής εκκλησιαστικού οργάνου, παρά συνθέτης. Έγραψε, πάντως, δύο πλήρεις εωθινές και εσπερινές εκκλησιαστικές λειτουργίες (services), καθώς και αρκετούς ύμνους. [6]
Παραπομπές
Άαρον Σβαρτς: (Αγγλικά) Open Library. OL5802173A. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) SNAC. w6g83w8d. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Hymnary.org. Calvin Theological Seminary, Christian Classics Ethereal Library. Ayrton_Edmund. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Blom
Grove
Kennedy, p. 264
Πηγές
«Λεξικό Μουσικής και Μουσικών» (Dictionary of Music and Musicians) του George Grove, D.C.L (Oxford, 1880)
Kennedy, Michael Λεξικό Μουσικής της Οξφόρδης (Oxford University Press Αθήνα: Γιαλλέλης, 1989) ISBN 960-85226-1-7
Eric Blom The New Everyman Dictionary of Music (Grove Weidenfeld, N. York, 1988)
Εγκυκλοπαίδεια του Ηνωμένου Βασιλείου
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
