Ο Γιενς Γιάκομπ Μπερζέλιους (Jöns Jakob Berzelius, 20 Αυγούστου 1779 – 7 Αυγούστου 1848) ήταν Σουηδός χημικός. Εργάστηκε πάνω στη σύγχρονη τεχνική της χημικής σημειογραφίας και μαζί με τον Τζον Ντάλτον, τον Αντουάν Λωράν Λαβουαζιέ και τον Ρόμπερτ Μπόιλ θεωρείται πατέρας της σύγχρονης χημείας[1].
| Γιονς Γιάκομπ Μπερτσέλιους | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα |
Jöns Jacob Berzelius (Σουηδικά) |
| Γέννηση | 20 Αυγούστου 1779 d:Q10718525 |
| Θάνατος | 7 Αυγούστου 1848 Στοκχόλμη |
| Τόπος ταφής | Solna cemetery
(59°21′11″ s. š., 18°1′31″ v. d.) |
| Εθνικότητα | Σουηδοί |
| Υπηκοότητα | Σουηδία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Σουηδικά |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο της Ουψάλα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | χημικός μη μυθοπλαστικός συγγραφέας διδάσκων πανεπιστημίου ιατρός φαρμακοποιός |
| Εργοδότης | Ινστιτούτο Καρολίνσκα |
| Αξιοσημείωτο έργο | Undersökning af några i
trakten kring Fahlun funna fossilier, och af deras lagerställen |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Μετάλλιο Κόπλυ (1836) Τάγμα της Αξίας για τις Τέχνες και Επιστήμες Royal Society of Edinburgh |
Αρχικά σπούδασε ιατρική, αργότερα όμως ασχολήθηκε με τη χημεία. Το 1803 δημοσίευσε μαζί με τον Χίτορφ τα Γαλβανικά πειράματα, όπου εξηγούσε τον τρόπο που διασπώνται τα οξέα και οι βάσεις κατά την ηλεκτρόλυση, στον θετικό και αρνητικό πόλο. Επίσης μελέτησε την ατομική θεωρία και θεμελίωσε το δυαδικό σύστημα παράστασης των χημικών ενώσεων. Με βάση τη θέση του ότι όλες οι χημικές ενώσεις αποτελούνται από δύο ομάδες ατόμων με αντίθετα σθένη, προσπάθησε να προσδιορίσει τους χημικούς τύπους των σύνθετων σωμάτων καθώς και τα ατομικά βάρη των στοιχείων.
Ήταν ο πρώτος που εισήγαγε το συμβολισμό με λατινικά γράμματα των διαφόρων στοιχείων. Στο συμβολισμό μάλιστα αυτόν έδωσε και ποσοτική έννοια. Έτσι, σε κάθε χημικό σύμβολο αντιστοιχεί μια ορισμένη ποσότητα του κάθε στοιχείου, που σήμερα την αποκαλούμε ατομικό βάρος του στοιχείου. Ο Μπερζέλιους, για να μελετήσει τα ατομικά βάρη, πήρε ως βάση του περιοδικού συστήματος το οξυγόνο. Δεν κατόρθωσε να ολοκληρώσει την εργασία του, την οποία τελειοποίησε το 1858 ο Κανιτσάρο. Επίσης, ο Μπερζέλιους ανακάλυψε και μελέτησε τα στοιχεία δημήτριο (1803), λίθιο, σελήνιο (1817), πυρίτιο (1824), ταντάλιο (1825), θόριο (1828), ζιρκόνιο (1829), βανάδιο (1830). Επιπλέον ασχολήθηκε με τα φαινόμενα της αλλοτροπίας, της ισομέρειας, της μεταμέρειας και του πολυμερισμού που συμβαίνουν στα οργανικά οξέα, ανακάλυψε τις πρωτεΐνες και προσέφερε μεγάλες υπηρεσίες στην ορυκτολογία, θεμελιώνοντας τη συστηματική ορυκτολογία.
Έργα
Μελέτη των αναλογιών με τις οποίες βρίσκονται ενωμένα τα στοιχεία στον ανόργανο κόσμο
Μελέτη της θεωρίας των χημικών αναλογιών.
Περί χημείας
"Χρονικά για τις Φυσικές Επιστήμες" (περιοδικό, η έκδοσή του συνεχίστηκε από μεταγενέστερους χημικούς με τον τίτλο "Χημικά Χρονικά").
Παραπομπές
Jöns Jacob Berzelius Encyclopædia Britannica
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Έργα του Μπερζέλιους στο Project Gutenberg.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
