Τανζανίτης

 

 

.

Ο Τανζανίτης (Tanzanite) είναι η μπλε/βιολετί ποικιλία του ορυκτού ζωισίτη (υδροξύλιο αργιλίου ασβεστίου της κατηγορίας των σωροπυριτικών) που ανήκει στην ομάδα του επιδότου. Ανακαλύφθηκε το 1967, στους Λόφους Μερεράνι (Mererani Hills) της Περιφέρειας Μανυάρα (Manyara Region) στη Βόρεια Τανζανία, κοντά στην πόλη της Αρούσα και το Όρος Κιλιμαντζάρο. Ο τανζανίτης χρησιμοποιείται ως πολύτιμος λίθος και ο φυσικά σχηματισμένος τανζανίτης είναι εξαιρετικά σπάνιος[4] και εξακολουθεί να βρίσκεται μόνο στους Λόφους Μερεράνι.[5]

Τανζανίτης

Γενικά
Κατηγορία	Sorosilicate
Χημικός τύπος	Ca2Al3(O/OH/SiO4/Si2O7) calcium aluminium silicate[1]
Ορυκτολογικά χαρακτηριστικά
Πυκνότητα	3,10-3,38 gr/cm3
Χρώμα	Ζαφειρένιο μπλε, αμέθυστου, βιολετί
Σύστημα κρυστάλλωσης	Ορθορομβικό (Orthorhombic), πολύπλευρα πρίσματα, επί το πλείστον γραμμωτοί[2]
Κρύσταλλοι	Πρισματικά κρυστάλλων με ραβδώσεις, μαζικές στο κυλινδρικό[2][3][1]
Διδυμία	Δίδυμα διείσδυσης
Σκληρότητα	6,5-7
Σχισμός	Άνισος προς conchoidal[2]
Θραύση	Τέλεια {010}, ατελής {100}[2]
Λάμψη	Υαλοειδής, μαργαριταρένια επί των επιφανειών αποκοπής
Πλεοχρωισμός	Πολύ ισχυρός, μπλε βιολετί, καφέ,[1] παρών, διχρωϊσμός (dichroism) ή τριχρωϊσμός (trichroism) εξαρτώμενος από την θερμική επεξεργασία.
Διαφάνεια	Διαφανές[1]

Ο τανζανίτης είναι γνωστός για τον εξαιρετικά ισχυρό τριχρωϊσμό (trichroism) του, εμφανιζόμενος εναλλάξ σε αποχρώσεις κυανού του σαπφείρου, ιώδες και μπορντό, αναλόγως με τον προσανατολισμό του κρυστάλλου.[6] Ο τανζανίτης μπορεί επίσης να εμφανιστεί με διαφορετικό τρόπο, όταν προβάλλεται υπό εναλλασσόμενες συνθήκες φωτισμού. Τα μπλε του φαίνονται πιο έντονα, όταν υποβάλλεται υπό το φως φθορισμού και τις ιώδεις ανταύγειες του μπορεί να τις δει κανείς εύκολα, όταν προβάλλεται υπό πυρακτωμένο φωτισμό. Ο τανζανίτης είναι συνήθως σε ακατέργαστη κατάσταση κοκκινωπός καφέ, που όμως απαιτεί τεχνητή θερμική επεξεργασία, προκειμένου να αναδειχτεί το μπλε ιώδες του λίθου.[7]

Το ορυκτό ονομάστηκε έτσι από την Tiffany & Co., από το όνομα της Τανζανίας, χώρας στην οποία ανακαλύφθηκε. Το 2002, η American Gem Trade Association επέλεξε τον τανζανίτη ως τη γενέθλια πέτρα[Σημ. 1][8] του Δεκεμβρίου, η πρώτη αλλαγή στην κατάσταση των γενέθλιων πετρών από το 1912.[9]

Ετυμολογία και άλλες ονομασίες

Ο τανζανίτης είναι μια μπλε-ροζ ποικιλία πολύτιμου λίθου του ορυκτού με την ονομασία μπλε ζεοσίτης, ονομασία η οποία προέρχεται από τον Βαρώνο του Έντελστάιν Siegmund Zois, Baron von Edelstein (1747-1819). [6] Άλλη μια κοινή ονομασία του ζεοσίτη, είναι η ονομασία «σκάι-μπλού» ("Skaiblu") στα Σουαχίλι, ονομασία που προέρχεται από τον Αγγλικό όρο "Sky Blue".[6]
Εμπορική ιστορία
Χειροτεχνία επί του τανζανίτη.

Η πραγματική ανακάλυψη του τανζανίτη παραμένει μυστήριο, παρ'όλα αυτά, υπάρχουν δυο γνωστές αφηγήσεις, η μεν πρώτη αναφέρει:

Στις αρχές Ιανουαρίου του 1967, βρήκα τον τανζανίτη στην περιοχή Κιτέτο (Kiteto), στο Μερελάνι (Merelani), της Αρούσα (Arusha). Πήγαινα να επισκεφθώ κάποιους συγγενείς μου, οι οποίοι διαμένουν στο Κιτέτο, όταν εκεί που περπατούσα είδα μέσα από ένα θάμνο κάτι μπλε κρυστάλλους να κείτονται στο έδαφος. Ήταν πολύ όμορφοι, ήταν μπλε και ήταν διαφανείς. Μέσα σε λίγες ώρες, είχα συλλέξει περί τα 5 κιλά — ήταν όλοι τους πανέμορφοι μπλε κρύσταλλοι. Ένας φίλος, με συμβούλεψε να πάρω το λεωφορείο και να πάω στη Ναϊρόμπι ... όπου υπήρχε μεγαλύτερη αγορά πολυτίμων λίθων από ό,τι στην Αρούσα. Έτσι δανείστηκα μερικά χρήματα για το ταξίδι και πήγα σε μια ξένη εταιρεία που συναλλάσσεται πολύτιμους λίθους ... και τους επέτρεψα να δουν τα 5 κιλά του τανζανίτη. Δεν γνώριζαν ούτε τι πέτρωμα ήταν. Μου είπαν ότι μόλις μάθουν, θα με ειδοποιήσουν. Τους άφησα τα 5 κιλά του τανζανίτη και σε αντάλλαγμα πήρα ένα εισιτήριο επιστροφής για το σπίτι, αξίας $5. ... έχουν περάσει 33 χρόνια και ακόμα περιμένω την απάντησή τους! Αλλά έχω κρατήσει κάποια δείγματα για τον εαυτό μου.
— Αφήγηση του Ndugu Jumanne Ngoma στο συγγραφέα Valerio Zancanella, περιγράφοντάς του την πρώτη εύρεση του τανζανίτη.[10]

και η δεύτερη αφήγηση λέει ότι: Ήταν στις 7 Ιουλίου 1967, όταν ο Ali Juuyawatu, ένας τοπικός φύλαρχος των Μαασάι, βρήκε κάτι μπλε κρυστάλλινα κομμάτια κοντά στο Όρος Κιλιμαντζάρο. Συνεπαρμένος από το μπλε-ιώδες χρώμα τους, εκμυστηρεύτηκε αυτό του το εύρημα στον Manuel de Souza.[11] Ο Manuel de Souza, ένας ράπτης και μεταλλευτής χρυσού μερικής απασχόλησης, που ζει στην Αρούσα (Τανζανία), αποφάσισε ότι το ορυκτό ήταν ολιβίνης ή περίδοτο (olivine ή peridot), αλλά γρήγορα συνειδητοποίησε ότι δεν ήταν, έτσι, άρχισε να το αποκαλεί dumortierite, ένα μπλε μεταλλικό μη-πολύτιμο ορυκτό. Λίγο αργότερα, οι πέτρες παρουσιάστηκαν στον John Saul, ένα γεωλόγο και χονδρέμπορο πολύτιμων λίθων που έχει έδρα του τη Ναϊρόμπι, ο οποίος εκείνη την εποχή πραγματοποιούσε στην περιοχή γύρω από το Όρος Κένυα, εξορύξεις ακουαμαρίνης (aquamarine). Ο John Saul, με Ph.D. από το MIT, ο οποίος αργότερα ανακάλυψε τις περίφημες συγκεντρώσεις ρουμπινιών στην περιοχή Τσάβο (Tsavo) της Κένυα, απέκλεισε τον dumortierite και τον κορδιερίτη (cordierite) ως πιθανότητα και έστειλε δείγματα στον πατέρα του, Hyman Saul, αντιπρόεδρο στο Saks Fifth Avenue στη Νέα Υόρκη. Ο Hyman Saul πήγε τα δείγματα στο Gemological Institute of America, που ορθά αναγνώρισαν το νέο πολύτιμο λίθο ως ποικιλία του ορυκτού zoisite. Σωστή ταυτοποίηση έγινε επίσης από τους ορυκτολόγους στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, το Βρετανικό Μουσείο και το Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, αλλά το πρώτο πρόσωπο που πήρε το δικαίωμα αναγνώρισης, ήταν ο Ian McCloud, γεωλόγος στην κυβέρνηση της Τανζανία, με έδρα τη Ντοντόμα.[12][13]

Επιστημονικά, ονομαζόμενος ως «κυανός ζωισίτης», ο πολύτιμος λίθος μετονομάστηκε σε «τανζανίτη» από τους Tiffany & Co., ο οποίος ήθελε να κεφαλαιοποιήσει από τη σπανιότητα και τη συγκεκριμένη τοποθεσία των πολύτιμων λίθων και που πίστευαν ότι ως «μπλε zoisite» (το οποίο στα Αγγλικά μπορεί να προφερθεί ως «μπλε αυτοκτονία» (suicide)) δεν θα πουλήσει καλά.[14] Η πρωτότυπη καμπάνια των Tiffanys διαφήμιζε ότι ο τανζανίτης θα μπορούσε τώρα να βρεθεί σε δύο μέρη «στην Τανζανία και στου Tiffanys».

Από το 1967, εκτιμάται ότι περίπου δύο εκατομμύρια καράτια του τανζανίτη εξορύχθηκαν στην Τανζανία, πριν τα ορυχεία κρατικοποιηθούν το 1971, από την κυβέρνηση της Τανζανία.
Tριχρωϊκός (trichroic) κρύσταλλος τανζανίτη.
Ακατέργαστος τριχρωϊκός (trichroic) πολύτιμος λίθος τανζανίτη.
Το ολόγραμμα του τριχρωϊκού (trichroic) τανζανίτη.
Πρόχειρο δείγμα τανζανίτη.
Πρόσφατες εξελίξεις στα ορυχεία τανζανίτη

Το 1990, η κυβέρνηση της Τανζανία χώρισε τα ορυχεία του τανζανίτη σε τέσσερα τμήματα: τα Μπλοκ Α, Β, Γ και Δ. Τα Μπλοκ Α και Γ απονεμήθηκαν σε μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ τα Μπλόκ Β και Δ προορίζονταν αποκλειστικά για τους τοπικούς μεταλλωρύχους. Το 2005, η κυβέρνηση ανανέωσε τη μίσθωση του ορυχείου Μπλοκ Γ στην TanzaniteOne, η οποία κατέβαλε 40 εκατομμύρια δολάρια για την εκμίσθωση και την άδεια εξόρυξής τους.

Τον Ιούνιο του 2003, η κυβέρνηση της Τανζανίας εισήγαγε μια νομοθεσία που απαγόρευε την εξαγωγή των μη επεξεργασμένων ειδών τανζανίτη στην Ινδία (όπως και πολλοί πολύτιμοι λίθοι, οι περισσότεροι τανζανίτες κόβονται στη Τζαϊπούρ (Jaipur). Η απαγόρευση έχει εξορθολογιστεί ως μια προσπάθεια να τονώσει την ανάπτυξη των τοπικών εγκαταστάσεων μεταποίησης, ενισχύοντας έτσι την οικονομία και να αποσβέσουν τα κέρδη. Η απαγόρευση αυτή ήταν σταδιακή, στη διάρκεια περιόδου δύο ετών, μέχρι την οποία περίοδο, επηρεάστηκαν μόνο πέτρες πάνω από 0,5 γραμμαρίων.[15] Το 2010, η κυβέρνηση της Τανζανίας απαγόρευσε την εξαγωγή των ακατέργαστων λίθων που ζυγίζουν περισσότερο από ένα γραμμάριο.[16]

Η TanzaniteOne Mining Ltd. ανήκει στην Richland Resources, αλλά, στην Τανζανία ένας νόμος του 2010, απαιτούσε να εκχωρήσουν το 50% της ιδιοκτησίας, της άδειας εξόρυξης, στην κρατική Tanzanian State Mining Company (Stamico). Η παραγωγή το 2011 ανήλθε σε 2,4 εκατομμύρια καράτια, αποφέροντας 24 εκατομμύρια δολάρια.[17]

Το μεγαλύτερο κομμάτι ακατέργαστου λίθου τανζανίτη στον κόσμο ήταν 16.839 καρατίων (3,38 kg, ή 7,46 lb), που εξορύχθηκε από την TanzaniteOne το 2005.[18]
Παράγοντες που επηρεάζουν την τιμή: διαβάθμιση

Δεν υπάρχει κοινά αποδεκτή μέθοδος χρωματικής διαβάθμισης πολύτιμων λίθων. Η TanzaniteOne, ένα μεγάλος εμπορικός παίκτης στην αγορά του τανζανίτη, μέσω της μη-κερδοσκοπικής θυγατρικής του, The Tanzanite Foundation,[19] έχει καθιερώσει το δικό της σύστημα χρωματικής διαβάθμισης.[20] Οι κλίμακες χρωματικής διαβάθμισης του νέου συστήματος, χωρίζουν τα χρώματα του τανζανίτη σε μια σειρά αποχρώσεων, μεταξύ του μπλε ιώδους και του μπλε βιολετί.

Οι φυσιολογικές πρωτοβάθμιες και δευτεροβάθμιες αποχρώσεις στον τανζανίτη, είναι μπλε και βιολετί. Ο ακατέργαστος τανζανίτης είναι τριχρωϊκός (trichroic) πολύτιμος λίθος, που σημαίνει ότι το φως που μπαίνει σε αυτόν τον ανισότροπο κρύσταλλο, διαθλάται σε διαφορετικές διαδρομές, με διαφορετική απορρόφηση χρώματος σε κάθε έναν από τους τρεις οπτικούς άξονες. Ως αποτέλεσμα αυτού του φαινομένου, έχουν παρατηρηθεί σε διάφορα δείγματα, ένα πλήθος χρωμάτων: αποχρώσεις του ιώδους, βιολετί, μπλε, κυανό, πράσινο, κίτρινο, καφέ και κόκκινο. Μετά τη θέρμανση, ο τανζανίτης γίνεται διχρωϊκός. Τα διχρωϊκά χρώματα κυμαίνονται από το μπλε-ιώδες στο βιολετί-μπλε.[21]

Η σαφήνεια ταξινόμησης στους χρωματιστούς πολύτιμους λίθους βασίζεται στο πρότυπο του καθαρού οφθαλμού, το οποίο είναι ότι ένα πετράδι θεωρείται άψογο, αν δεν είναι ορατά δια γυμνού οφθαλμού (χωρίς υποβοήθηση), εγκλείσματα (προϋποθέτοντας 20/20 όραση).[21] Η Gemological Institute of America κατατάσσει τον τανζανίτη ως πολύτιμο λίθο Τύπου Ι, που σημαίνει ότι είναι καθαρός δια γυμνού οφθαλμού. Πολύτιμοι λίθοι με εγκλείσματα ορατά δια γυμνού οφθαλμού, θα διαπραγματεύονται στις μεγάλες εκπτώσεις.
Θερμική επεξεργασία

Η μορφή του τανζανίτη εμφανίζει καφετί κρυστάλλους, που είναι τριχωϊκοί (trichroic) - πράγμα που σημαίνει ότι παρουσιάζει ταυτόχρονα τρία χρώματα - καφέ, μπλε και βιολετί. Η θέρμανση - που συμβαίνει είτε φυσικά υπογείως στις ζώνες μεταμόρφωσης, είτε πάνω από το έδαφος, σε ένα φούρνο χειρονακτικά, αφαιρώντας το καφέ ή το μπορντό συστατικό χρώμα, για την παραγωγή ενός ισχυρότερου μοβ-μπλε χρώματος και κάνει την πέτρα «διχρωϊκή» που σημαίνει ότι ανακλά μόνο το μπλε και το βιολετί χρώμα.[22] Σπανίως, ο πολύτιμος λίθος του τανζανίτη, θα θερμανθεί σε μια πρωτογενή πράσινη απόχρωση, συνοδευόμενος σχεδόν πάντα από μια δευτεροβάθμια μπλε ή μοβ απόχρωση. Αυτοί οι πράσινοι τανζανίτες έχουν κάποια ουσιαστική αξία στη συλλέκτη αγορά, αλλά σπάνια παρουσιάζουν ενδιαφέρον στους εμπορικούς τους αγοραστές.[23]

Όταν υποβληθεί στη θερμική επεξεργασία ενός κλιβάνου, η θερμοκρασία είναι συνήθως μεταξύ 370 έως 390 βαθμών Κελσίου για 30 λεπτά. Οι πέτρες δεν πρέπει να έχουν ρωγμές ή φυσαλίδες, δεδομένου ότι θα μπορούσαν να θρυμματιστούν ή θα μπορούσε να αυξηθεί το μέγεθος των ρωγμών / φυσαλίδων, κατά τη διάρκεια της θέρμανσης του κλιβάνου.[24]

Μερικές πέτρες που βρέθηκαν κοντά στην επιφάνεια κατά τις πρώτες ημέρες της ανακάλυψης (σε μια περιοχή που σήμερα ονομάζεται Μπλοκ Δ) όπου η ποιότητα των λίθων ήταν μπλε, χωρίς την ανάγκη θερμικής επεξεργασίας - πιθανόν το αποτέλεσμα μιας άγριας πυρκαγιάς στην περιοχή, η οποία θέρμανε τις πέτρες υπογείως. Αυτό οδήγησε στην ιδέα ότι η πέτρα του «Μπλοκ Δ» ήταν πιο επιθυμητή από τον τανζανίτη που απαντάται στις άλλες περιοχές της σχετικά μικρής περιοχής εξόρυξης του τανζανίτη.

Από τη στιγμή που η θερμική επεξεργασία είναι καθολική, δεν έχει καμία επίδραση στην τιμή και οι τελικοί πολύτιμοι λίθοι υποτίθεται ότι είναι σε θερμικά επεξεργασμένοι. Η Gemological Institute of America αναφέρει ότι η πηγή της θέρμανσης είναι γεμολογικά μη ανιχνεύσιμη, αλλά υποτίθεται λόγω της επικράτησης της.[25]

Ο τανζανίτης μπορεί επίσης να υποβληθεί και σε άλλες μορφές χειρισμού. Προσφάτως, ανακαλύφθηκαν επικαλυμμένοι τανζανίτες και ελέγχθηκαν από τα εργαστήρια AGTA και AGL.[26] Ένα λεπτό στρώμα που περιέχει κοβάλτιο (cobalt), που καθορίζεται με φθορισμό ακτίνων Χ, είχε εφαρμοστεί για να βελτιωθεί το χρώμα. Διαπιστώθηκε ότι «ιδίως τα επιχρίσματα, δεν θεωρούνται οριστικά» και στις Ηνωμένες Πολιτείες, πρέπει αυτό να γνωστοποιείται στο σημείο πώλησης.
Δείτε επίσης

Αρούσα

Σημειώσεις

Ένας γενέθλιος λίθος ή άλλως μια γενέθλια πέτρα, είναι ένας πολύτιμος λίθος που συμβολίζει ένα μήνα γέννησης. Χρησιμοποιούνται συχνά σε προσωπικά κοσμήματα, όπως δαχτυλίδια ή μενταγιόν. Το Γρηγοριανό ημερολόγιο έχει ποιήματα που ταιριάζουν κάθε μήνα με τη γενέθλια πέτρα του. Αυτές είναι οι παραδοσιακές πέτρες της Αγγλόφωνης κοινωνίας. Η Tiffany & Co. δημοσίευσε αυτά τα ποιήματα «του άγνωστου συγγραφέα», για πρώτη φορά, σε ένα φυλλάδιό της το 1870.

Παραπομπές

Walter Schumann (1984). «Tanzanite». Gemstones of the World (Translated from the German book "Edelsteine und Schmucksteine", Published by BLV Verlagsgesellschaft, Munich). Suthwick, Sussex: The Grange Press Ltd., σελ. 160. ISBN N.A.G. Press 7198 0051 X.
Anthony, John W.; Bideaux, Richard A.; Bladh, Kenneth W. και άλλοι., επιμ.. «Zoisite» (PDF). Handbook of Mineralogy. Chantilly, Virginia: Mineralogical Society of America. Ανακτήθηκε στις 9 April 2014.
Anthony, John W.; Bideaux, Richard A.; Bladh, Kenneth W. και άλλοι., επιμ. (1995). Handbook of Mineralogy. 2. Mineral Data Publishing, σελ. 901. ISBN 978-0-9622097-0-3.
«Consumers need greater tanzanite exposure». National Jeweler (National Jeweler Network). 30 December 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 January 2009. Ανακτήθηκε στις 2013-11-26.
Briggs, Philip; McIntyre, Chris (2013). Tanzania Safari Guide: With Kilimanjaro, Zanzibar and the Coast. Bradt Travel Guides, σελ. 104. ISBN 978-1-84162-462-4.
«Gemstones: Tanzanite». AllAboutGemstones.com. Copyright © 2012. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2015.
«YourGemologist / International School of Gemology Study of Heat Treatment». Yourgemologist.com. Ανακτήθηκε στις 2011-08-29.
Farrington, Oliver Cummins (1903). Gems and Gem Minerals. Mumford, σελ. 63–64.
«AGTA GTC to Issue Tanzanite Reports». JCK Magazine. 12 November 2007. Ανακτήθηκε στις 31 December 2013.
Vincent Pardieu and Richard W. Hughes, with Guillaume Soubiraa, Michael Rogers, Warne and Montgomery Chitty and Philippe Brunot (1997–2014 Richard W. Hughes/RWH Publishing; all rights reserved. Users may download this information for their own private, non-commercial use.). «Blue lightning». http://www.ruby-sapphire.com/. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2015.
«Tanzanite One, Company Profile and History». IDE-JETRO. Copyright (C) JETRO. All rights reserved. 3-2-2 Wakaba, Mihama-ku, Chiba-shi, Chiba, 261-8545, Japan. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2015.
«The Mineralogical Record - Merelani, Tanzania».
«Tanzanite: Its discovery and early days - ICA's InColor Magazine. Summer 2007».
«Tanzanite». Gemstone.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-09-12. Ανακτήθηκε στις 2011-08-29.
To contact the reporter on this story: Wilfred Mwakalosi in Dar es Salaam via Johannesburg at pmrichardson@bloomberg.net (16 Σεπτεμβρίου 2010). «Tanzania Suspends Ban on Exports of Raw Tanzanite». BloombergBusiness. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2015.
«Export ban on tanzanite in Africa leaves Jaipur gems sector in lurch». Times of India. 3 October 2013. Ανακτήθηκε στις 31 December 2013.
Muchira, John (24 May 2013). «TanzaniteOne cedes 50% stake to State as new law takes effect». Mining Weekly.
Cobley, Mark (3 August 2005). «World's Biggest Tanzanite Gem Found Near Kilimanjaro (Update3)». Bloomberg. Ανακτήθηκε στις 31 December 2013.
«The Tanzanite Foundation». The Tanzanite Foundation. 2013-04-22. Ανακτήθηκε στις 2013-11-26.
Roskin, Gary (May 2005). Tanzanite «Tanzanite Transformed: TanzaniteOne Introduces Quality Grading, Pricing Changes, and a Sight System». JCK Magazine. Ανακτήθηκε στις 31 December 2013.
Richard W. Wise (31 December 2005). Secrets of the Gem Trade: The Connoisseur's Guide to Precious Gemstones. Brunswick House Press, σελ. 35,220. ISBN 978-0-9728223-8-1.
Weldon, Robert. «An introduction to gem treatments». Gemological Institute of America, Inc..
Tanzanite Gemological Information
Roskin, Gary (February 2005). «Natural-Color Tanzanite». JCK Magazine.
GIA On Tanzanite 1999 «Featured gemstone: tanzanite». GIA Library. Gemological Institute of America, Inc.. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 May 2008.

Gemmological Association of Great Britain; German Gemmological Association; Netherlands Gemmological Laboratory (25 May 2008). «Coatings: a new Tanzanite treatment uncovered». Farlang's Gem and Diamond Foundation.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Time Article of 2007 about the popularity of tanzanite.
Article in the early stages of tanzanite (1969)
The ICA's tanzanite information page.
Gem Slaves - a short film from 2006 on tanzanite's child miners

Εγκυκλοπαίδεια Γεωλογίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License