Ο Άπσλεϊ Τσέρι-Γκάραρντ (Apsley George Benet Cherry-Garrard, 2 Ιανουαρίου 1886 – 18 Μαΐου 1959) ήταν Άγγλος εξερευνητής της Ανταρκτικής, επιζήσας της αποστολής ανακάλυψης του Νότιου Πόλου του 1910–1912 (Terra Nova Expedition, επίσημα γνωστή ως British Antarctic Expedition 1910) υπό τον Ρόμπερτ Φάλκον Σκοτ, στην οποία αναφέρεται μέσω του βιβλίου του The Worst Journey in the World (του 1922).
Γέννηση και σπουδές
Γεννήθηκε το 1886 στο Lansdowne Road του Μπέντφορντ. Το κανονικό του όνομα ήταν Apsley George Benet Cherry και ήταν γιος του υποστράτηγου Άπσλεϊ Τσέρι (Apsley Cherry, αργότερα Cherry-Garrard) και της Έβελιν Έντιθ (Evelyn Edith), κόρης του Χένρι Γουίλσον Σάρφιν του Μπέντφορντ.[2] Σπούδασε στα κολλέγια Winchester College και Christ Church της Οξφόρδης. Το επώνυμό του άλλαξε σε Τσέρι-Γκάραρντ (Cherry-Garrard) ύστερα από τους όρους μιας κληρονομιάς, μέσω της οποίας ο πατέρας του κληρονόμησε μια τεράστια περιουσία.
Στην Ανταρκτική
Ο Άπσλεϊ επηρεάστηκε από την ζωή του στρατιωτικού πατέρα του και θεώρησε ότι πρέπει να ανταποκριθεί στο παράδειγμα του. Τον Σεπτέμβριο του 1907, ο Δρ. Έντουαρντ Άντριαν Γουίλσον (Edward Adrian Wilson, γνωστός και με το προσωνύμιο "Θείος Μπιλ"), ένας από τους γνωστούς εξερευνητές των πόλων της εποχής, συναντήθηκε με τον Ρόμπερτ Σκοτ, στο σπίτι του Ρέτζιναλντ Σμιθ, για να συζητήσουν μια νέα αποστολή στην Ανταρκτική. Στη συνάντηση αυτή έτυχε να παρευρίσκεται και ο νεαρός Άσπλεϊ, ο οποίος ήταν ξάδελφος του Σμιθ, και αποφάσισε να δηλώσει εθελοντικά την συμμετοχή του.[3] Ως ένα από τα νεαρότερα μέλη της αποστολής Terra Nova Expedition, σε ηλικία μόνο 24 ετών, η αίτησή του Τσέρι-Γκάραρντ απορρίφθηκε αρχικά 2 φορές, μέχρι ο Γουίλσον να πείσει τον Σκοτ να συμπεριλάβει τον νεαρό Άσπλεϊ, ο οποίος δώριζε επίσης στην αποστολή το ποσό των 1000 λιρών, ως βοηθό βιολόγο.[4]
Τον Ιούλιο του 1911 (εποχή χειμώνα για το Νότιο ημισφαίριο) συμμετείχε μαζί με τον Γουίλσον και τον υπολοχαγό Χένρι Ρόμπερτσον Μπόουερς (Henry Robertson Bowers, γνωστό με το προσωνύμιο Birdie) στο ακρωτήριο Κρόζιερ με σκοπό την εξασφάλιση ενός αυγού Αυτοκρατορικού Πιγκουίνου. Σέρνοντας οι ίδιοι τα έλκηθρα τους αντιμετώπιζαν το εξαιρετικά παγωμένο καιρό της περιοχής, με θερμοκρασίες από -40°C έως περίπου -61°C, ταξιδεύοντας για περίπου 60 μίλια από την βάση του Σκοτ στο ακρωτήριο Έβανς μέχρι την αθέατη πλευρά στη νήσο Ρος (Ross). Ταυτόχρονα ο Τσέρι ήταν αναγκασμένος να περπατά σχεδόν στο σκοτάδι, καθώς έπασχε από μεγάλου βαθμού μυωπία[5], ενώ δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα γυαλιά του.[6] Όταν έφτασαν στον προορισμό τους βρέθηκαν αντιμέτωποι με μια χιονοθύελλα που παρέσυρε την σκηνή τους σε κάποια βράχια, ενώ από το κρύο ο Τσέρι έχασε μεγάλο μέρος του αριθμού των δοντιών του. Καταφέρνοντας να συλλέξουν 3 αυγά, επέστρεψαν τελικά εξαντλημένοι στο ακρωτήριο Έβανς. Ο Τσέρι αργότερα περιέγραφε την εμπειρία του στον γείτονά του Μπερνάρντ Σω ως "το χειρότερο ταξίδι στον κόσμο", ενώ τον ίδιο τίτλο χρησιμοποίησε και στο βιβλίο του για την περιγραφή της αποστολής του 1910–13. Τα απομεινάρια από το ιγκλού της αποστολής στο ακρωτήριο Κρόζιερ ανακαλύφθηκε από τους Φουχς και Χίλαρι κατά την διάρκεια της απόστολής τους το 1957–58 (Commonwealth Trans-Antarctic Expedition), με ευρήματά από εκεί να έχουν μεταφερθεί σε μουσεία της Νέας Ζηλανδίας.[7] Τα 3 αυγά δόθηκαν στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, όπου και φυλάσσονται μέχρι σήμερα.
Αργότερα, ο Τσέρι έγινε υπεύθυνος για την αποθήκευση των τροφών και των καυσίμων για την ομάδα που θα ξεκινούσε την ανακάλυψη του Πόλου, την οποία συνόδευσε μέχρι την κορυφή του παγετώνα Μπίρντμορ (Beardmore Glacier). Ο Τσέρι ήταν στην ομάδα των 4 που επέστρεψαν στις 22 Δεκεμβρίου του 1911. Μαζί με τον χειριστή του σκύλου Ντιμίτρι Γκέροβ κατάφεραν να πραγματοποιήσουν μια τελευταία ανατροφοδοσία στις 26 Φεβρουαρίου 1912 στο σημείο One Ton Depot. Παρέμειναν στο σημείο επί μια εβδομάδα περιμένοντας την εμφάνιση κάποιου από την αποστολή του Νότιου Πόλου, αν και η δική τους αποστολή προέβλεπε μόνο τον ανεφοδιασμό και όχι την συνοδεία της αποστολής που δεν αναμενόταν να φτάσει στο σημείο εκείνο για ακόμα μια ή δύο εβδομάδες. Τελικά αναχώρησε στις 10 Μαρτίου, για να προστατεύσει τους σκύλους του από την έλλειψη τροφίμων και ανησυχώντας για την υγεία του Γκέροβ. 19 ημέρες αργότερα, οι Σκοτ, Γουίλσον και Μπόουερς άφηναν την τελευταία τους πνοή 11 μίλια βορειότερα του One Ton Depot.
Μέχρι τον Απρίλιο του 1912, με τον Ανταρκτικό χειμώνα να πλησιάζει, είχε γίνει πια αντιληπτό πως η αποστολή στο Νότιο Πόλο δεν θα επέστρεφε. Ο χειρουργός Έντουαρντ Λ. Άτκινσον ανέλαβε καθήκοντα αρχηγού, ενώ ο Τσέρι, που είχε υποστεί διάστρεμμα, ανέλαβε την φύλαξη του αρχείου και συνέχισε τις ζωολογικές εργασίες.[8] Μέχρι τον Οκτώβριο του 1912, κατά την διάρκεια του χειμώνα, η αποστολή συνέχισε κανονικά το επιστημονικό έργο της. Τότε μόνο μπόρεσαν να κατευθυνθούν προς αναζήτηση των χαμένων τους συντρόφων. Και ήταν στις 12 Νοεμβρίου όταν πια κατάφεραν να ανακαλύψουν τα πτώματα των Σκοτ, Γουίλσον και Μπόουερς στην σκηνή στην οποία διέμεναν, μαζί με τα ημερολόγια τους, τα αρχεία τους και γεωλογικά δείγματα τα οποία είχαν μεταφέρει από τα βουνά της ενδοχώρας.
Τελευταία χρόνια
Ο Τσέρι επηρεάστηκε βαθιά από τον θάνατο των συντρόφων του, ιδιαίτερα των Γουίλσον και Μπόουερς με τους οποίους είχε πραγματοποιήσει την αποστολή στο Ακρωτήριο Κρόζιερ. Μετά την επιστροφή του από την Ανταρκτική ανέπτυξε κλινική κατάθλιψη και σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, ως μετατραυματικό στρες. Αν και ψυχολογικά δεν μπόρεσε να θεραπευτεί ποτέ, κατάφερε να φροντίζει σε κάποιον βαθμό τον εαυτό του, καταγράφοντας τις εμπειρίες του, αν και πέρασε πολλά χρόνια κλινήρης, λόγω της κατάθλιψης.
Το 1939, παντρεύτηκε την Άντζελα Τέρνερ (Angela Turner, 1916-2005). Επέλεξαν να μην αποκτήσουν παιδιά, υπό τον φόβο να αποκτήσουν προβλήματα ψυχικής υγείας. Πέθανε τελικά τον Μάιο του 1959.
Γραπτά
Το 1922, με την υποστήριξη του φίλου και γείτονά του Τζορτζ Μπέρναρντ Σω πραγματοποιεί την συγγραφή του έργου του "Το Χειρότερο Ταξίδι στον Κόσμο" (The Worst Journey in the World). Το βιβλίο, το οποίο εξακολουθεί να τυπώνεται έως σήμερα, παραμένει ακόμα ως ένα από τα κλασικά ταξιδιωτικά αναγνώσματα.
Στο έργο του, ο Τσέρι-Γκάραρντ, πολλές φορές, επανεξετάζει το τι θα μπορούσε να είχε κάνει διαφορετικά για να σώσει την ομάδα του Νότιου Πόλου. Το βιβλίο θεωρείται από διάφορούς ως η μεγαλύτερη αληθινή περιπέτεια που γράφτηκε ποτέ. Το 1994, Το Χειρότερο Ταξίδι στον Κόσμο, εκδόθηκε ως η πρώτη αριθμητική καταχώρηση στο Classics Travel Picador. Το National Geographic Adventure, τοποθετεί το Χειρότερο Ταξίδι στον Κόσμο πρώτο στη λίστα με "Τα 100 καλύτερα βιβλία περιπέτειας όλων των εποχών".[9][10]
Στον επίλογο του βιβλίου του περιγράφει, επίσης, την σχεδόν αδιάφορη στάση των επιστημόνων του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, στο οποίο χάρισε τα 3 δείγματα των αυγών που συνέλεξε στην Ανταρκτική, και μεταφέρει την άποψή τους πως η συνεισφορά αυτή πρόσφερε λίγα στις γνώσεις τους, τόσο στην εμβρυολογία των πιγκουίνων όσο και στο σύνολό της επιστήμης.[11] Έτσι το βιβλίο καταλήγει να γίνεται μια περίπτωση μελέτης της αλλαγής κατά την μετατόπιση από μια επιστημονική μεθοδολογία σε μια νέα, διαφορετική. Ενώ κατά την περίοδο που ξεκινούσε η αποστολή Terra Nova Expedition μια από τις επικρατούσες θεωρίες ήταν αυτή της Ανακεφαλαίωσης, σύμφωνα με την οποία η μελέτη των εμβρύων των βασικών ειδών, όπως ο Αυτοκρατορικός Πιγκουίνος, μπορούσε να παρέχει πληροφορίες για όλα τα συγγενικά είδη και κατ' επέκταση και για τα πουλιά στο σύνολό τους, την περίοδο της επιστροφής του Τσέρι-Γκάραρντ στην Βρετανία η θεωρία αυτή πια είχε πια αρχίσει να κλονίζεται σοβαρά.
Τον Απρίλιο του 2007 το BBC Four παρουσίασε το δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ με τίτλο "Το Χειρότερο Ταξίδι στον Κόσμο", βασισμένο στο βιβλίο του Τσέρι-Γκάραρντ. Το βιβλίο προσαρμόστηκε επίσης σε δύο ραδιοφωνικά επεισόδια τα οποία μεταδόθηκαν από το ραδιόφωνο του BBC στις 21 και 28 Σεπτεμβρίου 2008.[12]
Εκτός από "Το Χειρότερο Ταξίδι στον Κόσμο", δημοσίευσε επίσης μια νεκρολογία στη μνήμη του φωτογράφου της εκστρατεία Χέρμπερτ Πόντινγκ (Herbert Ponting) [13] και μια εισαγωγή για το βιβλίο Έντουαρντ Γουίλσον της Ανταρκτικής: Φυσιολάτρης και φίλος (Edward Wilson of the Antarctic: Naturalist and Friend), ένα βιβλίο από τον φυσιοδίφη Τζορτζ Σίβερ.
Έγραψε, επίσης, ενα δοκίμιο εις ανάμνηση του Τόμας Έντουαρντ Λόρενς (γνωστότερου ως "Λόρενς της Αραβίας"), για την πρώτη έκδοση του τόμου T. E. Lawrence, by His Friends που εκδόθηκε μέ την επιμέλεια του αδερφού του Τόμας Έντουαρντ, Άρνολντ Γουόλτερ. Σε αυτό, το οποίο παραλείπεται από τις νεότερες εκδόσεις του βιβλίου, ο Τσέρι υποθέτει πως ο Λόρενς προέβη στις εξεζητημένες πράξεις του ως αποτέλεσμα του αισθήματος κατωτερότητας που τον διακατείχε και της ανάγκης να αποδείξει τον εαυτό του.
Παραπομπές
(Αγγλικά) SNAC. w6611bcg. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Ford 2011
Cherry-Garrard 1922, σελ. lvii
Cherry-Garrard 1922, σελ. lviii–lix
Cherry-Garrard 1922, σελ. 270
Smith 2000, σελ. 166
Cherry-Garrard 1970, σελ. 21
Cherry-Garrard 1922, σελ. 453
National Geographic, 100 Greatest 2004
Extreme Classics: The 100 Greatest Adventure Books of All Time (Λίστα)
Wheeler, σελ. 161
«The Worst Journey in the World». Classic Serial. BBC Radio 4. 2011. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2011.
Cherry-Garrard 1935, σελ. 391
Βιβλιογραφία
Cherry-Garrard, Apsley (1922). The Worst Journey in the World. Carroll & Graf.
Cherry-Garrard, Apsley (1970) [1922]. The Worst Journey in the World. London: Penguin Books. ISBN 0-14-00-9501-2. Πρώτη έκδοση το 1922 από τους Chatto and Windus, Λονδίνο.
Cherry-Garrard, Apsley (Apr 1935). «Obituary: Mr. H. G. Ponting». The Geographical Journal 85 (4): 391.
Smith, Michael (2000). An Unsung Hero: Tom Crean, Antarctic Survivor. London: Headline Book Publishing. ISBN 1-903464-09-9.
Ford, David Nash (2011). «Apsley Cherry-Garrard (1886–1959)». Royal Berkshire History. Nash Ford Publishing. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2011.
Wheeler, Sara (2002). Cherry. London: Vintage. ISBN 9780099437536. OCLC 50495276.
Brandt, Anthony (2004). «Extreme Classics: The 100 Greatest Adventure Books of All Time». NationalGeographic.com. National Geographic Society. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2011.
T. E. Lawrence, by His Friends (1937)
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Ελεύθερο βιβλίο The Worst Journey in the World στο Project Gutenberg
Έργα του/της Apsley Cherry-Garrard στο Project Gutenberg
Review of Sara Wheeler's biography
Review of The Worst Journey in the World at The Open Critic
The Worst Journey in the World (BBC Radio 4 adaptation)
Εγκυκλοπαίδεια του Ηνωμένου Βασιλείου
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
