Στη φωτογραφία αναλαμπή φακού (Αγγλικά: lens flare) ονομάζεται το φαινόμενο εκείνο που παρατηρείται στις κοινές-καθημερινές φωτογραφήσεις, όπου στο οπτικό πεδίο παρατηρούνται (συνήθως ανεπιθύμητοι) φωτεινοί δίσκοι από ανάκλαση από μια δυνατή φωτεινή πηγή. Το φαινόμενο της αναλαμπής φακού μπορεί να μειώσει την αντίθεση και τον κορεσμού χρωμάτων της εικόνας. Η θέση των αναλαμπών μέσα στην φωτογραφία εξαρτώνται από την θέση του φακού σε σχέση με την φωτεινή πηγή η οποία δημιουργεί το φαινόμενο αυτό.
Περιγραφή
Φαινόμενο αναλαμπής φακού: συγκριτικό παράδειγμα. Χωρίς την χρήση του παρασολέιγ έχουμε το φαινόμενο αναλαμπής φακού (αριστερή εικόνα). Την αναλαμπή φακού μπορούμε να την αποφυγουμε χρησιμοποιώντας το παρασολέιγ (δεξιά εικόνα). Το φαινόμενο της αναλαμπής φακού επηρεάζει και τον φωτισμό (αντίθεση) της φωτογραφίας όπως φαίνεται με την σύγκριση των 2 φωτογραφιών. Οι δύο φωτογραφίες έχουν τραβηχθεί με τις ίδιες φωτιστικές συνθήκες και με την ίδιες ρυθμίσεις στην μηχανή (σε χειροκίνητη λειτουργία): Nikon D700, ISO 640, 1/160s, 50mm/f16.
Το φαινόμενο αυτό μπορεί να δημιουργηθεί όταν μέσα στο θέμα υπάρχει μια έντονη πηγή φωτός η οποία κατευθύνεται προς το μέρος του φακού της μηχανής. Σε καθημερινές φωτογραφίσεις εξωτερικού χώρου με ήλιο το πρόβλημα μπορεί να παρουσιαστεί όταν ο φωτογράφος φωτογραφίζει θέματα κόντρα στο ήλιο (π.χ. ηλιοβασιλέματα) ή όταν οι ακτίνες του ήλιου εισέρχονται στο φακό της μηχανής πλαγίως - σε γωνία τέτοια ώστε ο φωτογράφος να μην μπορεί να παρατηρήσει το φαινόμενο αυτό μέσα από το φακό της μηχανής. Το πρόβλημα αυτό επίσης παρουσιάζεται και με τις αντανακλάσεις γυαλιστερών επιφανειών (π.χ. όταν το θέμα βρίσκεται σε γυάλινη προθήκη και αντανακλάται φως) ή σε νυχτερινές λήψεις όπου τα φώτα (έντονα φωτεινά σημεία της εικόνας) δημιουργούν αναλαμπές φακού. Σε εξωτερικές φωτογραφήσεις το φαινόμενο αυτό μπορεί να περιοριστεί τοποθετώντας μπροστά στο φακό παρασολέιγ (σκίαδο φακού για τον ήλιο). Για την εξουδετέρωση του φωτός που ανακλάται από γυάλινες επιφάνειες (π.χ. βιτρίνες) μπορεί να χρησιμοποιηθεί το πολωτικό φίλτρο. Η δράση του πολωτικού φίλτρου είναι ότι πολώνει το φώς που ανακλάται από τη γυαλιστερή επιφάνεια, εξουδετερώνοντας το ανεπιθύμητο φαινόμενο της αναλαμπής φακού.
Αναλαμπή φίλτρου
Η χρήση φωτογραφικών φίλτρων στους φωτογραφικούς φακούς μπορούν επίσης να δημιουργήσουν αναλαμπές - για παράδειγμα τα δυνατά φώτα σε νυχτερινές λήψεις εμφανίζονται ως διπλά είδωλα. Για να αποφευχθεί το πρόβλημα αναλαμπών από φίλτρα, χρησιμοποιούμε το φακό χωρίς φίλτρο ή επιλέγουμε υψηλής ποιότητας φίλτρα (κρύσταλλα και όχι πλαστικής κατασκευής, παρουσία πολλών επιστρώσεων (multicoated)). Το φαινόμενο επίσης μειώνεται χρησιμοποιώντας κλειστά διαφράγματα στο φακό. [1][2]
Σκόπιμη χρήση
Τεχνητή αναλαμπή φακού (εφέ).
Η αναλαμπή φακού όταν χρησιμοποιείται σκόπιμα γίνεται για να τονιστεί την αίσθηση δραματισμού της εικόνας ή για να τονιστεί η αίσθηση ρεαλισμού. Μια επεξεργασμένη εικόνα στην οποία προστίθεται το εφέ της αναλαμπής φακού δίνει την αίσθηση μιας φωτογραφίας ανεπεξέργαστης και ότι είναι εικόνα ρεαλιστική-πραγματική.
Η αναλαμπή φακού δημιουργεί διάχυση του φωτός μέσα στο φακό και ελαττώνεται η αντίθεση των λεπτομερειών. Ο φωτογράφος μπορεί στρέφοντας την μηχανή κόντρα στο φως, σε κατάλληλη γωνία, να προκαλέσει αλλαγές στο μέγεθος και έκταση της αναλαμπής μέσα στην φωτογραφία. [3]
Η τεχνητή αναλαμπή φακού είναι εφέ-φίλτρο ενσωματωμένο σε διάφορα προγράμματα επεξεργασίας εικόνας και χρησιμοποιείται σκοπίμως από γραφίστες για να αποδοθεί η αίσθηση δραματισμού ή ρεαλιστικότητας στην επεξεργασμένη φωτογραφία. [4]. Το εφέ αναλαμπής φακού χρησιμοποιείται στους σχεδιαστές βιντεοπαιχνιδιών αλλά και των ταινιών κινουμένων σχεδίων ώστε ο θεατής να έχει μεγαλύτερη αίσθηση ρεαλιστικότητας. [5]
Τα προγράμματα επεξεργασίας εικόνας έχουν ενσωματωμένο το φίλτρο αναλαμπής φακού Lens flare, το οποίο σε μια φωτογραφία δημιουργεί τεχνητά το εφέ αυτό.[6] [7]
Παραπομπές
1. ↑ Ιστοσελίδα του Φωτογραφικού Κύκλου για τα φίλτρα.
2. ↑ Filter Flare, Paul van Walree 2003–2010. (Αγγλικά)
3. ↑ John Hedgeocoe: Το βιβλίο του φωτογράφου σελ. 95, Δεύτερη έκδοση, Μάϊος 1992, Εκδόσεις Μωρεσόπουλος/φωτογραφία.
4. ↑ Evening, Martin (March 2000). Adobe Photoshop 5.5 for Photographers: A professional image editor's guide to the creative use of Photoshop for the Macintosh and PC, page 335. Focal Press. ISBN 0-2405-1591-9. (Αγγλικά)
5. ↑ Albee, Timothy; Steve Warner and Robin Wood (January 2005). Essential lightwave 3D 8: the fastest and easiest way to master LightWave, page 434. Wordwave Publishing. ISBN 1-55622-082-0. (Αγγλικά)
6. ↑ Αρχείο βοήθειας για το εμπορικό λογισμικό Photoshop CS4 για τεχνητή δημιουργία αναλαμπής φακού (Φίλτρο Αναλαμπής Φακού).
7. ↑ Αρχείο βοήθειας για το ελεύθερο λογισμικό Gimp για τεχνητή δημιουργία αναλαμπής φακού (Φίλτρο Lens Flare). (Αγγλικά)
