Η Μπρέντα Μπλέθιν (αγγλικά: Brenda Blethyn, 20 Φεβρουαρίου 1946) είναι Βρετανίδα ηθοποιός του θεάτρου, της τηλεόρασης και του κινηματογράφου. Ξεκίνησε τη θεατρική της καριέρα το 1976 αλλά έγινε γνωστή στο διεθνές κοινό το 1996 από την ταινία Μυστικά και ψέμματα του Μάικ Λι. Για τον ρόλο της σε αυτήν την ταινία ήταν υποψήφια για Όσκαρ Α' γυναικείου ρόλου, δυο χρόνια αργότερα, για την ερμηνεία της στην ταινία Γλυκιά φωνή ήταν υποψήφια για Όσκαρ Β' γυναικείου ρόλου, ενώ έχει κερδίσει Βραβεία BAFTA και άλλα κινηματογραφικά, τηλεοπτικά και θεατρικά βραβεία.
Βιογραφία
Τα πρώτα χρόνια
Η Μπρέντα Μπλέθιν γεννήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 1946 στο Ράμσγκεϊτ, της αγγλικής επαρχίας του Κεντ, ήταν το νεότερο από τα εννέα παιδιά[1] μιας ρωμαιοκαθολικής οικογένειας της εργατικής τάξης. Η μητέρα της, η Λουίζα Καθλίν Σαπλ (1904 – 1992), ήταν νοικοκυρά και ο πατέρας της, Ουίλιαμ Τσαρλς Μποτλ (1894 –1984), εργαζόταν ως μηχανικός[2] στο εργοστάσιο αυτοκινήτων της Vauxhall στο Λούτον.
Η Μπρέντα Μποτλ (όπως ήταν το πατρικό της) φοίτησε σε τεχνική σχολή και εργάστηκε ως στενογράφος και γραμματέας σε τράπεζα, στους βρετανικούς σιδηρόδρομους και σε διαφημιστική εταιρεία[2]. Το 1964 παντρεύτηκε τον Άλαν Τζέημς Μπλέθιν. Το 1973 το ζευγάρι χώρισε και η Μπρέντα αποφάσισε να ασχοληθεί επαγγελματικά με την ηθοποιία (κρατώντας το επίθετο του συζύγου της).
1976-1989
Μετά τις σπουδές της στη θεατρική σχολή Γκίλφορντ στο πανεπιστήμιο του Σάρρεϋ, πήγε το 1976 στο Λονδίνο, όπου εργάστηκε για αρκετές σεζόν στο Βασιλικό Εθνικό Θέατρο. Κάποιες από τις παραστάσεις που συμμετείχε στα επόμενα τρία χρόνια, ήταν Τρωίλος και Χρυσηίδα του Σαίξπηρ, Ταμερλάνος Ο Μέγας του Κρίστοφερ Μάρλοου, Οι καρποί του πολιτισμού του Τολστόι (με συμπρωταγωνιστή τον Ραλφ Ρίτσαρντσον).
Μετά τη βράβευσή της από την Ένωση Θεατρικών Κριτικών Λονδίνου για την ερμηνεία της στο έργο Χαμάμ γυναικών (Βραβείο Β’ γυναικείου ρόλου) το 1980, η Μπλέθιν έκανε το ντεμπούτο της στη μικρή οθόνη του BBC με την τηλεταινία Grown Ups, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Μάικ Λι. Αυτή η πρώτη τους συνεργασία σηματοδότησε την έναρξη μιας επαγγελματικής σχέσης που αργότερα θα προσφέρει και στους δύο τεράστια αναγνώριση. Στο BBC θα συνεχίσει να συμμετέχει σε τηλεοπτικές προσαρμογές σαιξπηρικών έργων όπως στο Βασιλιά Ληρ (στο ρόλο της Κορδέλιας), στον Ερρίκο Στ' και να εμφανίζεται σε κάποια επεισόδια τηλεοπτικών σειρών όπως στο Μάλιστα, κύριε Υπουργέ[3]. Τα επόμενα χρόνια η Μπλέθιν συνέχισε την εδραίωση της καριέρας της στο σανίδι με έργα κλασσικά (όπως το Όνειρο θερινής νυκτός) και μοντέρνα (όπως το Γεννημένη χθες του Γκάρσον Κέινιν). Το 1984 ήταν υποψήφια για το θεατρικό βραβείο Λόρενς Ολίβιε για την ερμηνεία της ως Σέιλα στο έργο Οι Ευεργέτες του Μάικλ Φρέιν. Το 1987 έπαιξε το ρόλο της Νόρας στο Κουκλόσπιτο του Ίψεν στο θέατρο Royal Exchange του Μάντσεστερ, στο οποίο θα εργαστεί πολλές φορές στο μέλλον (Ένας ιδανικός σύζυγος το 1992, Ο γυάλινος κόσμος το 2008 κ.ά.). Εν τω μεταξύ, συνέχισε να εργάζεται στη Βρετανική τηλεόραση, όπου πρωταγωνίστησε μεταξύ άλλων στις κωμικές σειρές Chance in a Million (1984-1986) και The Labours of Erica (1989-1990).
1990-1999
Έπειτα από δεκαπέντε χρόνια στο θέατρο και την τηλεόραση η Μπλέθιν έκανε το ντεμπούτο της το 1990 στη μεγάλη οθόνη με ένα μικρό ρόλο στην ταινία φαντασίας Οι Μάγισσες. Το 1991, αφού πρωταγωνίστησε στη μαύρη κωμωδία Absent Friends στο Manhattan Theater Club της Νέας Υόρκης[4], επιλέχτηκε από τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ για το ρόλο της μητέρας στην ταινία Το ποτάμι τρέχει ανάμεσά μας. Ο Ρέντφορντ απαίτησε από την Μπλέθιν να προσαρμόσει την προφορά της σε αυτή των Δυτικών πολιτειών της Αμερικής, γι’ αυτό το λόγο έζησε ένα διάστημα στην πόλη Livingston της Μοντάνα, στα πλαίσια της προετοιμασίας για το ρόλο της.
Ο ρόλος που έκανε διάσημη την Μπλέθιν ήταν αυτός της Σίνθια στην ταινία Μυστικά και ψέμματα του Μάικ Λι το 1996. Ο ρόλος της ήταν αυτός μιας φτωχής και αμόρφωτης εργάτριας, η οποία έρχεται σε επαφή για πρώτη φορά με την νόθα μαύρη κόρη της, την οποία είχε αποκτήσει στα δεκαπέντε της και είχε δώσει για υιοθεσία τριάντα χρόνια νωρίτερα. Η μίζερη ζωή της Σίνθια είναι ο καμβάς πάνω στον οποίον σκιαγραφείται ένα γενικότερο πρόβλημα, το ότι όλοι κρύβουν κάπου μέσα τους κάποιο ζοφερό μυστικό, το ότι δεν συζητούν πάντοτε ανοιχτά τις σχέσεις τους με τους πιο κοντινούς τους ανθρώπους[2]. Για την εν πολλοίς αυτοσχέδια ερμηνεία της, η Μπλέθιν τιμήθηκε με διάφορα βραβεία, μεταξύ των οποίων το βραβείο Καλύτερης Ηθοποιού στο Φεστιβάλ των Καννών του 1996, το βραβείο BAFTA και τη Χρυσή Σφαίρα για την καλύτερη ηθοποιό.
Στη συνέχεια η επαφή της Μπλέθιν με τον κινηματογράφο έγινε πιο στενή και ακολούθησαν πολλοί ρόλοι, λιγότερο ή περισσότερο πετυχημένοι, συνήθως όμως ήταν ρόλοι καθημερινών συμπαθητικών χαρακτήρων. Μια άλλη σημαντική κινηματογραφική στιγμή της ήταν η ταινία Γλυκιά φωνή του 1998, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Μαρκ Χέρμαν και πρωταγωνιστές τον Μάικλ Κέιν, την Τζέιν Χόροκς και τον Γιούαν ΜακΓκρέγκορ. Ήταν η αντιπάθεια του χαρακτήρα που προσέλκυσε την ηθοποιό να δεχτεί το ρόλο της Μαρί, όπως εξηγούσε η ίδια σε μια της συνέντευξη: «Πρέπει να καταλάβω γιατί είναι αυτή που είναι. Είναι μια απελπισμένη γυναίκα, αλλά έχει μια αισιόδοξη στάση για τη ζωή, που θεωρώ αξιοζήλευτη. Ενώ δεν εγκρίνω τη συμπεριφορά της, αλλά υπάρχει ένας λόγος γι 'αυτήν και ήταν δική μου δουλειά να το καταφέρω αυτό»[5]. Ο ρόλος της Μαρί της έφερε αρκετές υποψηφιότητες για βράβευση.
2000-2017
Η πρώτη ταινία της Μπλέθιν στη νέα χιλιετία ήταν η ανεξάρτητη κωμωδία Του Θεού το χόρτο. Η Μπλέθιν έπαιξε μια καθωσπρέπει νοικοκυρά η οποία, μένοντας χήρα, αντιμετωπίζει την προοπτική της οικονομικής καταστροφής και αρχίζει την καλλιέργεια μαριχουάνας με την αρωγή του κηπουρού της, για να σώσει το σπίτι της από τα χρέη. Οι επιδόσεις της στην ταινία έλαβαν ευνοϊκές κριτικές, πέτυχε την τρίτη της υποψηφιότητα για Χρυσή Σφαίρα και οι εισπράξεις της ταινίας έφτασαν τα 24 εκατομμύρια δολάρια.
Στη συνέχεια, η Μπλέθιν αποδέχτηκε έναν μη πρωταγωνιστικό ρόλο ως Auguste van Pels στη μίνι τηλεοπτική σειρά Άννα Φρανκ: Ολόκληρη η ιστορία, βασισμένη στο βιβλίο της Melissa Müller. Ο μικρός αυτός ρόλος της χάρισε την πρώτη της υποψηφιότητα στα Βραβεία Emmy. Το 2001 έπαιξε το ρόλο της μητέρας τριών κοριτσιών στην ταινία Γυναίκες για δέσιμο, ταινία που εξερευνά τις πολύπλοκες σχέσεις ανάμεσα στα μέλη μιας οικογένειας. Η ταινία έγινε η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία της Μπλέθιν για το 2001, με κέρδη 5 εκατομμύρια δολάρια ενώ η ερμηνεία της δίχασε τη γνώμη των κριτικών. Για την προσφορά της στην Τέχνη, η Μπλέθιν τιμήθηκε το 2003 με παράσημο του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, στην κατηγορία: «Αξιωματικός του πιο εξαίρετου τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας» (OBE).
Χλιαρές κριτικές απέσπασαν από τους κριτικούς και οι επόμενες ταινίες της για τα επόμενα 3-4 χρόνια. Το 2005 συμμετείχε στην μεταφορά για τη μεγάλη οθόνη του μυθιστορήματος Περηφάνια και προκατάληψη της Τζέιν Όστεν με πρωταγωνιστές την Κίρα Νάιτλι και τον Ντόναλντ Σάδερλαντ. Ο ρόλος που ενσάρκωσε, της κυρίας Μπένετ, της έφερε ακόμη μια υποψηφιότητα για βραβείο BAFTA Καλύτερου Β΄ Γυναικείου Ρόλου, η δε ταινία θεωρήθηκε εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία, με εισπράξεις 121 εκατομμύρια δολάρια, 4 υποψηφιότητες στα Όσκαρ, βραβείο BAFTA σκηνοθεσίας και περισσότερες από 50 υποψηφιότητες σε άλλα διεθνή βραβεία, από τις οποίες κέρδισε σε 13 περιπτώσεις.
Το 2008 η Μπλέθιν έκανε το ντεμπούτο της στην αμερικανική μικρή οθόνη συμμετέχοντας σε ένα επεισόδιο της κωμικής σειράς The New Adventures of Old Christine (η οποία προβαλλόταν στην Ελλάδα με τον τίτλο Christine) και σε ένα επεισόδιο της αστυνομικής σειράς Νόμος και Τάξη: Ειδική Ομάδα. Για τη συμμετοχή της στο Νόμος και Τάξη ήταν υποψήφια ως «Καλύτερη Guest Ηθοποιός σε Δραματική Σειρά» στα Βραβεία Emmy.
Το 2009, η ταινία στην οποία πρωταγωνιστούσε η Μπλέθιν, Το ποτάμι ανάμεσα έλαβε μέρος στο διαγωνιστικό τμήμα του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου, όπου έλαβε Ειδική μνεία. Η Μπλέθιν παντρεύτηκε τον Ιούνιο του 2010 με τον Βρετανό καλλιτεχνικό διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου Michael Mayhew, με τον οποίον ήταν ήδη ζευγάρι για πάνω από 30 χρόνια[6].
Η Μπλέθιν το 2011 ξεκίνησε να πρωταγωνιστεί στην τηλεοπτική αστυνομική σειρά Βέρα, βασισμένη στα μυθιστορήματα της συγγραφέως Αν Κλιβς[7]. Η επιθεωρήτρια Βέρα Στάνχοουπ, μαζί με την ομάδα της, εξιχνιάζει μια σειρά εγκλημάτων σε μια ημιαγροτική περιοχή της βορειοανατολικής Αγγλίας. Κάθε χρόνο προβάλλεται ένας κύκλος, που απαρτίζεται από 4 επεισόδια. Έχουν ήδη προβληθεί 7 κύκλοι και ένας όγδοος κύκλος γυρίστηκε το καλοκαίρι του 2017. Κατά μέσο όρο τη σειρά παρακολουθούν περίπου 6-7 εκατομμύρια τηλεθεατών στην Μ. Βρετανία και έχει αγοραστεί και προβληθεί σε τουλάχιστον άλλες 20 χώρες.
Με τον σκηνοθέτη της ταινίας Το ποτάμι ανάμεσα, Ρασίντ Μπουσαρέμπ, συνεργάστηκε και πάλι το 2014 στην ταινία Δυο ξένοι στην ίδια πόλη, με συμπρωταγωνιστές τους Φόρεστ Γουίτακερ, Χάρβεϊ Καϊτέλ και Έλεν Μπέρστιν. Η ταινία προβλήθηκε στα πλαίσια του Φεστιβάλ του Βερολίνου και είναι το ριμέικ του ομώνυμου φιλμ του 1973, με τον Αλέν Ντελόν και τον Ζαν Γκαμπέν.
Φιλμογραφία
| Έτος | Πρωτότυπος τίτλος | Ελληνικός τίτλος | Σημειώσεις |
|---|---|---|---|
| 1980 | Bedroom Farce | τηλεταινία | |
| Grown-Ups | τηλεταινία | ||
| 1981 | Say No to Strangers | ταινία μικρού μήκους | |
| 1982 | King Lear | τηλεταινία | |
| 1983 | Henry VI | τηλεταινία | |
| 1987 | Poor Little Rich Girl: The Barbara Hutton Story | τηλεταινία | |
| 1990 | The Witches | Οι μάγισσες | |
| 1992 | A River Runs Through It | Το ποτάμι τρέχει ανάμεσά μας | |
| 1996 | Secrets & Lies | Μυστικά και ψέμματα | BAFTA, 1996, Βραβείο καλύτερου Α΄ Γυναικείου Ρόλου Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών, 1996, Καλύτερη Ηθοποιός (σε Δραματική ταινία) Χρυσές Σφαίρες, 1996, Καλύτερη Ηθοποιός (σε Δραματική ταινία) Boston Society of Film Critics, 1996, Καλύτερη Ηθοποιός Περιοδικό Empire, 1997, Βραβείο καλύτερης ηθοποιού Ένωση κινηματογραφικών Κριτικών Λονδίνου, 1996, Βραβείο καλύτερης βρετανίδας ηθοποιού Ένωση κινηματογραφικών Κριτικών Λος Άντζελες, 1996, Βραβείο καλύτερης ηθοποιού Ισπανικό βραβείο Sant Jordi καλύτερης ξένης ηθοποιού, 1996 Υποψηφιότητες: Όσκαρ—Ένωση κινηματογραφικών Κριτικών Σικάγου—Ένωση κινηματογραφικών Κριτικών Φλώριδας—Συνομοσπονδία Αμερικανών κριτικών κινηματογράφου (NSFC)—Satellite Award της Ακαδημίας Διεθνούς Τύπου (IPA)—Αμερικάνικη Ένωση Κινηματογραφικών Ηθοποιών |
| 1997 | Remember Me? | ||
| 1998 | Girls' Night | ||
| Night Train | |||
| In the Winter Dark | |||
| Little Voice | Γλυκιά φωνή | Υποψηφιότητες: Όσκαρ—BAFTA—Χρυσές Σφαίρες—Satellite Award της Ακαδημίας Διεθνούς Τύπου (IPA)—Αμερικάνικη Ένωση Κινηματογραφικών Ηθοποιών | |
| Music from Another Room | Ερωτικές συμπτώσεις | ||
| 2000 | Saving Grace | Του θεού το χόρτο | Υποψηφιότητες: Βραβεία Ανεξάρτητου Βρετανικού Κινηματογράφου (BIFA)—Βραβεία Περιοδικού Empire—Χρυσές Σφαίρες—Βραβεία Ένωσης κινηματογραφικών Κριτικών Λονδίνου—Satellite Award της Ακαδημίας Διεθνούς Τύπου (IPA) |
| 2001 | Daddy and Them | ||
| Lovely & Amazing | Γυναίκες για δέσιμο | ||
| Οn the Nose | Τύχη βουνό | ||
| 2002 | Pumpkin | ||
| Sonny | Σόνυ | ||
| Plots with a View | 4 κηδείες για ένα γάμο | ||
| The Wild Thornberrys Movie | Περιπέτεια στην Αφρική | ||
| 2003 | The Sleeping Dictionary | Θυελλώδης έρωτας | |
| Blizzard | Ο μαγεμένος τάρανδος | ||
| 2004 | Piccadilly Jim | Απλά μαθήματα γοητείας | |
| Beyond the Sea | Πέρα από τη θάλασσα | ||
| A Way of Life | Η γενιά του μίσους | ||
| Belonging | Τηλεταινία | Βραβείο καλύτερης ηθοποιού στο Διεθνές Φεστιβάλ του Μπιαρίτζ Υποψηφιότητα ως Καλύτερη ηθοποιός στα Βρετανικά Τηλεοπτικά Βραβεία |
|
| 2005 | Pooh's Heffalump Movie | Το Φελαντάκι και η μεγάλη παρέα του Γουίνι | ταινία κινουμένων σχεδίων (η φωνή της μαμάς του Φελαντάκι) |
| On a Clear Day | Μια καθαρή μέρα | ||
| Pride & Prejudice | Περηφάνια και προκατάληψη | Βραβείο CAMIE Υποψηφιότητες για Βραβείο Καλύτερου Β΄ Γυναικείου Ρόλου: BAFTA — Ένωση κινηματογραφικών Κριτικών Λονδίνου — Washington D.C. Area Film Critics Association |
|
| 2006 | Mysterious Creatures | ||
| 2007 | Clubland | Οι γυναίκες της ζωής μου | Υποψηφιότητες: Αυστραλιανά Βραβεία AACTA — Βραβεία Περιοδικού Inside |
| Atonement | Εξιλέωση | ||
| 2009 | London River | Το ποτάμι ανάμεσα | Υποψηφιότητες: Βραβεία Εφημερίδας Evening Standard — Τηλεοπτικά Βραβεία του Μόντε Κάρλο |
| Tigger & Pooh and a Musical Too | ταινία κινουμένων σχεδίων (η φωνή της μαμάς του Φελαντάκι) | ||
| The Calling | |||
| Dead Man Running | 24 ώρες προθεσμία | ||
| 2011 | My Angel | Βραβείο καλύτερης ηθοποιού στο Διεθνές Κινηματογραφικού Φεστιβάλ του Μονακό | |
| 2013 | Mary and Martha | ||
| 2014 | Two Men in Town | Δύο ξένοι στην ίδια πόλη | |
| 2016 | Ethel & Ernest[1] | Ταινία κινουμένων σχεδίων (η φωνή της Έθελ) |
Σημειώσεις
Παραπομπές
Stephen Moss (31 Οκτωβρίου 2016). «Brenda Blethyn: 'How did my mum manage with nine kids and just one tap in the house?'». The Guardian. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2017.
Λένα Παπαδημητρίου (8 Δεκεμβρίου 1996). «Μπρέντα Μπλέθιν: «Στη ζωή μου έμαθα να επιβιώνω»». Το Βήμα. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2017.
«Yes Minister-Επεισόδιο: The Greasy Pole». YouTube. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2017.
ALEX WITCHEL (20 Φεβρουαρίου 1991). «Two Newcomers Make Waves in Ayckbourn Play». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2017.
«Brenda Blethyn». BBC World. 15 Οκτωβρίου 2002. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2017.
Daphne Lockyer (29 Απριλίου 2012). «Brenda Blethyn: 'I don't care about the way I look'». The Telegraph. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2017.
Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης (26 Απριλίου 2016). «Αν Κλιβς: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη». Διάστιχο. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2017.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Μπρέντα Μπλέθιν στην IMDb
BAFTA Καλύτερου Α΄ Γυναικείου Ρόλου
1952–1967
Βίβιαν Λι Βρετανή & Σιμόν Σινιορέ αλλοδαπή (1952) Όντρεϊ Χέπμπορν Βρετανή & Λέσλι Κάρον αλλοδαπή (1953) Ίβον Μίτσελ Βρετανή & Κόρνελ Μπόρτσερς αλλοδαπή (1954) Κέιτι Τζόνσον Βρετανή & Μπέτσι Μπλέρ αλλοδαπή (1955) Βιρτζίνια Μακένα Βρετανή & Άννα Μανιάνι αλλοδαπή (1956) Χέδερ Σηρς Βρετανή & Σιμόν Σινιορέ αλλοδαπή (1957) Αϊρίν Γουόρθ Βρετανή & Σιμόν Σινιορέ αλλοδαπή (1958) Όντρεϊ Χέπμπορν Βρετανή & Σίρλεϊ Μακ Λέιν αλλοδαπή (1959) Ρέιτσελ Ρόμπερτς Βρετανή & Σίρλεϊ Μακ Λέιν αλλοδαπή (1960) Ντόρα Μπράιαν Βρετανή & Σοφία Λόρεν αλλοδαπή (1961) Λέσλι Κάρον Βρετανή & Αν Μπάνκροφτ αλλοδαπή (1962) Ρέιτσελ Ρόμπερτς Βρετανή & Πατρίσια Νιλ αλλοδαπή (1963) Όντρεϊ Χέπμπορν Βρετανή & Αν Μπάνκροφτ αλλοδαπή (1964) Τζούλι Κρίστι Βρετανή & Πατρίσια Νιλ αλλοδαπή (1965) Ελίζαμπεθ Τέιλορ Βρετανή & Ζαν Μορό αλλοδαπή (1966) Έντιθ Έβανς Βρετανή & Ανούκ Εμέ αλλοδαπή (1967)
1968–σήμερα
Κάθριν Χέπμπορν (1968) Μάγκι Σμιθ (1969) Κάθριν Ρος (1970) Γκλέντα Τζάκσον (1971) Λάιζα Μινέλι (1972) Στεφάν Οντράν (1973) Τζοάν Γούντγουορντ (1974) Έλεν Μπέρστιν (1975) Λουίζ Φλέτσερ (1976) Ντάιαν Κίτον (1977) Τζέιν Φόντα (1978) Τζέιν Φόντα (1979) Τζούντι Ντέιβις (1980) Μέριλ Στριπ (1981) Κάθριν Χέπμπορν (1982) Τζούλι Γουόλτερς (1983) Μάγκι Σμιθ (1984) Πέγκι Άσκροφτ (1985) Μάγκι Σμιθ (1986) Αν Μπάνκροφτ (1987) Μάγκι Σμιθ (1988) Πολίν Κόλινς (1989) Τζέσικα Τάντι (1990) Τζόντι Φόστερ (1991) Έμμα Τόμσον (1992) Χόλι Χάντερ (1993) Σούζαν Σαράντον (1994) Έμμα Τόμσον (1995) Μπρέντα Μπλέθιν (1996) Τζούντι Ντεντς (1997) Κέιτ Μπλάνσετ (1998) Ανέτ Μπένινγκ (1999) Τζούλια Ρόμπερτς (2000) Τζούντι Ντεντς (2001) Νικόλ Κίντμαν (2002) Σκάρλετ Τζοχάνσον (2003) Ιμέλντα Στόντον (2004) Ρις Γουίδερσπουν (2005) Έλεν Μίρεν (2006) Μαριόν Κοτιγιάρ (2007) Κέιτ Γουίνσλετ (2008) Κάρεϊ Μάλιγκαν (2009) Νάταλι Πόρτμαν (2010) Μέριλ Στριπ (2011) Εμανουέλ Ριβά (2012) Κέιτ Μπλάνσετ (2013) Τζούλιαν Μουρ (2014) Μπρι Λάρσον (2015) Έμμα Στόουν (2016) Φράνσις ΜακΝτόρμαντ (2017) Ολίβια Κόλμαν (2018)
Εγκυκλοπαίδεια του Ηνωμένου Βασιλείου
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
