.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ΕΟΔ) (αγγλικά: European Space Agency, ESA) είναι ευρωπαϊκός οργανισμός με έδρα το Παρίσι. Ορισμένες φορές αποδίδεται λανθασμένα στην ελληνική ως Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ΕΥΔ).
Δημιουργήθηκε στις 30 Μαΐου 1975 με σκοπό τον καλύτερο συντονισμό των ευρωπαϊκών διαστημικών δραστηριοτήτων, ως αποτέλεσμα της κατανόησης ότι ήταν ασύμφορο να έχει η κάθε χώρα μέλος ένα ξεχωριστό διαστημικό πρόγραμμα και με απώτερο σκοπό να ανταγωνιστεί την τεχνολογική υπεροχή της ΕΣΣΔ και των ΗΠΑ στον συγκεκριμένο τομέα. Έχει 22 κράτη μέλη και 2.000 εργαζόμενους (2011).[1] Αυτά τα ιδιαίτερα εξειδικευμένα άτομα προέρχονται από όλα τα κράτη μέλη και περιλαμβάνουν επιστήμονες, μηχανικούς, ειδικούς πληροφορικής και διοικητικό προσωπικό.
Κράτη-Μέλη
Τα κράτη μέλη δεν είναι αναγκαστικά μέλη της ΕΕ και αντίστροφα. Ωστόσο υπάρχει συνεργασία μεταξύ των δύο οργανισμών.
Αρχικά από το 1975:
Βέλγιο
Δανία
Γερμανία
Γαλλία
Βρετανία
Ιταλία
Ολλανδία
Ελβετία
Σουηδία
Ισπανία
Μετέπειτα:[2]
Ιρλανδία (10 Δεκεμβρίου 1980, ως το 11-ο μέλος)
Νορβηγία (30 Δεκεμβρίου 1986)
Αυστρία (30 Δεκεμβρίου 1986)
Φινλανδία (1 Ιανουαρίου 1995, ως το 14-ο μέλος)
Πορτογαλία (14 Νοεμβρίου 2000, ως το 15-ο μέλος)
Ελλάδα (9 Μαρτίου 2005, ως το 16-ο μέλος)
Λουξεμβούργο (30 Ιουνίου 2005, ως το 17-ο μέλος)
Τσεχία (12 Νοεμβρίου 2008, ως το 18-ο μέλος)
Ρουμανία (22 Δεκεμβρίου 2011, ως το 19-ο μέλος)
Πολωνία (19 Νοεμβρίου 2012, ως το 20-ο μέλος)
Εσθονία (4 Φεβρουαρίου 2015, ως το 21-ο μέλος)
Ουγγαρία (24 Φεβρουαρίου 2015, ως το 22-ο μέλος)
Η Σλοβενία, η Λετονία, η Λιθουανία και η Σλοβακία είναι Συνεργαζόμενα Μέλη από την Ευρώπη. Επίσης, από το 1979 συμμετέχει σε ορισμένα προγράμματα και ο Καναδάς, κατόπιν συμφωνιών συνεργασίας.
Χρηματοδότηση
Ο προϋπολογισμός του ΕΟΔ για το 2005 ήταν €2,977 δισεκατομμύρια και το 2012 έφτασε τα €4,02 δισεκατομμύρια. Κάθε χώρα συνεισφέρει ποσό ανάλογα με το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της (ΑΕΠ). Ο Οργανισμός λειτουργεί με βάση τη γεωγραφική ανταπόδοση, δηλ. επενδύει σε κάθε κράτος μέλος, μέσω βιομηχανικών συμβολαίων για διαστημικά προγράμματα, ένα ποσό σχεδόν ισοδύναμο με τη συμβολή κάθε χώρας.
Κέντρα
Ο ΕΟΔ έχει τέσσερα διαφορετικά κέντρα ώστε το καθένα ξεχωριστά να χειρίζεται διαφορετικά καθήκοντα. Αυτά είναι το Ευρωπαϊκό Κέντρο Διαστημικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ESTEC) στο Νόρντβαϊκ της Ολλανδίας που έχει ως σκοπό τον σχεδιασμό και ανάπτυξη διαστημικής τεχνολογίας, το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Διαστημικών Ερευνών (ESRIN ), στο Φρασκάτι της Ιταλίας, όπου εκεί συλλέγονται και αποθηκεύονται τα δεδομένα του οργανισμού, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Διαστημικών Επιχειρήσεων (ESOC) στο Ντάρμστατ της Γερμανίας που έχει ως σκοπό τον έλεγχο και την παρακολούθηση των δορυφόρων που βρίσκονται σε τροχιά και τέλος το Ευρωπαϊκό Κέντρο Αστροναυτικής Αστροναυτών (EAC) στην Κολωνία της Γερμανίας με αντικείμενο την εκπαίδευση αστροναυτών.
Προγράμματα
Κάποια από τα προγράμματα που χειρίζεται ο ΕΟΔ είναι:
το Διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ, σε συνεργασία με τη NASA.
ο Envisat, ο οποίος είναι ο πιο μεγάλος δορυφόρος για την παρατήρηση της Γης.
ο δορυφόρος Artemis που είναι ο πιο σύγχρονος δορυφόρος τηλεπικοινωνιών.
ο δορυφόρος GIOVE-A για το πρόγραμμα GALILEO (Η ευρωπαϊκή απάντηση για το GPS).
η μη επανδρωμένη αποστολή Mars Express για την παρατήρηση του Άρη.
η μη επανδρωμένη αποστολή Venus Express για την παρατήρηση της Αφροδίτης.
ο τεχνητός δορυφόρος της Σελήνης Smart 1.
το όχημα Χόιχενς που προσεδαφίστηκε στο δορυφόρο του Κρόνου Τιτάνα.
η συσκευή προσεδάφισης Beagle 2 για την εξερεύνηση του Άρη που χάθηκε κατά την είσοδο στην ατμόσφαιρα.
το διαστημόπλοιο Πλανκ.
το τηλεσκόπιο Γαία (Gaia) το οποίο κάνει τρισδιάστατη χαρτογράφηση του Γαλαξία μας.
η αποστολή Ροζέττα, που πέτυχε την πρώτη είσοδο σε τροχιά γύρω από κομήτη και την πρώτη προσεδάφιση σε κομήτη
Μελλοντικά προγράμματα του ΕΟΔ είναι, μεταξύ άλλων:
το BepiColombo για την παρατήρηση του Ερμή (2016).
το ExoMars που θα προσγειωθεί στον Άρη και θα τον ερευνήσει το 2019.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επίσημη Σελίδα του ΕΟΔ
Επίσημη Σελίδα του ΕΟΔ (Αγγλικά)
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
