.
Τέλσταρ (Telstar) είναι το όνομα διαφόρων τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων. Οι δύο πρώτοι δορυφόροι Τέλσταρ ήταν πειραματικοί και σχεδόν πανομοιότυποι. Ο Τέλσταρ 1 εκτοξεύτηκε στην κορυφή ενός πυραύλου Θορ-Δέλτα στις 10 Ιουλίου του 1962 και πραγματοποίησε μία σειρά πειραμάτων, όπως τον συγχρονισμό, με ακρίβεια ενός δεκάκις εκατομμυριοστού του δευτερολέπτου, των χρονομέτρων του αστεροσκοπείου του Γκρίνουιτς και του αστεροσκοπείου του Πολεμικού Ναυτικού των Η.Π.Α.[1]. Επίσης, μετέδωσε με επιτυχία από το διάστημα τις πρώτες τηλεοπτικές εικόνες και τηλεομοιοτυπίες, μεσολάβησε στο πρώτο ασύρματο υπερατλαντικό τηλεφώνημα και παρείχε την πρώτη ζωντανή τηλεοπτική εκπομπή από τις Η.Π.Α. στην Ευρώπη.
Τέλσταρ 1
Ο Τelstar 1, μια καινοτομία που προέκυψε από τη συνεργασία της NASA και των εταιρειών τηλεπικοινωνίας AT&T, Bell Labs και France Telecom, εκτοξεύτηκε από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ στις 10 Ιουλίου του 1962 με πύραυλο τύπου Δέλτα. Zύγιζε 63,4 κιλά, είχε διάμετρο 90 εκατοστά και έκανε αναμετάδοση των κυμάτων, που δεχόταν από τη Γη, αφού πρώτα τα ενίσχυε[2].
Η εκτόξευση πραγματοποιήθηκε μία ημέρα μετά τη διαβόητη πυρηνική δοκιμή με την κωδική ονομασία Starfish Prime: οι Η.Π.Α. πυροδότησαν στο Διάστημα, 400 χιλιόμετρα πάνω από το νησί Τζόνστον του Ειρηνικού Ωκεανού, μια θερμοπυρηνική βόμβα ισχύος 1,4 μεγατόνων TNT, περίπου 90 φορές πιο ισχυρή από τη βόμβα της Χιροσίμα.
Λίγο μετά την έκρηξη, ένα τεχνητό σέλας έγινε ορατό με γυμνό μάτι στον Ειρηνικό, ενώ ο ηλεκτρομαγνητικός παλμός της δοκιμής, πολύ ισχυρότερος από το αναμενόμενο, προκάλεσε ζημιές σε ηλεκτρικά συστήματα και έκαψε 300 λάμπες στους δρόμους της Χαβάης, 1.445 χιλιόμετρα από το σημείο μηδέν.
Αν οι μηχανικοί δεν είχαν καταφέρει να βρουν μια λύση, οι Αμερικανοί θα είχαν βρεθεί σε δύσκολη θέση την επόμενη ημέρα: Στις 11 Ιουλίου 1962, μία μέρα μετά την εκτόξευση, ο Τέλσταρ μετέδωσε την εικόνα μιας αμερικανικής σημαίας από το Μέιν των Η.Π.Α. σε έναν σταθμό λήψης στη Γαλλία.
Λίγες ημέρες αργότερα, στις 23 Ιουλίου 1962, ο Telstar μετέδωσε την πρώτη δορυφορική δημοσιογραφική εκπομπή, έναν αγώνα μπέιζμπολ και ένα απόσπασμα από συνέντευξη Τύπου του τότε προέδρου Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι. Το ίδιο απόγευμα, μεσολάβησε στο πρώτο υπερατλαντικό ασύρματο τηλεφώνημα, ενώ αργότερα μετέδωσε επίσης εικόνες φαξ.
Η ηλεκτρική τροφοδοσία του Τέλσταρ 1 γινόταν με μπαταρίες νικελίου-καδμίου, οι οποίες ξαναφορτίζονταν από 3.600 ηλιακά κύτταρα. Τα ηλεκτρονικά του κυκλώματα περιείχαν περισσότερα από 1000 τρανζίστορ. Η καρδιά του Τέλσταρ 1 ήταν μία ειδικώς σχεδιασμένη ηλεκτρονική λυχνία οδεύοντος κύματος, η οποία μπορούσε να ενισχύσει ένα σήμα 10.000 φορές.
Ομως ο αμερικανικός δορυφόρος δεν έζησε πολύ, αφού έπεσε θύμα της αμερικανικής πυρηνικής δοκιμής στο Διάστημα. Στις 21 Φεβρουαρίου του 1963, τα τρανζίστορ του Τέλσταρ 1 τελικά υπέκυψαν στις σωρευτικές βλάβες της ακτινοβολίας[3].
Τέλσταρ 2
Ο Τέλσταρ 2 εκτοξεύτηκε από τη NASA στις 7 Μαΐου του 1963, όταν τα ηλεκτρόνια υψηλής ενέργειας είχαν πια χαθεί. Μέχρι τότε, τόσο οι Η.Π.Α. όσο και η Ε.Σ.Σ.Δ. είχαν σταματήσει τις πυρηνικές δοκιμές μεγάλου υψομέτρου και η επανάσταση των δορυφορικών επικοινωνιών είχε πια αρχίσει. Ο Τέλσταρ 2 ήταν βαρύτερος, αλλά βασικά ίδιος δορυφόρος με τον πρώτο σε ψηλότερη τροχιά (απόγειο 10.720 χλμ.) με σκοπό να βελτιώσει την ποιότητα των επικοινωνιών. Λειτούργησε για δύο περίπου χρόνια και μετέδωσε έγχρωμες εικόνες μέσω του Ατλαντικού ωκεανού. Έκανε την πρώτη υπερατλαντική μετάδοση εγχρώμου τηλεοπτικού σήματος.
Άλλοι Τέλσταρ
Ο Τέλσταρ 4 εκτοξεύτηκε τον Ιανουάριο του 1971 και μπορούσε να χειρίζεται 3.000 έως 9.000 τηλεφωνικά δίκτυα ή 12 κανάλια έγχρωμης τηλεόρασης ή κάποιον συνδυασμό των δύο. Αργότερα εκτοξεύτηκαν και άλλοι πολυάριθμοι δορυφόροι της ίδιας σειράς, από τους οποίους τρεις αρχικοί ήταν γεωστατικοί, δηλαδή ήταν στον ισημερινό, είχαν περίοδο περιφοράς 24 ώρες και κάλυπταν ολόκληρη σχεδόν την επιφάνεια της Γης.
Ο Τέλσταρ 3Α εκτοξεύθηκε στις 20 Ιουλίου του 1983 με πύραυλο Θορ-Δέλτα. Ήταν ο πρώτος μιας σειράς τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων, που ανήκαν στην Αμερικανική Τηλεφωνική και Τηλεγραφική Εταιρεία. Ήταν κυλινδρικός με διάμετρο 2,16 μ., ύψος 6,58 μ. και ζύγιζε 652 κιλά. Κύρια αποστολή του ήταν η επικοινωνία μεταξύ των Η.Π.Α. και της Χαβάης, Αλάσκας, Πουέρτο Ρίκο και Παρθένων Νήσων.
Ο Τέλσταρ 3C τέθηκε σε τροχιά με τη βοήθεια του διαστημικού λεωφορείου Ντισκάβερυ, στην παρθενική του πτήση, η οποία άρχισε στις 30 Αυγούστου του 1984.
Ο Τέλσταρ 3D (ΑΤ & Τ) τέθηκε σε τροχιά με τη βοήθεια του διαστημικού λεωφορείου Ντισκάβερυ, το οποίο εκτοξεύθηκε στις 17 Ιουνίου του 1985.
Ο Τέλσταρ 401 εκτοξεύθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 1993. Ο δορυφόρος αυτός ήταν εφοδιασμένος με κινητήρα χημικών προωθητικών, ο οποίος χρησιμοποιούσε ηλεκτρική ενέργεια για να θερμάνει το προωθητικό με τη βοήθεια μιας αντίστασης. Με τον τρόπο αυτό διπλασιαζόταν η ταχύτητα εξαγωγής των αερίων με αποτέλεσμα να μειώνεται η μάζα των απαιτούμενων καυσίμων κατά 50%. Τον Ιανουάριο του 1997, αντιμετώπισε λειτουργικό πρόβλημα από μία μαγνητική καταιγίδα. Παρά τις προσπάθειες του κέντρου ελέγχου της Γης, δεν κατόρθωσε να ανακτήσει την καλή λειτουργία του και έμεινε ακυβέρνητος χαμένος στο διαστημικό χώρο[4].
Παραπομπές
Ιστορικό Λεύκωμα 1962, σελ. 120-121, Καθημερινή (1997)
10 Ιουλίου 1962 : Εκτοξεύεται ο πρώτος τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος, ο «Τέλσταρ – 1» Εταιρεία Αστρονομίας & Διαστήματος
Όταν οι ΗΠΑ κατέστρεψαν τον δορυφόρο Τelstar 1 εφημερίδα Το Βήμα
Κωνσταντίνος Μαυρομμάτης, Μικρό χρονικό της διαστημικής εποχής μας, Τηλεπικοινωνιακοί δορυφόροι, Αστοσυνέδριο 2007
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
