.
Με τον όρο Στατιστική μέθοδος, ή ορθότερα στατιστικές μέθοδοι χαρακτηρίζεται ένα σύνολο μεθόδων της Στατιστικής με τις οποίες και επιχειρείται η επεξεργασία και ανάλυση των στατιστικών δεδομένων. Οι στατιστικές μέθοδοι δεν θα πρέπει να συγχέονται με τις διάφορες ερευνητικές μεθόδους, ή τεχνικές επινοήσεις συλλογής δεδομένων, ή τρόπους απόσπασης απαντήσεων. Οι στατιστικές μέθοδοι αποτελούν, ουσιαστικά, όργανα ανάλυσης δεδομένων που έχουν συλλεχθεί με οποιοδήποτε τρόπο[1]
Η Στατιστική μέθοδος αποτελεί μία από τις βασικές μεθόδους, τις καλούμενες και μεθοδικά συστήματα, που ακολουθούν τόσο οι Επιστήμες συμπεριφοράς όσο και οι Φυσικές επιστήμες[2] η οποία και συμπληρώνει στο ερευνητικό πεδίο την παρατήρηση και το πείραμα.
Ιστορία
Η ιστορία της στατιστικής μεθόδου με την αρχική περιγραφική μορφή της ταυτίζεται με την ιστορία της Στατιστικής. Με την αναλυτική όμως μορφή της ως ανεξάρτητη μέθοδος της παρατήρησης και του πειράματος άρχισε ν΄ αναπτύσσεται ιδιαίτερα από τους ψυχολόγους, όπου και αποτελεί τη μοναδική μαθηματική μέθοδο που χρησιμοποιούν ακόμα και σήμερα. Ένας από τους πρωτοπόρους του χώρου ήταν ο Βέλγος μαθηματικός Quetelet (1796-1874) που εφάρμοσε την καμπύλη Λαπλάς - Γκάους στη κατανομή ανθρωπομετρικών δεδομένων.[3]
Κύριος όμως εισηγητής της στατιστικής μεθόδου στη Ψυχολογία ήταν ο Άγγλος Φράνσις Γκάλτον (Francis Galton) με το βιβλίο του "Hereditary Genius" στη μέτρηση μεγαλοφυΐας. Το 1877 ο Γκάλτον εισήγαγε την τεχνική της συνάφειας, την οποία όμως είχε επινοήσει ο Γάλλος Α. Μπραβέ (Auguste Bravais) το 1846, καθώς και τις γραφικές αναπαραστάσεις. Το 1896 ο Καρλ Πίρσον (Karl Pearson) διαμόρφωσε μια ειδική μαθηματική θεωρία που υπήρξε γόνιμη μετά τη συνεργασία του με τον Φ. Γκάλτον.
Από το 1900 και μετά η στατιστική μέθοδος αρχίζει να εμφανίζεται με γοργό ρυθμό σε πολλά συγγράμματα όπως του Theorndike και του Woodworth. Σημαντική επίσης υπήρξε η συνεισφορά του Εργαστηρίου της Ευγονικής του Λονδίνου όπου το 1901 συγχωνεύτηκε με το Εργαστήριο Βιομετρίας με την προσάρτησή τους στο University College των οποίων οι διευθυντές (K. Pearson και R. Fisher) ταύτισαν την ανατολή του αιώνα με την εισαγωγή της στατιστικής μεθόδου τόσο στη πειραματική όσο και στην εφαρμοσμένη ψυχολογία. Στα δε επόμενα χρόνια προστέθηκε και η λεγόμενη παραγοντική ανάλυση[3].
Διάκριση
Γενικά οι Στατιστικές μέθοδοι διακρίνονται σε διάφορες ομάδες ανάλογα του τρόπου προσέγγισης ασφαλών συμπερασμάτων. Αυτές είναι:
Μέθοδοι περιγραφικής στατιστικής: Πρόκειται για τις απλούστερες μεθόδους που με συνοπτικές διαδικασίες βασίζονται στους μέσους όρους, ή σε μέτρα κεντρικής τάσης.
Μέθοδοι δείγματος: Πρόκειται για αντιπροσωπευτικές μεθόδους επί ενός συγκεκριμένου ερευνόμενου πλήθους. Πολλές εξ αυτών επικεντρώνονται στη σπουδαιότητα των παρατηρούμενων διαφορών σχέσεων, ή των "περιγραφικών στατιστικών".
Μέθοδοι συσχετικές: Πρόκειται για μεθόδους που εφαρμόζει η "στατιστική σχέσεων" όπου κυρίαρχη έννοια είναι ο συσχετισμός. Αυτές εφαρμόζονται κυρίως σε ειδικές μετρήσεις σχέσεων ποσοτικών μεταβλητών, μη λαμβάνοντας υπόψη τη συχνότητα χαρακτηριστικών ιδιοτήτων και σχέσεων αυτών με ποσοτικές μεταβλητές.
Μέθοδοι επαγωγής: Πρόκειται για τις μεθόδους που εφαρμόζονται από την επαγωγική ή δειγματοληπτική στατιστική. Στην εφαρμογή αυτών διατυπώνονται προηγουμένως διάφορες εικασίες επί των συλλεγέντων δεδομένων ενός πλήθους. Οι εικασίες αυτές αποτελούν εν προκειμένω "παραμέτρους" του πλήθους, εξ ου και η καλούμενη "παραμετρική στατιστική". Τελευταία έχουν αναπτυχθεί και άλλες μέθοδοι της λεγόμενης Μη-Παραμετρικής στατιστικής, όπου κατά την επεξεργασία των δεδομένων δεν περιλαμβάνονται οι παραπάνω εικασίες.
Παραπομπές
Q. McNemar "Psychological Statistics" (= Ψυχολογική Στατιστική) New York, Willy - 1955, σελ.1
Θ. Μπέλλας "Η Έρευνα στις Επιστήμες της Συμπεριφοράς", σελ.24
Θ. Μπέλλας "Η Έρευνα στις Επιστήμες της Συμπεριφοράς", σελ.119
Πηγές
UNESCO "Λεξικό Κοινωνικών Όρων" (Ελληνική Έκδοση) 3 τόμοι, Εκδ. Ελληνική Παιδεία Αθήναι 1972, τομ.3ος, σελ.865.
Θρασ. Μπέλλας "Η Έρευνα στις Επιστήμες της Συμπεριφοράς" - Αθήνα 1977. τομ.1ος, σελ.24 και 118-119.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
