Ο Άλφρεντ Ράσελ Γουάλας (Alfred Russel Wallace, 8 Ιανουαρίου 1823 – 7 Νοεμβρίου 1913), ήταν Ουαλός φυσιοδίφης, εξερευνητής, γεωγράφος, ανθρωπολόγος και βιολόγος. Η ανεξάρτητη πρόταση του Γουάλας για τη θεωρία της εξέλιξης προέτρεψε τον Δαρβίνο να δημοσιοποιήσει την δική του πιο ανεπτυγμένη και βασισμένη σε μεγαλύτερη έρευνα, αλλά ανέκδοτη, θεωρία νωρίτερα από ότι ο ίδιος επιθυμούσε. Ο Γουάλας είναι επίσης γνωστός ως ο "πατέρας της βιογεωγραφίας".
Πρώτα χρόνια
Ο Γουάλας γεννήθηκε στο Ουσκ, του Monmouthshire στην Ουαλία. Ήταν το όγδοο από τα εννέα παιδιά του Τόμας Βερ Ουάλας και της Μαίρη Ανν Γκρίνελ. Πήγε σχολείο στο Χέρτφορντ μέχρι που οι οικονομικές δυσκολίες της οικογένειάς του τον ανάγκασαν να σταματήσει το 1836. Εργάστηκε ως τοπογράφος μαζί με τον μεγαλύτερο αδερφό του Ουίλιαμ. Το 1844, προσελήφθη ως δάσκαλος στο Collegiate School στο Λέστερ. Μετά το θάνατο του αδερφού του Ουίλιαμ το 1845 άφησε τη θέση του ως δάσκαλος για να αναλάβει την επιχείρηση του αδερφού του.
Ο Άλφρεντ Ράσελ Γουάλας στην Σινγκαπούρη το 1862
Εξερεύνηση και μελέτη του φυσικού κόσμου
Το 1848, ο Γουάλας, μαζί με τον φυσιοδίφη Χένρι Ουόλτερ Μπέιτς, τον οποίο είχε γνωρίσει στο Λέστερ (Leicester), αναχώρησε για την Βραζιλία, για να συλλέξει δείγματα από το Τροπικό Δάσος του Αμαζονίου, προκειμένου να συγκεντρώσει στοιχεία που θα έλυναν το γρίφο της προέλευσης των ειδών. Δυστυχώς, ένα μεγάλο μέρος της συλλογής του καταστράφηκε όταν το πλοίο τους έπιασε φωτιά και βυθίστηκε κατά την επιστροφή τους στη Βρετανία το 1852.
Από το 1854 ως το 1862, ταξίδεψε Αρχιπέλαγος της Μαλαισίας ή Ανατολικές Ινδίες (σημερινή Μαλαισία) και στην Ινδονησία, για να μαζέψει δείγματα και να μελετήσει τη φύση. Οι παρατηρήσεις του για τις συγκεκριμένες ζωολογικές διαφοροποιήσεις σε μια περιορισμένη ζώνη στο αρχιπέλαγος, τον οδήγησαν στην υπόθεση του ζωογεωγραφικού συνόρου που είναι γνωστό ως γραμμή Γουάλας (Wallace line). Τα αποτελέσματα της μελέτης του σε αυτή την περιοχή δημοσιεύτηκαν εντέλει το 1869, υπό τον τίτλο The Malay Archipelago.
Θεωρία της εξέλιξης
Το 1855, δημοσίευσε μία διατριβή, "On the Law Which has Regulated the Introduction of Species" (1855), στην οποία είχε συγκεντρώσει και αριθμήσει γενικές παρατηρήσεις σχετικά με τη γεωγραφική και γεωλογική κατανομή των ειδών (βιογεωγραφία), και κατέληγε στο συμπέρασμα ότι "Κάθε είδος έχει έρθει στη ζωή συμπτωματικά τον ίδιο χρόνο και στην ίδια περιοχή με κάποιο άλλο αρκετά συγγενικό είδος." Η διατριβή αυτή αποτελούσε προπομπό της βαρυσήμαντης διατριβής που θα δημοσίευε τρία χρόνια αργότερα.
Ο Γουάλας είχε συναντήσει πρόσκαιρα τον Δαρβίνο, και ήταν ένας από τους πολλούς με τους οποίους ο Δαρβίνος αλληλογραφούσε και αντλούσε υποστήριξη από τις παρατηρήσεις τους για τις θεωρίες του. Ο Γουάλας ήξερε πως ο Δαρβίνος ενδιαφερόταν για το θέμα της προέλευσης των ειδών και εμπιστευόταν την άποψή του για αυτό το θέμα. Έτσι, του έστειλε το δοκίμιό του "On the Tendency of Varieties to Depart Indefinitely From the Original Type" (1858), και του ζήτησε να γράψει μια κριτική για αυτό. Στις 18 Ιουνίου 1858 ο Δαρβίνος έλαβε το χειρόγραφο από τον Γουάλας. Παρόλο που το δοκίμιο του Γουάλας δεν χρησιμοποιούσε ακόμη την έννοια της φυσικής επιλογής του Δαρβίνου, έδινε έμφαση σε μια εξελικτική διαφοροποίηση των ειδών από κάποια άλλα παρόμοια είδη. Με αυτή την έννοια, ήταν ουσιαστικά η ίδια θεωρία με την οποία είχε ασχοληθεί επί είκοσι χρόνια ο Δαρβίνος, αλλά δεν είχε εκδώσει ακόμα. Ο Δαρβίνος έγραψε σε ένα γράμμα του στον Κάρολο Λάιελ "δεν θα μπορούσε να το συνοψίσει καλύτερα! Ακόμα και οι όροι του θα μπορούσαν να είναι επικεφαλίδες στα κεφάλαιά μου!" Αν και ο Γουάλας δεν είχε ζητήσει να δημοσιευθεί το δοκίμιό του, ο Κάρολος Λάιελ και ο Τζόζεφ Ντάλτον Χούκερ αποφάσισαν να το παρουσιάσουν, μαζί με αποσπάσματα μιας διατριβής που είχε γράψει ο Δαρβίνος το 1844 και είχε κρατήσει μυστική, στην Linnean Society του Λονδίνου, την 1 Ιουλίου 1858, υπογραμμίζοντας την προτεραιότητα του Δαρβίνου.
Ο Γουάλας δέχτηκε αυτό το διακανονισμό, ευγνωμονώντας τους που τον είχαν συμπεριλάβει. Ο Δαρβίνος έχαιρε μεγαλύτερης κοινωνικής και επιστημονικής εκτίμησης από τον Γουάλας εκείνη την εποχή, και ήταν απίθανο οι απόψεις του Γουάλας για την εξέλιξη να ληφθούν σοβαρά υπόψη. Αν και μοιράστηκε την ανακάλυψη με το Δαρβίνο, ενώ δεν θεωρήθηκε ποτέ κοινωνικά ισάξιος με αυτόν και την υπόλοιπη επιστημονική ελίτ των Βρετανών φυσιοδιφών, ο Γουάλας απέκτησε μεγαλύτερη πρόσβαση στους στενούς επιστημονικούς κύκλους μετά την μεσολάβηση υπέρ του από τον Δαρβίνο. Όταν επέστρεψε στην Αγγλία, ο Γουάλας συναντήθηκε με τον Δαρβίνο, και οι δυο τους διατήρησαν φιλικές σχέσεις.
Θρησκευτικές απόψεις, και εφαρμογή της θεωρίας στο ανθρώπινο είδος
Σε ένα γράμμα του προς κάποιον συγγενή του το 1861 ο Γουάλας έγραψε: "Νομίζω ότι έχω ακούσει αρκετά και έχω ζυγίσει αρκετά τις αποδείξεις και των δύο πλευρών, και παραμένω δύσπιστος απέναντι σε όλα σχεδόν όσα θεωρείτε ως τις πιο ιερές αλήθειες... Βλέπω πολλά αξιοθαύμαστα σε όλες τις θρησκείες... Αλλά για το αν υπάρχει Θεός και για το ποια είναι η φύση Του, αν έχουμε αθάνατη ψυχή ή όχι, ή για το ποια μπορεί να είναι η κατάστασή μας μετά τον θάνατο, δεν έχω κανένα φόβο ότι θα πρέπει να υποφέρω για την μελέτη της φύσης και την αναζήτηση της αλήθειας..."
Το 1864, πριν ο Δαρβίνος ασχοληθεί δημόσια με το θέμα—αν και κάποιοι άλλοι το είχαν κάνει—ο Γουάλας δημοσίευσε την διατριβή, The Origin of Human Races and the Antiquity of Man Deduced from the Theory of 'Natural Selection', σε μια προσπάθεια εφαρμογής της θεωρίας στο ανθρώπινο είδος. Αργότερα ο Γουάλας έγινε πνευματιστής, και διατηρούσε την άποψη ότι η φυσική επιλογή δεν μπορεί να δικαιολογήσει την μαθηματική, καλλιτεχνική ή μουσική διάνοια, καθώς και τις μεταφυσικές ικανότητες, ή το πνεύμα και το χιούμορ. Καθώς και ότι κάτι από το "αφανές σύμπαν του Πνεύματος" είχε επέμβει τουλάχιστον τρεις φορές στην ιστορία: 1. Η δημιουργία της ζωής από ανόργανη ύλη. 2. Η ύπαρξη της συνείδησης στους ανώτερους οργανισμούς. 3. Η ύπαρξη των προαναφερθέντων ικανοτήτων (μαθηματική διάνοια κλπ.) στο ανθρώπινο είδος. Επίσης πίστευε πως η αιτία ύπαρξης του σύμπαντος ήταν η ανάπτυξη του ανθρώπινου πνεύματος. Αυτές οι απόψεις ενόχλησαν ιδιαίτερα τον Δαρβίνο, που πίστευε ότι οι πνευματικές αναφορές δεν ήταν απαραίτητες και ότι η σεξουαλική επιλογή μπορούσε εύκολα να εξηγήσει τέτοια μη-προσαρμοσμένα φαινόμενα.
Σε πολλές αναφορές στην ιστορία της εξέλιξης, ο Γουάλας υποβιβάζεται στον απλό ρόλο του "ερεθίσματος" που παρακίνησε το Δαρβίνο να δημοσιεύσει τη θεωρία του. Στην πραγματικότητα, ο Γουάλας ανέπτυξε τις δικές του απόψεις περί εξέλιξης, που απέκλιναν από αυτές του Δαρβίνου, και θεωρήθηκε από πολλούς (κυρίως από τον Δαρβίνο) ως ο κύριως στοχαστής της εξέλιξης στην εποχή του, του οποίου οι ιδέες δεν μπορούσαν να αγνοηθούν. Το όνομά του αναφέρεται πιο συχνά από οποιουδήποτε άλλου φυσιοδίφη στο Descent of Man του Δαρβίνου.
Ο Άλφρεντ Ράσελ Γουάλας, και η υπογραφή του από το πρώτο φύλλο του Darwinism (1889)
Πρωτοπόρος στον τομέα της οικολογίας
Ο Γουάλας ήταν ο πρώτος που πρότεινε την ύπαρξη "βιογεωγραφίας" των ειδών", και για αυτό θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους στον τομέα της οικολογίας και της βιογεωγραφίας.
Βραβεία
Ο Γουάλας έγινε μέλος του Τάγματος της Αξίας και της Βασιλικής Εταιρείας. Ανάμεσα στα πολλά βραβεία που απενεμείθησαν στον Γουάλας ήταν τα Copley Medal της Royal Society (1908), Founder's Medal της Royal Geographical Society (1892), και Gold Medal της Linnean Society (1892).
Επίσης κάποιοι κρατήρες στον πλανήτη Άρη και στη Σελήνη πήραν το όνομά του.
Πηγές
Wallace, Alfred Russel (1889). Darwinism, Chapter 15.
Εκδόσεις
Wallace, Alfred Russel (2000; originally published 1869). The Malay Archipelago. Singapore: Periplus Press. ISBN 962-593-645-9.
Wallace, Alfred Russel (1870). Contributions to the Theory of Natural Selection.
Wallace, Alfred Russel (1876). The Geographical Distribution of Animals.
Wallace, Alfred Russel (1898). Vaccination A Delusion. Swan Sonnenschein & Co.
Βιβλία για τον Γουάλας
Just Before the Origin: Alfred Russel Wallace's Theory of Evolution από τον John Langdon Brooks ISBN 1-58348-111-7
The Spice Islands Voyage: The Quest for Alfred Wallace, the Man Who Shared Darwin's Discovery of Evolution από τον Tim Severin ISBN 0-7867-0721-6
My Life αυτοβιογραφία : (1905) Alfred Russel Wallace By Chapman & Hall, Ltd., London
Song of the Dodo από τον David Quammen ISBN 0-684-82712-3
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
The Alfred Russel Wallace Page
Alfred Russel Wallace, The Malay Archipelago
Έργα του/της Alfred Russel Wallace στο Project Gutenberg
Εγκυκλοπαίδεια του Ηνωμένου Βασιλείου
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
