Ιστιοσανίδα

Η ιστιοσανίδα (windsurfing, «γουίντ-σέρφινγκ») είναι μια ειδική σανίδα-σκάφος που επιπλέει και κινείται με τη βοήθεια ενός ελεύθερου πανιού. Ως ελεύθερο πανί θεωρείται ένα κατάρτι στερεωμένο σε ένα σταθερό σημείο που μπορεί να περιστρέφεται και να αλλάζει θέση κατά τη διάρκεια της ναυσιπλοΐας.

Η ιστιοσανίδα μπορεί να θεωρηθεί μια μικρότερη εκδοχή του ιστιοφόρου, αλλά και επέκταση της σανίδας του σερφ. Μπορεί να γίνει είτε σε ήρεμα νερά, είτε σε ταραγμένα νερά, ακόμα και όταν έχει κύματα. Διακρίνουμε δύο κατηγορίες ιστιοσανίδων, αυτές με πτερύγιο και τις funboard.

Ιστορία
Γουίντ-σέρφινγκ κατά τη δεκαετία του 1970.

Η πατρότητα της ιστιοσανίδας αποδίδεται σε διάφορους εφευρέτες.

Αρχικά, ένας νέος Άγγλος, ο Peter Chilvers, σχεδίασε στις αρχές της δεκαετίας του 1960 ένα είδος προδρόμου της ιστιοσανίδας.

Τον Μάιο του 1964, στην Πενσυλβάνια, ένας Αμερικάνος, ο Newman Darby, τοποθέτησε ένα κατάρτι με ένα πανί πάνω σε μια σανίδα του σερφ. Η ιστιοσανίδα του είχε μήκος τρία μέτρα και 90 εκατοστά πλάτος, και είχε ένα κατάρτι και ένα σημείο σύνδεσης που όμως δε μπορούσε να κινείται παρά μόνο πλευρικά και βρισκόταν στο πίσω μέρος του αγωνιζόμενου. Στα επόμενα δύο χρόνια μπόρεσε να βελτιώσει την εφεύρεσή του αλλά δεν μπόρεσε να πείσει επενδυτές για την αξία της.

Τον Ιανουάριο του 1965, ένας Γάλλος, ο Serge Loiselot, κατέθεσε αίτηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας για έναν «δίσκο με ιστίο» («plateau à voile»): αυτό ήταν ένα επίπεδο κουτί πολύ χαμηλής πυκνότητας που μπορούσε να επιπλέει και είχε ωοειδές σχήμα χωρίς αιχμηρές άκρες, με μια καρίνα και ένα κάθετο κατάρτι που υποστήριζε ένα οριζόντιο κατάρτι μήκους ενός μέτρου, με τα δύο αυτά κατάρτια να στηρίζουν ένα τριγωνικό πανί. Αυτή η κατασκευή μπορούσε να αποσυναρμολογηθεί πλήρως[1].
Σχέδιο από το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας που κατατέθηκε το 1968.

Το 1968, ο σέρφερ Hoyle Schweitzer και ο αεροναυπηγός μηχανικός Jim Drake, ανέπτυξαν το σύστημα της ελεύθερης άρθρωσης (universal joint) που επιτρέπει στα ιστία να κινούνται προς όλες τις κατευθύνσεις[2] – έμπνευση για αυτό υπήρξε η άρθρωση τύπου καρντάν των αυτοκινήτων. Δημιούργησαν επίσης το wishbone, που είναι ένας διπλός κρίκος που κρατάει τα άλμπουρα και θυμίζει σε σχήμα οστά, από τα οποία και προέκυψε ως έμπνευση.

Ο Jim Drake και ο Hoyle Schweitzer δημιούργησαν την επωνυμία Windsurfer[3] για να εξασφαλίσουν ένα δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στις χώρες που είχαν τις πιο κοντινές εμπορικές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες (μη έχοντας τα μέσα να καταθέσουν την ευρεσιτεχνία σε περισσότερες από δύο ευρωπαϊκές χώρες, επέλεξαν την Αγγλία και τη Γερμανία). Ο Hoyle Schweitzer εξαγόρασε στη συνέχεια το μερίδιο των δικαιωμάτων του Jim Drake.

Το 1973, η ολλανδική εταιρεία Ten Cate αγόρασε την άδεια του Windsurfer για την Ευρώπη και εισήγαγε τις πρώτες ιστιοσανίδες. Η ιστιοσανίδα αναπτύχθηκε ιδιαίτερα στη Γαλλία, τον πρώτο καιρό λόγω των πρωτοπόρων Patrick Carn, Charles Daher, Pierre-Yves Gires, και Yves Loisance, καθώς και διάφορων κατασκευαστών που εμπνεύστηκαν από την αυθεντική ιστιοσανίδα Windsurfer αλλά δεν ήθελαν να πληρώσουν τα δικαιώματα.

Η εφεύρεση της δέστρας, που επιτρέπει τον έλεγχο μεγαλύτερου πανιού, βοήθησε στην εξέλιξη της παλιάς πρακτικής σε αυτή που ισχύει σήμερα. Το 1977 κυκλοφόρησε η Rocket Windsurfer, μια σανίδα μικρότερου άλματος, με υποδοχές να δένονται τα πόδια (footstrap), και με κατάρτι που μπορούσε να κινείται προς τα πίσω. Η σανίδα funboard, που επιτρέπει τη ναυσιπλοΐα σε κύματα και ισχυρό άνεμο, είχε μόλις γεννηθεί.γεια

Ο Robby Naish υπήρξε ο πρώτος πρωταθλητής κόσμου στο άθλημα της ιστιοσανίδας, στην ηλικία των δεκατριών ετών.

Η ιστιοσανίδα έγινε ολυμπιακό άθλημα το 1984, στο Λος Άντζελες[4].
Τρόποι

Σήμερα υπάρχουν πολλοί τρόποι να κάνει κανείς ιστιοσανίδα, οι οποίοι διαφέρουν στη ναυσιπλοΐα και στις προτιμήσεις του αθλητή, με αποτέλεσμα να χρειάζεται διαφορετικός εξοπλισμός σε κάθε περίπτωση.
Ρεγκάτα
Windglider

Η Windglider ήταν η πρώτη ιστιοσανίδα που χρησιμοποιήθηκε σε Ολυμπιακούς Αγώνες, το 1984.
Lechner

Η Lechner χρησιμοποιήθηκε μεταξύ των Ολυμπιακών Αγώνων του 1988 στο Πουσάν και των Ολυμπιακών Αγώνων του 1992 στη Βαρκελώνη. Είναι σανίδα με στρογγυλεμένα χαρακτηριστικά, ασταθής αλλά γρήγορη.
Παραπομπές

Δίπλωμα ευρεσιτεχνίας που κατατέθηκε στις 21 Μαΐου 1966 στο INPI, στο Παρίσι.
Πέθανε ο «πατέρας» της ιστιοσανίδας.
Ιστιοσανίδα - Λίγη ιστορία

(Αγγλικά) Boardsailing - An Olympic Class History, Bruce Kendall

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Windsurfing: εξαρτήματα και εξοπλισμός
Γλωσσάρι ιστιοσανίδας
Το παγκόσμιο πρωτάθλημα PWA (Αγγλικά)