.
Η Νευροχειρουργική είναι η ιατρική ειδικότητα, η οποία ασχολείται με την πρόληψη, τη διάγνωση, την (κυρίως χειρουργική) θεραπεία, και την αποκατάσταση παθήσεων που προσβάλλουν οποιοδήποτε τμήμα του νευρικού συστήματος, (εγκέφαλος, νωτιαίος μυελός, περιφερικά νεύρα) και, δευτερεύοντως, παθήσεων που αφορούν τα εξωκράνια αγγεία του εγκεφάλου.[1]
Άσκηση στην ειδικότητα
Ελλάδα
Πτυχίο Ιατρικής ελληνικού πανεπιστημίου ή αναγνωρισμένου πανεπιστημίου της αλλοδαπής προαπαιτείται για την άσκηση στη νευροχειρουργική. Η ειδικότητα συνίσταται χρονικά από 1,5 έτος άσκησης στη Γενική Χειρουργική, 6 μήνες στη Νευρολογία και από 4 έτη καθαρής άσκησης της Νευροχειρουργικής. Συνολικά δηλαδή 6 έτη, μετά τα οποία ο ασκούμενος οφείλει να περάσει επιτυχώς τις εξετάσεις της ειδικότητας για να λάβει τον τίτλο του ειδικευμένου νευροχειρουργού.[2]
ΗΠΑ
Στις Ηνωμένες Πολιτείες ο νευροχειρουργός πρέπει να ολοκληρώσει 4 έτη φοίτησης σε κολέγιο, 4 έτη ιατρικής σχολής, 1 έτος πρακτικής εξάσκησης, (το οποίο συμπεριλαμβάνεται συνήθως στη δομή του συνολικού εκπαιδευτικού προγράμματος) και 5 με 6 έτη άσκησης στη νευροχειρουργική.[3] Η πλειονότητα των ασκουμένων απασχολείται και με κάποιου είδους έρευνα, είτε κλινικής, είτε στον τομέα των βασικών ιατρικών επιστημών. Ακολουθεί, προαιρετικά, η επιπλέον εξειδίκευση σε κάποια από τις παρακάτω υποειδικότητες της αμερικανικής νευροχειρουργικής: η παιδονευροχειρουργική, η νευροτραυματολογία και νευροεντατικολογία, η λειτουργική και στερεοτακτική νευροχειρουργική, η νευροχειρουργική ογκολογία, η ακτινοχειρουργική, η αγγειακή νευροχειρουργική, η επεμβατική νευροακτινολογία, η χειρουργική περιφερικών νεύρων, η χειρουργική σπονδυλικής στήλης και η χειρουργική βάσεως κρανίου.[4] Άλλα προαιρετικά πεδία εξειδίκευσης είναι η νευροπαθολογοανατομική και η νευροοφθαλμολογία.
Ηνωμένο Βασίλειο
Απαιτείται η εισαγωγή σε κάποια ιατρική σχολή, που θα οδηγήσει μετά από 4 - 6 έτη στο πτυχίο MBBS, (Bachelor of Medicine, Bachelor of Surgery). Ο νέος γιατρός στη συνέχεια πρέπει να ολοκληρώσει 2 έτη βασικής άσκησης (Foundation training), που αφορούν ένα ευρύ φάσμα ιατρικών ειδικοτήτων περιλαμβανομένης της χειρουργικής. Ακολούθως, υποβάλλει αίτηση για να εισαχθεί στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της νευροχειρουργικής, που διαρκεί γύρω στα 8 έτη πριν κριθεί ικανός να περάσει τις εξετάσεις της ειδικότητας.
Μέθοδοι και τεχνικές
Στη σύγχρονη διαγνωστική και θεραπευτική της νευροχειρουργικής χρησιμοποιούνται τεχνικές της νευροακτινολογίας όπως η υπολογιστική αξονική τομογραφία (ΥΑΤ ή CT - από τα αρχικά του αγγλικού όρου computed tomography), η μαγνητική συντονιστική τομογραφία (ΜΣΤ ή MRI - magnetic resonance imaging), η τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίου (ΤΕΠ ή PET - positron emission tomography), η μαγνητοεγκεγαλογραφία (ΜΕΓ ή MEG - magnetoencephalography) και η στερεοταξία. Σε ορισμένες νευροχειρουργικές επεμβάσεις χρησιμοποιείται διεγχειρητικός μαγνητικός τομογράφος, (δηλαδή βρίσκεται εγκατεστημένος μέσα στη χειρουργική αίθουσα) και λειτουργική μαγνητική τομογραφία.
Σε πολλούς τομείς της νευροχειρουργικής χρησιμοποιούνται, επίσης, μικροχειρουργικές τεχνικές. Για τη χειρουργική παράκαμψη της έξω με την έσω καρωτίδα είναι απαραίτητη η χρήση της αγγειακής μικροαναστόμωσης. Ο αποκλεισμός των εγκεφαλικών ανευρυσμάτων γίνεται με τη βοήθεια χειρουργικού μικροσκοπίου. Η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική της σπονδυλικής στήλης, (όπως η μικροδισκεκτομή και η τοποθέτηση τεχνητών δίσκων), βασίζεται σε παρόμοιες τεχνικές.
Οι νευροχειρουργοί μετέρχονται ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές με τη χρήση νευροενδοσκοπίου. Αυτές περιλαμβάνουν για παράδειγμα την ενδοσκοπική διαρρινική προσπέλαση που χρησιμοποιείται για όγκους της υποφύσεως, για κρανιοφαρυγγιώματα, χορδώματα και για την αποκατάσταση διαφυγών του εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΕΝΥ). Το ενδοσκόπιο, ακόμη, χρησιμοποιείται για τη θεραπεία παθήσεων των κοιλιών του εγκεφάλου, όπως η κολλοειδής κύστη και η νευροκυστικέρκωση, αλλά και υποβοηθητικά στην παροχέτευση αιματωμάτων και στη νευραλγία τριδύμου. Η ενδοσκοπική κοιλιοστομία αποτελεί επί συγκεκριμένων ενδείξεων εναλλακτική μέθοδο αντιμετώπισης της υδροκεφαλίας.
Η αποκατάσταση κρανιοπροσωπικών δυσμορφιών, (πχ κρανιοσυνόστωση) και διαταραχών της ομαλής κυκλοφορίας του εγκεφαλονωτιαίου υγρού, (δυσπλασία Chiari, συριγγομυελία, κλπ), πραγματοποιείται από τους νευροχειρουργούς και κατά περίπτωση από τους πλαστικούς χειρουργούς. Ελλείμματα του οστικού κρανίου αποκαθίστανται με κρανιοπλαστική.
Οι νευροχειρουργοί σε συνεργασία με τους ακτινοθεραπευτές ειδικεύονται στη Στερεοτακτική Ακτινοχειρουργική για να θεραπεύσουν όγκους και αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες. Χρησιμοποιούνται ακτινοχειρουργικές τεχνικές όπως το Gamma knife (ακτινοχειρουργική με ακτίνες γ) και το Cyberknife (ρομποτική ακτινοχειρουργική).
Τα τελευταία χρόνια έχουν καθιερωθεί στη νευροχειρουργική οι απεικονιστικά υποβοηθούμενες επεμβάσεις, όπως οι ενδαγγειακές για τη θεραπεία ανευρυσμάτων, αρτηριοφλεβωδών δυσπλασιών, στένωσης της καρωτίδος, εγκεφαλικών επεισοδίων, δυσπλασιών του νωτιαίου μυελού και του αγγειόσπασμου. Χρησιμοποιούνται τεχνικές αγγειοπλαστικής, τοποθέτησης ενδαγγειακών πλεγμάτων (stenting), εμβολισμού, αναρρόφησης θρόμβων και η διαγνωστική αγγειογραφία. Παρόμοιες, αλλά όχι ενδαγγειακές, επεμβάσεις είναι η κυφοπλαστική και η σπονδυλοπλαστική.
Παθήσεις
Άλλες νευροχειρουργικές παθήσεις είναι:
Κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου
Στένωση αυχενικής και στένωση οσφυικής μοίρας σπονδυλικής στήλης
Υδροκέφαλος
Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις (επισκληρίδιο και υποσκληρίδιο αιμάτωμα, κατάγματα κρανίου, θλάσεις εγκεφάλου, κλπ)
Κακώσεις νωτιαίου μυελού
Τραυματικές βλάβες των περιφερικών νεύρων
Λοιμώξεις (εγκεφαλικό απόστημα, υποσκληρίδιο εμπύημα, κλπ)
Όγκοι του νωτιαίου μυελού, της σπονδυλικής στήλης και των περιφερικών νεύρων
Ενδοκρανιακές αιμορραγίες, όπως η υπαραχνοειδής αιμορραγία
Ορισμένες μορφές φαρμακοανθεκτικής επιληψίας
Ορισμένες μορφές κινητικών διαταραχών (νόσος του Πάρκινσον σε προχωρημένο στάδιο, χορεία)- εδώ χρησιμοποιούνται ειδικά ανεπτυγμένες ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές (λειτουργική, στερεοτακτική νευροχειρουργική), όπως διατομές με στερεοτακτική διαθερμοπηξία και εν τω βάθει εγκεφαλική διέγερση.
Χρόνιο άλγος (καρκινικός πόνος, πόνος σε τραυματολογικούς ασθενείς, πόνος από κρανιακά/ περιφερικά νεύρα)
Ορισμένοι τύποι δυσίατων ψυχιατρικών διαταραχών
Αγγειακές δυσπλασίες του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού (πχ αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες, φλεβώδη αγγειώματα, σηραγγώδη αιμαγγειώματα, τριχοειδικές τηλεαγγειεκτασίες)
Νόσος Moyamoya
Παραπομπές
http://www.neurosurgery.org.gr/
http://archive.is/20120728161348/www.cso.auth.gr/greek/DrKatalogos.gr.htm
http://www.abns.org/
http://www.aans.org/
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
