.
Ο Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν (Manuel Vázquez Montalbán) (Βαρκελώνη, 14 Ιουνίου 1939 - Μπανγκόκ, Ταϊλάνδη, 18 Οκτωβρίου 2003) υπήρξε ένας Ισπανός πολυγραφότατος εργάτης του λόγου: δημοσιογράφος, μυθιστοριογράφος, ποιητής, δοκιμιογράφος, ανθολόγος, συντάκτης προλόγων, ευθυμογράφος, κριτικός, αλλά και γαστρονόμος.
Βιογραφία
Υπήρξε μοναχοπαίδι μιας μοδίστρας και ενός μέλους του Ενωμένου Σοσιαλιστικού Κόμματος της Καταλονίας, τον οποίο και δεν γνώρισε παρά μόνο όταν ήταν πέντε χρονών λόγω της φυλάκισής του. Ο ίδιος αποτέλεσε μέλος του κόμματος αυτού, αφότου είχε περάσει από το Frente de Liberación Popular και πριν καταλήξει στην Πρωτοβουλία για την Καταλονία (Iniciativa per Catalunya). Σπούδασε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης και δημοσιογραφία στην Σχολή Δημοσιογραφίας της ίδιας πόλης.
Το 1962 ένα πολεμικό συμβούλιο τον καταδίκασε σε τρία χρόνια φυλάκιση λόγω της πολιτικής του δραστηριότητας. Στην φυλακή της Λιέιδα έγραψε το πρώτο του βιβλίο, το δοκίμιο Informe sobre la información. Μετά την αποφυλάκισή του ξεκινάει την δημοσιογραφική του καριέρα στο περιοδικό Triunfo κάτω από το ψευδώνυμο Sixto Cámara. Από τότε συνεργάστηκε με πολλά έντυπα μέχρι τον θάνατό του. Το 1966 απέκτησαν με την γυναίκα του , την ιστορικό Άνα Σαλιές, τον μοναδικό τους γιο, Ντανιέλ Βάθκεθ Σαλιές (Daniel Vázquez Sallés).
Το 1967 έκδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή, με τίτλο Una educación sentimental που την ακολούθησε το 1969 το Movimientos sin éxito. Τον ίδιο χρόνο εμφανίζεται το μυθιστόρημα Recordando a Dardé. Το 1973 γεννιέται ο πιο γνωστός του λογοτεχνικός χαρακτήρας, ο ντετέκτιβ Πέπε Καρβάλιο, στο μυθιστόρημα Yo maté a Kennedy.
Το 1995 του αποδόθηκε το Εθνικό Βραβείο Ισπανικών γραμμάτων για την προσφορά του. Πέθανε στις 18 Οκτωβρίου του 2003, στα 64 του, από ανακοπή καρδιάς ενώσω βρισκόταν στο αεροδρόμιο της Μπανγκόκ, στο ταξίδι της επιστροφής στην πατρίδα του μετά από μία σειρά διαλέξεων στην Αυστραλία. Προς τιμήν του το 2009 δόθηκε το όνομά του σε μια πλατεία στην γειτονιά του Ραβάλ της Βαρκελώνης[1].
Έργο
Ποίηση
Το ντεμπούτο του στην ποίηση το έκανε το 1963 με το Una educación sentimental και συμπεριλήφθηκε από τον Ζουζέπ Μαρία Καστελιέτ στην συλλογή Nueve novísimos poetas españoles. Στη συλλογή Memoria y deseo συγκέντρωσε όλη την ποιητική του παραγωγή από το 1967 μέχρι το 1983 για να προσθέσει στην ίδια συλλογή αργότερα μια επέκταση μέχρι το 1990 με το pero el viajero que huye en Memoria y deseo. Τα τελευταία ποιητικά έργα που θα δημοσιεύσει θα είναι ο τόμος Ciudad το 1997 και η συλλογή ερωτικής ποίησης Ars Amandi το 2001. Ο ποιητικός του λόγος χαρακτηρίζεται από την ειρωνεία και διακατέχεται πάντα από μια κριτική και αυτοβιογραφική τάση.
Μυθιστόρημα
Τα χαρακτηριστικά του ποιητικού του λόγου εμφανίζονται και στα μυθιστορήματά του. Πέραν γνωστής σειράς που έχει ως πρωταγωνίστα τον γνωστό αστυνομικό χαρακτήρα Πέπε Καρβάλιο, ξεχωρίζουν διάφορα μυθιστορήματα. Το μυθιστόρημα El Pianista (1985) αναφέρεται στον ρόλο του καλλιτέχνη στη σύγχρονη κοινωνία, ενώ το Los alegres muchachos de Atzavaraτου 1987, (Τα χαρούμενα αγόρια της Ατζαβάρα σε ελληνική μετάφραση του Τάσου Ψάρρη το 2010) αποτελεί μια ραδιογραφία της ανερχόμενης κοινωνικής ελίτ της δεκαετίας του 1980 μετά την πολύχρονη δικτατορία του Φράνκο.[2] Στο Galíndez του 1991 (Υπόθεση Γκαλίντεθ. Το ανώφελο πρόσωπο του θανάτου σε ελληνική μετάφραση της Βάσως Συνοδινού) αναφέρεται στο πραγματικό γεγονός της απαγωγής, βασανισμού και δολοφονίας, το 1956, του Χεσούς ντε Γκαλίντεθ, εκπροσώπου της εξόριστης κυβέρνησης των Βάσκων και εξόριστου, τότε, στις Ηνωμένες Πολιτείες[3]. Στο El estrangulador (Ο Στραγγαλιστής σε ελληνική μετάφραση του Χάρη Παπαγεωργίου) σκιαγραφεί τον σύγχρονο άνθρωπο μέσα από την αφήγηση ενός τρελού και, τέλος, στο Erec y Enide του 2002 (Ερέκ και Ενίντ, οι δοκιμασίες του έρωτα στην ελληνική μετάφραση της Βιβής Φωτοπούλου) περιγράφει τις περίπλοκες σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων με έντονη ανάδειξη του ατομισμού.[4]
Ο Πέπε Καρβάλιο
Ο Μονταλμπάν δημιούργησε μία από τους πιο επιτυχημένους χαρακτήρες του λεγόμενου αστυνομικού "μαύρου μυθιστορήματος" της ισπανικής λογοτεχνίας. Μέσω της λογοτεχνικής σειράς με πρωταγωνιστής τον Πέπε Καρβάλιο ο Μονταπλμάν χάρισε στην λογοτεχνία ένα ευρύ κοινωνικοπολιτικό, ιστορικό και πολιτισμικό χρονικό του τελευταίου τρίτου του 20ού αιώνα. Κάθε μέρος της σειράς έχει άμεση σχέση με τα ιστορικά γεγονότα της εποχής στην οποία διαδραματίζεται ενώ παράλληλα είναι το όχημα της έκφρασης των γαστρονομικών τάσεων του συγγραφέα.
Δοκίμιο
Ο Βάθκεθ Μονταλμπάν έγραψε πληθώρα δοκιμίων που σχετίζονται με μια ευρεία γκάμα θεμάτων. Το πρώτο του δοκίμιο, Informe sobre la Información αποτελεί ακόμη μια από τις καλύτερες ισπανικές μελέτες σχετικές με την δημοσιογραφία. Πολύ γνωστά έγιναν τα Crónica sentimental de España του 1971, Los demonios familiares de Franco του 1978, Un polaco en la corte del rey Juan Carlos του 1996, μια αφήγηση γύρω από την τελευταία περίοδο κυβέρνησης του Φελίπε Γκονθάλεθ,Y Dios entró en La Habana (Και ο θεός μπήκε στην Αβάνα στην ελληνική μετάφραση της Αγγελικής Αλεξοπούλου)[5], γύρω από την Κουβανική Επανάσταση και τον Φιδέλ Κάστρο, Marcos: el señor de los espejos (Μάρκος. Η επανάσταση και οι καθρέφτες στην ελληνική μετάφραση της Λήδας Παλλαντίου) και La Aznaridad, όπου περιγράφει την πρώτη θητεία του Χοσέ Μαρία Αθνάρ ως πρωθυπουργό της Ισπανίας.
Δημοσιογραφία
Οι εκδόσεις Debate έκδωσε όλο το δημοσιογραφικό έργο του Βάθκεθ Μονταλμπάν σε τρεις τόμους που ακολουθούν τις τρεις περιόδους της δημοσιογραφικής του παραγωγής. Πρώτος παρουσιάζεται ο ρόλος του ως αρθρογράφος μεταξύ 1960 και 1973, με τις διάφορες δυσκολίες στον φαλαγγικό τύπο και την καταδίκη του από το καθεστώς. Εκείνη την περίοδο εργάστηκε στο περιοδικό "Siglo 20" που έκλεισε μετά από υπουργική εντολή, στο "Hogares modernos", στις εφημερίδες "Tele/eXprés" και "Triunfo" όπου κι έγινε γνωστός με τα πρωτοποριακά του ρεπορτάζ.
Ο δεύτερος έχει τον τίτλο "Del humor al desencanto (1974-1986)" και περιγράφει την χιουμοριστική του προσέγγιση στα πράγματα με τη συνεργασία των σκιτσογράφων Φόρχες, Περίκ και των λογοτεχνών Μαρούχα Τόρρες, Ζοάν ντε Σεγάρα και Χουάν Μαρσέ. Ο τρίτος τόμος τιτλοφορείται Las batallas perdidas (1987-2003) και διαγράφει το προφίλ του ως αναγνωρισμένο πλέον δημοσιογράφο με αρθρογραφίες στις εφημερίδες "El País", "Avui" και "Interviú".[6]
Βραβεία
Ο Βάθκεθ Μονταλμπάν έλαβε πολλά βραβεία κατά τη διάρκεια της ζωής του.
1991, Εθνικό Βραβείο Πεζογραφίας, για το Galíndez. 1991, Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας, για το Galíndez. 1994, Βραβείο της Κριτικής, για το El estrangulador. 1994, Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας "Ennio Flaiano", για την Autobiografía del general Franco. 1995, Εθνικό Βραβείο Ισπανικών Γραμμάτων.
Μεταθάνατον δόθηκε το όνομά του σε μια οδό στο προάστια Χετάφε της Μαδρίτης, σε μια πλατεία στην γειτονιά του Ραβάλ της Βαρκελώνης και στο Σαν Μπαουδίλιο ντε Λιοβρεγάτ, σε ένα πολιτιστικό κέντρο στην Βαλβιδρέρα και σε ένα γυμνάσιο στο Σαν Αντριάν ντε Μπεζός.
Έργο
Ποίηση
Una educación sentimental, El Bardo, 1967
Movimientos sin éxito, El Bardo, 1969
Coplas a la muerte de mi tía Daniela, El Bardo, 1973
A la sombra de las muchachas sin flor, El Bardo, 1973
Praga, Lumen, 1982
Memoria y deseo. Poesía 1967-1983, Seix Barral, 1983
Pero el viajero que huye, Visor, 1990
Memoria y deseo. Obra poética 1967-1990, Grijalbo, 1990
Ciudad, Visor, 1997
Ars amandi, Bartleby Editores, 2001, antología
Rosebud, ανέκδοτο, συμπεριλήφθηκε στο Memoria y deseo, 2008
Construcción y deconstrucción de una teoría de la almendra de Proust complementaria de la construcción y deconstrucción de una teoría de la magdalena de Benet Rossell, ανέκδοτο, συμπεριλήφθηκε στο Memoria y deseo, 2008
Memoria y deseo. Poesía completa 1967-2003, Península, 2008
Μυθιστόρημα
Recordando a Dardé (στο Recordando a Dardé y otros relatos, Seix Barral, 1969, και στο Tres novelas ejemplares, Bruguera, 1983, Espasa-Calpe, 1988)
Yo maté a Kennedy. Impresiones, observaciones y memorias de un guardaespaldas, Σειρά Pepe Carvalho, Planeta, 1972
Tatuaje, Σειρά Pepe Carvalho, Batlló, 1974, Planeta, 1986
Happy end, Gaya Ciencia, 1974 (επίσης στα Tres novelas ejemplares, Bruguera, 1983, Espasa-Calpe, 1988, και στα Escritos subnormales, Seix Barral, 1989, Mondadori, 2000)
La soledad del manager, Σειρά Pepe Carvalho, Planeta, 1977
Los mares del Sur, Σειρά Pepe Carvalho, Planeta, 1979 - στα ελληνικά: Οι θάλασσες του νότου. Μεταίχμιο, 2006
Asesinato en el Comité Central, Σειρά Pepe Carvalho, Planeta, 1981
Los pájaros de Bangkok, Σειρά Pepe Carvalho, Planeta, 1983 - στα ελληνικά: Τα πουλιά της Μπανγκόκ, Μεταίχμιο
La vida privada del doctor Betriu (στα Tres novelas ejemplares, Bruguera, 1983, Espasa-Calpe, 1988)
La rosa de Alejandría, Σειρά Pepe Carvalho, Planeta, 1984
El pianista, Círculo de Lectores, 1985, Mondadori, 1996
El matarife, Almarabu, 1986 (επίσης στο Pigmalión y otros relatos, Seix Barral, 1987, Mondadori, 2000)
El Balneario, Σειρά Pepe Carvalho, Planeta, 1986
Los alegres muchachos de Atzavara, Seix Barral, 1987, Mondadori, 2000 - στα ελληνικά Τα χαρούμενα αγόρια της Ατζαβάρα;μετάφραση Τάσου Ψάρρη, Καστανιώτης, 2010
Pigmalión (στο Pigmalión y otros relatos, Seix Barral, 1987, Mondadori, 2000)
Asesinato en Prado del Rey (στο Asesinato en Prado del Rey y otras historias sórdidas, Σειρά Pepe Carvalho, Planeta, 1987)
Cuarteto, Mondadori, 1988 y 2001
El delantero centro fue asesinado al atardecer, Serie Carvalho, Planeta, 1988 - στα ελληνικά: Ο σέντερ σορ δολοφονήθηκε το σούρουπο; μετάφραση Βέρα Δαμόφλη, Μεταίχμιο, 2006
Galíndez, Planeta, 1990
El laberinto griego, Serie Carvalho, Planeta, 1991 - στα ελληνικά: Ο ελληνικός λαβύρινθος, μετάφραση Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη, Μεταίχμιο, 2005
Autobiografía del general Franco, Planeta, 1992
Sabotaje olímpico, Serie Carvalho, Planeta, 1993 - στα ελληνικά: Σαμποτάζ στους Ολυμπιακούς Αγώνες, μετάφραση Χριστίνα Θεοδοροπούλου, εκδόσεις Μεταίχμιο, 2004
El hermano pequeño (στο El hermano pequeño, Σειρά Pepe Carvalho, Planeta, 1994)- στα ελληνικά: Ο μικρός αδερφός, Μεταίχμιο, 2003
Roldán, ni vivo ni muerto, Σειρά Pepe Carvalho, Planeta, 1994
El estrangulador, Mondadori, 1994 y 2000
El premio, Σειρά Pepe Carvalho, Planeta, 1996 - στα ελληνικά: Το βραβείο, Μεταίχμιο, 2003
La muchacha que pudo ser Emmanuelle, Σειρά Pepe Carvalho, El País, 3 al 30 de agosto de 1997 (también en Cuentos negros, Galaxia Gutenberg, 2011)
Quinteto de Buenos Aires, Σειρά Pepe Carvalho, Planeta, 1997 - στα ελληνικά: Το κουιντέτο του Μπουένος Άιρες, Καστανιώτης, 1998
O César o nada, Planeta, 1998
El señor de los bonsáis, Alfaguara, 1999 - στα ελληνικά: Ο άρχοντας των Μπονσάι, μετάφραση Χριστίνα Θεοδωροπούλου, Μεταίχμιο, 2003
El hombre de mi vida, Σειρά Pepe Carvalho, Planeta, 2000 - στα ελληνικά: Ο άντρας της ζωής μου, Καστανιώτης, 2003
Erec y Enide, Planeta, 2002 - στα ελληνικά: Έρεκ και Ένιντ, Οι δοκιμασίες του έρωτα, μετάφραση Βιβή Φωτοπούλου, Καστανιώτης, 2004
Milenio Carvalho I. Rumbo a Kabul, Serie Carvalho, Planeta, 2004 - στα ελληνικά: Χιλιετία Α Τόμος: πορεία προς την Καμπούλ,μετάφραση Μαργαρίτα Μπονάτσου, Καστανιώτης, 2005
Milenio Carvalho II. En las antípodas, Serie Carvalho, Planeta, 2004 - στα ελληνικά: Χιλιετία Β Τόμος: στους αντίποδες,μετάφραση Μαργαρίτα Μπονάτσου, Καστανιώτης, 2005
Διήγημα
Recordando a Dardé y otros relatos, Seix Barral, 1969
Historias de fantasmas, Serie Carvalho, Planeta, 1987
Historias de padres e hijos, Serie Carvalho, Planeta, 1987
Tres historias de amor, Serie Carvalho, Planeta, 1987
Pigmalión y otros relatos, Seix Barral, 1987, Mondadori, 2000
Historias de política ficción, Serie Carvalho, Planeta, 1987
Asesinato en Prado del Rey y otras historias sórdidas, Serie Carvalho, Planeta, 1987
El hermano pequeño, Serie Carvalho, Planeta, 1994
Cuentos blancos, Galaxia Gutenberg, 2011
Cuentos negros, Serie Carvalho, Galaxia Gutenberg, 2011
Δοκίμιο
Informe sobre la información, Fontanella, 1963, tercera edición ampliada, 1975
Manifiesto subnormal, Kairós, 1970 (también en Escritos subnormales, Seix Barral, 1989, Mondadori, 2000)
Crónica sentimental de España, Lumen, 1971, Grijalbo, 1998
Joan Manuel Serrat, Júcar, 1972, 1976, 1978 y 1984, Nortesur, 2010
El libro gris de Televisión Española, Ediciones 99, 1973
Las noticias y la información, Salvat Editores, 1973
La vía chilena al golpe de estado, Saturno, 1973
La penetración americana en España, Cuadernos para el Diálogo, 1974
Cien años de canción y Music Hall, Difusora Internacional, 1974
La Capilla Sixtina: del proceso de Burgos al espíritu de febrero, Kairós, 1975
¿Qué es el imperialismo?, Gaya Ciencia, 1976
Diccionario del Franquismo, Dopesa, 1977
Cómo liquidaron al franquismo en dieciséis meses y un día, Planeta, 1977
Imágenes y recuerdos. 1919-1930. La rebelión de las masas, Difusora Internacional, 1977
L’art del menjar a Catalunya, Edicions 62, 1977
Los demonios familiares de Franco, Dopesa, 1978, Diario Público, 2009
La cocina catalana: el arte de comer en Cataluña, Península, 1979
La palabra libre en la ciudad libre, Gedisa, 1979
Historia y comunicación social, Bruguera, 1980, Crítica, 1997, Mondadori, 2000
Las Cocinas de España: Cataluña; Extremadura; Galicia; Valencia, Sedmay, 1980
Recetas inmorales, Oh Sauce, 1981, Afanias, 1996 - στα ελληνικά: Ανήθικες συνταγές, μετάφραση Γιώργος Κώτσος, Στάχυ
Mis almuerzos con gente inquietante, Planeta, 1984
Crónica sentimental de la transición, Planeta, 1985
Contra los gourmets, Difusora Internacional, 1985, Mondadori, 2001
Tiempo para la mesa, Difusora Internacional, 1986
Barcelones, Empúries, 1987
Barcelonas, Empúries, 1987
Rafael Ribó: l’optimisme de la raó, Planeta, 1988
Rafael Ribó: el optimismo de la razón, Planeta, 1988
L’esquerra neccesària, Organismos oficiales de administración, 1989
Las recetas de Carvalho, Σειρά Pepe Carvalho, Editorial Planeta|Planeta, 1989 - στα ελληνικά: Οι συνταγές του Πέπε Καρβάλιο, μετάφραση Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη, Μεταίχμιο, 2003
Escritos subnormales, Seix Barral, 1989, Mondadori, 2000
Moscú de la revolución, Editorial Planeta|Planeta, 1990
Veinticinco años, veinticinco anuarios: del apagón de Nueva York a la caída del muro de Berlín, Difusora Internacional, 1991
Gauguin, Flohic, 1991
La literatura y la construcción de la ciudad democrática, Bancaja, 1992
Decàleg del culé, Columna, 1992
Novela negra, novela política, Ibercaja, 1993
Felípicas (Sobre las miserias de la razón práctica), El País/Aguilar, 1994
Panfleto desde el planeta de los simios, Crítica, 1995, Mondadori, 2000
Pasionaria y los siete enanitos, Planeta, 1995
Les meves receptes de cuina catalana, Ediciones 62, 1995
El poder, Espasa, 1996, antología de textos, selección de Francisco J. Satué
Un polaco en la corte del rey Juan Carlos, Alfaguara, 1996
El escriba sentado, Crítica, 1997, Mondadori, 2001, Diario Público, 2009
Elogis desmesurats, Empuréis, 1997
La literatura en la construcción de la ciudad democrática, Crítica, 1998, Mondadori, 2001
Y Dios entró en La Habana, El País/Aguilar, 1998 - στα ελληνικά: Και ο θεός μπήκε στην Αβάνα, μετάφραση Αγγελική Αλεξοπούλου, Καστανιώτης, 2001
Marcos: el señor de los espejos, El País/Aguilar, 1999
Carvalho gastronómico 1. Saber o no saber, Σειρά Pepe Carvalho, Ediciones B, 2002
Carvalho gastronómico 2. La cocina de autor en España, Σειρά Pepe Carvalho, Ediciones B, 2002
Carvalho gastronómico 3. La cocina del Mediterráneo y la mediterraneidad, Σειρά Pepe Carvalho, Ediciones B, 2003
Carvalho gastronómico 4. Beber o no beber, Σειρά Pepe Carvalho, Ediciones B, 2003
Carvalho gastronómico 5. Guía de restaurantes obligatorios, Σειρά Pepe Carvalho, Ediciones B, 2003
Carvalho gastronómico 6. La cocina de la harina y el cordero, Σειρά Pepe Carvalho, Ediciones B, 2003
Carvalho gastronómico 7. La cocina del mestizaje, Σειρά Pepe Carvalho, Ediciones B, 2003
Carvalho gastronómico 8. La cocina de los finisterres, Σειρά Pepe Carvalho, Ediciones B, 2003
Carvalho gastronómico 9. Diccionario indispensable para la supervivencia, Σειρά Pepe Carvalho, Ediciones B, 2003
Carvalho gastronómico 10. El otro recetario, Σειρά Pepe Carvalho, Ediciones B, 2003
Geometría y compasión, Mondadori, 2003
La aznaridad, Mondadori, 2003
Jack el Decorador, De Bolsillo, 2008
Θέατρο και ραδιόφωνο
Guillermotta en el país de las Guillerminas, Anagrama, 1973, espectáculo de Music Hall, música de Juan Luis Moraleda y José Aponte, escrito para ser interpretado por Guillermina Motta (también en Escritos subnormales, Seix Barral, 1989, Mondadori, 2000)
Cuestiones marxistas, Anagrama, 1974 (también en Escritos subnormales,Seix Barral, 1989, Mondadori, 2000)
Flor de nit, Editorial Boileau, 1992, libreto de musical, música de Albert Guinovart
Antes de que el milenio nos separe. Carvalho contra Vázquez Montalbán, monólogo teatral (en Carvalho 25 años. Estuche conmemorativo, Σειρά Pepe Carvalho, Planeta, 1997)
María Hitler, 1984, guion radiofónico inédito
Σε συνεργασία με άλλους
Nueve novísimos poetas españoles, Barral Editores, 1970
Cien años de deporte, Difusora Internacional, 1972, varios autores
Diàlegs a Barcelona, Ayuntamiento de Barcelona, 1985, diálogos entre Manuel Vázquez Montalbán y Jaume Fuster
Barcelona, cap a on vas? Diàlegs per a una altra Barcelona, Tempestad Política, 1991, diálogos entre Manuel Vázquez Montalbán y Eduard Moreno
Barcelona, ¿a dónde vas? Diálogos para otra Barcelona, Tempestad Política, 1991, diálogos entre Manuel Vázquez Montalbán y Eduard Moreno
Ría de Bilbao: vulkanoren sutegia, Bilbao Bizkaia Kutxa, 1994, de Manuel Vázquez Montalbán y Joan Fontcuberta
Reflexiones de Robinsón ante un bacalao (en La gula, Lumen, 1995, de Manuel Vázquez Montalbán y Jean-Hubert Martin)
Carvalho 25 años. Estuche conmemorativo, Σειρά Pepe Carvalho, Planeta, 1997:
Antes de que el milenio nos separe. Carvalho contra Vázquez Montalbán, monólogo teatral de Manuel Vázquez Montalbán
A Carvalho y Vázquez Montalbán. Dedicatorias I, varios autores
A Vázquez Montalbán y Carvalho. Dedicatorias II, varios autores
Un paseo visual, fotografías de escenarios de la serie Carvalho
Pepe Carvalho, una noticia biográfica I. El país de la infancia de Quim Aranda
Pepe Carvalho, una noticia biográfica II. Viaje de ida y vuelta de Quim Aranda
101 preguntas sobre Carvalho. Test del perfecto carvalhista de Quim Aranda
Με Ψευδώνυμο
Ως "Luis Dávila"
Política y deporte, Editorial Andorra, 1972, πρόλογος του Manuel Vázquez Montalbán
Ως "Manolo V el Empecinado"
La educación de Palmira, Editorial Andorra, 1972, cómic, dibujos de Nuria Pompeia, epílogo de Sixto Cámara, seudónimo de Manuel Vázquez Montalbán
Lo mejor de Por Favor, Punch, 1974, viñetas de Jaume Perich
El año del ¡Ay!, ¡Ay!, ¡Ay!, Sedmay, 1976, viñetas de Jaume Perich
Ως Ανθολόγος
Antología de la nova cançó catalana, Cultura Popular, 1968
Cancionero general I, Lumen, 1972
Cancionero general del franquismo I, Crítica, 2000
Cancionero general del franquismo II, Crítica, 2000
Βιβλιογραφία
ARENAS, Ángel Díaz, Introducción a la lectura de la obra narrativa de Manuel Vázquez Montalbán, Erfurt: Edition Reichenberger, 1995
CASTELLET, Josep Maria, Nueve novísimos poetas españoles, Barral Editores, 1970
EAUDE, Michael, Con el Muerto a Cuestas: Vázquez Montalbán y Barcelona. Alreves, 2011
VV.AA., Manuel Vázquez Montalbán: el compromiso con la memoria. Tamesis, 2007
Παραπομπές
www.tv3.cat. «Plaça dedicada a Vázquez Montalbán». Ανακτήθηκε στις 27 May 2014.
Εκδόσεις Καστανιώτη. «Τα χαρούμενα αγόρια της Ατζαβάρα». Ανακτήθηκε στις 27 May 2014.
greekbooks.gr. «ΥΠΟΘΕΣΗ ΓΚΑΛΙΝΤΕΘ. ΤΟ ΑΝΩΦΕΛΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΜΟΝΤΑΛΜΠΑΝ ΜΑΝΟΥΕΛ ΒΑΘΚΕΘ».
Εκδόσεις Καστανιώτη. «Ερέκ και Ενίντ, οι δοκιμασίες του έρωτα Μυθιστόρημα». Ανακτήθηκε στις 27 May 2014.
Εκδόσεις Καστανιώτη. «Και ο θεός μπήκε στην Αβάνα». Ανακτήθηκε στις 27 May 2014.
elmundo.es. «Debate compila la obra periodística de Manuel Vázquez Montalbán». Ανακτήθηκε στις 27 May 2014.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Ανεπίσημη ιστοσελίδα για τον συγγραφέα σε ισπανικά, αγγλικά και άλλες γλώσσες
ο Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν στο goodreads.com
[1]
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
