.
Ο κυανίτης (αγγλ. kyanite) είναι πυριτικό ορυκτό του αργιλίου. Ονομάστηκε από την ελληνική λέξη "κυανός" λόγω του χαρακτηριστικότερου χρώματος που έχουν οι κρύσταλλοί του. Εναλλακτική ονομασία του είναι "δισθενής" (αγγλ. disthene) λόγω της μεταβλητής του σκληρότητας.
| Γενικά | |
|---|---|
| Κατηγορία | Νησοπυριτικά |
| Χημικός τύπος | Al2SiO5 |
| Ορυκτολογικά χαρακτηριστικά | |
| Πυκνότητα | 3,6 gr/cm3 |
| Χρώμα | Μπλε, άχρωμο, σπανιότερα πράσινο,
κιτρινοπράσινο, πορφυρό, μαύρο, ενίοτε σε ζώνες |
| Σύστημα κρυστάλλωσης | Τρικλινές |
| Κρύσταλλοι | Λεπιδοειδείς, πρισματικοί
επιμηκυσμένοι κατά {001} |
| Υφή | Ινώδης |
| Διδυμία | Συχνή κατά {100} |
| Σκληρότητα | 5,5[1] |
| Σχισμός | Τέλειος κατά {100} σαφής κατά {010} |
| Θραύση | Αγκαθωτή |
| Λάμψη | Υαλώδης έως μαργαριτώδης |
| Γραμμή κόνεως | Λευκή |
| Πλεοχρωισμός | Ασθενής. Χ=άχρους, Υ=μπλε βιολέ
Ζ=κυανούν κοβαλτίου |
| Διαφάνεια | Διαφανής ως ημιδιαφανής |
| Παρατηρήσεις | Άτηκτος |
Είναι χαρακτηριστικό ορυκτό σχηματιζόμενο κατά τη μεταμόρφωση αργιλικών πετρωμάτων. Ανάλογα με τις συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας κατά τη μεταμόρφωση σχηματίζονται είτε κυανίτης είτε τα πολύμορφα[2] ανδαλουσίτης και σιλλιμανίτης. Η ανεύρεση των ορυκτών αυτών αποτελεί ένδειξη των συνθηκών που επικράτησαν κατά τη μεταμόρφωση, με τον κυανίτη να καταδεικνύει υψηλές πιέσεις. Απαντάται σε γνευσίους, σε σχιστολίθους, σε πηγματίτες και χαλαζιακές φλέβες, από μεταμόρφωση υψηλών πιέσεων. Θραύσματά του ανευρίσκονται και σε ιζηματογενή πετρώματα.
Ορυκτά με τα οποία συνδέεται είναι, εκτός από τα πολύμορφά του, ο γεδρίτης, η κεροστίλβη, ο βιοτίτης, το κορούνδιο, οι γρανάτες και ο σταυρόλιθος. Η εξαλλοίωσή του δημιουργεί τα ορυκτά σερικίτη και καολινίτη.
Είναι ευρύτατα διαδεδομένος ακόμη και σε πολύ όμορφα σχηματισμένους κρυστάλλους (για τους οποίους είναι περιζήτητος από συλλέκτες) και απαντάται σχεδόν σε όλες τις χώρες. Ενδεικτικά αναφέρονται το Τυρόλο στην Αυστρία, το Τιτσίνο στην Ελβετία, η Άνω Αδίγη στην Ιταλία, η Γαλλία, η Γερμανία, η περιοχή του Γιεκατερίνμπουργκ στα Ουράλια όρη (Ρωσία), η Κένυα, η περιοχή του Minas Gerais στη Βραζιλία και αρκετές πολιτείες των ΗΠΑ.
Στην Ελλάδα ανευρίσκεται στη νήσο Νάξο, στο Παρανέστι του Νομού Δράμας και τις Άνω Θέρμες του Νομού Ροδόπης.
Πηγές
Τμήμα Γεωλογίας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Handbook of Mineralogy
Mindat.org
Galleries.com
Webmineral.com
Mineralienatlas
Δείτε επίσης
Κατάλογος ορυκτών
Βιβλιογραφία
James Dwight Dana, Manual of Mineralogy and Lithology, Containing the Elements of the Science of Minerals and Rocks, READ BOOKS, 2008 ISBN 1-4437-4224-4
Frederick H. Pough, Roger Tory Peterson, Jeffrey (PHT) Scovil, A Field Guide to Rocks and Minerals, Houghton Mifflin Harcourt, 1988 ISBN 0-395-91096-X
Walter Schumann, R. Bradshaw, K. A. G. Mills, Handbook of Rocks, Minerals and Gemstones, Houghton Mifflin Harcourt, 1993 ISBN 0-395-51137-2
Σημειώσεις
Αναφέρεται 4,5 (Min. Galleries) και 7(Mineralienatlas). Η διαφορά αυτή είναι υπαρκτή καθώς ο κρύσταλλος εμφανίζει σκληρότητα γύρω στο 5 στον παράλληλο προς την επιμήκυνσή του άξονα και περίπου 7 στον κάθετο προς αυτήν άξονα. Στο χαρακτηριστικό αυτό οφείλει και την εναλλακτική του ονομασία "Δισθενής"
Πολύμορφα λέγονται τα ορυκτά που έχουν την ίδια χημική σύσταση αλλά κρυσταλλώνονται σε διαφορετικό σύστημα
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
