Ο Σαμπίνο Αράνα Γκοΐρι (Sabino Arana)( Αμπάντο, Βισκαΐα, 1865-Πεδερνάλες, Βισκαΐα, 1903) ήταν Βάσκος πολιτικός και συγγραφέας, ιδρυτής του Βασκικού Εθνικιστικού Κόμματος και κύριος ιδεολόγος και μορφή του βασκικού εθνικισμού.
Βιογραφία
Γόνος οκογένειας Καρλιστών, δεν κατάφερε να ολοκληρώσει τις πανεπιστημιακές του σπουδές στη Βαρκελώνη και από το 1882 αφιερώθηκε στη μελέτη της βασκικής γλώσσας, ιστορίας και νομοθεσίας. Το 1892 εξέδοσε το δοκίμιο Bizkaya por su independencia, το ιδρυτικό κείμενο του βασκικού εθνικισμού όπου γινόταν αναφορά σε τέσσερις μάχες (φανταστικές και πραγματικές) όπου η Βασκονία αντιμετώπισε την Καστίλη. Ξεκίνησε την πολιτική του σταδιοδρομία με τον δημόσιο λόγο του στο Λαρασάμπαλ με κοινό υποστηρικτές των παραδοσιακών βασκικών νόμων, στιγμή που υιοθέτησε το σύνθημα Jaungoikua eta Lagi-Zarra (Θεός και Παλαιός Νόμος) ως περίληψη των ιδεών του (υπέρ του ρωμαιοκαθολικισμού και των παραδοσιακών βασκικών νόμων). Ίδρυσε διάφορες εφημερίδες και το πολιτισμικό κέντρο Euskeldun Batzokija και το 1895 το Βασκικό Εθνικιστικό Κόμμα, του οποίου υπήρξε πρόεδρος μέχρι το 1903.[5]
Κύριος παράγοντας της ωρίμανσης των εθνικιστικών ιδεών του Αράνα υπήρξε η εισροή μεγάλου αριθμού μη βασκόφωνων μεταναστών στη Χώρα των Βάσκων που ανέτρεψε την παραδοσιακή κοινωνική δομή της Βασκονίας και οι πρόσφατοι Καρλικοί Πόλεμοι που είχαν ως αποτέλεσμα τον περιορισμό των παραδοσιακών βασκικών νόμων από τη, φιλελεύθερα διακείμενη, ισπανική μοναρχία. Ο εθνικισμός του Αράνα στάθηκε ενάντια του φιλελεύθερου ισπανικού κράτους, του εκβιομηχανισμού, των ιδεών του σοσιαλισμού και της οποιασδήποτε απομάκρυνσης από τις παραδοσιακές αξίες της περιοχής και την καθολική εκκλησία και βλέποντας στο βασκικό έθνος (Euzkadi) ένα ρομαντικού τύπου υποκείμενο.[6] Το 1898 εκλέχθηκε σύμβουλος στο επαρχιακό συμβούλιο της Βισκαΐας, υιοθετώντας πιο φιλελεύθερες ιδέες όπως την αποδοχή του εκβιομηχανισμού και την απόρριψη της ανεξαρτησίας της Βασκονίας προωθώντας ένα πιο ρεζιοναλιστικό προφίλ αντίστοιχο της Ρεζιοναλιστικής Λίγας της Καταλονίας.[7] Απεβίωσε στην ηλικία των 38 ετών.
Βιβλιογραφία
de la Granja, J. L. (2009): «El nacionalismo vasco» στο de la Granja και de Pablo (eds.): Historia del País Vasco y Navarra en el siglo XX. 2η έκδοση. Μαδρίτη: Biblioteca Nueva.
Παραπομπές
Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) αρχή της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb120193897. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
(Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. arana-goiri-sabino-de.
«Diccionario biográfico español» (Ισπανικά) Real Academia de la Historia. 2011. 7569/sabino-de-arana-goiri. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2015.
de la Granja 2009: 249.
de la Granja 2009: 250.
de la Granja 2009: 251.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
