.
Η ισπανική αυτοκρατορία (1492 - 1975) , (ισπανικά: Imperio español) ήταν μια από τις πρώτες παγκόσμιες αποικιακές αυτοκρατορίες και μεταξύ των μεγαλύτερων σε έκταση. Κατά τον 16ο αιώνα, όντας μαζί με την Πορτογαλία στην κεφαλή των ευρωπαϊκών εξερευνητικών αποστολών, Ισπανικές αποστολές ανακάλυψαν και διεκδίκησαν για λογαριασμό του ισπανικού στέμματος τεράστιες εκτάσεις στην Νότια και Κεντρική Αμερική, την Αφρική και τον Ινδικό Ωκεανό. Για ένα μεγάλο τμήμα του 16ου αιώνα η κυριαρχία της στον Ατλαντικό, τον Ειρηνικό και τον Ινδικό Ωκεανό ήταν απόλυτη και αδιαμφισβήτητη, ελέγχοντας τις εμπορικές αρτηρίες και τη ροή πολυτίμων μετάλων στην Ευρώπη.
Κατά την περίοδο της απόλυτης κυριαρχίας της η Ισπανική Αυτοκρατορία, διατηρούσε υπό τον απόλυτο έλεγχό της τεράστιες εκτάσεις στην περιοχή της Λατινικής Αμερικής, καταλαμβάνοντας τα 2/3 των εδαφών της Νοτίου Αμερικής περιλαμβανομένης της σημερινής Κολομβίας, Βενεζουέλας, Περού, Χιλής, Αργεντινής καθώς και εδάφη της σημερινής Βολιβίας. Παράλληλα η ίδια ήδη από τα πρώτα χρόνια των ανακαλύψεων, είχε εξασφαλίσει τον απόλυτο έλεγχο των εδαφών της Κεντρικής Αμερικής, ενώ η ισχύ της είχε φτάσει να περιλαμβάνει εδάφη από τις σημερινές Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (Καλιφόρνια, Φλόριντα), ενώ πριν την απόλυτη κατάρρευση της τον 19ο αιώνα είχε εξασφαλίσει εκτάσεις μέχρι την Νότια περιοχή της Αλάσκας. Ωστόσο η ίδια η Αυτοκρατορία παρ' όλες τις κατακτήσεις της, είχε κατορθώσει να θέσει υπό την επιρροή της το Διεθνές εμπόριο στην περιοχή του Ειρηνικού-Ινδικού Ωκεανού ενώ με την Πορτογαλία ήλεγχαν το εμπόριο στον Ατλαντικό Ωκεανό. Με κτήσεις στην περιοχή του Ειρηνικού συμπεριλαμβανομένων των Νήσων Μάρσαλ και των Μαριανών που αργότερα τέθηκαν κάτω από την Γερμανική επιρροή αλλά και στον Ινδικό συμπεριλαμβανομένων των Ισπανικών Ανατολικών Ινδιών (Φιλιππίνες). Η ίδια παράλληλα διατηρούσε και ικανές κτήσεις στην Κεντρική Ιταλία, την Ολλανδία και το Βέλγιο ενώ είχε ήδη αρχίσει να επεκτήνει την σφαίρα επιρροής της και στην περιοχή της Κεντρικής Αφρικής.
Η εμπλοκή της Ισπανίας σε συνεχείς πολέμους, σε ολόκληρη την έκταση της τεράστιας αυτοκρατορίας της την οδήγησε σταδιακά στην παρακμή. Παρόλο που ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα έχασε το μεγαλύτερο μέρος των αποικιών της, ακόμη και τώρα παραμένει η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που κατέχει εδάφη στην Αφρική. Η εμπλοκή της στους Ναπολεόντειους πολέμους έφερε ως αποτέλεσμα τον άμεσο ξεσηκωμό των αποικιών της στην περιοχή της Κεντρικής και Νοτίου Αμερικής που υποστηρίχθηκε έντονα και από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής μέσω του περίφημου δόγματος Μονρόε που επιζητούσε την αυτοδιάθεση των λαών στην Αμερικανική ήπειρο, ενώ έφερε ως άμεσο αποτέλεσμα η ίδια να χάσει αρκετές από τις Υπερπόντιες κτήσεις της στην περιοχή του Ινδικού και του Ατλαντικού είτε από μεριά Βρετανίας (Φώκλαντ) είτε από την μεριά της Γαλλίας. Η ζημίωση βέβαια ήταν τεράστια, και έχοντας είδη περάσει στο νέο στάδιο απόλυτης παρακμής, η χαριστική βολή θα ερχόταν από μεριά των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής κατά την περίοδο του Αμερικανό-Ισπανικού πολέμου μεταξύ 15 Φεβρουαρίου-25 Απριλίου του 1898, που είχε ως άμεσο αποτέλεσμα την απώλεια των τελευταίων κτήσεων της Ισπανίας στην Κεντρική Αμερική (Παναμάς-Κούβα-Κόλπος των Χοίρων) αλλά και την απώλεια των Φιλιππινών που γρήγορα μετατράπηκαν σε Αμερικανική αποικία αλλά και των εκτάσεων της στην περιοχή του Ειρηνικού από μεριάς Γερμανίας.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
