Μαραθώνιος

Ο Μαραθώνιος Δρόμος είναι αγώνας αντοχής δρόμου κάλυψης επίσημης απόστασης 42,195 χιλιομέτρων (26,229 μίλια), που περιλαμβάνεται στα σύγχρονα ολυμπιακά αθλήματα.

Ο αγώνας ονομάζεται έτσι από την ιστορική διαδρομή του Αθηναίου στρατιώτη ημεροδρόμου Φειδιππίδη που μετά τη μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ) έτρεξε από το πεδίο της μάχης στην Αθήνα για να μεταφέρει τα νικητήρια νέα με τη λέξη «νενικήκαμεν». Η ιστορική ακρίβεια αυτού του γεγονότος επιβεβαιώνεται από τον Φιλόστρατο, που αναφέρεται στο θεσμό των στρατιωτών ημεροδρόμων αγγελιαφόρων, τον Ηρόδοτο, τον Πλούταρχο και τον Λουκιανό.

Ιστορία

Ο Μαραθώνιος προέρχεται από την ιστορία ενός Έλληνα αγγελιοφόρου. Σύμφωνα με αυτή, ο Μιλτιάδης αμέσως μετά την περίφημη εκείνη μάχη απέστειλε τον Φειδιππίδη, που θεωρούνταν ο ταχύτερος τότε ημεροδρόμος του αθηναϊκού στρατού, από το πεδίο του Μαραθώνα στην Αθήνα για να αναγγείλει τη νίκη κατά των Περσών[1]. Λέγεται ότι έτρεξε όλη την απόσταση χωρίς διακοπή και μπήκε στην Συνέλευση της Βουλής, όπου αναφώνησε "Νενικήκαμεν" (νικήσαμε) πριν καταρρεύσει και πεθάνει.[2].
Η ιστορία του Φειδιππίδη

Συχνά η προσωπικότητα του Φειδιππίδη ταυτίζεται με τον στρατιώτη ο οποίος, σύμφωνα με τον τότε θεσμό, μετά το πέρας της μάχης έτρεξε πάνοπλος ως την πόλη της Αθήνας καλύπτοντας σε μερικές ώρες την απόσταση των 40 χιλιομέτρων και όταν έφθασε αναφώνησε «Χαίρετε! Νενικήκαμεν!». Στην πραγματικότητα όμως το όνομα του στρατιώτη αυτού παραμένει άγνωστο.

Η ιστορία της πορείας από το Μαραθώνα στην Αθήνα εμφανίζεται αρχικά στον Πλούταρχο στη «στην Δόξα της Αθήνας» του 1ου αιώνα π.χ που αναφέρει την χαμένη εργασία του Ηρακλείδη Ποντικού. Αυτός δίνει το όνομα του δρομέα ως είτε Θέρσιπος ή Ευκλής. Ο Λουκιανός (2ος αιώνας π.X.) επίσης δίνει την ιστορία αλλά ονομάζει το δρομέα Φειλιππίδη (εκ παραφθοράς του ονόματος Φειδιππίδη). Η ιστορική ακρίβεια ίσως του ονόματος δεν είναι εξακριβωμένη.[3]. Ο Ηρόδοτος, η κύρια πηγή για τους ελληνο-περσικούς πολέμους, αναφέρει τον Φειδιππίδη ως τον αγγελιοφόρο που έτρεξε από την Αθήνα στη Σπάρτη ζητώντας βοήθεια, και έτρεξε έπειτα πίσω, μια απόσταση άνω των 240 χιλιομέτρων [4] [5]. Σύμφωνα με τον «πατέρα της Ιστορίας», η απάντηση των Σπαρτιατών υπήρξε αποκαρδιωτική, λόγω αυστηρού εθίμου[6]. Σε μερικά χειρόγραφα το όνομα του δρομέα μεταξύ της Αθήνας και Σπάρτης δίνεται ως Φειλιππίδης.

Ο Ηρόδοτος δεν κάνει καμία αναφορά για κανένα αγγελιοφόρο που στέλνεται από το Μαραθώνα στην Αθήνα. Αναφέρει ότι το κύριο μέρος του αθηναϊκού στρατού, που έχει αγωνίστηκε ήδη και κέρδισε την εξαντλητική μάχη, φοβάται μια ναυτική επιδρομή από τον Περσικό στόλο ενάντια σε μια ανυπεράσπιστη Αθήνα, και βάδισε γρήγορα πίσω από τη μάχη στην Αθήνα, φθάνοντας την ίδια μέρα.
Η ιστορική διαδρομή

Μεταξύ του Μαραθώνα και της Αθήνας υπάρχει η Πεντέλη, έτσι αυτό σημαίνει ότι, εάν ο Φειδιππίδης έκανε πραγματικά το διάσημο τρέξιμό του μετά από τη μάχη, έπρεπε να τρέξει γύρω από το βουνό. Η προφανέστερη διαδρομή ταιριάζει σχεδόν ακριβώς με τη σύγχρονη εθνική οδό Μαραθώνα-Αθήνας, που ακολουθεί την εθνική οδό προς τα νότια από τον κόλπο Μαραθώνα και κατά μήκος της ακτής, κατόπιν ένας ομαλός αλλά παρατεταμένος ανήφορος δυτικά προς την ανατολική προσέγγιση στην Αθήνα, μεταξύ Υμηττού και Πεντέλης, και έπειτα κατηφορικά προς την Αθήνα. Αυτή η διαδρομή είναι περίπου 42 χιλιόμετρα και καθορίζει τα πρότυπα για την απόσταση. Εντούτοις υπάρχει μια άλλη θεωρία, ότι ο Φειδιππίδης είχε ακολουθήσει μια άλλη διαδρομή: μια δυτική ανάβαση κατά μήκος των ανατολικών και βόρειων προπόδων της Πεντέλης, στο πέρασμα Διόνυσος, και έπειτα μια ευθεία νότια πορεία προς τα κάτω στην Αθήνα. Αυτή η διαδρομή είναι αρκετά μικρότερη, περίπου 35 χιλιόμετρα, αλλά είναι πολύ απότομη.
Γέννηση του Μαραθωνίου

Κύριο λήμμα: Μαραθώνιος στους Ολυμπιακούς Αγώνες

Στην αρχαιότητα δεν υπήρχε ως άθλημα «μαραθώνιος δρόμος», αλλά και ούτε είχε θεσμοθετηθεί κάτι παρόμοιο. Όταν οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν πραγματικότητα στο τέλος του 19ου αιώνα, οι ιδρυτές και οι διοργανωτές έψαχναν ένα μεγάλο γεγονός, που να υπενθυμίζει την αρχαία δόξα της Ελλάδας. Η ιδέα της οργάνωσης του αγώνα του μαραθωνίου προήλθε από τον Γάλλο γλωσσολόγο και ελληνιστή Μισέλ Μπρεάλ (Michel Bréal), ο οποίος πρότεινε κατά την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896 στην Αθήνα «την επανάληψη του διάσημου εκείνου δρόμου που εξετέλεσε ο στρατιώτης του Μαραθώνος». Μάλιστα λέγεται για τον Μπρεάλ, πως αν και είχε ασχοληθεί με τη συγγραφή βιβλίων με θέματα από την Ελληνική Μυθολογία και την αρχαία ελληνική ιστορία, αρχικά όταν έκανε την παραπάνω πρόταση δεν γνώριζε πόση ήταν στην πραγματικότητα η απόσταση αυτή. Όταν όμως ενημερώθηκε ότι αυτή ήταν περίπου 40 χλμ. προσπάθησε να υπαναχωρήσει πλην όμως ήταν αργά, καθώς το αγώνισμα είχε ήδη συμπεριληφθεί στο επίσημο πρόγραμμα των αγώνων και είχε σταλεί σε διάφορες χώρες. Τελικά προσφέρθηκε να αθλοθετήσει ο ίδιος το νέο αυτό αγώνισμα, για το οποίο και ο εθνικός ευεργέτης Γεώργιος Αβέρωφ αθλοθέτησε κύπελλο.

Αυτή η ιδέα υποστηρίχθηκε και από τον Πιερ ντε Κουμπερτέν (Pierre de Coubertin), τον ιδρυτή των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, καθώς επίσης και τους Έλληνες. Ο νικητής του πρώτου ολυμπιακού μαραθωνίου το 1896 (μόνο για άνδρες) ήταν ο Σπύρος Λούης, ένας Έλληνας μεταφορέας νερού. Νίκησε στους Ολυμπιακούς Αγώνες με χρόνο 2 ώρες 58 λεπτά και 50 δευτερόλεπτα. Ο μαραθώνιος των γυναικών εισήχθη στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1984 (Λος Άντζελες, ΗΠΑ) και κερδήθηκε από την Joan Benoit των Ηνωμένων Πολιτειών με χρόνο 2 ωρών 24 λεπτά και 52 δευτερόλεπτα[7]. Έχει γίνει παράδοση ο μαραθώνιος των ανδρών να είναι το τελευταίο αγώνισμα με τερματισμό στο Ολυμπιακό Στάδιο, και συχνά ώρες αργότερα, η τελετή λήξης. Ο μαραθώνιος των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 αναβίωσε στην παραδοσιακή διαδρομή από τον Μαραθώνα στην Αθήνα που τερματίζει στο Παναθηναϊκό στάδιο.

Το ολυμπιακό ρεκόρ είναι 2:06:32, από το 2008, από τον Κενυάτη Samuel Kamau Wanjiru.

Σήμερα περισσότεροι από 800 μαραθώνιοι γίνονται σε όλο τον κόσμο κάθε έτος, με τη μεγάλη πλειοψηφία να είναι ερασιτέχνες που τρέχουν για φιλανθρωπικούς σκοπούς ή απλά για την εμπειρία. Οι μεγαλύτεροι μαραθώνιοι έχουν δεκάδες χιλιάδες συμμετεχόντων.
Ολυμπιακός Μαραθώνιος του 1896
Μαραθώνιος 1896

Κύριο λήμμα: Στίβος στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες 1896 – Μαραθώνιος ανδρών

Ο Μαραθώνιος κατέστη ένα από τα πρώτα σύγχρονα ολυμπιακά αθλήματα των αγώνων του 1896, του οποίου η συναρπαστική ιστορία ξεκινά στις 10 Μαρτίου του 1896 (π.η.) όπου στην Αθήνα διεξάχθηκαν οι πανελλήνιοι προκριματικοί του αγωνίσματος για τον καθορισμό των πρώτων έξι αθλητών που θα λάμβαναν μέρος στους επίσημους Ολυμπιακούς τον επόμενο μήνα. Αφέτης του προκριματικού εκείνου αγώνα ήταν ο ταγματάρχης Παπαδιαμαντόπουλος. Μετείχαν 38 δρομείς και οι τρεις πρώτοι νικητές ήταν:

Πρώτος ο Χ. Βασιλάκος (ελεύθερης συμμετοχής) που πέτυχε χρόνο 3 ώρες και 18 πρώτα λεπτά.
Δεύτερος ο Ν. Μπελόκας (αθλητής του Πανελληνίου) με χρόνο 3 ώρες και 21 πρώτα λεπτά και
Τρίτος ο Δ. Δεληγιάννης (επίσης αθλητής του Πανελληνίου) με χρόνο 3 ώρες και 33 πρώτα λεπτά.

Κρίνοντας όμως η επιτροπή ότι οι προβλεπόμενοι έξι θα ήταν πολύ λίγοι έναντι του αριθμού των συμμετοχών των ξένων χωρών αποφασίστηκε την επόμενη ημέρα να αυξηθούν σε 16 και να γίνουν σχετικές ανακοινώσεις για συμμετοχή και άλλων αθλητών, αναρτώντας έντυπα στην Αθήνα και στην επαρχία. Έτσι οι νέες εγγραφές αθλητών έφθασαν τις 85. Στους δεύτερους προκριματικούς που ακολούθησαν, στις 25 Μαρτίου (την ημέρα έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων) έλαβαν μέρος οι 38 από τους 85 όπου και προκρίθηκαν οι:

Πρώτος ο Δ. Δεληγιάννης με χρόνο 3 ώρες και 3 λεπτά
Δεύτερος ο Αυστραλός Έντγουϊν Φλακ
Τρίτος ο Ν. Μπελόκας, ....7ος ο Χ. Βασιλάκος και 17ος ο Σπύρος Λούης με 3 ώρες και 22΄.

Αν και η Ελλανόδικος Επιτροπή είχε αποφασίσει την πρόκριση μόνο των πρώτων 16 μετά από απαίτηση του Τ/ρχη Παπαδιαμαντόπουλου έγινε δεκτή η συμμετοχή του Σ. Λούη, αν και ο χρόνος του υστερούσε κατά 4΄ από εκείνον του Βασιλάκου στους Πανελληνίους, επειδή ο 2ος μαραθώνιος έγινε σε λασπώδες έδαφος εξαιτίας της προηγηθείσας βροχής.

Ο Πρώτος επίσημος Ολυμπιακός Μαραθώνιος διεξήχθη την 5η ημέρα των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896, των πρώτων από της αναβίωσής τους, στις 29 Μαρτίου του 1896 ημέρα Παρασκευή. Αφετηρία ήταν ο Τύμβος του Μαραθώνα και ακολουθώντας την πιθανότερη και ασφαλή κατά τους ιστορικούς διαδρομή, δηλαδή διαδρομή Βρανά - Εκάλη - Κηφισιά - Ψυχικό - Αθήνα (λεωφόρο Κηφισίας) - Ηρώδου Αττικού, τερμάτισε εντός του Παναθηναϊκού Σταδίου, η ανέγερση του οποίου είχε σχεδόν ολοκληρωθεί, που ήταν κατάμεστο από κόσμο.

Κατά τη διαδρομή υπήρξαν πολλές αλλαγές στη θέση των πρώτων δρομέων. Στα πρώτα 10 χιλιόμετρα προηγούνταν σαφώς οι ξένοι δρομείς Λερμουσό (Lermusiau), Φλακ (Flack) και Μπλαίηκ (Blake), μετά όμως από τα 20 χλμ. που αποτελούσε το μέσο της διαδρομής άρχισαν οι Έλληνες δρομείς Βασιλάκος, Λούης και Μπελόκας να αναπτύσσουν την ταχύτητά τους. Στο 23ο χλμ. ο Μπλαίηκ δεν αντέχει άλλο και εγκαταλείπει τον αγώνα. Στο 32ο χλμ ο Λερμουζό παράπεσε χάνοντας πολύτιμο χρόνο, ενώ λίγο μετά εγκαταλείπει και ο Φλακ, οπότε και τέθηκαν στην αρχή του αγώνα ο Λούης ακολουθούμενος από τον Βασιλάκο.

Σύμφωνα με αφήγηση του Βασιλάκου, ως το Σταυρό της Αγ. Παρασκευής έτρεχαν μαζί με το Λούη, αλλά εκεί τους εγκατέλειψαν οι συνοδοί αξιωματικοί και έσπευσαν στον Στάδιο. Τότε πολλοί χωρικοί, συντοπίτες του Λούη, οι οποίοι παρακολουθούσαν άρχισαν να τον επευφημούν και στη συνέχεια τον ακολούθησαν με άλογα, κάρα και ποδήλατα εμποδίζοντας τον Βασιλάκο να προσπεράσει: "οι παριστάμενοι χωρικοί ηκολούθησαν τον Λούη ενθαρρύνοντες αυτόν. Κατόπιν τον ηκολούθησαν άμαξαι, κάρρα, ποδήλατα, ίπποι κτλ. Εγώ δεν έσπευσα να διασχίσω το πλήθος δια να τον νικήσω ή να τον συναγωνισθώ και κατ' ανάγκην παρέμεινα όπισθεν του πλήθους."[8]

Όταν ιππέας αγγελιαφόρος φτάνει στο Στάδιο και αναγγέλλει «προηγείται Έλλην» ακολούθησε παραλήρημα. Ο τότε διάδοχος Κωνσταντίνος σπεύδει και αναμένει τον πρώτο δρομέα στη συμβολή των οδών Λ. Κηφισίας (όπως λέγονταν τότε τη Βασιλίσσης Σοφίας) και Ηρώδου Αττικού όπου καταφθάνει ο Σπύρος Λούης τον οποίο και συνοδεύει τιμητικά μέχρι το τέρμα εντός του Σταδίου.
Η είσοδος του Λούη στο Στάδιο ξεσήκωσε όλους τους θεατές που όρθιοι παραληρούσαν και ζητωκραύγαζαν ρυθμικά το επίθετό του όπου και τερματίζει με χρόνο 2 ώρες, 58΄ και 50΄΄, ενώ δεύτερος εισήλθε στο Στάδιο, μόλις μετά επτά λεπτά, ο Χαρίλαος Βασιλάκος τερματίζοντας σε χρόνο 3 ώρες, 06΄ και 30΄΄.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1896 έζησαν εκείνη την ημέρα την σπουδαιότερη στιγμή. Απευθυνόμενος ο Πιέρ ντε Κουμπερτέν στο Σπύρο Λούη του είπε «Σήμερα έγραψες ιστορία».
Απόσταση
Χρονιά Απόσταση
(km) Απόσταση
(μίλι)
1896 40 24.85
1900 40.26 25.02
1904 40 24.85
1906 41.86 26.01
1908 42.195 26.22
1912 40.2 24.98
1920 42.75 26.56
1924+ 42.195 26.22

Η απόσταση των 42,195 μέτρων καθορίστηκε αρχικά κατά τους Ολυμπιακούς αγώνες του Λονδίνου του 1908. Η απόσταση των 42 χιλιομέτρων είναι η απόσταση μεταξύ των ανακτόρων του Ουίνδσορ και του Ολυμπιακού σταδίου στο Shepherd’s Bush στα δυτικά του Λονδίνου. Η απόσταση καθορίστηκε στα 42 χιλιόμετρα και επίσης ένα γύρο του σταδίου το οποίο κατέληξε να είναι 42,195 μέτρα, παίρνοντας υπόψη και την καλύτερη θέση για την βασιλική οικογένεια. Στον αγώνα ο Dorando Pietri μπήκε πρώτος στο Στάδιο για τον τελευταίο γύρο αλλά παραπαίοντας, έπεσε 7 φορές μέσα στο στάδιο και τελικά υποβοηθήθηκε από τους διαιτητές να περάσει τη γραμμή του τερματισμού πριν τον Αμερικανό Johnny Hayes, ο οποίος πλησίασε στα λίγα μέτρα. Τελικά ο Pietri αποκλείστηκε αλλά η κούρσα πήρε το όνομα η «Kούρσα του Aιώνα» και ο Pietri πήρε ένα αναμνηστικό κύπελλο από την Βασίλισσα Αλεξάνδρα της Δανίας.

Για τους επόμενους Ολυμπιακούς η απόσταση καθορίστηκε στα 40,2 χλμ και μετά στα 42.75 χλμ για τους ολυμπιακούς του 1920. Αλλά έγινε ξανά τα 42,195 το 1924 έπειτα από την απόφαση της Ολυμπιακής επιτροπής το 1921 [9]. Ένας μεγάλος λόγος ίσως να είναι η θρυλική κούρσα του 1908 στο Λονδίνο.
Προετοιμασία

Οι περισσότεροι συμμετέχοντες δεν τρέχουν έναν μαραθώνιο για να κερδίσουν. Σημαντικότερο για τους περισσότερους δρομείς είναι ο προσωπικός χρόνος τερματισμού τους και η τοποθέτησή τους μέσα στο στη ηλικιακή ομάδα τους, αν και μερικοί δρομείς θέλουν μόνο να τερματίσουν.

Οι στρατηγικές για έναν μαραθώνιο περιλαμβάνουν το τρέξιμο ολόκληρης της απόστασης όπως και της στρατηγικής τρέξιμο-περπάτημα. Μια ενδιάμεση προσέγγιση είναι τρέξιμο από τη μία στάση νερού στη άλλη, και περπάτημα για λίγα μέτρα για την πόση του νερού.

Το 2005, ο μέσος χρόνος μαραθωνίου στις ΗΠΑ ήταν 4 ώρες 32 λεπτά 8 δευτερόλεπτα για τους άνδρες, 5 ώρες 6 λεπτά 8 δευτερόλεπτα για τις γυναίκες. Ένας άλλος στόχος είναι το σπάσιμο ορισμένων χρονικών εμποδίων. Παραδείγματος χάριν, οι πρωτάρηδες προσπαθούν συχνά να τρέξουν το μαραθώνιο κάτω από 4 ώρες, και οι πιο ανταγωνιστικοί δρομείς θέλουν να τελειώσουν κάτω από 3 ώρες.

Η συμμετοχή μπορεί να είναι δύσκολη πολλές φορές. Ο μαραθώνιος της Βοστώνης, ο παλαιότερος μαραθώνιος στις Ηνωμένες Πολιτείες απαιτεί χρονικά όρια για την συμμετοχή, άρα μόνο οι καλοί αθλητές μπορούν να συμμετάσχουν. Επίσης πχ στο Λονδίνο υπάρχουν 60,000 αιτήσεις για τις 30,000 θέσεις, έτσι πολλές φορές ο συμμετέχοντας καταφεύγει σε συμμετοχή μέσω φιλανθρωπικής οργάνωσης οι οποίες απαιτούν κάποιο χρηματικό ποσό, γύρω στα 500 Ευρώ, τα οποία δωρίζονται από φίλους και συγγενείς συνήθως.
Προπόνηση

Οι περισσότεροι προπονητές θεωρούν ότι το πιο σημαντικό στοιχείο στην προετοιμασία για ένα μαραθώνιο είναι το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων, αλλά μεθοδικά. Οι ερασιτέχνες δρομείς προσπαθούν συνήθως να φθάσουν σε ένα μέγιστο 32 χιλιόμετρα σε μία μεμονωμένη κούρσα και σε εβδομαδιαία βάση τα 64 χιλιόμετρα, αλλά αυτό μεταβάλλεται από εβδομάδα σε εβδομάδα. Οι πεπειραμένοι επαγγελματίες μπορούν να τρέξουν μια μέχρι και 200 χλμ την εβδομάδα. Αλλά τα πολλά χιλιόμετρα εγκυμονούν και μεγαλύτερο κίνδυνο τραυματισμού.

Πολλά προγράμματα προετοιμασίας διαρκούν πέντε ή έξι μήνες για τους αρχάριους που δεν τρέχουν καθόλου, με μια βαθμιαία αύξηση (κάθε δύο εβδομάδες) στην απόσταση που τρέχουν και τελικά μια μικρή μείωση (1 έως 3 εβδομάδες) για ξεκούραση. Συνήθως ο αθλητής θα τρέξει 5 φορές την εβδομάδα. Το πρόγραμμα γενικά αυξάνει την απόσταση, φτάνοντας στην ανώτερη απόσταση (32 χλμ) 3 εβδομάδες πριν τον αγώνα. Μετά η εβδομαδιαία απόσταση μειώνεται σταδιακά μέχρι τον αγώνα.

Για ένα πιο έμπειρο ερασιτέχνη, 3 μήνες προετοιμασίας 5 φορές την εβδομάδα είναι συνήθως αρκετές για ένα χρόνο γύρω στις 4 ώρες. Για ένα αρχάριο 6 μήνες.

Τα προγράμματα προετοιμασίας μπορούν να βρεθούν στο Runner's World [10], Hal Higdon [11], Jeff Galloway, Αθλητική Ένωση της Βοστώνης [12] και από πολυάριθμες άλλες πηγές.

Η πολύ προπόνηση μπορεί επίσης να προκαλέσει τραυματισμούς οπότε συνιστάται η προπόνηση ακολουθώντας κάποιο πρόγραμμα, όπως π.χ του Hal Higdon.
Εξοπλισμός

Ο καλός εξοπλισμός μπορεί να είναι η διαφορά μεταξύ τερματισμού η τραυματισμού. Τα αθλητικά παπούτσια είναι το πιο σημαντικό στοιχείο. Υπάρχουν 3 διαφορετικά στυλ τρεξίματος τα οποία είναι όλα φυσιολογικά, overpronation, ουδέτερα και underpronation. Για τους τρεις διαφορετικούς τύπους υπάρχουν και τρεις διαφορετικοί τύποι παπουτσιών τα οποία μπορούν να προμηθευτούν από ειδικά καταστήματα. Φορώντας λάθος τύπο παπουτσιού μάλλον θα οδηγήσει σε τραυματισμό κατά την προετοιμασία αν όχι την ημέρα του αγώνα.

Ο αθλητής επίσης θα πρέπει να διαλέξει σωστά τον εξοπλισμό, και επίσης να φορέσει το κοντό παντελόνι και το φανελάκι σε μια προηγούμενη διαδρομή για να διαπιστώσει ότι δεν προκαλεί προβλήματα. Είναι πολύ συνηθισμένο για ένα παντελονάκι να κόψει τον αθλητή κατά την διάρκεια ενός μαραθωνίου. Άλλα φαινόμενα είναι μαύρα νύχια, ερεθισμένες θηλές, εκτός από τους μυϊκούς και σκελετικούς τραυματισμούς.

Υπάρχει ειδικός εξοπλισμός από κάλτσες, μέχρι εσώρουχα και σκευάσματα θερμίδων για τον αγώνα.
Λίγο πριν τον αγώνα

Κατά την διάρκεια των τελευταίων 2 εβδομάδων πριν τον αγώνα η εξάσκηση μειώνεται δραστικά για να επιτρέψει στον οργανισμό να ανακάμψει, γύρω στα 20 χλμ την εβδομάδα τον ανώτερο. Η τελευταία εβδομάδα περιλαμβάνει 2-3 μικρές διαδρομές. Πολλοί αθλητές καταναλώνουν περισσότερους υδατάνθρακες αλλά διατηρώντας τις θερμίδες στο ίδιο επίπεδο ώστε ο οργανισμός να μπορέσει να αποθηκεύσει γλυκόζη.
Κατά την διάρκεια του αγώνα

Κατά τη διάρκεια του αγώνα το μυστικό είναι ο αθλητής να κρατήσει ένα σταθερό ρυθμό, τυπικά το πρώτο μισό του αγώνα να έχει την ίδια διάρκεια με το δεύτερο αν ο ρυθμός είναι σταθερός και ο αθλητής ακολουθήσει καλή στρατηγική.
Κατανάλωση νερού

Η κατανάλωση νερού είναι πολύ σημαντική κατά την διάρκεια του αγώνα, τυπικά 500ml νερού κάθε 5-10 χλμ είναι αρκετά. Βασικά ο αθλητής θα πρέπει να σταματήσει σε όλους τους σταθμούς νερού που θα υπάρχουν κατά την διάρκεια της διαδρομής, και να πιει κάποια ποσότητα νερού ακολουθώντας τις οδηγίες παραπάνω.

Υπάρχει όμως και ο κίνδυνος υπερκατανάλωσης νερού και αυτό μπορεί να είναι ένα από το πιο τυπικά προβλήματα για το ιατρικό προσωπικό ενός μαραθώνιου, παρά η μη κατανάλωση νερού. Η υπερκατανάλωση προκαλεί υπονατραιμία που είναι η χαμηλή περιεκτικότητα νατρίου στο αίμα λόγω της υπερκατανάλωσης νερού. Οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες στη κατάσταση. Ένα 13% των αθλητών που τερμάτισαν τον μαραθώνιο της Βοστώνης είχαν υπονατραιμία, και εδώ αναφερόμαστε για έμπειρους ερασιτέχνες αθλητές γιατί η Βοστώνη δέχεται μόνο ερασιτέχνες με πολύ καλό χρόνο.
Ο «τοίχος»

Ένας κανονικός αθλητής μπορεί να αποθηκεύσει γύρω στις 2000kcal γλυκόζη στον οργανισμό, αρκετά για γύρω στα 30χλμ. Αυτό σημαίνει ότι είναι δυνατόν ένας αθλητής να μην έχει αρκετή ενέργεια στα τελευταία 10 χλμ του αγώνα. Αυτό λέγεται «χτυπώ τον τοίχο» (hit the wall) και είναι ένα συναίσθημα απότομης αναπάντεχης εξάντλησης.

Ένα από τα βασικά στοιχεία της προπόνησης μαραθωνίου είναι η προετοιμασία του οργανισμού ώστε να μπορεί να αποθηκεύει στο συκώτι περισσότερη ενέργεια από 2000kcal. Επίσης ο οργανισμός μαθαίνει να καταναλώνει λίπος με μεγαλύτερη ευκολία, μόλις τα αποθέματα υδατανθράκων στερέψουν κατά την διάρκεια του αγώνα.

Ο ερασιτέχνης αθλητής επίσης θα πρέπει να έχει μαζί του κάποια παρασκευάσματα γλυκόζης σε μορφή γέλης τα οποία παρέχουν αποθέματα ενέργειας, και νάτριο, κάλιο για την αποφυγή του «τοίχου». Καμία μορφή τροφής δεν θα πρέπει να ληφθεί σε στερεά μορφή κατά την διάρκεια της κούρσας, γιατί συνήθως προκαλεί στομαχικές / εντερικές διαταραχές.
Καλύτεροι χρόνοι παγκοσμίως

Τα παγκόσμια ρεκόρ δεν αναγνωρίζονταν επισήμως από την IAAF έως την 1η Ιανουαρίου του 2004. Οι καλύτεροι χρόνοι έως τότε αναφέρονταν ως «παγκοσμίως βέλτιστες επιδόσεις». Οι διαδρομές πρέπει να πληρούν τις προδιαγραφές της IAAF προκειμένου να αναγνωριστεί κάποιο ρεκόρ. Ωστόσο, οι συγκρίσεις σε χρόνους μαραθωνίου εξακολουθούν να είναι πολύ δύσκολες αφού οι διαδρομές διαφέρουν κατά πολύ όσον αφορά τις υψομετρικές εναλλαγές, την επιφάνεια, τις καιρικές συνθήκες κτλ. Συνήθως, οι γρηγορότεροι χρόνοι καταγράφονται σε σχετικά επίπεδες διαδρομές, κοντά στην επιφάνεια της θάλασσας, με καλές καιρικές συνθήκες και συνήθως με την βοήθεια «λαγών» (δρομείς που δίνουν έναν καθορισμένο ρυθμό).

Το παγκόσμιο ρεκόρ ανδρών για τον Μαραθώνιο είναι 2 ώρες, 1 λεπτό και 39 δευτερόλεπτα. Σημειώθηκε στον Μαραθώνιο του Βερολίνου από τον Ελιούντ Κίπτσογκε από την Κένυα, στις 16 Σεπτεμβρίου του 2018[13], βελτιώνοντας κατά 1 λεπτό και 18 δευτερόλεπτα (η μεγαλύτερη βελτίωση από το 1967) το προηγούμενο παγκόσμιο ρεκόρ που είχε σημειώσει στην ίδια διαδρομή στις 28 Σεπτεμβρίου του 2014 ο συμπατριώτης του Ντένις Κιπρούτο Κιμέτο[14]. Στην ίδια διοργάνωση είχε σημειωθεί και το προηγούμενο παγκόσμιο ρεκόρ, αυτό του Πάτρικ Μακάου το 2011[15][16].

Για τις γυναίκες, η παγκοσμίως βέλτιστη επίδοση (υποβιβασμένη από κύρος παγκοσμίου ρεκόρ από την IAAF)[17] έχει σημειωθεί από την Βρετανή Πώλα Ράντκλιφ στον Μαραθώνιο του Λονδίνου στις 13 Απριλίου του 2003, με 2 ώρες, 15 λεπτά και 25 δευτερόλεπτα. Ο λόγος για αυτόν τον υποβιβασμό, είναι ότι κατά την επίτευξη του εν λόγω χρόνου, χρησιμοποιήθηκαν άνδρες «λαγοί». Ο καλύτερος χρόνος χωρίς την χρήση ανδρών «λαγών» έχει σημειωθεί πάλι από την Πώλα Ράντκλιφ στον Μαραθώνιο του Λονδίνου, με χρόνο 2 ώρες 17 λεπτά και 42 δευτερόλεπτα, στις 17 Απριλίου του 2005[18].
Άνδρες Χρόνος Αθλητής Χώρα Ημερομηνία Τόπος
2:01:39 Ελιούντ Κίπτσογκε[13] Flag of Kenya.svg Κένυα 16 Σεπτ. 2018 Βερολίνο
2:02:57 Ντένις Κιπρούτο Κιμέτο Flag of Kenya.svg Κένυα 28 Σεπτ. 2014 Βερολίνο
2:03:03 Κενενίσα Μπεκέλε[19] Flag of Ethiopia.svg Αιθιοπία 25 Σεπτ. 2016 Βερολίνο
2:03:13 Εμανουέλ Μουτάι Flag of Kenya.svg Κένυα 28 Σεπτ. 2014 Βερολίνο
Ουίλσον Κιπσάνγκ[19] Flag of Kenya.svg Κένυα 25 Σεπτ. 2016 Βερολίνο
2:03:38 Πάτρικ Μακάου Flag of Kenya.svg Κένυα 25 Σεπτ. 2011 Βερολίνο
2:03:46 Γκίε Αντόλα[20] Flag of Ethiopia.svg Αιθιοπία 24 Σεπτ. 2017 Βερολίνο
2:03:51 Στάνλεϊ Μπιουότ Flag of Kenya.svg Κένυα 24 Απρ. 2016 Λονδίνο
2:03:59 Χαϊλέ Γκεμπρεσελασιέ Flag of Ethiopia.svg Αιθιοπία 28 Σεπτ. 2008 Βερολίνο
2:04:00 Μοσινέτ Γκερεμέου[21] Flag of Ethiopia.svg Αιθιοπία 26 Ιαν. 2018 Ντουμπάι

Γυναίκες Χρόνος Αθλήτρια Χώρα Ημερομηνία Τόπος
2:15:25 Πάουλα Ράντκλιφ Flag of the United Kingdom.svg Ηνωμένο Βασίλειο 13 Απρ. 2003 Λονδίνο
2:17:01 Μαίρη Κεϊτάνυ Flag of Kenya.svg Κένυα 23 Απρ. 2017 Λονδίνο
2:17:56 Τιρουνές Ντιμπάμπα Flag of Ethiopia.svg Αιθιοπία 23 Απρ. 2017 Λονδίνο
2:18:11 Γκλάντυς Χερόνο[22] Flag of Kenya.svg Κένυα 16 Σεπτ. 2018 Βερολίνο
2:18:31 Βίβιαν Χερουιγιότ[23] Flag of Kenya.svg Κένυα 22 Απρ. 2018 Λονδίνο
2:18:34 Ρούτι Άγκα[24] Flag of Ethiopia.svg Αιθιοπία 16 Σεπτ. 2018 Βερολίνο
2:18:47 Κάθριν Ντερέμπα Flag of Kenya.svg Κένυα 7 Οκτ. 2001 Σικάγο
2:18:58 Τίκι Γκελάνα Flag of Ethiopia.svg Αιθιοπία 15 Απρ. 2012 Ρότερνταμ
2:19:12 Μιζούκι Νογκούτσι Flag of Japan.svg Ιαπωνία 25 Σεπτ. 2005 Βερολίνο
2:19:17 Ρόζα Ντερέχε[25] Flag of Ethiopia.svg Αιθιοπία 26 Ιαν. 2018 Ντουμπάι
Ο Βιβλικός Μαραθώνιος

Στο Ισραήλ οργανώνεται δρόμος μεγάλης αντοχής, παρόμοιος με τον κλασσικό Μαραθώνιο, ο οποίος λέγεται και «Βιβλικός Μαραθώνιος». Οι Ισραηλίτες τον οργανώνουν σε ανάμνηση γεγονότος που αναφέρεται στη Βίβλο, Σαμουήλ Α', 4:12, που θεωρούν ότι είναι η πρώτη ιστορική αναφορά για μαραθώνιο δρόμο. Σύμφωνα με τη Βίβλο, μετά από μια μάχη όπου οι Φιλισταίοι κατανίκησαν τους Ισραηλίτες και πήραν ως λάφυρο την Κιβωτό της Διαθήκης, ένας ημεροδρόμος Ισραηλίτης έτρεξε αυθημερόν και έφερε στον προφήτη Σαμουήλ την είδηση της ήττας. Η απόσταση είναι από το Rosh Ha’ayin του κεντρικού Ισραήλ, μέχρι τον οικισμό Shiloh στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Στη σύγχρονη εποχή, όταν μετρήθηκε αυτή η απόσταση βρέθηκε 42 χιλιόμετρα, όσο ακριβώς και ο κλασσικός Μαραθώνιος. Το 2017 η Ένωση Διεθνών Μαραθωνίων και Δρόμων Αποστάσεων (AIMS) εξαίρεσε αυτόν τον μαραθώνιο από τους επίσημα αναγνωρισμένους, επειδή διέρχεται μέσα από έδαφος που η Παλαιστίνη και άλλες χώρες θεωρούν κατεχόμενο.[26][27] Οι διοργανωτές αυτού του μαραθωνίου διαμαρτυρήθηκαν ότι αυτή η απόφαση είναι δυσμενής διάκριση και κινητοποιήθηκε από πολιτικούς ακτιβιστές.[28]
Δείτε επίσης
wiktionary logo
Το Βικιλεξικό έχει σχετικό λήμμα:
μαραθώνιος

Μαραθώνιος στους Ολυμπιακούς Αγώνες

Παραπομπές

Retreats - Athens
Ancient Olympics FAQ 10
Prologue: The Legend
SPARTATHLON ::: International Spartathlon Association
The Great Marathon Myth
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=149419&ct=83&dt=23/02/2003#ixzz13VU05ktW
Cool Running :: Olympic Champion Joan Benoit Samuelson To Be Guest of Honor at Manchester Marathon - Registration Closed
"Αθλητική ιστορία", εφ. "Βραδυνή", 21/2/1936, ψηφ. σελ. 364-365.
«The Marathon journey to reach 42.195km». european-athletics.org. 25 April 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-07-29. Ανακτήθηκε στις 2009-07-23.
Marathon Training at Runner's World
Hal Higdon
Boston Athletic Association
«Kipchoge breaks marathon world record in Berlin with stunning 2:01:39». IAAF. 16 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2018.
«World marathon record for Dennis Kimetto in Berlin». BBC. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2014.
«Kenyan Sets World Record in Winning Berlin Marathon». New York Times. Ανακτήθηκε στις 25 September 2011.
«All-time men's best marathon times under 2h 10'30». Alltime-athletics.com. Ανακτήθηκε στις 22 August 2009.
[1]
«All-time women's best marathon times under 2h 30'00». Alltime-athletics.com. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2009.
Cathal Dennehy (25 Σεπτεμβρίου 2016). «Bekele gets back to his brilliant best at Berlin Marathon». IAAF. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2016.
Jon Mulkeen (24 Σεπτεμβρίου 2017). «Kipchoge holds off surprise package Adola to regain Berlin Marathon title». IAAF. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2017.
«Geremew and Dereje take down course records in Dubai». IAAF. 26 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2018.
«Kipchoge breaks marathon world record in Berlin with stunning 2:01:39». IAAF. 16 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2018.
Steven Mills (22 Απριλίου 2018). «Kipchoge and Cheruiyot ensure Kenyan double at London Marathon». IAAF. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2018.
«Kipchoge breaks marathon world record in Berlin with stunning 2:01:39». IAAF. 16 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2018.
«Geremew and Dereje take down course records in Dubai». IAAF. 26 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2018.
Thousands retrace biblical route in West Bank marathon, The Times of Israel, 6/10/2017
BIBLE MARATHON KICKED OUT OF INTERNATIONAL ASSOCIATION FOR PASSING THROUGH TERRITORIES, Jerusalem Post, 18/09/2017

Israel protests international marathon body’s exclusion of West Bank race, The Times of Israel, 14/9/2017

Βιβλιογραφία

Β. Βυτινάρος «Από τα 800 ως το Μαραθώνιο» - Αθήνα.
Μ. Ανδίελος «Ο Μαραθώνιος για όλους» – Εκδοση Τελέθριον.
Ν. Τσιώτος – Α. Νταμπίλης «Γεννημένος νικητής» – Εκδόσεις Κέδρος
Τ. Κοντογιαννίδης «Η Θρυλική Ολυμπιάδα του Σπύρου Λούη» – Εκδόσεις Άγκυρα
Σ. Γιάτσης «Ιστορία ΟΑ στην Ελλάδα» – Έκδοση Α.Π.Θ.