Το Όλιβερ! (αγγλ. Oliver!) είναι μία ταινία του 1968 του Κάρολ Ριντ, βασισμένη στο μυθιστόρημα του Κάρολου Ντίκενς "Όλιβερ Τουίστ", καθώς και στο θεατρικό "Όλιβερ!" του Λάιονελ Μπαρτ και βραβευμένη με Όσκαρ καλύτερης ταινίας.
Υπόθεση
Μεταφορά του κλασσικού μυθιστορήματος του Ντίκενς στη μεγάλη οθόνη σε μορφή μιούζικαλ. Ο Όλιβερ Τουίστ (Μαρκ Λέστερ) είναι ένα εννιάχρονο αγόρι που δε γνώρισε ποτέ γονείς και μεγάλωσε σε ορφανοτροφείο. Στο ορφανοτροφείο αναγκάζεται να υποστεί τη σκληρότητα του επιστάτη, κύριου Μπαμπλ (Χάρι Σικόμπι), όταν βρίσκει το θάρρος να ζητήσει περισσότερο χυλό. Ο Μπαμπλ τον διώχνει απ' το ορφανοτροφείο και τον στέλνει να βοηθήσει το ζεύγος Σόουμπερι στο γραφείο τελετών τους (κοινώς κοράκι). Εκεί βιώνει πάλι την κακομεταχείριση και το σκάει με προορισμό το Λονδίνο. Στο Λονδίνο γνωρίζει ένα αγόρι τον Ντοτζ, γνωστό κι ως Ξεγλίστρα "Artful Dodger", (Τζακ Γουάιλντ), ο οποίος τον παρασύρει σε ένα γκέτο πορτοφολάδων και κακοποιών που διοικείται από τον Εβραίο Φέιγκιν (Ρον Μούντι) και τον θηριώδη Μπιλ Σάικς (Όλιβερ Ριντ). Το μόνο άτομο το οποίο του συμπεριφέρεται στοργικά είναι η ερωμένη του Σάικς, Νάνσυ (Σάνι Γουάλις). Στην πρώτη του αποστολή, ο άπειρος ακόμα, πορτοφολάς Όλιβερ δεν καταφέρνει να ξεφύγει αφότου ο Ξεγλίστρας κλέβει το πορτοφόλι ενός κυρίου. Ο ευγενικός κύριος Μπράουνλοου (Τζοζεφ Ο' Κόνορ) αποσύρει τις κατηγορίες και τον παίρνει υπό την προστασία του. Άλλα η ευτυχία του Όλιβερ είναι προσωρινή καθώς τα μέλη της σπείρας του Φέιγκιν επιστρέφουν για να τον πάρουν κοντά τους, ενώ παράλληλα ένα μεγάλο μυστικό αποκαλύπτεται.
Πληροφορίες παραγωγής
Η ταινία βασίζεται στο μιούζικαλ Oliver! του Λάιονελ Μπαρτ που με τη σειρά του είναι βασισμένο στο κλασσικό μυθιστόρημα του Κάρολου Ντίκενς "Όλιβερ Τουίστ". Όταν το μιούζικαλ του Bart προβλήθηκε για πρώτη φορά στο London's New Theatre στο Λονδίνο το 1960, κανείς δε φανταζόταν την επιτυχία που θα είχε, ότι θα μεταφερόταν στην μεγάλη οθόνη κι ότι θα γίνονταν επανεκτελέσεις του παγκοσμίως.
Όταν η εταιρία Romulus Films αγόρασε τα δικαιώματα του θεατρικού το 1964, έγινε συμφωνία ότι τα γυρίσματα θα ξεκινούσαν 18 μήνες μετά την τελευταία παράσταση στο Λονδίνο. Όσον αφορά τη διανομή ρόλων, οι φήμες ήθελαν τους Πίτερ Σέλερς και Λόρενς Χάρβεϊ στο ρόλο του Φέϊγκιν, τους Πήτερ Ο' Τουλ, Ρίτσαρντ Μπάρτον και Σον Κόνερι στο ρόλο του Μπιλ Σάικς και την Ελίζαμπεθ Τέιλορ στο ρόλο της Νάνσι. Ο Πίτερ Σέλερς απέρριψε το ρόλο του Φέιγκιν κι ο Πήτερ Ο' Τουλ το ρόλο του Σάικς. Η λίστα των υποψηφίων σκηνοθετών ήταν εξίσου μεγάλη και περιλάμβανε μεγάλα ονόματα του βρετανικού κινηματογράφου (Ρίτσαρντ Κουίν, Λιούις Γκίλμπερτ και Μπράιον Φορμπς), όταν το 1967 ανακοινώθηκε ότι την ταινία θα σκηνοθετούσε ο Σερ Κάρολ Ριντ, θρυλικός σκηνοθέτης του αριστουργηματικού φιλμ νουάρ "Ο τρίτος άνθρωπος" (The Third Man, 1949), καθώς και της ταινίας "Πρώτη Απογοήτευση" (The Fallen Idol, 1948).
Ο Ριντ επέλεξε για το ρόλο του Μπιλ Σάικς τον ανιψιό του, τον επίσης μεγάλο Όλιβερ Ριντ, για το ρόλο της Νάνσι την τραγουδίστρια Σάνι Γουάλις και τον ηθοποιό Ρον Μούντι, που επανέλαβε το ρόλο του Φέιγκιν που ερμήνευε στο μιούζικαλ. Ο Μαρκ Λέστερ που επιλέχθηκε για το ρόλο του Τουίστ δεν τραγουδούσε στην ταινία με τη δική του φωνή, αλλά τον ντουμπλάριζε η τραγουδίστρια Κάθι Γκριν κι ο Τζακ Γουάιλντ που ανέλαβε τον Ντοτζ υποδύονταν ένα από τα παιδιά της σπείρας του Φέιγκιν στο θεατρικό. Τα γυρίσματα ξεκίνησαν στις 23 Ιουνίου του 1967[3].
Η μεταφορά του μιούζικαλ στη μεγάλη οθόνη παρουσιάζει κάποιες διαφορές από το θεατρικό: καταρχήν προστέθηκαν κάποια τραγούδια κι αναλύει περισσότερο το χαρακτήρα του Μπιλ Σάικς, ώστε να μοιάζει περισσότερο με τον Σάικς του μυθιστορήματος του Ντίκενς. Ο Σάικς σε αντίθεση με το θεατρικό δεν τραγουδάει στην ταινία. Η αυστηρή κριτικός κινηματογράφου Πολίν Κάελ δήλωσε ότι το "Oliver!" είναι μια από τις σπάνιες περιπτώσεις στις οποίες το κινηματογραφικό μιούζικαλ ξεπερνάει σε ποιότητα το θεατρικό.
Βραβεία
Η διανομή της ταινίας σε παγκόσμιο επίπεδο έγινε από την Columbia. Η ταινία προβλήθηκε το Σεπτέμβρη του 1968 στην Αγγλία και το Δεκέμβρη του 1968 στις Η.Π.Α. σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία και σαρώνοντας Χρυσές Σφαίρες και Όσκαρ. Από τις 11 υποψηφιότητες κέρδισε 5 όσκαρ και 1 τιμητικό για τις χορογραφίες[4]. Κέρδισε όσκαρ καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας εις βάρος του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, υποψήφιου για τη σκηνοθεσία του αριστουργηματικού "2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος" (2001: A Space Odyssey, 1968)[5].
Βραβεία Ακαδημίας Κινηματογράφου (Όσκαρ)
Βράβευση:
Καλύτερης Ταινίας – Τζον Γουλφ
Σκηνοθεσίας – Κάρολ Ριντ
Καλλιτεχνικής διεύθυνσης - σκηνικών - Τζον Μποξ, Τέρενς Μαρς, Βέρνον Ντίξον, Κεν Μάγκλεστον
Μουσικής επένδυσης σε μιούζικαλ - Τζόνι Γκριν
Ήχου - Σέπερτον SSD
Τιμητικό:
Χορογραφίας - Όνα Γουάιτ
Υποψηφιότητα:
Α' Ανδρικού ρόλου - Ρον Μούντι
Β' Ανδρικού ρόλου - Τζακ Γουάιλντ
Φωτογραφίας - Όσβαλντ Μόρις
Μοντάζ - Ραλφ Κέμπλεν
Κουστουμιών - Φίλις Ντάλντον
Διασκευής σεναρίου - Βέρνον Χάρις
Εξωτερικοί Σύνδεσμοι
Η ταινία Όλιβερ! στο imdb
Παραπομπές
(σουηδικά) Swedish Film Database. 13265.
Kat Ellinger: «10 great films set in Victorian London». 10 great films set in Victorian London. Βρετανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου. 27 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2020.
«Filming began on 23/06/67 Shepperton». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2010.
Oliver! στην IMDb
«Robbed! The Screening Room's top ten Oscars that weren't. - CNN.com». CNN. 22 February 2008. Ανακτήθηκε στις 20 May 2010.
Κινηματογράφος, Ηθοποιοί, Σκηνοθέτες, Ταινίες
Εγκυκλοπαίδεια του Ηνωμένου Βασιλείου
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
