Ο Γουσταύος Ε΄ (Gustaf V, 16 Ιουνίου 1858 - 29 Οκτωβρίου 1950) από τον Οίκο των Μπερναντότ ήταν βασιλιάς της Σουηδίας από το 1907 έως το 1950. Ήταν ο μεγαλύτερος γιος του Βασιλιά Όσκαρ Β΄ της Σουηδίας και της Σοφίας του Νασσάου.[1]
Βιογραφία
Γεννήθηκε στις 16 Ιουνίου 1858 στο Παλάτι του Ντρότνινγκχολμ στη Στοκχόλμη, όταν και ονομάστηκε Δούκας του Βέρμλαντ.[1] Στις 20 Σεπτεμβρίου 1881 παντρεύτηκε την πριγκίπισσα Βικτώρια της Βάδης στην Καρλσρούη της Γερμανίας, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά.[1]
Στις 8 Δεκεμβρίου 1907 διαδέχθηκε τον πατέρα του στο σουηδικό θρόνο, ο οποίος είχε διαχωριστεί από το νορβηγικό θρόνο δύο χρόνια νωρίτερα.[1] Ήταν ο πρώτος Σουηδός βασιλιάς από την εποχή του μεσαίωνα που δε φορούσε στέμμα και δεν είχε τελετή ενθρόνισης, μια παράδοση που συνεχίστηκε και από τους διαδόχους του.
Στις αρχές της βασιλείας του συντελέστηκε η άνοδος του κοινοβουλευτισμού στη χώρα, μολονότι το 1914 αντικατέστησε τον φιλελεύθερο πρωθυπουργό Καρλ Σταφ με τον Γιάλμαρ Χάμαρχολντ.[1] Ωστόσο, όταν το 1919 οι φιλελεύθεροι και οι σοσιαλδημοκράτες εξασφάλισαν κοινοβουλευτική πλειοψηφία, επέτρεψε στον Νιλς Εντέν να σχηματίσει κυβέρνηση, η οποία απογύμνωσε το βασιλιά από τις εικονικές του εξουσίες και επέτρεψε το δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες.[2][3] Ο Γουσταύος, υποκύπτοντας πλήρως στις αρχές της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, παρέμεινε μια δημοφιλή φιγούρα της χώρας για τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του.[2]
Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου φέρεται να προέτρεψε την κυβέρνηση του Περ Άλμπιν Χάνσον να δεχτεί τις απαιτήσεις της Ναζιστικής Γερμανίας για υποστήριξη των στρατευμάτων της, καθώς μια άρνηση θα μπορούσε να προκαλέσει γερμανική εισβολή.[4][5][6] Ωστόσο, αυτό παραμένει ως μια αμφιλεγόμενη άποψη μέχρι σήμερα, καθώς δεν είναι γνωστό αν ο Γουσταύος έτρεφε αισθήματα υπέρ του φασισμού ή του ριζοσπαστικού εθνικισμού.[7][8]
Απεβίωσε στις 29 Οκτωβρίου 1950, όντας σε ηλικία 92 ετών.[9] Μετά το θάνατό του κατηγορήθηκε ότι υπήρξε ομοφυλόφιλος και ότι διατηρούσε σχέση με τον Κουρτ Χάιμπι.[10] Η ομοφυλοφιλία ήταν μάλιστα ποινικό αδίκημα στη Σουηδία ως το 1944, όταν και έπαψε να θεωρείται τέτοιο με την ψήφιση νέου νόμου.[11]
Ο Γουσταύδος ήταν αφοσιωμένος αθλητής της αντισφαίρισης ο οποίος εμφανίστηκε κάτω από το ψευδώνυμο Mr G.. Ως παίκτης και υποστηρικτής του αθλήματος, εξελέγη στη Διεθνή αίθουσα τένις της φήμης το 1980. Ο βασιλιάς έμαθε το άθλημα κατά τη διάρκεια επίσκεψης στη Βρετανία το 1876 και ίδρυσε την πρώτη λέσχη τένις της Σουηδίας όταν επέστρεψε, το 1936 ίδρυσε το King's Club. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του ο Γουσταύδος μεταβαίνει και παίζει στη Ριβιέρα. Σε μια επίσκεψη στο Βερολίνο πήγε κατευθείαν από μια συνάντηση με τον Χίτλερ σε αγώνα τένις με τον εβραίο παίκτη Ντάνιελ Πρέν.
Παραπομπές
http://www.britannica.com/biography/Gustav-V
http://www.popularhistoria.se/artiklar/gustaf-v-kung-maktlos/
http://web.comhem.se/dier/Swedish%20Prime%20Ministers.htm
http://www.alltomhistoria.se/artiklar/midsommarkrisen-1941/
http://blog.svd.se/historia/2011/09/16/hur-allvarligt-var-abdikationshotet/
https://www.reddit.com/r/AskHistorians/comments/1p7e2v/how_was_it_that_sweden_managed_to_stay_neutral/
http://www.coinshome.net/en/coin-2_Krone-Silver-Sweden-5_QKb0OMgWEAAAFFA55qTMoQ.htm
http://madmonarchist.blogspot.gr/2009/07/monarch-profile-king-gustaf-v-of-sweden.html
http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=8509169
http://www.whyileftsweden.com/?p=161
http://www.aftonbladet.se/nyheter/kolumnister/hermanlindqvist/article12140631.ab
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
