.
Η Αγιούρ Βέντα, επίσης αγιουρβέντα (η επιστήμη της ζωής) θεωρείται ένα από τα από τα αρχαιότερα συστήματα παραδοσιακής ιατρικής στην ινδική υποήπειρο[1], η οποία ασκείται ως εναλλακτική μέθοδος θεραπείας σε άλλα σημεία του κόσμου[2]. Η πρωιμότερη μορφή της στην ινδική λογοτεχνία απαντάται κατά τη βεντική περίοδο, περίπου το 600 Π.Κ.Ε., με την πραγματεία των Ατρέγια και Σουσρούτα[3], αν και οι ρίζες της εκτείνονται πέρα από τους ιστορικούς χρόνους, στα συμφραζόμενα της μυθολογίας, καθώς ιδρυτής της φέρεται μια μυθική ή ημι-ιστορική κατ' άλλους οντότητα, ο Ντχανβαντάρι, το μυθικό αβατάρ του Βισνού, από την ινδουιστική παράδοση. Στις Βέδες και στις Πουράνες εμφανίζεται ως ιατρός των ντέβα και θεοποιημένος προστάτης της αγιουρβεντικής ιατρικής.
Ανάπτυξη και λογοτεχνικές πηγές
Ως επιστήμη της ζωής η Αγιούρ Βέντα επεδίωξε στο σύνολο της εξελικτικής της πορείας μέσα στον χρόνο τη γνώση της συνδυασμένης κατάστασης του σώματος, των αισθήσεων, του νου και της ψυχής. Σύμφωνα με την Αγιούρ Βέντα η κακή υγεία είναι αποτέλεσμα εξωτερικών τοξινών και παθογενών καταστάσεων και διατάραξης του μεταβολισμού, καθώς και του ανοσοποιητικού συστήματος. Η Αγιούρ Βέντα αναπτύχθηκε από την Αθάρβα Βέντα, η οποία σχετίζεται κυρίως με την επιστήμη και τις εφαρμογές της. Έτσι, ο μύθος αναφέρει πως αφού απαρνήθηκε την ευγενική του καταγωγή ως πρίγκηπας του Κάζι, ο Ντχανβατάρι αποσύρθηκε στο δάσος, όπου υπαγόρευσε την Αγιούρ Βέντα στον Σουσρούτα.
Στην Τακσασίλα, κοντά στον ποταμό Τζχέρουμ, βρισκόταν η δεύτερη αρχαία σχολή της ιατρικής υπό τον Ατρέγια, ο οποίος πιστεύεται ότι διδάχθηκε την Αγιούρ Βέντα κατευθείαν από τον Μπχαραντβάτζα. Ο Ατρέγια έγραψε μια πραγματεία για την ιατρική και οι απόψεις του περιέχονται σε 46.500 στίχους. Η βουδιστική παράδοση υποδεικνύει την ύπαρξη δύο μεγάλων σχολών στην Ινδία κατά τη διάρκεια της βεντικής περιόδου, στις οποίες διδασκόταν η ιατρική, η αστρονομία, τα μαθηματικά και η φιλοσοφία. Ανατολικά του ποταμού Γκάνγκα βρισκόταν η πόλη Βαρανάσι, στην οποία ο Σουσρούτα ασκούσε την ιατρική. Έχοντας διδαχθεί την ανατομία από τον Ατρέγια, ο Σουσρούτα κατέγραψε στην πραγματεία Σουσρούτα Σαμχίτα τις διαφορές ανάμεσα στις δικές του τεχνικές και εκείνες του Ατρέγια. Η πραγματεία του στη χειρουργική δείχνει ότι εισήγαγε ανανεωτικές τάσεις στη χειρουργική[4], καθώς και ιδιάζουσες περιπτώσεις ρινοπλαστικής που παρακολούθησαν πολύ αργότερα Βρετανοί γιατροί του 18ου αιώνα να εκτελούνται με τον παραδοσιακό τρόπο[5].
Η αναθεώρηση του Τσαράκα
Μεγάλη ήταν, επίσης, η προσφορά του Τσαράκα, αστρονόμου, φιλόσοφου και ιατρού του 2ου Π.Κ.Ε. αι., στο αρχαίο ιατρικό σύστημα. Ως ιατρός του βασιλέα Κανίσκα, ο Τσαράκα φέρεται ότι αναθεώρησε την Ατρέγια Σαμχίτα[6]. Οι συμπληρώσεις και αναθεωρήσεις του Τσαράκα σε 120 κεφάλαια σχετίζονται με τα συμπτώματα, τις διαγνώσεις και τη θεραπεία ασθενειών της καρδιάς, του στήθους, της κοιλιακής χώρας, των γεννητικών οργάνων και των άκρων. Η πλατιά γνώση του Τσαράκα είναι εμφανής και μόνον από τις οδηγίες του για την κατασκευή νοσοκομείων, τη διατήρηση υγιεινής ατμόσφαιρας και σε λεπτομέρειες όπως η απασχόληση των παιδιών με παιχνίδια[7]. Οι λεπτομέρειες αυτού του συστήματος θεραπείες συντέθηκαν τελικά σε τρία σημαντικά κείμενα, γνωστά στην Αγιούρ Βέντα ως πρεσβύτερη τριάδα (vriddha traya) και είναι η Τσαράκα Σαμχίτα, η Σουσρούτα Σαμχίτα που προαναφέρθηκαν και η Αστάνγκ Χριντάγια Σαμχίτα. Εκτός της πρεσβύτερης τριάδας υπάρχει και μια συμπληρωματική τριάδα κειμένων, γνωστή ως νεότερη τριάδα (laghu traya) και περιλαμβάνει την Μιντχάβα-νιντάνα, τη Σαρανγκντχάρ Σαμχίτα και την Μπχαβαπρακάς Νιγκχάντου[8].
Σε όλα τα κείμενα περιγράφονται βασικές αρχές της υγείας και της ασθένειας, τρόποι διαχείρισης της ασθένειας, ανατομία και φυσιολογία, υγιεινή, materia medica, φαρμακολογία και θεραπευτική, βοτανοθεραπεία, φαρμακευτική, και σύνθεση φυτικών και ορυκτών ιαμάτων. Οι ασθένειες ταξινομούνται σύμφωνα με τα συστήματα και τις λειτουργίες των οργάνων. Ειδικότητες όπως η χειρουργική, η παιδιατρική, η γυναικολογία, η τοξικολογία και η φαρμακολογία, η οφθαλμολογία, η ωτορινολαρυγγολογία, η γηριατρική, η ευγονική και η ψυχιατρική, καθώς και η τοξικολογία είναι τομείς που αναπτύσσονται λεπτομερώς στα συμφραζόμενα της Αγιούρ Βέντα[9].
Η Αγιούρ Βέντα στο ινδουιστικό πολιτισμικό εννοιολογικό πλαίσιο αποκαλείται συχνά η «Μητέρα Όλων των Θεραπειών», καθώς εκτιμάται ότι υπήρχε ως σύστημα πριν από 6.000 χρόνια. Είναι προϊόν της βεντικής περιόδου του ινδικού πολιτισμού και διδασκόταν προφορικά από δάσκαλο σε μαθητή. Αν και καταγράφηκαν πολλά από τα στοιχεία της, σήμερα δεν μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε ένα μεγάλο μέρος της θεωρίας και της πρακτικής της, που χάθηκε μέσα στους αιώνες. Ωστόσο, φέρεται ότι έχει αφήσει τη σφραγίδα της πάνω σε αρκετούς τομείς της αλλοπαθητικής και της ομοιοπαθητικής ιατρικής, καθώς και σε διάφορα είδη εναλλακτικής θεραπείας[10].
Βασικό περίγραμμα της αγιουρβέντα
Συνοπτικά, η Αγιούρ Βέντα δίνει έμφαση στην πρόληψη και ενθαρρύνει τη διατήρηση της υγείας μέσω μιας ισορροπημένης ζωής, ορθής σκέψης, δίαιτας και της χρήσης βοτάνων. Η γνώση της συγκεκριμένης θεραπευτικής μεθόδου μάς βοηθά να καταλάβουμε πώς μπορούμε να χτίσουμε την ισορροπία του σώματος, του νου και της συνείδησης σύμφωνα με την ατομική μας ιδιοσυγκρασία. Σύμφωνα με την Αγιουρβέντα κάθε άτομο αφήνει ένα μοναδικό αποτύπωμα στον χώρο, διαθέτει ένα μοναδικό ενεργειακό δυναμικό, αλλά και έναν, επίσης, μοναδικό τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται αυτή την ενέργεια.
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες, τόσο εσωτερικοί όσο και εξωτερικοί, που επενεργούν στα ανθρώπινα όντα διαταράσσοντας την εσωτερική ισορροπία της ιδιοσυγκρασίας τους. Παραδείγματα αυτών των συγκινησιακών και φυσικών εντάσεων μπορεί να αναζητήσει ο καθένας μας στη συναισθηματική του κατάσταση, στις τροφικές επιλογές και τη δίαιτά του, στην εναλλαγή των εποχών και του κλίματος, σε φυσικά τραύματα, στο εργασιακό περιβάλλον και τις οικογενειακές του σχέσεις. Από τη στιγμή που γίνουν αντιληπτοί αυτοί οι παράγοντες, είναι δυνατόν κατά την αγιουρβεντική οπτική να πάρει κανείς τα κατάλληλα μέτρα και να εκμηδενίσει ή να ελαχιστοποιήσει τα αποτελέσματά τους. Μπορεί, επίσης, να εγκαθιδρύσει και πάλι την πρωτογενή του ισορροπία. Η ισορροπία είναι η φυσική τάξη των πραγμάτων. Η ανισορροπία αντιπροσωπεύει τη διαταραχή. Η υγεία είναι ισορροπία, η ασθένεια διαταραχή. Μέσα στο σώμα μας υπάρχει μια διαρκής αλληλεπίδραση ανάμεσα στην ισορροπία και τη διαταραχή. Από τη στιγμή που γίνει κατανοητή η φύση και η δομή της διαταραχής, είναι δυνατόν να επανεγκαθιδρυθεί η ισορροπία. Αυτό είναι το βασικό σκεπτικό της Αγιούρ Βέντα.
Σημειώσεις παραπομπές
Chopra, Ananda S. (2003). Āyurveda. in Selin, Helaine. Medicine Across Cultures: History and Practice of Medicine in Non-Western Cultures, MA: Kluwer Academic Publishers, Norwell, 75.
«Ayurveda». New Delhi, India: Department of Ayurveda, Yoga & Naturopathy, Unani, Siddha and Homoeopathy, Ministry of Health & Family Welfare, Government of India. @ http://indianmedicine.nic.in/ayurveda.asp.
Neria Harish Hebbar, MD, «Text and History of Ayurveda A Hindu Heritage of Healing»]. @ http://www.boloji.com/ayurveda/av024.htm
Lock, Stephen et al 2001, 420.
Lock, Stephen et al 2001, 607.
Βλ. Biography of Charaka @ http://profiles.incredible-people.com/charaka/
Lakshmi C. Mishra (ed) 2003, I.
Βλ. Charaka Samhita, στο Kerala Ayurveda Resorts. @ http://www.keralaayurvedaresorts.org/ayurveda.html
Mishra, L. Singh, B.B. and Dagenais, S. 2001, 36–42.
Βλ. Ayurvedic medicine @ http://www.neurocirugiaparaguay.com/ayurvedic-medicine.html και History of Ayurveda @ http://www.ayurvediccure.com/ayurveda_ayurvedic_herbs/ayurveda_history.htm. Για μια σύγκριση ανάμεσα στην Αγιούρ Βέντα και τη δυτική ιατρική βλ. Ayurveda and allopathy @ http://www.gosai.com/chaitanya/saranagati/html/vedic-upanisads/ayurveda.html.
Βιβλιογραφία
Lakshmi C. Mishra (ed) 2003, Scientific basis for Ayurvedic therapies, CRC Press LLC, London and New York.
Mishra, L., Singh, B.B., and Dagenais, S., «Ayurveda: a historical perspective and principles of the traditional healthcare system in India», Altern. Ther. Health Med., 7(2), 36–42, 2001a.
Lock, Stephen et al 2001, The Oxford Illustrated Companion to Medicine, Oxford University Press, USA, ISBN 0192629506.
Selin, Helaine, (ed) Medicine Across Cultures: History and Practice of Medicine in Non-Western Cultures, MA: Kluwer Academic Publishers, Norwell, ISBN 1-4020-1166-0.
Περαιτέρω ανάγνωση
William Dymock et al. (1890). Pharmacographia Indica A history of principal drugs of vegetable origin in British India. 1. London.
Thomas T. Wise (1845). Commentary on the Hindu System of Medicine. Calcutta: Thacker & Co..
Drury, Heber (1873). The Useful plants of India. William H Allen & Co., London. ISBN 1-4460-2372-9.
Hoernle, Rudolf August Friedrich (1907). Studies in the Medicine of Ancient India: Part I: Osteology. Clarendon Press, Oxford.
Kishor Patwardhan (2008). Pabitra Kumar Roy. επιμ. Concepts of Human Physiology in Ayurveda. Samyak Vak Series-14. Sarnath, Varanasi: Central Institute of Higher Tibetan Studies, σελ. 53–73. ISBN 978-81-87127-76-5.
WHO guidelines on safety monitoring of herbal medicines in pharmacovigilance systems
Use caution with ayurvedic products US Food and Drug Administration.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Αγιούρ Βέντα στο Open Directory Project
Ayurveda: Benchmarks for trainings in traditional/complementary and alternative medicine World Health Organization (WHO)
National Library of Ayurveda Medicine
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
