.
Το "Επιχείρημα του Κινέζικου Δωματίου" ή απλώς το "Κινέζικο Δωμάτιο" [1] [2] είναι ένα νοητικό πείραμα που κρύβει ένα φιλοσοφικό ερώτημα. Διατυπώθηκε από τον φιλόσοφο Τζον Ρ. Σιρλ πρώτη φορά το 1980 στο βιβλίο του Minds, Brains and Programs[3], που δημοσιεύθηκε στο Behavioral and Brain Sciences. Το αλληγορικό πείραμα συνδέεται με την τεχνητή νοημοσύνη και αποτελεί ένα επιχείρημα σχεδόν κατά της. [4][5][6][7][8]
Το Πείραμα
Έστω ότι ένας άνθρωπος είναι κλεισμένος μέσα σε ένα δωμάτιο, το οποίο είναι από παντού σφραγισμένο και δεν περνάει ούτε φως ούτε ήχος από έξω. Η μοναδική επικοινωνία με τον έξω κόσμο επιτυγχάνεται μέσω δύο λεπτών σχισμών, από τις οποίες όμως μπορεί να περάσει μονάχα ένα λεπτό κομμάτι χαρτί. Ο άνθρωπος που βρίσκεται στο δωμάτιο δεν γνωρίζει κινεζικά, παρά μόνο την μητρική του γλώσσα, αλλά έχει στην κατοχή του ένα βιβλίο στο οποίο αναγράφονται κανόνες αντιστοιχίας συμβόλων. Φυσικά, ας αναφερθεί πως κάποια εξωτερική δύναμη μπορεί να αλλάξει τους κανόνες του βιβλίου, χωρίς, όμως, αυτό να σημαίνει πως θα επηρεαστούν και τα αποτελέσματα του πειράματος.
Ο άνθρωπος λαμβάνει από την μία σχισμή ένα χαρτί στο οποίο αναγράφονται διάφορα σύμβολα, άγνωστα στον ίδιο. Δουλειά του είναι να ερμηνεύσει τα σύμβολα χρησιμοποιώντας τους κανόνες που αναγράφονται στο βιβλίο, να τα γράψει σε ένα άλλο χαρτί και στη συνέχεια να το μεταφέρει μέσω της δεύτερης σχισμής στο εξωτερικό περιβάλλον. Αυτά τα σύμβολα είναι ερωτήσεις στα κινέζικα τις οποίες δεν καταλαβαίνει ο άνθρωπος, αλλά μέσω των κανόνων που χρησιμοποιεί, είναι σε θέση να διαμορφώσει μία λογική απάντηση σε αυτές, γραμμένη εξίσου στα κινέζικα.
Ο άνθρωπος ακολουθεί μία τυποποιημένη διαδικασία, η οποία τον βοηθάει να απαντήσει στις ερωτήσεις που του δίνονται, χωρίς να είναι προαπαιτούμενο να γνωρίζει περί τίνος πρόκεινται. Μέσα από όλη την διαδικασία, ο έγκλειστος ούτε θα μάθει ποτέ κινέζικα ούτε τι σημαίνουν τα σύμβολα τα οποία χρησιμοποιεί. Αν όμως υπάρχουν εξωτερικοί παρατηρητές που δεν γνωρίζουν τις συνθήκες που επικρατούν στο δωμάτιο, θα θεωρήσουν πως ο άνθρωπος αυτός γνωρίζει κινέζικα και, μάλιστα, σε ένα αρκετά καλό επίπεδο.
Ερμηνεία
Ο Σιρλ μέσω αυτού του πειράματος θέλει να υποστηρίξει πως δεν είναι εφικτό να κατασκευαστεί μία συνειδητή τεχνητή νοημοσύνη. Ακόμα και αν όμως αυτό γίνει κάποτε εφικτό, εμείς οι άνθρωποι - ως εξωτερικοί παρατηρητές - δεν θα είμαστε σε θέση να το αντιληφθούμε. Πιο συγκεκριμένα, θέλει να αποδείξει πως οι υπολογιστές δεν είναι δυνατό να αποκτήσουν συνείδηση, αφού υπάρχει πάντα κάποιος που τους τροφοδοτεί με εντολές, τις οποίες απλά ακολουθούν. Με άλλα λόγια, το πρόγραμμα είναι αυτό που κάνει τον υπολογιστή να συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο και, φυσικά, ο ίδιος δεν διαθέτει ούτε μυαλό ούτε δυνατότητα κατανόησης των όσων κάνει.
Άλλα παραδείγματα
Το παραπάνω επιχείρημα μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε και σε άλλους τομείς. Ειδικά στην ανθρώπινη καθημερινότητα μπορούμε να βρούμε πολλά παραδείγματα στα οποία τα άτομα απλά πράττουν χωρίς συνείδηση.
Ενδεικτικά:
η πρωινή ρουτίνα
η βραδινή ρουτίνα
η εργασία
οι κοινωνικές συναναστροφές
η παρακολούθηση τηλεόρασης
η προβολή ταινιών
η οδήγηση
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Minds, Brain and Programs
Παραπομπές
Cole, David (2020). Zalta, Edward N., επιμ. The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2020 έκδοση). Metaphysics Research Lab, Stanford University.
Pagondiotis, Costas (στα αγγλικά). Παγωνδιώτης, Κ.: «Η δοκιμασία του Turing, το κινέζικο δωμάτιο και η νοημοσύνη», Cogito, no. 4, 2006, σσ. 29-33 [Pagondiotis, C.: "Turing's Test, the Chinese Room and Intelligence" (in Greek) Cogito 4, 2006].
Searl, John (2004). The Turing Test: Verbal Behavior as the Hallmark of Intelligence A Bradford Book. Αμερική: MIT Press. σελ. 336. ISBN 0262265427, 9780262265423 Check |isbn= value: invalid character (βοήθεια). line feed character in |title= at position 65 (βοήθεια)
«Chinese Room Argument | Internet Encyclopedia of Philosophy» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2021.
«The Chinese Room - Bibliography - PhilPapers». philpapers.org. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2021.
«Chinese-room argument | philosophy». Encyclopedia Britannica (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2021.
Searle, John (2009-08-26). «Chinese room argument» (στα αγγλικά). Scholarpedia 4 (8): 3100. doi:10.4249/scholarpedia.3100. ISSN 1941-6016.
Horgan, John. «Quantum Mechanics, the Chinese Room Experiment and the Limits of Understanding». Scientific American (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2021.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
