.
Εκρηκτική κυκλογένεση[1] (επιστημονικός όρος) ή απλούστερα κυκλώνας - βόμβα,[2][3][4] ή βομβογένεση[5][6][7] είναι η ταχεία και απότομη εμβάθυνση μιας εξωτροπικής κυκλωνικής περιοχής χαμηλής πίεσης. Η αλλαγή στην πίεση που απαιτείται για να ταξινομηθεί ένα κλιματικό συμβάν ως εκρηκτική κυκλογένεση εξαρτάται από το γεωγραφικό πλάτος. Για παράδειγμα, σε γεωγραφικό πλάτος 60°, εμφανίζεται εκρηκτική κυκλογένεση αν η πίεση μειωθεί κατά 24 mbar (hPa) ή περισσότερο σε διάστημα 24 ωρών.[8][9] Αυτό είναι ένα κυρίως χειμερινό γεγονός,[8] αλλά ένας κυκλώνας-βόμβα εμφανίζεται σε ηπειρωτικά περιβάλλοντα[10][11] ακόμη και τη θερινή περίοδο.[12]
Ένα τέτοιο κλιματικό φαινόμενο είναι το εξωτροπικό ισοδύναμο της τροπικής ταχείας εμβάθυνσης. Αν και η κυκλογένεσή των είναι εντελώς διαφορετική από αυτή των τροπικών κυκλώνων, οι κυκλώνες - βόμβα μπορούν να παράγουν ανέμους 120 έως 150 km/h, παρόμοια με τις κατηγορίες της κλίμακας Saffir-Simpson και αποδίδουν δριμείες βροχοπτώσεις. Παρόλο που λίγες από αυτές τις βόμβες γίνονται εν τέλει τόσο ισχυρές, ορισμένες πιο αδύναμες έχουν επίσης προκαλέσει σημαντικές ζημιές.
Η απορρόφηση των υπολειμμάτων ενός ισχυρού τροπικού κυκλώνα μπορεί να προκαλέσει εκρηκτική κυκλογένεση.
Η βαροκλινική αστάθεια έχει αναφερθεί ως ένας από τους κύριους μηχανισμούς για την ανάπτυξη των πιο εκρηκτικά βαθυνόμενων κυκλώνων.[13] Ωστόσο, οι σχετικοί ρόλοι των βαροκλινικών και διαβατικών διεργασιών στην εκρηκτική εμβάθυνση των εξωτροπικών κυκλώνων έχουν αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης για μεγάλο χρονικό διάστημα.[14] Άλλοι παράγοντες περιλαμβάνουν τη σχετική θέση μιας κοιλότητας 500 hPa και τα μοτίβα πάχους, βαθιές τροποσφαιρικές μετωπογενετικές διεργασίες που συμβαίνουν τόσο ανάντη όσο και κατάντη της επιφάνειας χαμηλά, την επίδραση της αλληλεπίδρασης αέρα-θάλασσας και την απελευθέρωση λανθάνουσας θερμότητας.[15]
Οι τέσσερις περιοχές (υψηλότερου κινδύνου) όπου εμφανίζεται εξωτροπική εκρηκτική κυκλογένεση στη Γη είναι ο Βορειοδυτικός Ειρηνικός, ο Βόρειος Ατλαντικός, ο Νοτιοδυτικός Ειρηνικός και ο Νότιος Ατλαντικός.[16]
Παραπομπές
Edwards, Tim (9 December 2011). «Scotland storm: what is a weather bomb?». The Week (London, United Kingdom: Dennis Publishing). Ανακτήθηκε στις 4 April 2013.
Λυγερού, Νεφέλη (23 Δεκεμβρίου 2022). «Ο «κυκλώνας βόμβα» βυθίζει στο ψύχος τις ΗΠΑ: Μέχρι και -45 βαθμούς θα δείξει ο υδράργυρος». ProtoThema. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2022.
Williams, Jack (20 May 2005). «Bomb cyclones ravage northwestern Atlantic». USA Today. Ανακτήθηκε στις 22 March 2013.
Feltman, Rachel (3 January 2018). «What the heck is a bomb cyclone?». Popular Science. Ανακτήθηκε στις 6 January 2018.
«Ryan explains Bomb Cyclogenesis». WBRZ News 2 Louisiana. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2013.
Freedman, Andrew (1 March 2013). «Meteorological bomb explodes over New England». Washington Post. Ανακτήθηκε στις 21 March 2013.
Rodman, Kristen (23 January 2014). «What is Bombogenesis?». Accuweather. Ανακτήθηκε στις 31 January 2014.
Sanders, Frederick; Gyakum, John R (1980). «Synoptic-Dynamic Climatology of the 'Bomb'». Monthly Weather Review 108 (10): 1589–606. doi:10.1175/1520-0493(1980)108<1589:SDCOT>2.0.CO;2. Bibcode: 1980MWRv..108.1589S.
Chelsea Harvey (10 Νοεμβρίου 2014). «Here's What Caused The 'Bomb Cyclone' That's About To Freeze The Northern US». Business Insider. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2017.
«The Bomb». blog.ametsoc.org. 27 October 2010. Ανακτήθηκε στις 21 March 2013.
MacDonald, Bruce C; Reiter, Elmar R (1988). «Explosive Cyclogenesis over the Eastern United States». Monthly Weather Review 116 (8): 1568–86. doi:10.1175/1520-0493(1988)116<1568:ECOTEU>2.0.CO;2. Bibcode: 1988MWRv..116.1568M.
«The nor'easter slamming the East Coast is undergoing the rapid intensification process known as 'bombogenesis'». Business Insider.
WENG, H. Y.; BARCILON, A. (1987). «Favorable environments for explosive cyclogenesis in a modified two-layer Eady model». Tellus A 39A (3): 202–214. doi:10.1111/j.1600-0870.1987.tb00301.x. Bibcode: 1987TellA..39..202W.
Fink, Andreas H.; Pohle, Susan; Pinto, Joaquim G.; Knippertz, Peter (2012). «Diagnosing the influence of diabatic processes on the explosive deepening of extratropical cyclones». Geophysical Research Letters 39 (7): n/a. doi:10.1029/2012GL051025. Bibcode: 2012GeoRL..39.7803F. Ανακτήθηκε στις 2 June 2013.
Lim, Eun-Pa; Simmonds, Ian (2002). «Explosive Cyclone Development in the Southern Hemisphere and a Comparison with Northern Hemisphere Events». Monthly Weather Review 130 (9): 2188–2209. doi:10.1175/1520-0493(2002)130<2188:ECDITS>2.0.CO;2. Bibcode: 2002MWRv..130.2188L.
Black, Mitchell Timothy; Pezza, Alexandre Bernardes (2013)
