Η Απάνθρωπη Θάλασσα (Αγγλικά: The Cruel Sea) είναι μια πολεμική δραματική ταινία Βρετανικής παραγωγής του 1953 σε σκηνοθεσία Τσαρλς Φραντ και σενάριο του Έρικ Άμπλερ βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του 1951 του πρώην αξιωματικού του Βρετανικού Ναυτικού Νίκολας Μονσαράτ. Πρωταγωνιστούν: Τζακ Χόκινς, Ντόναλντ Σίντεν, Ντένχολμ Έλιοτ, Βιρτζίνια Μακέννα και ο Στάνλεϊ Μπέικερ.
Πλοκή
Η ταινία απεικονίζει τις συνθήκες υπό τις οποίες διεξήχθη η Μάχη του Ατλαντικού μεταξύ του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού και των U-boat της Ναζιστικής Γερμανίας, από την άποψη των βρετανών αξιωματικών και ναυτικών που υπηρετούσαν σε πλοία συνοδείας. Η ταινία ξεκινά με την φωνή από τον Τζορτζ Έρικσον (Τζακ Χόκινς):
«Αυτή είναι μια ιστορία της Μάχης του Ατλαντικού, η ιστορία ενός ωκεανού, δύο πλοίων και μερικών ανδρών. Οι άντρες είναι οι ήρωες, οι ηρωίδες είναι τα πλοία. Ο μόνος κακός είναι η θάλασσα, η σκληρή θάλασσα, που ο άνθρωπος την έκανε πιο σκληρή...»
Αμέσως μετά την έναρξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου το φθινόπωρο του 1939, ο αντιπλοίαρχος, Τζορτζ Έρικσον, τοποθετείται κυβερνήτης στην κορβέτα «Κόμπας Ρόουζ» με αποστολή να παρέχει προστασία από τα γερμανικά υποβρύχια στις νηοπομπές που διασχίζουν τον Ατλαντικό. Η συμμετοχή αυτή κρύβει πολλούς κινδύνους, αλλά αυτό που τον προβληματίζει περισσότερο είναι το εντελώς άπειρο πλήρωμα του παρά η αντιμετώπιση του εχθρού. Με συνεχή εκπαίδευση και ασκήσεις επί των ασκήσεων, το έμψυχο δυναμικό του «Κόμπας Ρόουζ» θα καταρτιστεί και θα φτάσει σε υψηλό επιχειρησιακό επίπεδο, το οποίο θα δοκιμασθεί έντονα από τις φουρτουνιασμένες χειμωνιάτικες θάλασσες. Όλο το πλήρωμα θα σκληραγωγηθεί από τις εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, περισυλλέγοντας συνέχεια ναυαγούς από τα σκάφη των νηοπομπών που τορπιλίζονται από τα γερμανικά υποβρύχια, ενώ κάποια τραυματικά γεγονότα στη θάλασσα και στην ξηρά θα δημιουργήσουν μία οικεία σχέση μεταξύ του κυβερνήτη και του πρώτου στην τάξη των αξιωματικών του. Στην προσπάθειά τους όμως να εντοπίσουν κάποιο εχθρικό αόρατο υποβρύχιο για να το καταστρέψουν, θα δεχθούν τορπίλη και θα πρέπει τώρα να διαχειριστούν με ασφάλεια την εγκατάλειψη του «Κόμπας Ρόουζ» πριν βυθιστεί.
Διανομή ρόλων
Τζακ Χόκινς ως...Αντιπλοίαρχος (αργότερα κυβερνήτης) Τζορτζ Έρικσον
Ντόναλντ Σίντεν ως Ανθυποπλοίαρχος (αργότερα Υποπλοίαρχος) Κιθ Λόκχαρτ
Τζον Στράτον ως...Υποπλοίαρχος Γκόρντον Φεράμπι
Ντένχολμ Έλιοτ ως...Ανθυποπλοίαρχος (αργότερα Υποπλοίαρχος) Τζον Μόρελλ
Τζον Γουόρνερ ως...Υποπλοίαρχος Μπέικερ
Στάνλεϊ Μπέικερ ως...Υποπλοίαρχος Τζέιμς Μπένετ
Βιρτζίνια Μακέννα ως...Δεύτερη αξιωματικός Τζούλι Χάλλαμ
Γκέραρντ Χάινζ ως...Πολωνός πλοίαρχος
Γκέρικ Σκλελντερουπ ως...Νορβηγός πλοίαρχος
Γκαστόν Ρισέρ ως...Γάλλος πλοιάρχος
Λίαμ Ρέντμοντ ως...Αρχιτέκτονας Τεχνικός Τζιμ Γουότς
Μόιρα Λίστερ ως...Ηλέιν Μόρελλ
Ντον Σαρπ ως...υποπλοίαρχος
Χέρμπερτ Γουόλτον ως...σερβιτόρος
Τζακ Χάουαρντ ως...επιζών
Λόρενς Χάρντι ως...κορυφαίος μηχανικός ραντάρ
Τζορτζ Κουρζόν ως...Ναύαρχος στο πάρτι
Τζουν Θόρνμπερν ως..Ντόρις Φέραμπι
Άντονι Σνελ ως...Υποπλοίαρχος
Παραγωγή
Επιλογή ηθοποιών
Αν και ο ρόλος του αξιωματικού Μπένετ ήταν Αυστραλός στο βιβλίο, ο Άγγλος ηθοποιός Ντόναλντ Σίντεν αρχικά πέρασε από οντισιόν για αυτόν τον ρόλο και ο Ουαλός Στάνλεϊ Μπέικερ πέρασε για τον ρόλο του Λόκχαρτ.[3] Στη συνέχεια, μετά από πρόταση του Τζακ Χόκινς και μετά από περαιτέρω δοκιμαστικά τεστ, οι ρόλοι αυτοί άλλαξαν.[4] Ο μελλοντικός σκηνοθέτης Ντον Σαρπ είχε έναν μικρό ρόλο στην ταινία.[5]
Υποδοχή
Box Office
Ήταν η πιο επιτυχημένη ταινία στο βρετανικό box office το 1953 και έκανε τον Τζακ Χόκινς να ψηφιστεί ως ο πιο δημοφιλής ηθοποιός από το βρετανικό κοινό.[6] Κέρδισε επίσης 215.000 λίρες (περίπου 4,9 εκατομμύρια λίρες σύμφωνα με τον πληθωρισμό του 2013) στις Ηνωμένες Πολιτείες, υψηλό ποσοστό για τις βρετανικές ταινίες εκείνης της εποχής.[7][8] (Το περιοδικό Variety ανέφερε αυτό το ποσό στα 600.000 δολάρια.[9][10])
Κριτικές
Το Variety στη κριτική για την ταινία αναφέρει:
«Τα Ealing Studios ξεφεύγει από τις παραδοσιακές ελαφριές κωμωδίες του για να προσφέρει μια σοβαρή, αυθεντική αναπαράσταση της μάχης του Ατλαντικού, με βάση το μπεστ σέλερ του Νίκολας Μονσαράτ. Η παραγωγή, παρά τον παρατεταμένο χρόνο λειτουργίας της, εμφανίζεται ως μια εικόνα δραματικής έντασης.
Μεγάλο μέρος της δράσης του πρωτότυπου μυθιστορήματος έχει περιγραφική αναφορά και παραλείπονται αρκετά μεγάλα περιστατικά. Όπως εξηγεί ο αφηγητής, οι ήρωες είναι οι άντρες, οι ηρωίδες είναι τα πλοία και ο κακός είναι η σκληρή θάλασσα. Αυτά τα τρία στοιχεία τίθενται στο επίκεντρο μέσω των δραστηριοτήτων μιας κορβέτας που βάζει στη θάλασσα μόνο έναν έμπειρο αξιωματικό - τον καπετάνιο - στο πλοίο. Οι άλλοι είναι οι συνηθισμένοι στρατολογημένοι πολίτες κατά τη διάρκεια ενός πολέμου, όπως ένας ανεξάρτητος δημοσιογράφος, ένας δικηγόρος, ένας υπάλληλος τραπεζών και ένας πωλητής μεταχειρισμένων αυτοκινήτων. Τα πρώτα επιχειρησιακά καθήκοντά τους τους οδηγούν να αντιμετωπίσουν μια καταιγίδα, αλλά στη συνέχεια αντιμετωπίζουν την δραστηριότητα του εχθρού και παρενοχλούνται από τα U-boat.
Αξιοσημείωτη ερμηνεία του Τζακ Χόκινς, ο οποίος υποδύεται τον καπετάνιο με την απαιτούμενη εξουσία. Το καστ του ταιριάζει καλά, με εξαιρετική δουλειά από τους Ντόναλντ Σίντεν, Τζον Στράτον, Ντένχολμ Έλλιοτ και Στάνλεϊ Μπέικερ στους βασικούς υποστηρικτικούς ρόλους. Ο Τσαρλς Φρεντ σκηνοθετεί με μια σίγουρη πινελιά.[11]
Βραβεία & Υποψηφιότητες
Βραβείο Κατηγορία Υποψήφιος Αποτέλεσμα
Όσκαρ Καλύτερο Προσαρμοσμένο Σενάριο Έρικ Άμπλερ Υποψηφιότητα
BAFTA Καλύτερη Βρετανική Ταινία Υποψηφιότητα
Καλύτερου Βρετανού Ηθοποιού Τζακ Χόκινς Υποψηφιότητα
Καλύτερη Ταινία βασισμένη σε μυθιστόρημα Υποψηφιότητα
Περαιτέρω Ανάγνωση
George Perry, Forever Ealing: A Celebration of the Great British Film Studio (1981), Pavilion
Παραπομπές
www.imdb.com/title/tt0045659/. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2016.
(Αγγλικά) Internet Movie Database. www.imdb.com/title/tt0045659/releaseinfo. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2022.
The Advertiser (Adelaide), 31 October 1952: London Notebook Linked 12 May 2013
A Touch Of The Memoirs. Donald Sinden. Hodder & Stoughton 1982. page 154
Vagg, Stephen (July 27, 2019). «Unsung Aussie Filmmakers: Don Sharp – A Top 25». Filmink.
«From London.». The Mail (Adelaide: National Library of Australia): σελ. 50. 9 January 1954. Ανακτήθηκε στις 10 July 2012.
«WHAT'S NEWS IN THE MOVIE WORLD.». Sunday Times (Perth: National Library of Australia): σελ. 39. 28 November 1954. Ανακτήθηκε στις 10 July 2012.
Thumim, Janet. «The popular cash and culture in the postwar British cinema industry». Screen 32 (3): 259.
«2nd Thoughts on Rank's NY Times Ad». Variety: 5. 18 January 1956.
«Rank's Rebel Yell». Variety: 10. 6 March 1957.
«Η κριτική του Variety». variety.com. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2020. (Αγγλικά)
Κινηματογράφος, Ηθοποιοί, Σκηνοθέτες, Ταινίες
Εγκυκλοπαίδεια του Ηνωμένου Βασιλείου
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
