O Σερ[1] Ντάνιελ Μάικλ Μπλέηκ Ντέι Λούις (Sir Daniel Michael Blake Day-Lewis, 29 Απριλίου 1957) είναι πολυβραβευμένος Βρετανός ηθοποιός με διπλή υπηκοότητα (βρετανική και ιρλανδική). Μετά τις σπουδές του στη θεατρική σχολή Bristol Old Vic, ο Ντέι Λιούις έπαιξε σε πολλά θεατρικά έργα και ταινίες, κερδίζοντας τρία Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου, τέσσερα Βραβεία BAFTA, και δύο Χρυσές Σφαίρες. Είναι γνωστός ως ένας από τους πιο επιλεκτικούς ηθοποιούς της κινηματογραφικής βιομηχανίας, καθώς έχει πρωταγωνιστήσει μόνο σε τέσσερις ταινίες την τελευταία δεκαετία.Θεωρείται ένας από τους ποιό ταλαντούχους ηθοποιούς όλων των εποχών και κατά πολλούς ως ο καλύτερος εν ζωή ηθοποιός.
Παιδικά - νεανικά χρόνια
Ο Ντεί Λιούις γεννήθηκε στις 29 Απριλίου του 1957 στο Λονδίνο, γιος της ηθοποιού Τζιλ Μπάλκον και του Αγγλο-Ιρλανδού Σέσιλ Ντέι Λιούις. Δυο χρόνια μετά τη γέννησή του, η οικογένεια του μετακόμισε στο Κρουμς Χιλ , όπου ο Ντάνιελ μεγάλωσε μαζί με τη μεγαλύτερη αδελφή του, Ταμασίν Ντέι Λιούις. Ο πατέρας του μετά από προβλήματα υγείας, πέθανε όταν ο Ντάνιελ ήταν 15 ετών.
Το 1968, οι γονείς του Ντέι Λιούις λόγω της απείθαρχης συμπεριφοράς του, τον έστειλαν εσώκλειστο στο ιδιωτικό σχολείο του "Sevenoaks", στο Κεντ. Αν και δεν του άρεσε το σχολείο, εκεί ήρθε σε επαφή με τα δυο βασικά του ενδιαφέροντα την ξυλουργική και την ηθοποιία. Η πρώτη του εμφάνιση σε ταινία έγινε σε ηλικία 14 ετών στην ταινία "Καταραμένη Κυριακή" (Sunday Bloody Sunday, 1971) στην οποία έπαιζε έναν βάνδαλο, ως κομπάρσος. Περιέγραψε αυτή την εμπειρία ως «παράδεισο», καθώς πληρωνόταν (με 2 λίρες) για να σπάει ακριβά αυτοκίνητα. Μετά από δυο χρόνια στο Σεβενόουκς, ο Ντάνιελ μεταγράφηκε στο επίσης ιδιωτικό σχολείο "Bedales" στην κομητεία του Χαμσάιρ .
Μετά την αποφοίτησή του το 1975, έπρεπε να επιλέξει επαγγελματική κατεύθυνση. Αν και είχε διακριθεί στο "Εθνικό Θέατρο Νέων" (National Youth Theatre), αποφάσισε να γίνει μαραγκός, επιχειρώντας να γραφτεί σε μια σχολή. Ωστόσο, λόγω έλλειψης εμπειρίας, δεν έγινε δεκτός. Τότε έκανε αίτηση και έγινε δεκτός στη θεατρική σχολή "Bristol Old Vic", όπου φοίτησε για τρία χρόνια, και στη συνέχεια έπαιξε στην ίδια σχολή.
Καριέρα
Δεκαετία του ΄80
Έντεκα χρόνια μετά το κινηματογραφικό του ντεμπούτο, ο Ντέι Λιούις συνέχισε την καριέρα του με έναν μικρό ρόλο στην ταινία "Γκάντι" (Gandhi, 1982). Το 1984, είχε έναν δεύτερο ρόλο στην ταινία "Η ανταρσία του Μπάουντι" (The Bounty, 1984), μετά την οποία μπήκε στον θεατρικό θίασο Royal Shakespeare Company, όπου έπαιξε τον Ρωμαίο από το Ρωμαίος και Ιουλιέτα.
Το 1985 στην ταινία "Ωραίο μου πλυντήριο" (My Beautiful Laundrette, 1985) του Στίβεν Φρίαρς. Κέρδισε την προσοχή του κοινού όταν η ταινία κυκλοφόρησε ταυτόχρονα με το "Δωμάτιο με Θέα" (Room with a View, 1986), καθώς έπαιζε δυο εντελώς διαφορετικούς χαρακτήρες.
Το 1987, ο Ντέι Λιούις ανέλαβε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία του Φίλιπ Κάουφμαν "Η αβάσταχτη ελαφρότητα του Είναι" (The Unbearable Lightness of Being 1988) (βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Μίλαν Κούντερα), με συμπρωταγωνίστριες τη Λένα Ολίν και τη Ζυλιέτ Μπινός. Στη διάρκεια των γυρισμάτων που κράτησαν οκτώ μήνες έμαθε τσέχικα και αρνήθηκε για πρώτη φορά να αποδυθεί το ρόλο του στα διαλείμματα των γυρισμάτων.
Ο Ντέι Λιούις εφάρμοσε πλήρως τη προσωπική του μέθοδο υποκριτικής το 1989 στην ταινία του Τζιμ Σέρινταν "Το αριστερό μου πόδι" (My Left Foot) που κέρδισε πολλά βραβεία, μεταξύ των οποίων και το Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου.
Ο Ντάνιελ Ντέι Λιούις επέστρεψε στη σκηνή για να συνεργαστεί με τον Ρίτσαρντ Έιρ, παίζοντας τον Άμλετ στο Royal National Theatre του Λονδίνου, αλλά κατέρρευσε στη μέση μιας σκηνής όπου το φάντασμα του πατέρα του Άμλετ πρωτοεμφανίζεται στο γιό του. [2]Άρχισε να κλαίει ανεξέλεγκτα και αρνήθηκε να επιστρέψει στη σκηνή, οπότε ο αντικαταστάτης του αναγκάστηκε να ολοκληρώσει το έργο. Διαδόθηκε η φήμη ότι ο Ντέι Λιούις είχε δει το φάντασμα του πατέρα του, αν και επίσημα το περιστατικό αποδόθηκε σε υπερκόπωση. Σε βρετανική τηλεοπτική εκπομπή στο ITV ο ίδιος επιβεβαίωσε τη φήμη. Δεν εμφανίστηκε ξανά στη σκηνή έκτοτε.
Δεκαετία του '90
Το 1992, τρία χρόνια μετά το Όσκαρ, πρωταγωνίστησε στην ταινία "Ο τελευταίος των Μοϊκανών" (The Last of the Mohicans). Συνεργάστηκε και πάλι με τον Τζιμ Σέρινταν στην ταινία "Εις το Όνομα του Πατρός" (In the Name of the Father. 1993). Έχασε πολλά κιλά για το ρόλο, διατήρησε τη Βορειοϊρλανδική του προφορά σε όλη τη διάρκεια των γυρισμάτων, και πέρασε μεγάλα χρονικά διαστήματα σε ένα κελί. Επίσης επέβαλε στο προσωπικό της ταινίας να του πετάει κρύο νερό και να τον βρίζει.
Το 1996, πρωταγωνίστησε δίπλα Γουϊνόνα Ράιντερ στην ταινία "Οι μάγισσες του Σάλεμ" (The Crucible) βασισμένη ομώνυμο στο θεατρικό έργο Άρθουρ Μίλλερ. Ακολούθησε η ταινία του Τζιμ Σέρινταν και πάλι, "Ο μποξέρ" (The Boxer, 1997), μετά την οποία ο Ντέι Λιούις ημι-αποσύρθηκε από την υποκριτική και επέστρεψε στην παλιά του αγάπη, την ξυλουργική. Μετακόμισε στη Φλωρεντία, στην Ιταλία, όπου γοητεύτηκε από την τέχνη των τσαγκάρηδων.[3]
2000 - σήμερα
Πέντε χρόνια μετά την τελευταία του ταινία, ο Ντέι Λιούις επέστρεψε με τις "Συμμορίες της Νέας Υόρκης" (Gangs of New York, 2002), μια ταινία του Μάρτιν Σκορτσέζε (με τον οποίο είχε συνεργαστεί και στην ταινία "Τα χρόνια της αθωότητας" (The Age of Innocence, 1993)). Μετά τις "Συμμορίες της Νέας Υόρκης", η σύζυγός του, σκηνοθέτιδα Ρεμπέκα Μίλλερ (κόρη του θεατρικού συγγραφέα Άρθουρ Μίλλερ), του έδωσε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία "Μπαλάντα για δύο: Τζακ και Ρόουζ" (The Ballad of Jack and Rose, 2005).
Το 2007, ο Ντέι Λιούις εμφανίστηκε στην ταινία του Πολ Τόμας Άντερσον "Θα χυθεί αίμα" (There Will Be Blood). Κέρδισε το βραβείο BAFTA, Χρυσή Σφαίρα και Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου (2008) για το ρόλο του στην ταινία.
Το 2012, ο ηθοποιός υποδύθηκε τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Αβραάμ Λίνκολν, στην ταινία "Λίνκολν" (Lincoln) του Στίβεν Σπίλμπεργκ, όπου εμφανίστηκε στο πλευρό του Τόμι Λι Τζόουνς και της Σάλι Φιλντ σε μια ερμηνεία που του χάρισε για άλλη μια φορά την εύνοια των κριτικών καθώς και το τρίτο του Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου, Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ανδρικής Ερμηνείας σε Δράμα, Βραβείο BAFTA και Βραβείο SAG. Με την τρίτη του νίκη στα Όσκαρ έγινε ο μοναδικός άνδρας ηθοποιός με τρία Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου[4].
Ο Ντάνιελ Ντέι-Λιούις το 2013
Προσωπική ζωή
Ο Ντέι Λιούις σπάνια μιλάει δημόσια για την προσωπική του ζωή. Είχε μια σχέση με τη Γαλλίδα ηθοποιό Ιζαμπέλ Ατζανί. Η σχέση κράτησε έξι χρόνια και τελικά διαλύθηκε. Στις 9 Απριλίου 1995 γεννήθηκε o Gabriel-Kane Day-Lewis στη Νέα Υόρκη, λίγους μήνες μετά το τέλος της σχέσης των δυο ηθοποιών.
Το 1996, ενώ δούλευε στην κινηματογραφική διασκευή του έργου The Crucible, επισκέφθηκε το σπίτι του θεατρικού συγγραφέα Άρθουρ Μίλλερ όπου γνώρισε την κόρη του, Ρεμπέκα Μίλλερ. Το ζευγάρι έχει δυο γιους, τον Ronan Cal Day-Lewis (γεν14 Ιουνίου, 1998) και τον Cashel Blake Day-Lewis (γεν. το Μάιο του 2002) και ζουν στα σπίτια τους στις ΗΠΑ και την Ιρλανδία.
Πηγές - Παραπομπές
https://www.independent.co.uk/news/people/daniel-day-lewis-knighted-at-buckingham-palace-oscar-winning-actor-becomes-a-sir-9862012.html
https://web.archive.org/web/20151016233306/http://www.talktalk.co.uk/entertainment/film/biography/artist/daniel-day-lewis/biography/24
όπου και παραπάνω
«Day-Lewis wins record third best actor Oscar». AP via Huffingtonpost.com. Ανακτήθηκε στις 25 February 2013.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Βιογραφία στο IMDb
συνέντευξη, 19 Δεκεμβρίου 2007
Αναλυτική βιογραφία στο Tiscali UK
Βραβείο Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου
1928–1940
Εμίλ Γιάνινγκς (1928) Γουόρνερ Μπάξτερ (1929) Τζόρτζ Άρλις (1930) Λάιονελ Μπάριμορ (1931) Φρέντρικ Μαρτς / Γουάλας Μπίρι (1932) Τσαρλς Λότον (1933) Κλαρκ Γκέιμπλ (1934) Βίκτορ ΜακΛάγκλεν (1935) Πολ Μιούνι (1936) Σπένσερ Τρέισι (1937) Σπένσερ Τρέισι (1938) Ρόμπερτ Ντόνατ (1939) Τζέιμς Στιούαρτ (1940)
1941–1960
Γκάρι Κούπερ (1941) Τζέιμς Κάγκνεϊ (1942) Πολ Λούκας (1943) Μπινγκ Κρόσμπι (1944) Ρέι Μιλάντ (1945) Φρέντρικ Μαρτς (1946) Ρόναλντ Κόλμαν (1947) Λόρενς Ολίβιε (1948) Μπρόντερικ Κρόφορντ (1949) Χοσέ Φερρέρ (1950) Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ (1951) Γκάρι Κούπερ (1952) Γουίλιαμ Χόλντεν (1953) Μάρλον Μπράντο (1954) Έρνεστ Μποργκνάιν (1955) Γιουλ Μπρίνερ (1956) Άλεκ Γκίνες (1957) Ντέιβιντ Νίβεν (1958) Τσάρλτον Ίστον (1959) Μπαρτ Λάνκαστερ (1960)
1961–1980
Μαξιμίλιαν Σελλ (1961) Γκρέγκορι Πεκ (1962) Σίντνεϊ Πουατιέ (1963) Ρεξ Χάρισον (1964) Λι Μάρβιν (1965) Πολ Σκόφιλντ (1966) Ροντ Στάιγκερ (1967) Κλιφ Ρόμπερτσον (1968) Τζον Γουέιν (1969) Τζορτζ Σι Σκοτ (1970) Τζιν Χάκμαν (1971) Μάρλον Μπράντο (1972) Τζακ Λέμον (1973) Αρτ Κάρνεϊ (1974) Τζακ Νίκολσον (1975) Πίτερ Φιντς (1976) Ρίτσαρντ Ντρέιφους (1977) Τζον Βόιτ (1978) Ντάστιν Χόφμαν (1979) Ρόμπερτ Ντε Νίρο (1980)
1981–2000
Χένρι Φόντα (1981) Μπεν Κίνγκσλεϊ (1982) Ρόμπερτ Ντυβάλ (1983) Φ. Μάρεϊ Έιμπραχαμ (1984) Γουίλιαμ Χερτ (1985) Πολ Νιούμαν (1986) Μάικλ Ντάγκλας (1987) Ντάστιν Χόφμαν (1988) Ντάνιελ Ντέι-Λιούις (1989) Τζέρεμι Άιρονς (1990) Άντονι Χόπκινς (1991) Αλ Πατσίνο (1992) Τομ Χανκς (1993) Τομ Χανκς (1994) Νίκολας Κέιτζ (1995) Τζέφρεϊ Ρας (1996) Τζακ Νίκολσον (1997) Ρομπέρτο Μπενίνι (1998) Κέβιν Σπέισι (1999) Ράσελ Κρόου (2000)
2001–σήμερα
Ντένζελ Ουάσινγκτον (2001) Άντριεν Μπρόντι (2002) Σον Πεν (2003) Τζέιμι Φοξ (2004) Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν (2005) Φόρεστ Γουίτακερ (2006) Ντάνιελ Ντέι-Λιούις (2007) Σον Πεν (2008) Τζεφ Μπρίτζες (2009) Κόλιν Φερθ (2010) Ζαν Ντιζαρντέν (2011) Ντάνιελ Ντέι-Λιούις (2012) Μάθιου Μακόναχι (2013) Έντι Ρέντμεϊν (2014) Λεονάρντο Ντι Κάπριο (2015) Κέισι Άφλεκ (2016) Γκάρι Όλντμαν (2017) Ράμι Μάλεκ (2018)
BAFTA Καλύτερου Α΄ Ανδρικού Ρόλου
1952–1967
Ραλφ Ρίτσαρντσον Βρετανός & Μάρλον Μπράντο αλλοδαπός (1952) Τζον Γκίλγκουντ Βρετανός & Μάρλον Μπράντο αλλοδαπός (1953) Κένεθ Μουρ Βρετανός & Μάρλον Μπράντο αλλοδαπός (1954) Λόρενς Ολίβιε Βρετανός & Έρνεστ Μποργκνάιν αλλοδαπός (1955) Πίτερ Φιντς Βρετανός & Φρανσουά Περιέ αλλοδαπός (1956) Άλεκ Γκίνες Βρετανός & Χένρι Φόντα αλλοδαπός (1957) Τρέβορ Χάουαρντ Βρετανός & Σίντνεϊ Πουατιέ αλλοδαπός (1958) Πίτερ Σέλλερς Βρετανός & Τζακ Λέμον αλλοδαπός (1959) Πίτερ Φιντς Βρετανός & Τζακ Λέμον αλλοδαπός (1960) Πίτερ Φιντς Βρετανός & Πωλ Νιούμαν αλλοδαπός (1961) Πήτερ Ο' Τουλ Βρετανός & Μπαρτ Λάνκαστερ αλλοδαπός (1962) Ντερκ Μπόγκαρντ Βρετανός & Μαρτσέλλο Μαστρογιάννι αλλοδαπός (1963) Ρίτσαρντ Ατένμπορο Βρετανός & Μαρτσέλλο Μαστρογιάννι αλλοδαπός (1964) Ντερκ Μπόγκαρντ Βρετανός & Λι Μάρβιν αλλοδαπός (1965) Ρίτσαρντ Μπάρτον Βρετανός & Ροντ Στάιγκερ αλλοδαπός (1966) Πολ Σκόφιλντ Βρετανός & Ροντ Στάιγκερ αλλοδαπός (1967)
1968–σήμερα
Σπένσερ Τρέισι (1968) Ντάστιν Χόφμαν (1969) Ρόμπερτ Ρέντφορντ (1970) Πίτερ Φιντς (1971) Τζιν Χάκμαν (1972) Γουόλτερ Ματάου (1973) Τζακ Νίκολσον (1974) Αλ Πατσίνο (1975) Τζακ Νίκολσον (1976) Πίτερ Φιντς (1977) Ρίτσαρντ Ντρέιφους (1978) Τζακ Λέμον (1979) Τζον Χερτ (1980) Μπαρτ Λάνκαστερ (1981) Μπεν Κίνγκσλεϊ (1982) Μάικλ Κέιν / Ντάστιν Χόφμαν (1983) Χενγκ Νγκορ (1984) Γουίλιαμ Χερτ (1985) Μπομπ Χόσκινς (1986) Σον Κόνερι (1987) Τζον Κλις (1988) Ντάνιελ Ντέι-Λιούις (1989) Φιλίπ Νουαρέ (1990) Άντονι Χόπκινς (1991) Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ (1992) Άντονι Χόπκινς (1993) Χιου Γκραντ (1994) Νάιτζελ Χόθορν (1995) Τζέφρεϊ Ρας (1996) Ρόμπερτ Καρλάιλ (1997) Ρομπέρτο Μπενίνι (1998) Κέβιν Σπέισι (1999) Τζέιμι Μπελ (2000) Ράσελ Κρόου (2001) Ντάνιελ Ντέι-Λιούις (2002) Μπιλ Μάρεϊ (2003) Τζέιμι Φοξ (2004) Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν (2005) Φόρεστ Γουίτακερ (2006) Ντάνιελ Ντέι-Λιούις (2007) Μίκι Ρουρκ (2008) Κόλιν Φερθ (2009) Κόλιν Φερθ (2010) Ζαν Ντιζαρντέν (2011) Ντάνιελ Ντέι-Λιούις (2012) Τσιούετελ Έτζιοφορ (2013) Έντι Ρέντμεϊν (2014) Λεονάρντο Ντι Κάπριο (2015) Κέισι Άφλεκ (2016) Γκάρι Όλντμαν (2017) Ράμι Μάλεκ (2018)
Εγκυκλοπαίδεια του Ηνωμένου Βασιλείου
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
