Ως ηλεκτρονικό εμπόριο (Η.Ε.) ή ευρέως γνωστό ως e-commerce ή eCommercen ορίζεται το εμπόριο παροχής αγαθών και υπηρεσιών που πραγματοποιείται εξ αποστάσεως με ηλεκτρονικά μέσα, βασιζόμενο δηλαδή στην ηλεκτρονική μετάδοση δεδομένων, χωρίς να καθίσταται αναγκαία η φυσική παρουσία των συμβαλλομένων μερών, πωλητή-αγοραστή. Είναι ένα υποσύνολο της στρατηγικής «Ηλεκτρονικού Επιχειρείν (e-Business)» μιας επιχείρησης και συχνά χρησιμοποιείται με σκοπό να προσθέσει ροές εισοδήματος.[1] Περιλαμβάνει το σύνολο των διαδικτυακών διαδικασιών: ανάπτυξης, προώθησης, πώλησης, παράδοσης, εξυπηρέτησης και πληρωμής για προϊόντα και υπηρεσίες. Το εύρος των ανταλλαγών που διεξάγονται ηλεκτρονικά, έχει αυξηθεί ασυνήθιστα με την ευρεία χρήση του Διαδικτύου. Η χρήση του εμπορίου διεξάγεται κατ' αυτόν τον τρόπο, παρακινώντας και απορροφώντας καινοτομίες στην ηλεκτρονική μεταφορά χρηματικών πόρων, στη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας (supply chain management), στο διαδικτυακό μάρκετινγκ (Internet marketing), στη διεκπεραίωση διαδικτυακών διαδικασιών (online transaction processing), στην ανταλλαγή ηλεκτρονικών δεδομένων (electronic data interchange, EDI), στην καταγραφή συστημάτων διοίκησης (inventory management) και στην αυτοματοποίηση συστημάτων συγκέντρωσης δεδομένων.
Μέσα
Σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία[2] και όπως ενδεικτικά απαριθμούνται σ' αυτή, μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου δια των οποίων επιχειρείται αυτό, εκτός από τα διάφορα διαφημιστικά έντυπα και καταλόγους ή διαφημιστικές καταχωρήσεις σε ΜΜΕ, θεωρούνται: το τηλέφωνο, το ραδιόφωνο, το εικονοτηλέφωνο, το βιντεοτέξτ (μικροϋπολογιστής και τηλεοπτική οθόνη) με πληκτρολόγιο ή οθόνη αμφίδρομης επικοινωνίας, το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο η τηλεομοιοτυπία καθώς και η τηλεόραση.
Αντικείμενα
Το ηλεκτρονικό εμπόριο περιλαμβάνει την ψηφιοποίηση των αγορών: αγορά προϊόντων ή υπηρεσιών μέσω ηλεκτρονικών συστημάτων, όπως είναι το Διαδίκτυο. Περιλαμβάνει, εκτός από τις τυπικές αγορές μέσω του Παγκόσμιου Ιστού, και όλη τη βιομηχανία που υποστηρίζει αυτές τις αγορές: οnline επεξεργασία δοσοληψιών (για τράπεζες κυρίως), διαχείριση αλυσίδας παροχών, ανταλλαγή ηλεκτρονικών δεδομένων, κ.ά.
Εφαρμογή
Το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει αλλάξει δραματικά τον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιούνται οι αγορές στις επιχειρήσεις αλλά και στον τελικό πελάτη. Εμφανίζονται πολλές αγοραστικές ευκαιρίες στο Διαδίκτυο, προσφέροντας αγαθά από ψηφιακά CD μέχρι βιβλία, αυτοκίνητα, ως και σπίτια. Το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, περιλαμβάνοντας για την πραγματοποίησή του ειδικές κάρτες αγορών.
Είδη ηλεκτρονικού εμπορίου
Αρχικά το ηλεκτρονικό εμπόριο ανάλογα των συμβαλλομένων μερών διακρίνεται στους ακόλουθους τύπους:
B2B. Προφέρεται μπι-του-μπι, ή μπράβο-του-μπράβο. Πρόκειται για ευφυές αρκτικόλεξο του αγγλικού όρου «business to business» και αφορά ηλεκτρονικό εμπόριο που διενεργείται μεταξύ επιχειρήσεων.Αυτό μπορεί να είναι ανοιχτό σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (ανταλλαγή εμπορευμάτων) ή περιορισμένο σε συγκεκριμένους προκαθορισμένους συμμετέχοντες (ιδιωτική ηλεκτρονική αγορά).
B2C. Προφέρεται μπι-του-σί ή μπράβο-του-τσάρλι. Πρόκειται ομοίως σε χρήση αρκτικόλεξο του αγγλικού όρου «business to consumer» που αφορά ηλεκτρονικό εμπόριο που διενεργείται μεταξύ επιχειρήσεων (προμηθευτών, ή παροχής υπηρεσιών) και καταναλωτών αυτών.Αυτός ο τύπος ηλεκτρονικού εμπορίου διεξάγεται από εταιρίες όπως η amazon.com. Η ηλεκτρονική αγορά αποτελεί μία μορφή ηλεκτρονικού εμπορίου στην οποία ο αγοραστής συνδέεται απευθείας με τον υπολογιστή του πωλητή συνήθως μέσω internet. Δεν εμπλέκεται καμία ενδιάμεση υπηρεσία. Οι συναλλαγές, αγορά ή πώληση, ολοκληρώνονται ηλεκτρονικά και διαδραστικά σε πραγματικό χρόνο, όπως γίνεται με την amazon.com για τα νέα βιβλία. Παρόλα αυτά σε κάποιες περιπτώσεις ένας μεσάζοντας μπορεί να είναι παρών σε μία συναλλαγή, όπως γίνεται με τις συναλλαγές στο eBay.com.
Μοbile E-commerce: Αυτό αφορά το επιχειρούμενο ηλεκτρονικό τηλεφωνικό εμπόριο.
Το ηλεκτρονικό εμπόριο θεωρείται γενικά η πτυχή των πωλήσεων του e-business. Αποτελείται επίσης, από την ανταλλαγή των δεδομένων που διευκολύνουν την χρηματοπιστωτική πολιτική των επιχειρηματικών συναλλαγών.
Ελληνική online αγορά μόδας
Μεταξύ του 2018 και του 2019 καταγράφηκε σημαντική ανάπτυξη της ελληνικής online αγοράς μόδας. Οι αγορές μέσω διαδικτύου αυξήθηκαν σημαντικά, σε αντίθεση με τις γενικές πωλήσεις στον κλάδο της μόδας οι οποίες και παραμένουν στα ίδια επίπεδα. Οι μελέτες πρόβλεψης δείχνουν ότι το 2022 οι πωλήσεις αναμένεται να φτάσουν τα 410 εκ. €. [3]
Η έλλειψη ποικιλίας, η πολυκοσμία και οι υψηλές τιμές στα φυσικά καταστήματα στρέφουν τους καταναλωτές στη διαδικτυακή αναζήτηση. Ειδικότερα, στα online καταστήματα πιστώνονται οφέλη από: τις καλές τιμές (55%), την προσβασιμότητα (54%), τη μεγάλη ποικιλία (53%), την αποτελεσματικότητα (29%) και την ευκολία (13%). Μάλιστα ένα ποσοστό 5% αναφέρει ότι ψωνίζει πάντα online.[4]
Η προτίμηση προς τις online αγορές φαίνεται να διατηρήθηκε ακόμη και μετά την άρση των μέτρων και το σταδιακό άνοιγμα της οικονομίας.[5] Στην πιο πρόσφατη έρευνα Fashion Research της εταιρείας GLAMI, ενδιαφέρον είναι ότι εξαιτίας της πανδημίας, οι Έλληνες πραγματοποιούν online αγορές μόδας κυρίως λόγων των καλύτερων τιμών (35%) και των εκπτώσεων (28%). Ενδιαφέρον είναι ότι εξίσου σημαντικός παράγοντας είναι η προτίμησή τους στις online αγορές χωρίς συγκεκριμένο λόγο (28% απάντησαν ότι απλά τους αρέσει να ψωνίζουν online). Ένα μικρό μόνο ποσοστό δήλωσε την πανδημία σαν λόγω αποφυγής των φυσικών καταστημάτων (5%).[6]
Νομοθεσία
Λαμβάνοντας υπόψη τον διασυνοριακό χαρακτήρα του παγκόσμιου ιστού και των δυνατοτήτων αυτού, κάθε κράτος θεσπίζει μια σειρά νομοθετημάτων, είτε με προσαρμογή υφισταμένων, είτε με έκδοση νέων, προκειμένου αφενός μεν, να ενισχυθούν οι ηλεκτρονικές συναλλαγές, αφετέρου δε αυτές να τυγχάνουν νόμιμες κατά το εσωτερικό δίκαιο και ασφαλείς για τους συναλλασσομένους.
Στην Ελλάδα το ηλεκτρονικό εμπόριο ρυθμίζεται βασικά με το ΠΔ 131/2003 με το οποίο έγινε προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας προς την Κοινοτική Οδηγία 2000/31/ΕΚ. Σε ειδικότερους τομείς ισχύουν, παράλληλα με το ΠΔ 131/2003, άλλα νομοθετήματα, όπως είναι ο ν. 2251/1994 για την προστασία των καταναλωτών, ο ν. 2472/1997 για την προστασία προσωπικών δεδομένων, το ΠΔ 150/2001 για τις ηλεκτρονικές υπογραφές κοκ.
Ειδικότερα, η οδηγία 2000/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 8.6.2000 "για ορισμένες πτυχές των υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας, ιδίως του ηλεκτρονικού εμπορίου, στην εσωτερική αγορά" πραγματώνει τον στόχο για θέσπιση ενός συνεκτικού κανονιστικού πλαισίου που θα διέπει τις ηλεκτρονικές συναλλαγές στο πλαίσιο της ΕΕ. Στην οδηγία περιλαμβάνονται διατάξεις που αφορούν τις επιμέρους πτυχές του ηλεκτρονικού εμπορίου,όπως είναι η εγκατάσταση των φορέων παροχής υπηρεσιών, η χρήση των εμπορικών επικοινωνιών, οι ηλεκτρονικές συμβάσεις, το καθεστώς αδειών, της ευθύνης του παρέχοντος υπηρεσίες Διαδικτύου και την εφαρμογή της οδηγίας. Η οδηγία 2000/31/ΕΚ πραγματεύεται ορισμένα μόνο ζητήματα και τούτο, διότι ο κοινοτικός νομοθέτης έκρινε ότι οι ισχύουσες διατάξεις του εθνικού δικαίου των κρατών μελών μπορούν να εφαρμοστούν αναλογικά και στις συναλλαγές του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Επίσης, η προσέγγιση της οδηγίας είναι "οριζόντια", δηλ. η οδηγία δεν ρυθμίζει συγκεκριμένες υπηρεσίες της κοινωνίας της πληροφορίας (π.χ. την πώληση λογισμικού ή την πώληση καταναλωτικών αγαθών μέσω του Διαδικτύου, τις υπηρεσίες παροχής πρόσβασης στο δίκτυο ή φιλοξενίας ιστοσελίδων κοκ.) ή εξειδικευμένους τομείς δικαίου, αλλά επιχειρεί να καλύψει συγκεκριμένες πτυχές της οικονομικής δραστηριότητας των φορέων παροχής των εν λόγω υπηρεσιών. Επιπλέον, η οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο συμπληρώνει το ισχύον κοινοτικό δίκαιο (acquis communautaire) που αφορά τις υπηρεσίες της κοινωνίας της πληροφορίας, στο οποίο περιλαμβάνονται μια σειρά οδηγίες, όπως είναι η οδηγία 1999/93 για τις ηλεκτρονικές υπογραφές, η οδηγία 95/46/ΕΚ για την προστασία των προσωπικών δεδομένων και η οδηγία 2002/58/ΕΚ για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, η οδηγία 2001/29/EK για την πνευματική ιδιοκτησία και τα συγγενικά δικαιώματα στην κοινωνία της πληροφορίας, οι οδηγίες στον τομέα της προστασίας των καταναλωτών κοκ.
Ιστορικό
Αρχικά, το ηλεκτρονικό εμπόριο αναγνωρίστηκε ως η διευκόλυνση ηλεκτρονικών εμπορικών συναλλαγών, χρησιμοποιώντας τεχνολογίες όπως η ηλεκτρονική ανταλλαγή δεδομένων (EDI) και η ηλεκτρονική μεταφορά χρημάτων (EFT). Αυτές εισήχθησαν στα τέλη του 1970 επιτρέποντας στις επιχειρήσεις να στέλνουν εμπορικά φυλλάδια όπως, παραγγελίες αγοράς ή ηλεκτρονική έκδοση τιμολογίων. Η ανάπτυξη και αποδοχή των πιστωτικών καρτών των αυτόματων τραπεζικών μηχανών και τηλεφωνικών καταθέσεων τη δεκαετία του 1980 είναι επίσης μορφές ηλεκτρονικού εμπορίου. Μία ακόμα μορφή του ήταν το σύστημα κράτησης αεροπορικών θέσεων που τυποποιήθηκε από την εταιρία Sabre στις ΗΠΑ και την Travicom στο Ηνωμένο Βασίλειο. Από το 1990 και έπειτα, το ηλεκτρονικό εμπόριο περιείχε επιπρόσθετα το σύστημα ενδοεπιχειρισιακού σχεδιασμού(ERP), την αναζήτηση και την αποθήκευση δεδομένων(data warehousing). Στις μέρες μας, το ηλεκτρονικό εμπόριο περιλαμβάνει τα πάντα, από την παραγγελία ψηφιακού περιεχομένου για άμεση διαδικτυακή κατανάλωση έως και την παραγγελία συμβατικών αγαθών και υπηρεσιών, αλλά και τις υπηρεσίες που διευκολύνουν άλλες μορφές ηλεκτρονικού εμπορίου. Σε ερευνητικό επίπεδο, μεγάλες εταιρίες και οικονομικά ιδρύματα χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για να ανταλλάξουν χρηματοοικονομικά δεδομένα που υποβοηθούν εγχώριες και διεθνής εταιρίες. Η ακεραιότητα και η ασφάλεια των δεδομένων αποτελούν κρίσιμα ζητήματα του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Επιχειρησιακές Εφαρμογές
An example of an automated online assistant on a merchandising website.
Ορισμένες εφαρμογές που σχετίζονται με το Η.Ε. είναι οι παρακάτω:
Document automation στην supply chain και στα logistics
Domestic και international payment systems
Enterprise content management
Group buying
Automated online assistants
Instant messaging
Newsgroups
Online shopping και order tracking
Online banking
Online office suites
Λογισμικό ηλεκτρονικού καλαθιού
Teleconferencing
Electronic tickets
Αντίκτυπο στις αγορές
Οι οικονομολόγοι που στοχάζονταν σχετικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το εμπόριο αυτό οφείλει να οδηγήσει σε έντονο ανταγωνισμό τιμών, καθότι αυξάνει την ικανότητα των καταναλωτών στη συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με προϊόντα και τιμές. Η έρευνα τεσσάρων οικονομολόγων από το πανεπιστήμιο του Σικάγο, έδειξε ότι η αύξηση των διαδικτυακών αγορών έχει επηρεάσει επίσης, την οργανωτική δομή των βιομηχανιών σε δύο κλάδους, που έχει παρατηρηθεί σπουδαία αύξηση του ηλεκτρονικού εμπορίου και αυτοί οι κλάδοι είναι τα βιβλιοπωλεία και τα γραφεία ταξιδίων. Γενικά, οι μεγάλες εταιρίες έχουν την τάση να αναπτύσσονται εις βάρος των μικρότερων, καθώς είναι σε θέση να χρησιμοποιούν οικονομίες κλίμακας (economies of scale) και να προσφέρουν χαμηλότερες τιμές. Η μόνη προσδοκία του συγκεκριμένου υποδείγματος, είναι η πολύ μικρή κατηγορία βιβλιοπωλών, μαγαζιά με έναν έως τέσσερις υπαλλήλους, που φαίνεται ότι έχουν αντισταθεί στην τάση.
Το 2017, δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι πραγματοποίησαν μια κινητή συναλλαγή ηλεκτρονικού εμπορίου.[7]
Δείτε επίσης
Σύμβαση ηλεκτρονικού εμπορίου
Κώδικας Δεοντολογίας Η.Ε. Αρχειοθετήθηκε 2017-02-16 στο Wayback Machine.
Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτρονικού Εμπορίου
Οδηγοί Aγορών (Ελλάδα) - Amazon και PayPal
Παραπομπές
«Τι είναι το ηλεκτρονικό εμπόριο».
«Νομοθεσία Ηλεκτρονικού Εμπορίου».
«Fashion (Re)search 2018». Fashion-research. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2020.
«Υψηλές ταχύτητες για την ελληνική online αγορά μόδας | naftemporiki.gr». www.naftemporiki.gr. 5 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2020.
Κόντη, Δέσποινα. «Μειώθηκαν κατά 5,3% οι λιανικές πωλήσεις εντός του Μαΐου | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ». Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2020.
«GLAMI_Covid-19 Report III (η επόμενη μέρα) | Fashion-research GR». Fashion-research. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2020.
Toptal - 20 UI του ηλεκτρονικού εμπορίου που κάνουν ευκολότερη την αγορά
Βιβλιογραφία
"Selection Criteria for Tools Supporting Business Process Transformation for Electronic Commerce", Aphrodite Tsalgatidou University of Athens
"Challenges in Mobile Electronic Commerce", Aphrodite Tsalgatidou, Jari Veijalainen and Evaggelia Pitoura, Proceedings of IeC 2000. 3rd Int. Conf. on Innovation through E-Commerce. Manchester UK, Nov. 14th–16th, 2000
Ι. Ιγγλεζάκης, [1], εκδ. Σάκκουλα, ISBN/ISSN: 978-960-445-430-3
Ι. Ιγγλεζάκης, Δίκαιο της πληροφορικής, β΄ εκδ., 2008, εκδ. Σάκκουλα, ISBN/ISSN: 978-960-445-356-6https://www.sakkoulas.gr/
Chaudhury, Abijit (2002). e-Business and e-Commerce Infrastructure. McGraw-Hill. ISBN 0-07-247875-6.
Frieden, Jonathan D.; Roche, Sean Patrick (2006-12-19). «E-Commerce: Legal Issues of the Online Retailer in Virginia» (PDF). Richmond Journal of Law & Technology 13 (2)
Graham, Mark (2008). «Warped Geographies of Development: The Internet and Theories of Economic Development» (PDF). Geography Compass 2 (3): 771. doi:10.1111/j.1749-8198.2008.00093.x. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-10-29. Ανακτήθηκε στις 2011-12-05
Kessler, M. (2003). More shoppers proceed to checkout online. Retrieved January 13, 2004
Nissanoff, Daniel (2006). FutureShop: How the New Auction Culture Will Revolutionize the Way We Buy, Sell and Get the Things We Really Want (Hardcover έκδοση). The Penguin Press. σελίδες 246 pages. ISBN 1-59420-077-7.
Seybold, Pat (2001). Customers.comΑπαιτείται δωρεάν εγγραφή. Crown Business Books (Random House). ISBN 0-609-60772-3.
Miller, Roger (2002). The Legal and E-Commerce Environment Today (Hardcover έκδοση). Thomson Learning. σελίδες 741 pages. ISBN 0-324-06188-9.
Kotler, Philip (2009). Marketing Management. Pearson:Prentice-Hall. ISBN 978-81-317-1683-0.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
