Ο Σερ Κάρολ Ριντ (Sir Carol Reed, 30 Δεκεμβρίου 1906 - 25 Απριλίου 1976) ήταν Άγγλος σκηνοθέτης βραβευμένος με Όσκαρ Σκηνοθεσίας για το μιούζικαλ του Όλιβερ! (Oliver!, 1968). Είναι επίσης γνωστός για τη σκηνοθεσία των ταινιών Απόκληρος της Κοινωνίας (Odd Man Out, 1947), Πρώτη Απογοήτευσις (The Fallen Idol, 1948), Ο Τρίτος Άνθρωπος (The Third Man, 1949) και Αγωνία και Έκστασις (The Agony and the Ecstasy, 1965)[9].
Πρώτα Χρόνια
Ο Κάρολ Ριντ ήταν νόθος γιος του ηθοποιού και παραγωγού Σερ Χέρμπερτ Μπίρμπομ Τρι και της ερωμένης του Μέι Πίνεϊ Ριντ[10]. Γεννήθηκε στο Πάτνεϊ του Λονδίνου και έλαβε τη μόρφωσή του στο Βασιλικό Σχολείο Κάντερμπερι. Η σχέση του με την υποκριτική ξεκίνησε από την εφηβική του ηλικία όταν ανέλαβε μερικούς ρόλους σε ταινίες.
Καριέρα
Ο Ριντ εργάστηκε ως βοηθός του σκηνοθέτη Μπέιζιλ Ντιν στις ταινίες Loyalties, 1933, Autumn Crocus, 1934 και Lorna Doone, 1934 και το 1935 έκανε το σκηνοθετικό του ντεμπούτο με την ταινία It Happened in Paris το οποίο ακολουθήθηκε από μια σειρά ταινιών χαμηλού προϋπολογισμού κι αμφίβολης ποιότητας. Η πρώτη του μεγάλη επιτυχία ήρθε το 1940 με την ταινία The Stars Look Down το οποίο ακολουθήθηκε από το θρίλερ Νυχτερινό Τραίνο (Night Train to Munich, 1940) και την αισθηματική ταινία Ερωτικό Ρομάντζο (Kipps, 1941). Έπειτα, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ο Ριντ αναχώρησε για το μέτωπο, όπου συνεργάστηκε με την κινηματογραφική μονάδα του Θίοντορ Ντίκινσον, που κατέγραφε με την κάμερα τα δεινά της παγκόσμιας διαμάχης. Το 1944 γύρισε την αντιπολεμική προπαγάνδα Ο Δρόμος Προς τη Δόξα (The Way Ahead) με πρωταγωνιστές τους Ντέιβιντ Νίβεν και Στάνλεϊ Χάλογουεϊ, που διηγούταν τις εμπειρίες πέντε νεοσύλλεκτων στο μέτωπο.
Μετά τη λήξη του πολέμου ακολούθησε η πιο παραγωγική περίοδος του Ριντ, ως σκηνοθέτης καθώς γύρισε τις ταινίες Απόκληρος της Κοινωνίας (Odd Man Out, 1947), Πρώτη Απογοήτευσις (The Fallen Idol, 1948), Ο Τρίτος Άνθρωπος (The Third Man, 1949) που του χάρισαν παγκόσμια αναγνωρισιμότητα. Το Φιλμ Νουάρ Ο Τρίτος Άνθρωπος (The Third Man) με πρωταγωνιστές τους Τζόζεφ Κότεν, Αλίντα Βάλι και Όρσον Γουέλς, θεωρείται το μεγαλύτερό του αριστούργημα για το οποίο βραβεύτηκε με Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών κι έλαβε τη δεύτερή του υποψηφιότητα για Όσκαρ Σκηνοθεσίας το 1950[11]. Τόσο η ταινία Πρώτη Απογοήτευσις όσο και Ο Τρίτος Άνθρωπος είχαν ως σεναριογράφο τον Γκράχαμ Γκριν.
Η ταινία του 1952 με τίτλο Αΐσα, το Ρόδον της Πολυνησίας (Outcast of the Islands) θεωρείται από πολλούς ως η ταινία που σηματοδότησε την αρχή της καλλιτεχνικής του παρακμής[12]. Το 1953 στράφηκε στο Χόλιγουντ γυρίζοντας την ταινία Βαριετέ (Trapeze) με πρωταγωνιστές τους Μπαρτ Λάνκαστερ, Τζάνετ Λι και Τόνι Κέρτις, ενώ το η ταινία του 1959 Ο Κατάσκοπος από την Αβάνα (Our Man in Havana, 1959) που τον επανένωσε με τον σεναριογράφο Γκράχαμ Γκριμ, τον επανέφερε στο προσκήνιο. Επρόκειτο να σκηνοθετήσει την ταινία Η Ανταρσία του Μπάουντι (Mutiny on the Bounty) με πρωταγωνιστή τον Μάρλον Μπράντο, αλλά οι καυγάδες του με τον αστέρα κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων τον ανάγκασαν να αποχωρήσει από την ταινία και τη θέση του πήρε ο Λιούις Μάιλστοουν. Το 1965 γύρισε την ταινία Αγωνία και Έκστασις (The Agony and the Ecstasy) βασισμένη στην δημιουργία της οροφής της Καπέλα Σιξτίνα με πρωταγωνιστές τους Τσάρλτον Χέστον και Ρεξ Χάρισον, ενώ το 1968 σκηνοθέτησε τη μουσικοχορευτική μεταφορά του μυθιστορήματος του Κάρολου Ντίκενς Όλιβερ! (Oliver!) που είχε προβληθεί πρώτα στο Μπρόντγουεϊ. Η ταινία βραβεύτηκε με Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και χάρισε στο Ριντ το Όσκαρ Σκηνοθεσίας. Η ταινία γυρίστηκε στα στούντιο Shepperton στο Σάρρεϊ και χρηματοδοτήθηκε από την εταιρία παραγωγής Columbia Pictures. Ο κριτικός κινηματογράφου έγραψε για το εγχείρημα αυτό του σκηνοθέτη: Η ταινία φαίνεται υπερπαραγωγή, αλλά όπως φαίνεται άρεσε σε όλους έτσι[13], ενώ η Πολίν Κάελ δήλωσε ότι επρόκειτο από τις λίγες περιπτώσεις που ταινία κατάφερε να ξεπεράσει το θεατρικό στο οποίο βασίζεται.
Προσωπική ζωή
Ο σκηνοθέτης υπήρξε παντρεμένος δυο φορές. Την πρώτη με την Βρετανίδα ηθοποιό Νταϊάνα Γουίνγιαρντ από το 1943 εώς το 1947. Μετά το διαζύγιό τους παντρεύτηκε την ηθοποιό Πενέλοπι Ντάντλεϊ Γουόρντ με την οποία απέκτησε ένα γιο το Μαξ. Ο Κάρολ Ριντ ήταν επίσης θείος του ηθοποιού Όλιβερ Ριντ.
Το 1953 ο Ριντ έγινε ο δεύτερος Βρετανός σκηνοθέτης (μετά τον Αλεξάντερ Κόρντα, ο οποίος ήταν παραγωγός μερικών από τις γνωστότερες ταινίες του Ριντ) που χρίστηκε ιππότης από τη Βασίλισσα Ελισάβετ της Αγγλίας.
Ο Κάρολ Ριντ απεβίωσε από καρδιακή προσβολή, στις 25 Απριλίου του 1976 στο σπίτι του στην Τσέλσι σε ηλικία 69 χρονών.
Φιλμογραφία
Έτος Ταινία Σημειώσεις
1935 It Happened in Paris
Midshipman Easy
1936 Laburnum Grove
1937 Talk of the Devil Σεναριογράφος Επίσης
Who's Your Lady Friend?
1938 Penny Paradise
Bank Holiday
1939 Climbing High
A Girl Must Live
The Stars Look Down
1940 Girl in the News
Νυχτερινό Τραίνο (Night Train to Munich)
1941 Ερωτικό Ρομάντζο (Kipps)
A Letter from Home Ντοκιμαντέρ
1942 The Young Mr Pitt
We Serve Ταινία προπαγάνδας παραγωγής Verity Films.[14]
1943 The New Lot
1944 Ο Δρόμος Προς τη Δόξα (The Way Ahead)
1945 The True Glory
1947 Απόκληρος της Κοινωνίας (Odd Man Out) Επίσης Παραγωγός
Βραβείο BAFTA Καλύτερης Ταινίας
1948 Πρώτη Απογοήτευσις (The Fallen Idol) Επίσης Παραγωγός
Βραβείο Κριτικών Νέας Υόρκης - Καλύτερης Σκηνοθεσίας
Υποψηφιότητα - Όσκαρ Σκηνοθεσίας
Βραβείο BAFTA Καλύτερης Ταινίας
1949 Ο Τρίτος Άνθρωπος (The Third Man) Επίσης Παραγωγός
Χρυσός Φοίνικας στο Φεστιβάλ των Καννών του 1949
Υποψηφιότητα - Όσκαρ Σκηνοθεσίας
Βραβείο BAFTA Καλύτερης Ταινίας
1952 Αΐσα, το Ρόδον της Πολυνησίας (Outcast of the Islands) Επίσης Παραγωγός
1953 Ο Ανθρωπος του Βερολίνου (The Man Between) Επίσης Παραγωγός
1955 Το Γέλιο Μέσα στην Ομίχλη (A Kid for Two Farthings) Επίσης Παραγωγός
1956 Βαριετέ (Trapeze)
1958 Το Κλειδί (The Key)
1959 Ο Κατάσκοπος από την Αβάνα (Our Man in Havana) Παραγωγός επίσης
1962 Η Ανταρσία του Μπάουντι (Mutiny on the Bounty) αντικαταστήθηκε από το Λιούις Μάιλστοουν
1963 Ο Δεύτερος Άνθρωπος (The Running Man) Παραγωγός επίσης
1965 Αγωνία και Έκστασις (The Agony and the Ecstasy) Παραγωγός επίσης
1968 Όλιβερ! (Oliver) Όσκαρ Σκηνοθεσίας
Βραβείο BAFTA Καλύτερης Ταινίας
6ο Διεθνές Φεστιβάλ της Μόσχας - Είδικό Βραβείο[15]
1970 Ο Τελευταίος Πολεμιστής (Flap)
1972 Ο Ντετέκτιβ, η Γυναίκα μου κι Εγώ (Follow Me!)
Παραπομπές
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2014.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11991555m. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
(Αγγλικά) SNAC. w65m9rfx. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Internet Broadway Database. 15956. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
The Peerage. p1285.htm#i12846. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Find A Grave. 5903331. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
filmportal.de. 7a9271730a56419e9a7deb8dcf7136f2. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
LIBRIS. 17 Αυγούστου 2009. libris.kb.se/katalogisering/hftx27s14bwg79j. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2018.
Malcolm, Derek (16 March 2000). «Carol Reed: The Third Man». The Guardian. «Carol Reed directed films for 40 years, but his golden period was brief. It covered three years in the late 40s when he made Odd Man Out, The Fallen Idol and The Third Man. These three films alone put him in the forefront of British directors of the period, and the last-named, his second collaboration with Graham Greene, is probably the best film noir ever made out of Britain.»
«The Stars Look Down - Movie info: cast, reviews, trailer on». Mubi.com. 1999-02-22. Ανακτήθηκε στις 2012-06-13.
Freehan, Deirdre (15 December 2010). «Carol Reed». Senses of Cinema.
David Thomson seems to think that in The New Biographical Dictionary of Film, London: Little Brown, 2002, p.721, but ascribes this view to others in Have You Seen, London: Allen Lane, 2008, p.632
Thomas Hischak The Oxford Companion to the American Musical: Theatre, Film and Television, New York: Oxford University Press, 2008, p.547
Spicer, Andrew (2006). Sydney Box. British Film Makers. Manchester University Press, σελ. 24–25. ISBN 978-0-7190-5999-5. Ανακτήθηκε στις 13 April 2012.
«6th Moscow International Film Festival (1969)». MIFF. Ανακτήθηκε στις 2012-12-17.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Κάρολ Ριντ, σελίδα στον ιστότοπο Cine.gr (Ελληνικά).
Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας
1927–1950
Φρανκ Μπορζέιγκι (1927) Λιούις Μάιλστοουν (1928) Φρανκ Λόιντ (1929) Λιούις Μάιλστοουν (1930) Νόρμαν Τόρογκ (1931) Φρανκ Μπορζέιγκι (1932) Φρανκ Λόιντ (1933) Φρανκ Κάπρα (1934) Τζον Φορντ (1935) Φρανκ Κάπρα (1936) Λίο ΜακΚάρεϊ (1937) Φρανκ Κάπρα (1938) Βίκτορ Φλέμινγκ (1939) Τζον Φορντ (1940) Τζον Φορντ (1941) Γουίλιαμ Γουάιλερ (1942) Μάικλ Κερτίζ (1943) Λίο ΜακΚάρεϊ (1944) Μπίλι Γουάιλντερ (1945) Γουίλιαμ Γουάιλερ (1946) Ηλία Καζάν (1947) Τζον Χιούστον (1948) Τζόζεφ Λ. Μάνκιεβιτς (1949) Τζόζεφ Λ. Μάνκιεβιτς (1950)
1951–1975
Τζορτζ Στίβενς (1951) Τζον Φορντ (1952) Φρεντ Τσίνεμαν (1953) Ηλία Καζάν (1954) Ντέλμπερτ Μαν (1955) Τζορτζ Στίβενς (1956) Ντέιβιντ Λην (1957) Βινσέντε Μινέλι (1958) Γουίλιαμ Γουάιλερ (1959) Μπίλι Γουάιλντερ (1960) Ρόμπερτ Γουάιζ και Τζέρομ Ρόμπινς (1961) Ντέιβιντ Λην (1962) Τόνι Ρίτσαρντσον (1963) Τζορτζ Κιούκορ (1964) Ρόμπερτ Γουάιζ (1965) Φρεντ Τσίνεμαν (1966) Μάικ Νίκολς (1967) Κάρολ Ριντ (1968) Τζον Σλέσιντζερ (1969) Φράνκλιν Σάφνερ (1970) Γουίλιαμ Φρίντκιν (1971) Μπομπ Φόσι (1972) Τζορτζ Ρόι Χιλ (1973) Φράνσις Φορντ Κόπολα (1974) Μίλος Φόρμαν (1975)
1976–2000
Τζον Άβιλντσεν (1976) Γούντι Άλεν (1977) Μάικλ Τσιμίνο (1978) Ρόμπερτ Μπέντον (1979) Ρόμπερτ Ρέντφορντ (1980) Γουόρεν Μπίτι (1981) Ρίτσαρντ Ατένμπορο (1982) Τζέιμς Λ. Μπρουκς (1983) Μίλος Φόρμαν (1984) Σίντνεϊ Πόλακ (1985) Όλιβερ Στόουν (1986) Μπερνάρντο Μπερτολούτσι (1987) Μπάρι Λέβινσον (1988) Όλιβερ Στόουν (1989) Κέβιν Κόστνερ (1990) Τζόναθαν Ντέμι (1991) Κλιντ Ίστγουντ (1992) Στίβεν Σπίλμπεργκ (1993) Ρόμπερτ Ζεμέκις (1994) Μελ Γκίμπσον (1995) Άντονι Μιγκέλα (1996) Τζέιμς Κάμερον (1997) Στίβεν Σπίλμπεργκ (1998) Σαμ Μέντες (1999) Στίβεν Σόντερμπεργκ (2000)
2001–σήμερα
Ρον Χάουαρντ (2001) Ρόμαν Πολάνσκι (2002) Πίτερ Τζάκσον (2003) Κλιντ Ίστγουντ (2004) Ανγκ Λι (2005) Μάρτιν Σκορσέζε (2006) Αδερφοί Κοέν (2007) Ντάνι Μπόιλ (2008) Κάθριν Μπίγκελοου (2009) Τομ Χούπερ (2010) Μισέλ Χαζαναβίσιους (2011) Ανγκ Λι (2012) Αλφόνσο Κουαρόν (2013) Αλεχάντρο Γκονσάλες Ινιάριτου (2014) Αλεχάντρο Γκονσάλες Ινιάριτου (2015) Ντάμιεν Σαζέλ (2016) Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο (2017) Αλφόνσο Κουαρόν (2018)
Εγκυκλοπαίδεια του Ηνωμένου Βασιλείου
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
