O Αλέν Μαρί Πασκάλ Προστ (Alain Marie Pascal Prost, 24 Φεβρουαρίου 1955), Ιππότης του Τάγματος της Τιμής στην πατρίδα του και μέλος του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, είναι παλαίμαχος Γάλλος οδηγός αγώνων αυτοκινήτου. Συμμετείχε στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Φόρμουλα 1 τις σαιζόν 1980 - 1993 και συγκαταλέγεται στις κορυφαίες μορφές της ιστορίας του μηχανοκίνητου αθλητισμού. Είναι τρίτος στη λίστα των παγκόσμιων πρωταθλητών με 4 τίτλους, ενώ με 51 καρώ σημαίες υστερεί μόνο του Μίχαελ Σουμάχερ σε κερδισμένα γκραν-πρι. Στα τέλη της δεκαετίας του '90 δοκίμασε να δραστηριοποιηθεί και ως κατασκευαστής χωρίς ανάλογη επιτυχία.

Σε αντίθεση με το στερεότυπο του ενθουσιώδη, ριψοκίνδυνου και θεαματικού οδηγού, ο Προστ διακρίθηκε για τη χαλαρή και καθαρά εγκεφαλική αγωνιστική συμπεριφορά του (εξ' ου και το προσωνύμιο «Καθηγητής»). Έχοντας ως πρότυπα μορφές των πρώτων χρόνων της Φόρμουλα 1 όπως ο Τζιμ Κλαρκ κι ο Τζάκι Στιούαρτ, το στυλ του ακουμπούσε πάνω απ' όλα στη λογική, τη σωστή ρύθμιση του μονοθεσίου πριν τον αγώνα και την αποφυγή του κινδύνου κατά τη διάρκειά του. Σύμφωνα με τον εξειδικευμένο δημοσιογράφο Ντένις Τζέκινσον, υπήρξε ένας θερμός και απλός άνθρωπος που δε βασιζόταν στο πάθος ή την έμπνευση, ούτε βαυκαλιζόταν με εντυπωσιασμούς και μπούρδες. Η διανοητική αυτοπειθαρχία του έφτανε σε τέτοιο επίπεδο, που οι περισσότεροι άνθρωποι αδυνατούν να καταλάβουν.

Αυτή η ιδιοσυγκρασία τού χάρισε αξιοπρόσεκτη σταθερότητα. Είναι χαρακτηριστικό ότι με εξαίρεση την παρθενική χρονιά του, δεν έπεσε ποτέ κάτω απ' την 5η θέση της βαθμολογίας, ακόμα κι όταν οδηγούσε αναξιόπιστα μονοθέσια όπως το RE30. Ταυτόχρονα όμως ήταν ο λόγος που ήλθε σε διάσταση με συναδέλφους του, όπως με τον ομόσταυλό του στη Μακλάρεν Άιρτον Σένα κατά τα τέλη της δεκατίας του '80. Η σύγκρουση αυτών των δύο διαμετρικά αντίθετων χαρακτήρων ήταν η βασική αιτία που ο Προστ προτίμησε να αποσυρθεί μετά το θρίαμβο του 1993, παρά να ξανασυναντηθεί στην ίδια ομάδα με το Βραζιλιάνο.

Νεανικά χρόνια

Ο Αλέν Προστ γεννήθηκε το 1955 στη γαλλική πόλη Σαιν-Σαμόν και ήταν το πρώτο παιδί του Αντρέ Προστ και της Μαρί-Ροζ Καρατσιάν. Είχε ένα μικρότερο αδελφό, το Ντανιέλ, ο οποίος πέθανε το 1986 από καρκίνο.

Ο μικρόσωμος Αλέν έδειξε από παιδί την κλίση του προς τον αθλητισμό δοκιμάζοντας διάφορα σπορ όπως πάλη και ποδόσφαιρο, ενώ έλεγε πως όταν μεγαλώσει θα γίνει γυμναστής. Στα δεκατέσσερά του, ενώ βρισκόταν σε διακοπές με την οικογένειά του, μπήκε πρώτη φορά σε καρτ. Από τότε ο μηχανοκίνητος αθλητισμός κυριάρχησε στη ζωή του - ως έφηβος κατέκτησε διάφορες διοργανώσεις καρτ, ενώ το 1975 στέφθηκε πρωταθλητής Γαλλίας.

Το έπαθλο για τη νίκη του ήταν η συμμετοχή στη Renault Formula (αναπτυξιακό πρόγραμμα της Ρενώ) τον επόμενο χρόνο. Εκεί θριάμβευσε, νικώντας σε όλους τους αγώνες πλην ενός, μολονότι συναγωνιζόταν με εμπειρότερους οδηγούς. Επανέλαβε την πρωτιά το 1977 και προήχθη στη Φόρμουλα 3.

Μακλάρεν (1980)

Η κατάκτηση τόσο του εθνικού όσο και του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος Φόρμουλα 3 το 1979, έστρεψε τα βλέμματα των ομάδων της Φόρμουλα 1 πάνω στο Γάλλο οδηγό. Η Μακλάρεν του πρότεινε να συμμετάσχει δοκιμαστικά με ένα τρίτο μονοθέσιο στο τελευταίο γκραν-πρι της σαιζόν 1979, αλλά ο Προστ αρνήθηκε θεωρώντας ανώφελο να τρέξει εκτός συναγωνισμού. Η φιλοδοξία και οι ικανότητές του έπεισαν τη βρετανική ομάδα (που τότε βρισκόταν σε κάμψη) να του προσφέρει συμβόλαιο.

Το ντεμπούτο (1980) ήταν εντυπωσιακό, μπαίνοντας στη βαθμολογούμενη εξάδα στους δύο πρώτους αγώνες! Ακολούθησαν διάφορα μικροατυχήματα που ανέκοψαν τη φόρα του, με αποτέλεσμα να τερματίσει τη χρονιά στην (καθόλου κακή για πρωτάρη) 15η θέση, ισόβαθμος του παλαιού πρωταθλητή Έμερσον Φιτιπάλντι. Μετά τη λήξη του πρωταθλήματος αποφάσισε να αποχωρήσει, αν και είχε δύο ακόμη χρόνια εγγυημένο συμβόλαιο. Ο ίδιος είπε αργότερα ότι ένιωθε ενοχλημένος, επειδή η ομάδα τού καταλόγιζε ευθύνη για κάποιες απ' τις εγκαταλείψεις του.
[Επεξεργασία] Ρενώ (1981-1983)
H Renault RE40 του Προστ, με την οποία άγγιξε τον παγκόσμιο τίτλο του 1983.

Το 1981 τον βρήκε να οδηγεί για τη Ρενώ. Η γαλλική ομάδα προσπαθούσε να βρει το βηματισμό της, έχοντας μεγάλα προβλήματα με τον πειραματικό κινητήρα τούρμπο που συνήθως «έσπαγε» κατά τη διάρκεια του αγώνα. Ο Προστ κατάφερε να τερματίσει σε μόλις έξι αγώνες, όμως σε όλους ανέβηκε στο πόντιουμ. Τελείωσε στην 5η θέση της κατάταξης των οδηγών με 3 νίκες και 43 βαθμούς, περισσότερους απ' όσους και οι δύο οδηγοί της Ρενώ την προηγούμενη χρονιά! Το 1982 ανέβηκε ένα σκαλί παραπάνω τερματίζοντας 4ος με 34 βαθμούς (2 νίκες).

Το 1983 η Ρενώ φαινόταν να έχει λύσει το πρόβλημα των κινητήρων. Με 4 νίκες και γενικά καλούς τερματισμούς, ο Προστ έχτισε έως το 11ο γκραν-πρι μια μεγάλη διαφορά, όντας 14 βαθμούς μπροστά απ' τον Πικέ (Μπράμπαμ) και 17 απ' τον Αρνού (Φερράρι). Ακολούθησε η καταστροφή: στους τέσσερις τελευταίους αγώνες είχε τρεις εγκαταλείψεις (τις μοναδικές της χρονιάς - οι δύο λόγω βλάβης στο τούρμπο), μαζεύοντας μόλις 6 βαθμούς. Κερδισμένος βγήκε ο Πικέ που μάζεψε στο ίδιο διάστημα 22 βαθμούς και πανηγύρισε το δεύτερο πρωτάθλημα της καριέρας του, ενώ παράλληλα η Φερράρι προσπερνούσε τη Ρενώ στη βαθμολογία των κατασκευαστών.

Μετά τη θεαματική απώλεια του διπλού τίτλου, η Ρενώ τον απέλυσε αμέσως και τα μέσα ενημέρωσης «θυμήθηκαν» πως ένα χρόνο νωρίτερα είχε τσακωθεί με τον Αρνού (τότε αγαπημένο παιδί των Γάλλων) οδηγώντας τον στην έξοδο απ' την ομάδα. Απογοητευμένος από το ρόλο του αποδιοπομπαίου τράγου που του επεφύλασσαν, ο Προστ (που στο μεταξύ είχε παντρευθεί και αποκτήσει το πρώτο παιδί του) εγκατέλειψε τη χώρα.
[Επεξεργασία] Επιστροφή στη Μακλάρεν (1984-1989)

Το 1984 ο Γάλλος οδηγός επέστρεψε στη Μακλάρεν, ξεκινώντας τη χρυσή περίοδο τόσο της δικής του καριέρας όσο και της ομάδας. Στις έξι σαιζόν που αγωνίσθηκε με τα μονοθέσιά της, η Μακλάρεν στέφθηκε 4 φορές πρωταθλήτρια κατασκευαστών και 2 δευτεραθλήτρια, ενώ ο ίδιος κατέκτησε 3 φορές το πρωτάθλημα οδηγών και το έχασε άλλες 2 λόγω ιδιαιτεροτήτων στη βαθμολόγηση.

Το 1984 τελείωσε το πρωτάθλημα δεύτερος (7 νίκες), μόλις μισό βαθμό πίσω από τον ομόσταυλό του Νίκι Λάουντα. Εάν του είχαν προσμετρηθεί κανονικά οι βαθμοί στο γκραν-πρι του Μονακό, το οποίο διακόπηκε στον 31ο γύρο λόγω επικίνδυνων καιρικών συνθηκών, θα ήταν πρωταθλητής. Όμως ο κανονισμός όριζε πως σε περίπτωση διακοπής πριν το 75% των προβλεπόμενων γύρων, απονέμονται οι μισοί βαθμοί.
Οδηγώντας τη McLaren MP4/4 στο γκραν-πρι του Καναδά (1988).

Το 1985, αν και πέτυχε δυο νίκες λιγότερες, εκπλήρωσε επιτέλους το όνειρό του τερματίζοντας 1ος με μεγάλη διαφορά από το δεύτερο Μικέλε Αλμπορέτο (Φερράρι). Εκείνη τη σαιζόν εφαρμόσθηκε στον Προστ μετά από χρόνια ο κανονισμός, βάσει του οποίου αφαιρούνταν από την τελική βαθμολογία των οδηγών τα πέντε χειρότερα αποτελέσματα. Ο κανονισμός δεν ήταν καινούργιος, αλλά μετά το 1980 κανείς άλλος δεν είχε τόσο σταθερή παρουσία, ώστε οι πέντε χειρότερες κούρσες που αναγκαζόταν να «πετάξει» να περιλαμβάνουν βαθμολογημένους τερματισμούς! Παρ' όλα αυτά, η διαφορά του απ' τον Αλμπορέτο παρέμεινε πολύ μεγάλη. Ήταν η πρώτη φορά που Γάλλος κατακτούσε τον τίτλο, με αποτέλεσμα την παρασημοφόρησή του από τον πρόεδρο Φρανσουά Μιτεράν.

Το 1986 στέφθηκε ξανά παγκόσμιος πρωταθλητής μετά από μάχη «μέχρι τελικής πτώσεως» εναντίον των δύο οδηγών της Ουΐλιαμς Νάιτζελ Μάνσελ και Νέλσον Πικέ. Η συγκομιδή βαθμών για τους τρεις ήταν 74-72-69 και η τελική βαθμολογία 72-70-69, μετά την αφαίρεση των πέντε χειρότερων αποτελεσμάτων. Τον επόμενο χρόνο όμως δεν μπόρεσε να ανταπεξέλθει στην τεχνολογική υπεροχή της Ουΐλιαμς και έπεσε στην 4η θέση, έχοντας «μόλις» τρεις νίκες.

Το 1988 η Μακλάρεν ανέκαμψε και ο Προστ έκανε ένα από τα καλύτερα πρωταθλήματα στην ιστορία της Φόρμουλα 1, αλλά δεν αναδείχθηκε πρωταθλητής. Αγωνιστικά συνέλεξε 105 βαθμούς με 7 νίκες, 7 δεύτερες θέσεις και δύο εγκαταλείψεις, όμως με την αφαίρεση των πέντε χειρότερων αποτελεσμάτων αναγκάσθηkε να πετάξει 3 δεύτερες θέσεις και να πέσει στους 87! Αντίθετα, ο Άιρτον Σένα (που μόλις είχε έλθει στην ομάδα) έχασε μόλις 4 από τους 94 βαθμούς του και κέρδισε τον τίτλο. Από εκείνη τη χρονιά ξεκίνησε και ο ανταγωνισμός των δύο - ο Προστ αισθανόταν πως ο ομόσταυλός του προσπαθούσε να τον «κλέψει», αν και αυτός ήταν που τον έφερε στη Μακλάρεν.

Ο Γάλλος πήρε το αίμα του πίσω το 1989, προσπερνώντας τον εντυπωσιακότερο Σένα (6 νίκες έναντι 3) στα μισά της σαιζόν και διευρύνοντας σταθερά τη διαφορά έκτοτε. Ήταν το τρίτο πρωτάθλημα της καριέρας του, ενώ παράλληλα οι μεταξύ τους σχέσεις βάδιζαν από το κακό στο χειρότερο, με τον Προστ να δηλώνει ανοιχτά πως ο ομόσταυλός του οδηγεί επικίνδυνα και τυγχάνει προνομιακής μεταχείρισης από την ομάδα. Ο παλαιός αλληλοθαυμασμός είχε γίνει αμοιβαίο μίσος - πιστεύεται μάλιστα ότι ο Προστ είχε εσκεμμένα τρακάρει το Σένα στο γκραν-πρι της Ιαπωνίας (προτελευταίο), ώστε να του αφαιρέσει και την τελευταία μαθηματική ελπίδα να διεκδικήσει τον τίτλο.

Φερράρι (1990-1991)
Στο κόκπιτ της Ferrari 641 πριν τα δοκιμαστικά του αγώνα των ΗΠΑ (1990).

Το 1990, αποφασισμένος να σταματήσει την εξάρτησή του απ' τις εταιρείες, προσπάθησε να κατεβεί στο πρωτάθλημα με δική του ομάδα. Τελικά η απόπειρα δεν ευοδώθηκε και αποφάσισε να υπογράψει στη Φερράρι.

Η Μακλάρεν που οδηγούσε ο Σένα ήταν σαφώς ισχυρότερη, αλλά ο Προστ κατάφερε να κρατιέται σταθερά σε «απόσταση βολής» από την κορυφή. Στον τελευταίο αγώνα της χρονιάς (πάλι στην Ιαπωνία) επαναλήφθηκε το συμβάν της περασμένης σαιζόν, αυτή τη φορά με αντίστροφους ρόλους: ο Προστ είχε κάποιες μικρές μαθηματικές ελπίδες να κερδίσει τον τίτλο και ο Σένα τον τράκαρε επίτηδες, ώστε να τον βγάλει εκτός κούρσας. Τελικά τερμάτισε στη 2η θέση του πρωταθλήματος έχοντας την καλή (για τα τότε δεδομένα της Φερράρι) συγκομιδή των 5 νικών και συνολικά 9 πόντιουμ, ενώ μαζί με το Μάνσελ διεκδίκησαν έως το τέλος το πρωτάθλημα κατασκευαστών. Με τη λήξη των αγωνιστικών υποχρεώσεων ο Μάνσελ αποχώρησε από την ομάδα, καταγγέλλοντάς τον για κακή συμπεριφορά.

Ο Προστ παρέμεινε στη Φερράρι και το 1991, έστω κι αν ήξερε ότι θα οδηγούσε ένα ξεπερασμένο μονοθέσιο. Για πρώτη φορά μετά την παρθενική του σαιζόν, δεν κατάφερε να κάνει ούτε μία νίκη και τερμάτισε 5ος στην κατάταξη των οδηγών. Απολύθηκε λίγο πριν ξεκινήσει ο τελευταίος αγώνας, μετά από δηλώσεις ότι τα μονοθέσια της Φερράρι είναι πιο δυσκίνητα και από φορτηγά.

Ουΐλιαμς (1993)

Μετά από ένα χρόνο αποχής, ο Προστ υπέγραψε μονοετές συμβόλαιο στην Ουΐλιαμς για το 1993. Πριν καν μπουν οι υπογραφές, ο απερχόμενος πρωταθλητής Νάιτζελ Μάνσελ παραιτήθηκε απ' την ομάδα και εγκατέλειψε τη Φόρμουλα 1, έχοντας κατά νου τις τραυματικές εμπειρίες από τη συνύπαρξή τους στη Φερράρι.

Εκείνη τη χρονιά η κόντρα Προστ - Σένα έφτασε στο αποκορύφωμά της. Ο μεν Προστ είχε επιβάλει έναν όρο στο συμβόλαιό του, με τον οποίο απαγόρευε στην Ουΐλιαμς να εντάξει το Βραζιλιάνο, ο δε Σένα (ο οποίος είχε επίσης διαπραγματευόταν με την ομάδα) εξοργίστηκε και τον αποκάλεσε δειλό. Στο γκραν-πρι της Βραζιλίας ο Προστ είχε διαρκώς αστυνομική συνοδεία, λόγω του φόβου ότι οπαδοί του Σένα θα του έκαναν κακό.

Αγωνιστικά η χρονιά κύλησε ιδανικά για το Γάλλο οδηγό. Κερδίζοντας τα 7 από τα πρώτα 10 γκραν-πρι, εξασφάλισε μια μεγάλη διαφορά από τους αντιπάλους του που συντήρησε μέχρι το τέλος. Αυτός ήταν ο τέταρτος και τελευταίος τίτλος - είχε ήδη αναγγείλει την αποχώρησή του από την ενεργό δράση πριν τον αγώνα της Πορτογαλίας, ξέροντας ότι η ομάδα θα αντικαθιστούσε το Ντέιμον Χιλ με τον Άιρτον Σένα το 1994.

Στον τελευταίο αγώνα της χρονιάς και ολόκληρης της καριέρας του Προστ, το γκραν-πρι της Αυστραλίας, επήλθε η συμφιλίωση ανάμεσα στους δύο μεγάλους οδηγούς. Ενώ βρίσκονταν στο πόντιουμ, ο Σένα απροσδόκητα αγκάλιασε τον Προστ - μια κίνηση που ο Γάλλος είπε αργότερα πως του προκάλεσε έκπληξη. Λίγους μήνες αργότερα, στην κηδεία του Σένα, ο Προστ θα ήταν ανάμεσα στους φίλους που θα κουβαλούσαν το φέρετρό του. Όπως είπε χρόνια αργότερα σε μια συνέντευξη, με το θάνατο του Σένα πέθανε κι ένα δικό του κομμάτι.

Ο Προστ ως κατασκευαστής (1997-2001)
Με το Γάλλο πρωθυπουργό Λιονέλ Ζοσπέν (2000), την περίοδο που συμμετείχε στο πρωτάθλημα ως κατασκευαστής.

κύριο άρθρο: Προστ Γκραν-Πρι

Ο Προστ προσπάθησε να συγκροτήσει δική του ομάδα το 1990, με σκοπό να τρέχει όπως ο Τζακ Μπράμπαμ στη δεκαετία του '60 χωρίς να εξαρτάται από άλλους - προφανώς οι έριδες με το Σένα και τη Μακλάρεν συνέτειναν σε αυτό. Τελικά απέτυχε να συγκεντρώσει τα απαιτούμενα κεφάλαια και το σχέδιο παραπέμφθηκε στο μέλλον.

Στα μέσα της δεκαετίας του '90, ενώ είχε πια αποσυρθεί απ' την ενεργό δράση, έκανε μια δεύτερη απόπειρα. Ζήτησε από τη Ρενώ να τον προμηθεύσει με κινητήρες, όμως η γαλλική βιομηχανία απάντησε αρνητικά, αφού μπορεί εκείνη την εποχή να μη συμμετείχε στο πρωτάθλημα, αλλά είχε ήδη τρεις πελάτες για τους κινητήρες της (Ουΐλιαμς, Λιζιέ και Μπένετον).

Βλέποντας ότι δεν μπορεί να στήσει μια νέα ομάδα από το μηδέν, αγόρασε τη μικρομεσαία Λιζιέ και την μετονόμασε σε «Προστ Γκραν-Πρι» (Prost Grand Prix). Η πρώτη χρονιά στο πρωτάθλημα (1997) ήταν αξιοπρεπέστατη: η ομάδα ανέβασε οδηγό στο πόντιουμ στη δεύτερη κιόλας κούρσα και τερμάτισε 6η στους κατασκευαστές. Τα αποτελέσματα μάλιστα θα ήταν ακόμα καλύτερα, εάν ο πρώτος οδηγός Ολιβιέ Πανί δεν είχε χάσει έξι αγώνες λόγω τραυματισμού.

Ακολούθησε μια πολύ κακή τετραετία, κατά την οποία η Προστ Γκραν-Πρι κατρακύλησε στη μετριότητα πετυχαίνοντας μόνο κάποιες αραιές έκτες θέσεις. Μετά το τέλος της σαιζόν 2001 ήταν σαφές ότι αδυνατούσε να παίξει σημαντικό ρόλο στο πρωτάθλημα, ενώ παράλληλα τα κακά αποτελέσματα καθιστούσαν ανεδαφική την αναζήτηση ισχυρών χορηγών. Με ένα χρέος κοντά στα 30.000.000 δολάρια, ο Προστ διέλυσε την ομάδα στις αρχές του 2002.

Προσωπική ζωή

Ο Αλαίν Προστ είναι παντρεμένος με την Αν-Μαρί και έχουν δύο γιους, τους Νικολά (γεν. 1981) και Σάσα (1990). Έχει επίσης μία κόρη εκτός γάμου, τη Βικτόρια. Ο Νικολά προσπαθεί να βαδίσει στα χνάρια του πατέρα του αγωνιζόμενος σε μηχανοκίνητα πρωταθλήματα υποδομής. Η οικογένεια ζούσε αρχικά στο Σαιν-Σαμόν, γενέτειρα του Προστ, και το 1983 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ελβετία.

Μετά τη «συνταξιοδότησή» του απ' τη Φόρμουλα 1 εργάσθηκε στη γαλλική τηλεόραση ως σχολιαστής αγώνων, στις δημόσιες σχέσεις της Ρενώ και ως τεχνικός σύμβουλος της Μακλάρεν. Κατά καιρούς έχει συμμετάσχει σε διάφορους αγώνες όπως σιρκουΐ ποδηλάτου, ράλλυ στον πάγο κ.ά.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Αναλυτικά στατιστικά από το 4mula1.ro
• Ιστοσελίδα θαυμαστών

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License