Τα Κόκκινα Παπούτσια (αγγλικά The Red Shoes) είναι ταινία μιούζικαλ, παραγωγής 1948 σε σκηνοθεσία του διδύμου Μάικλ Πάουελ και Έμερικ Πρέσμπεργκερ. Το κινηματογραφικό δίδυμο Πάουελ και Πρέσμπεργκερ που ανέλαβαν τη σκηνοθεσία ήταν επίσης παραγωγοί και σεναριογράφοι της ταινίας. Το σενάριο είναι βασισμένο στο ομώνυμο παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Πρωταγωνιστές της ταινίας είναι οι Μόιρα Σίρερ, Άντον Γουόλμπροκ και Μάριους Γκόρινγκ, που πλαισιώνονται από μεγάλα ονόματα του χώρου του μπαλέτου, όπως η Λουντμίλα Τσερίνα, ο Λεονίντ Μασίν και ο Ρόμπερτ Χέλπμαν που κάνουν σύντομα περάσματα. Η μουσικοχορευτική πανδαισία που χαρακτηρίζει την ταινία (σε πρωτότυπες συνθέσεις του Μπράιαν Ίσντεϊλ), σε συνδυασμό με την ιδιαίτερη χρήση του τεχνικόλορ από τον διευθυντή φωτογραφίας Τζακ Κάρντιφ συντέλεσαν ώστε η ταινία να καταταγεί ως ένα από τα αριστουργήματα της έβδομης τέχνης. Οι σκηνοθέτες Μάρτιν Σκορσέζε και Μπράιαν Ντε Πάλμα την έχουν κατατάξει στη λίστα με τις αγαπημένες τους ταινίες.
Υπόθεση
Υπό την αυταρχική επιρροή του χαρισματικού ιμπρεσάριου του μπαλέτου, Μπόρις Λέρμοντοφ (Άντον Γουόμπρουκ), οι προστατευόμενές του καταφέρνουν να αξιοποιήσουν το ταλέντο τους στο μέγισθο, πληρώνοντας όμως το τίμημα, της υποταγής τους στην τέχνη τους, αλλά και στον ίδιο τον μέντορά τους. Η Βικτόρια "Βίκι" Πέιτζ (Μόιρα Σίρερ), έχει τεράστιο ταλέντο και είναι γεννημένη για να πετύχει, αλλά δυσαρεστεί τον Λεμοντόβ όταν ερωτεύεται τον συνθέτη Τζούλιαν Κράστερ (Μάριους Γκόρινγκ) που έχει γράψει τη μουσική για το επόμενο μπαλέτο στο οποίο πρόκειται να εμφανιστεί η όμορφη μπαλαρίνα, με τίτλο Τα Κόκκινα Παπούτσια, το οποίο έχει ως σκοπό του να επιδείξει το ταλέντο της. Ο Λερμοντόβ ζηλεύει και απολύει τον Κράστερ, ωθώντας παράλληλα και την Βικτόρια στο να αφήσει το θίασό του. Ένα χρόνο αργότερα η Βικτόρια έχει παντρευτεί τον Κράστερ και ο Λερμοντόβ της προτείνει ξανά τη θέση της κύριας μπαλαρίνας στο θίασο. Η κοπέλα διχάζεται ανάμεσα στην αγάπη της για το χορό και σε εκείνην για το σύζυγό της και η απόφασή της πρόκειται να έχει ως κατάληξη το θάνατο.
Πληροφορίες παραγωγής
Ο Έμερικ Πρέσμπεργκερ έγραψε το σενάριο της ταινίας το 1937, ώστε η σύζυγος του παραγωγού Αλεξάντερ Κόρντα, Μερλ Όμπερον, να αναλάβει τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Αφού τα χρόνια πέρασαν χωρίς να γυριστεί η ταινία ο Πρέσμπεργκερ σε συνεργασία με τον Πάουελ ξανάγραψε το σενάριο, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στο χορό. Το δίδυμο που έκανε και την παραγωγή της ταινίας αποφάσισε να χρησιμοποιήσει χορευτές αντί για ηθοποιούς που ήξεραν να χορεύουν στοιχειωδώς. Για να αποδώσουν την αίσθηση και το κλίμα που επικρατεί στα παρασκήνια ενός θεατρικού θιάσου, δημιούργησαν τη δική τους σχολή χορού χρησιμοποιώντας χορευτές από τη Βασιλική Ακαδημία Μπαλέτου. Οι κύριοι χορευτές ήταν ο Ρόμπερτ Χέλπμαν (που έκανε τις χορογραφίες), η Λουντμίλα Τσερίνα και η Μόιρα Σίρερ.
Οι Πάουελ και Πρέσμπεργκερ δυσκολεύτηκαν πολύ στο να βρουν το κατάλληλο άτομο για το ρόλο της Βίκι Πέιτζ. Ήθελαν μια μπαλαρίνα που να μπορεί να χορεύει και να είναι υπερβολικά όμορφη. Ενθουσιάστηκαν λοιπόν όταν ανακάλυψαν την Μόιρα Σίρερ, που ήταν δεύτερη μετά τη Μαργκό Φοντέιν στο φημισμένο "Sadler's Wells Ballet", αλλά η κοπέλα δε δεχόταν την πρόταση. Χρειάστηκε ένας χρόνος για να την μεταπέισουν, στη διάρκεια του οποίου αναλογίστηκαν να δώσουν το ρόλο της μπαλαρίνας στις ηθοποιούς Αν Τοντ, ή Χέιζελ Κορτ. Η χορεύτρια έγραψε χρόνια αργότερα στην αυτοβιογραφία της ότι τα γυρίσματα της ταινίας ήταν βασανιστικά για εκείνην και ότι ο Μάικλ Πάουελ ήταν απόμακρος σαν σκηνοθέτης και δεν της έδινε τις κατάλληλες υποδείξεις.
Ο Λερμοντόβ, χαρακτήρας που ενσαρκώνει ο Άντον Γουόλμπρουκ, θεωρούταν βασισμένος σε εκείνον του θρυλικού ιμπρεσαρίου Σεργκέι Παύλοβιτς Ντιαγκίλεφ[1], ο οποίος βρισκόταν πίσω από τον διάσημο χορευτή Βασλάβ Νιζίνσκι. Όταν ο Ντιαγκίλεφ έμαθε ότι ο Νιζίνσκι παντρεύτηκε την πρώτη του μπαλαρίνα Ρομόλα ντε Πούλτσκι τους απέλυσε και τους δυο από το θίασό του. Ανάλογα και στην ταινία ο Λερμοντόβ απολύει χορευτές οι οποίοι ερωτεύονται μεταξύ τους.
Το μπαλέτο "Τα Κόκκινα Παπούτσια" το οποίο η Βίκι, ηρωίδα της ταινίας την οποία ερμηνεύει η Μόιρα Σίρερ, ακολουθεί την πλοκή του παραμυθιού του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν: Μια νεαρή κοπέλα βλέπει ένα ζευγάρι κόκκινα παπούτσια στη βιτρίνα ενός μαγαζιού τα οποία έχει φτιάξει ένας δαιμόνιος υποδηματοποιός. Τα φοράει και αρχίζει να χορεύει με το αγόρι της. Πηγαίνουν σε ένα πάρτυ καρναβαλιού, όπου ξεχνάει το αγόρι της και αρχίζει να χορεύει με οποιονδήποτε εμφανίζεται μπροστά της. Το αγόρι της φεύγει και η μόνη του ανάμνηση είναι η εικόνα του πάνω σε ένα κομμάτι σελοφάν. Προσπαθεί να επιστρέψει στο σπίτι της και στη μητέρα της, αλλά τα κόκκινα παπούτσια την κάνουν να συνεχίζει να χορεύει εφόσον βρίσκονται υπό τον έλεγχο του σατανικού υποδηματοποιού. Η κοπέλα συνεχίζει να χορεύει σε μια φανταστική χώρα όπου είναι δύσκολο κανείς να ξεχωρίσει το αληθινό από το ψεύτικο. Εξαντλημένη από το χορό και ετοιμοθάνατη η κοπέλα φτάνει σε μια εκκλησία, στην οποία γίνεται μια κηδεία. Όταν περνάει από μπροστά της η νεκρώσιμη ακολουθία, η κοπέλα ζητάει από τον ιερέα να της βγάλει τα Κόκκινα Παπούτσια από τα πόδια της. Η κοπέλα πεθαίνει και ο υποδηματοποιός παίρνει τα παπούτσια του για να τα προσφέρει στο επόμενό του θύμα.
Η χορογραφία του μπαλέτου έγινε από τον Ρόμπερτ Χέλπμαν που εμφανίζεται στην ταινία στο ρόλο του κεντρικού χορευτή του θιάσου του Λερμοντόβ.
Υποδοχή
Η ταινία έλαβε θετικές κριτικές,[2] (αν και υπήρξαν και επικριτές από το χώρο του μπαλέτου) και αποτέλεσε για πολλά χρόνια την πιο επιτυχημένη Βρετανική ταινία στο Αμερικανικό Box-Office. Στην Αγγλία όμως δεν έκανε επιτυχία αμέσως μετά την πρώτη της προβολή, εφόσον η εταιρία Rank που εκανε την παραγωγή είχε σοβαρά οικονομικά προβλήματα μετά την αποτυχία της ταινίας Καίσαρ και Κλεοπάτρα (Caesar and Cleopatra) το 1945[3]. Επίσης οι δανειστές δεν κατάλαβαν την καλλιτεχνική αξία της ταινίας. Παρόλα αυτά ήταν η 6η πιο επιτυχημένη ταινία στο βρετανικό box-office το 1948[4]. Στην Αμερική τη διανομή της ταινίας ανέλαβε η Universal.
Η ταινία έλαβε 5 υποψηφιότητες για Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας (χάνοντας από τον Άμλετ (Hamlet) του Λόρενς Ολίβιε) και κερδίζοντας στο τέλος δυο (Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης και Μουσικής Επιμέλειας)[5].
Βραβεία Ακαδημίας Κινηματογράφου (Όσκαρ)
Βράβευση:
Καλλιτεχνικής διεύθυνσης (σκηνικών) σε έγχρωμη ταινία – Χάιν Χέκροθ & Άρθουρ Λόσον
Μουσικής Επένδυσης - Μπράιαν Ίσντεϊλ
Υποψηφιότητα:
Καλύτερης Ταινίας – Μάικλ Πάουελ & Έμερικ Πρέσμπεργκερ
Διασκευασμένου Σεναρίου - Έμερικ Πρέσμπεργκερ
Μοντάζ - Ρέτζιναλντ Μιλς
Επιρροές
Η ταινία αποτέλεσε βασική επιρροή στη δημιουργία της ταινίας Ένας Αμερικανός στο Παρίσι (An American In Paris, 1951). Ο Τζιν Κέλι ήθελε να χρησιμοποιήσει σκηνές με μπαλέτο και κατάφερε να πείσει τους παραγωγούς να του το επιτρέψουν βάζοντάς τους να δουν Τα Κόκκινα Παπούτσια[3].
Διαχρονικότητα
Η ταινία έλαβε την 9η θέση στη λίστα με τις καλύτερες βρετανικές ταινίες όλων των εποχών.
Παραπομπές
Macaulay, Alastair (31 August 2008). «Love and Dance: Two Obsessions, One Classic Film». The New York Times.
«The Red Shoes». Picturegoer. 28 August 1948. Ανακτήθηκε στις 7 April 2006.
Connelly, Mark (2005). The Red Shoes. TCM British Film Guide. London: I.B. Tauris. ISBN 1-84511-071-4.
«THE STARRY WAY.». The Courier-Mail (Brisbane: National Library of Australia): σελ. 2. 8 January 1949. Ανακτήθηκε στις 11 July 2012.
«NY Times: The Red Shoes». NY Times. Ανακτήθηκε στις 20 December 2008.
Κινηματογράφος, Ηθοποιοί, Σκηνοθέτες, Ταινίες
Εγκυκλοπαίδεια του Ηνωμένου Βασιλείου
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
