.
Το Zotero είναι ελεύθερο και ανοικτού κώδικα λογισμικό δημιουργίας βιβλιογραφικών αναφορών και σχετιζόμενου υλικού (π.χ. PDF αρχείων). Μερικά από τα χαρακτηριστικά του είναι η δυνατότητα ενσωμάτωσής του στο φυλλομετρητή σας, online συγχρονισμός, δημιουργία παραπομπών μέσα στο κέιμενο, υποσημειώσεις και βιβλιογραφία, καθώς και δυνατότητα ενσωμάτωσής του σε επεξεργαστές κειμένου όπως το Microsoft Word, το LibreOffice, το OpenOffice.org Συγγραφέας και το NeoOffice. Παράγεται από το Κέντρο για την Ιστορία και Νέων Μέσων του Πανεπιστημίου George Mason.[1]
Ετυμολογία
Το όνομα "Zotero" προέρχεται από το αλβανικό ρήμα zotëroj το οποίο σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει «ελέγχω, κυριεύω».[2]
Χαρακτηριστικά
Το Zotero εμφανίζει ένα εικονίδιο όταν ένας πόρος (βιβλίο, άρθρο, διατριβή) προβάλλεται σε κάποιες ιστοσελίδες (όπως οι κατάλογοι βιβλιοθήκης, PubMed, Google Scholar, Google Books, Amazon.com, Βικιπαίδεια, και ιστοσελίδες εκδοτών). Κάνοντας κλικ σε αυτό το εικονίδιο σώζονται στη βιβλιοθήκη του Zotero πληροφορίες για τη δημιουργία πλήρους βιβλιογραφικής παραπομπής. Μπορείτε, επίσης, να αποθηκεύσετε ένα αντίγραφο της ιστοσελίδας, ή, στην περίπτωση των ακαδημαϊκών άρθρων, ένα αντίγραφο του κειμένου σε PDF. Μπορείτε στη συνέχεια να προσθέσετε σημειώσεις, ετικέτες, συνημμένα, και μεταδεδομένα.
Τα στοιχεία μπορούν να οργανωθούν με μεταφορά και απόθεση (drag-and-drop) και μπορούν να αναζητηθούν.
Οτιδήποτε μπορεί να εξαχθεί και να διαμορφωθεί σαν βιβλιογραφική παραπομπή μέσα από την τοπική βιβλιοθήκη. Επιπλέον, όλα τα δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων των βιβλιογραφικών πληροφοριών και των πληροφοριών που προστέθηκαν από το χρήστη μπορούν να εξαχθούν σε μια αναφορά σε μορφή HTML.[3]
Μορφοποίηση Παραπομπών
Με το Zotero οι χρήστες μπορούν να δημιουργήσουν αναφορές και βιβλιογραφικές παραπομπές μέσω προσθέτων του επεξεργαστή κειμένου, ή απευθείας στο Zotero, χρησιμοποιώντας μορφή CSL. Οι βασικές μορφές βιβλιογραφικών παραπομπών των περισσότερων ακαδημαϊκών περιοδικών είναι διαθέσιμες στο Zotero, και η βιβλιογραφία μπορεί να μορφοποιηθεί με μερικά μόνο κλικ. Το Zotero επιτρέπει επίσης στους χρήστες να δημιουργήσουν το δική τους προσαρμοσμένη μορφή βιβλιογραφικών παραπομπών.
Το Zotero μπορεί να εισάγει και να εξάγει αναφορές από και προς πολλές μορφές, συμπεριλαμβανομένων των προτύπων βιβλιογραφίας της Βικιπαίδειας, BibTeX, BibLateX, RefWorks, MODS.
Σχολιασμός και κινητές συσκευές
Με το Zotero μπορείτε να συνδέσετε σημειώσεις με βιβλιογραφικά στοιχεία. Μπορεί να σχολιάσετε αρχεία Pdf και να τα συγχρονίσετε με έναν αναγνώστη PDF για κινητά μέσω του αντίστοιχου πρόσθετου του Zotfile .[4]
Γλωσσική υποστήριξη
Το Zotero υποστηρίζει περισσότερες από τριάντα γλώσσες από το 2014.
Υποστήριξη
Το Zotero δεν έχει καμία ειδική υπηρεσία υποστήριξης πελατών, αλλά η ιστοσελίδα του Zotero παρέχει εκτενείς πληροφορίες, οδηγίες, συμβουλές αντιμετώπισης προβλημάτων, μια λίστα με γνωστά ζητήματα και φόρουμ χρηστών. Ερωτήσεις και θέματα που τέθηκαν στο φόρουμ απαντήθηκαν γρήγορα, με προτεινόμενες λύσεις από τους χρήστες και τους προγραμματιστές.[5]
Πολλά ακαδημαϊκά ιδρύματα παρέχουν σεμινάρια Zotero για τα μέλη τους.
Μεταφραστές
Το Zotero χρησιμοποιεί "μεταφραστές" – μικρά κομμάτια κώδικα υπολογιστή, ή δέσμες ενεργειών – που γράφονται από εθελοντές,[6] για να κατανοήσει τη δομή των ιστοσελίδων και να τις μετατρέψει σε αναφορές χρησιμοποιώντας εσωτερικές μορφές.[7] Αυτές οι δέσμες ενεργειών ανοικτού κώδικα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από εργαλεία τρίτων, επίσης, για παράδειγμα, η γεννήτρια αναφορών Citoid της Βικιπαίδειας.[8]
Οικονομική υποστήριξη και βραβεία
Η ανάπτυξη του Zotero έχει χρηματοδοτηθεί από το Andrew W. Mellon Foundation, το Alfred P. Sloan Foundation, και το Ινστιτούτο του Μουσείου και Βιβλιοθήκης, καθώς και δωρεές χρηστών.
Το Zotero έχει κερδίσει βραβεία από το Περιοδικό PC magazine, Northwestern University's CiteFest ανταγωνισμού, και της American political Science Association.[9]
Ιστορία
Το Zotero 1.0
Η πρώτη έκδοση του Zotero, 1.0.0b2.r1, ήταν διαθέσιμη τον οκτώβριο του 2006 σαν πρόσθετο του Firefox. Η ανάπτυξη του Zotero 1.0.x συνεχίστηκε μέχρι το Μάιο του 2009, όταν κυκλοφόρησε το Zotero 1.0.10.
Αγωγή από την EndNote
Το 2008, η Thomson Reuters μήνυσε την Κοινοπολιτεία της Βιρτζίνια και το Πανεπιστήμιο George Mason, ισχυριζόμενη ότι οι προγραμματιστές του Zotero είχαν χρησιμοποιήσει αντίστροφη μηχανική, κατά παράβαση της άδειας χρήσης τελικού χρήστη (EULA) της EndNote, με αποτέλεσμα το Zotero να μετατρέπει το ιδιόκτητο .ens στυλ της EndNote σε Citation Style Language (CSL) στυλ.[10] Το Πανεπιστήμιο George Mason απάντησε ότι η ιστοσελίδα τους δεν θα ανανεώσει την άδεια χρήσης για το EndNote και πως "οτιδήποτε δημιουργήθηκε από χρήστες του Zotero ανήκει σε εκείνους τους χρήστες, και ότι θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο εύκολο για τους χρήστες του Zotero να μετακινούνται προς και από το λογισμικό τους όπως επιθυμούν, χωρίς προβλήματα".[11] Το περιοδικό Nature έγραψε ότι "οι αρετές της διαλειτουργικότητας και η εύκολη ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ των ερευνητών πρέπει να μπορούν να μετατρέπονται. Για παράδειγμα φανταστείτε εάν τα αρχεία του Microsoft Word ή του Excel μπορούσαν να ανοίξουν και να αποθηκευτούν μόνο σε αυτές τις ιδιόκτητες μορφές. Θα ήταν αδύνατο για το OpenOffice και άλλα τέτοια λογισμικά να διαβαστούν και να αποθηκευτούν χρησιμοποιώντας ανοιχτά πρότυπα, όπως μπορεί να κάνει νόμιμα." [12]
Η υπόθεση απορρίφθηκε στις 4 ιουνίου του 2009, λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας.[13] Αν και το Ανώτατο Δικαστήριο της Βιρτζίνια έκανε δεκτή την έφεση της Thomson Reuters στις 18 δεκεμβρίου του 2009, η προσφυγή αποσύρθηκε στις ιανουαρίου 11, 2011.
Το Zotero 2.0
Το Zotero 2.0, κυκλοφόρησε τον φεβρουάριο του 2010, πρόσθεσε σε απευθείας σύνδεση χαρακτηριστικά, όπως τα μεταδεδομένα και το αρχείο συγχρονισμού και ομάδα βιβλιοθήκες, και περιλαμβάνεται μια άδεια για την αλλαγή από την Εκπαιδευτική Κοινότητα Άδεια για την GPLv3.[14] Ανάπτυξη Zotero 2.0.x συνεχίστηκε μέχρι τον οκτώβριο του 2010, όταν το Zotero 2.0.9 κυκλοφόρησε.
Zotero 2.1
Το Zotero 2.1, που κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 2011, προσθέτει CSL 1.0 υποστήριξη, συμβατότητα με τον Firefox 4 (το ελάχιστο είναι ο Firefox 3.6), και το Zotero Commons, μέσω του οποίου μπορεί ο χρήστης να ανεβάσει περιεχόμενο στο Internet Archive.
Zotero Standalone
Το Zotero Standalone, κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 2011, επιτρέποντας στο Zotero να είναι ανεξάρτητο πρόγραμμα, εκτός του Firefox.[15] Με τη χρήση του XULRunner, το Zotero Standalone είναι πλέον διαθέσιμο για Windows, Linux και macOS. Υπάρχουν επίσης διαθέσιμα εργαλεία για ενσωμάτωση του Zotero Standalone στο Safari και τον Google Chrome.
Zotero 3.0
Το Zotero 3.0 κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 2012 και περιλαμβάνει την σταθερή έκδοση του Zotero Standalone, καθώς και πολλά νέα μεγάλα χαρακτηριστικά για το το Word και το LibreOffice
Zotero 4.0
Το Zotero 4.0 κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2013 και περιλαμβάνει νέα χαρακτηριστικά, όπως η αυτόματη συντομογραφίες, άμεση λήψη του Pdf στο Zotero Standalone από το πρόσθετο του Firefox, αποθήκευση από το πρόσθετο με ένα μόνο κουμπί (το οποίο συνδυάζει τη λειτουργικότητα του εικονιδίου στη γραμμή διεύθυνσης και τη "Δημιουργία Σελίδας από την Τρέχουσα Σελίδα"), χρωματιστές ετικέτες, και συγχρονισμό αρχείων κατ' απαίτηση.[16]
Zotero 5.0
Το Zotero 5.0 οποίο κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 2017 αποσπάστηκε από το πρόσθετο του Firefox, δημιουργώντας ένα σύνδεσμο του Firefox με το νέο αυτόνομο προϊόν.[17] Τα εργαλεία για τον Chrome και τον Safari επίσης ανανεώθηκαν με νέα επιπλέον χαρακτηριστικά.[18]
Αναφορές
«Zotero | Home». Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2017.
Dingemanse, Mark (25 Ιανουαρίου 2008). «The etymology of Zotero». The Ideophone. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2008.
Vanhecke, Thomas E. (July 2008). «Zotero». Journal of the Medical Library Association : JMLA 96 (3): 275–76. doi:10.3163/1536-5050.96.3.022. ISSN 1536-5050.
«ZotFile». zotfile.com.
Trinoskey, Jessica; Brahmi, Frances A.; Gall, Carole (2009). «Zotero: A Product Review». Journal of Electronic Resources in Medical Libraries 6 (3): 224–29. doi:10.1080/15424060903167229. ISSN 1542-4065. Ανακτήθηκε στις 2012-07-07.
«GitHub – zotero/translators: Zotero Translators». GitHub. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2016.
«dev:translators». Zotero. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2016.
«citoid». MediaWiki. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2016.
Puckett, Jason (20 Ιουνίου 2011). Zotero: A Guide for Librarians, Researchers and Educators. The Association of College and Research Libraries. σελ. 3. ISBN 9780838985892.
«Reuters Says George Mason University Is Handing Out Its Proprietary Software». Courthouse News Service. 17 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2008.
Owens, Trevor (29 Οκτωβρίου 2008). «Official Statement». Zotero: The Next-Generation Research Tool. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2009.
«Beta blockers?» (PDF). Nature 455 (7214): 708. 2008-10-09. doi:10.1038/455708a. ISSN 0028-0836. PMID 18843308. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-05-24. Ανακτήθηκε στις 2009-04-11.
Takats, Sean (4 Ιουνίου 2009). «Thomson Reuters Lawsuit Dismissed». The Quintessence of Ham. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2009.
Center for History and New Media (26 Ιανουαρίου 2010). «changelog [Zotero Documentation]: Changes in 2.0rc1 (January 26, 2010)». Zotero.org. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2010.
Maron, Deborah (7 Φεβρουαρίου 2011). «Zotero Standalone Alpha with Chrome and Safari support». Zotero. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015.
«Zotero 4.0 changelog». Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2016.
«Zotero 5.0» (στα Αγγλικά). Zotero. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2017.
«New Features for Chrome and Safari Connectors» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2017.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
