Σχηματικό διάγραμμα φορτωτήρα

Ο Φορτωτήρας κοινώς μπίγα, (derrick), αποτελεί απαραίτητο μεσο εξοπλισμού των πλοίων, και ιδιαίτερα των φορτηγών πλοίων και συνηθέστερα ανά δύο ή τέσσερις ανά ιστό (κατάρτι), όπου και περιλαμβάνεται στα μέσα φορτοεκφόρτωσης και χειρισμού των φορτίων σ΄ αυτά.

Ο κάθε φορτωτήρας αποτελείται από δύο σκέλη κυρίως μεταλλικά εκ των οποίων το ένα είναι κινητό (derrick post), και το άλλο ακίνητο καλούμενο ορθωτήρας, ή "ποδάρι της μπίγας" (topping lift), που αποτελεί μόνιμο ιστό ή που μπορεί ακόμα να είναι από ένα μόνο σκέλος κινητό που είναι συνδεδεμένο στον ιστό (κατάρτι).
Η κάτω άκρη του κινητού τμήματος συνδέεται στο κάτω μέρος του ιστού με μια διπλή στεφάνη όπου φέρεται διπλός γυγγλισμός (σύνδεση) που επιτρέπει έτσι τη στροφή του κατά διεύθυνση (δεξιά ή αριστερά), και καθ΄ ύψος, (πάνω και κάτω). Η δε πάνω άκρη του κινητού τμήματος είναι προσδεμένη με ισχυρό συρματόσχοινο που λέγεται αρτάνη από ψηλό σημείο του ορθωτήρα ή του ιστού ώστε να σχηματίζει γωνία μ΄ αυτό σε κατακόρυφο επίπεδο. Το συρματόσχοινο αυτό, η αρτάνη, φέρεται μεσω τροχίλου στο κάτω μέρος του ορθωτήρα και από εκεί στο βαρούλκο αρτάνης όπου καθορίζεται το ύψος του κινητού μέρους.
Από την πάνω επίσης άκρη του κινητού τμήματος φέρεται γάντζος (ψέλλιο) όπου και στερεώνεται ο τρόχιλος του συσπάστου του φορτωτήρα. Από τον τρόχιλο αυτό φέρεται το συρματόσχοινο ή σχοινί που ονομάζεται επίσημα "επάρτης", κοινώς ρόναρης, στου οποίου την μία άκρη υφίσταται γάντζος για την αρπαγή του φορτίου, ενώ η άλλη άκρη του, μέσω οδηγών τροχίλων φέρεται στο εξέλικτρο του βαρούλκου με το οποίο και επιτυγχάνεται η ανέλκυση ή καθέλκυση των φορτίων στα κύτη (κοινώς αμπάρια).
Τέλος για τη στροφή του φορτωτήρα χρησιμοποιούνται εκατέρωθεν "ολκοί" με συρματόσχοινο καλούμενοι "γκάις" (εκ του αγγλικού όρου derrick guay), των οποίων το ελληνικό επίσημο όνομα είναι «κεροίακες».

* Σημειώνεται ότι σε κάθε φορτωτήρα θα πρέπει ν΄ αναγράφεται ευκρινώς το όριο φορτίου ασφαλείας που μπορεί να σηκώσει.

Υπάρχουν πολλά επιμέρους είδη φορτωτήρων τα οποία και εξελίσσονται τεχνολογικά. Ο αριθμός τους στα πλοία διαφέρει κατά τύπο και μέγεθος του πλοίου. Εκτός όμως των συνήθων φορτωτήρων για πολύ βαρειά αντικείμενα χρησιμοποιούνται ειδικοί φορτωτήρες που λέγονται κοινώς "μάστερς" (heavy derricks). Με τέτοιους βαρείς φορτωτήρες ήταν εξοπλισμένα παλαιότερα και πολεμικά πλοία όπως θωρηκτά και καταδρομκά που έφεραν "επινήια αεροσκάφη", για την ανέλκυσή τους, καθώς και για τη ταχύτερη ανθράκευση.

Φόρτωση πλοίου