Δολομίτης

 

 

.

Ο δολομίτης (αγγλ. dolomite) είναι ανθρακικό ορυκτό του ασβεστίου και του μαγνησίου. Οφείλει το όνομά του στον Γάλλο φυσιοδίφη και γεωλόγο Ντεοντά Ντολομιέ (Déodat Sylvain Guy Tancrède de Gratet de Dolomieu, 1750–1801), ο οποίος ήταν από τους πρώτους που προέβη σε περιγραφή του βασικού συστατικού του πετρώματος με το ίδιο όνομα.

Δολομίτης, Pala di San Martino

Δολομίτης

Γενικά
Κατηγορία	Ανθρακικά. Ομάδα δολομίτη
Χημικός τύπος	CaMg(CO3)2
Ορυκτολογικά χαρακτηριστικά
Πυκνότητα	2,8 gr/cm3
Χρώμα	Άχρωμο, λευκό (συνηθέστερα), κίτρινο, καστανό, ανοικτό ροζ, ενίοτε και μέλαν
Σύστημα κρυστάλλωσης	Τριγωνικό[1]
Κρύσταλλοι	Κάθε μορφής και τύπου
Υφή	Συμπαγής, κοκκώδης, σταλακτιτική, στηλοειδής. Σχηματίζει εκτεταμένες αποθέσεις
Διδυμία	Επαφής {0001}, {1010} ή {1120}
Σκληρότητα	3,5 - 4
Σχισμός	Τέλειος {1011}
Θραύση	Ατελώς κογχοειδής
Λάμψη	Υαλώδης έως μαργαριτώδης
Γραμμή κόνεως	Λευκή
Πλεοχρωισμός	Όχι
Διαφάνεια	Διαφανής έως ημιδιαφανής

Ο δολομίτης σχηματίστηκε από διαγένεση ή υδροθερμική μετασωμάτωση του ασβεστίτη σε υπεραλατούχες ιζηματογενείς αποθέσεις. Ανευρίσκεται, όμως, και σε αρκετά μεταμορφωμένα πετρώματα, όπως το μάρμαρο και ως σχηματισμός σε υδροθερμικές φλέβες. Επίσης σε καρμπονατίτες και υπερβασικά πετρώματα.

Ορισμένες ποικιλίες του ανευρίσκονται να περιέχουν και μαγγάνιο ή σίδηρο. Η νικελιούχος παραλλαγή του ονομάζεται γκουροφίτης (Guhrofite) και έχει ερυθρωπό χρώμα, ενώ έχει ανευρεθεί και ένυδρη παραλλαγή του δολομίτη, που ονομάζεται υδροδολομίτης.

Είναι ένα από τα βασικότερα μη πυριτικά πετρογενετικά ορυκτά. Αποτελεί κυρίαρχο συστατικό του ομώνυμου πετρώματος, το οποίο είναι ιζηματογενούς προελεύσεως και ιδιαίτερα διαδεδομένο, σχηματίζοντας ολόκληρα τμήματα ορέων (π.χ οι Δολομιτικές Άλπεις στην Κεντρική Ευρώπη). Το παράδοξο αυτού του ορυκτού (και συνακόλουθα του πετρώματος που σχηματίζει) αποκαλείται «πρόβλημα του δολομίτη»: Ενώ και σήμερα παρατηρούνται σχηματισμοί ψαμμιτών, σχιστολίθων και ασβεστολίθων, ο δολομίτης δεν σχηματίζεται πλέον, απαντώντας μόνο σε αποθέσεις προηγουμένων γεωλογικών περιόδων. Αυτό καταδεικνύει ότι οι αρχικές αποθέσεις ήταν ασβεστιτικές - αραγονιτικές, που, μέσω διαγένεσης, μετατράπηκαν σε δολομίτες.

Μακροσκοπικά μοιάζει ιδιαίτερα με τον ασβεστίτη, με τον οποίο είναι στενά συνδεδεμένος και από τον οποίο, μακροσκοπικά, μπορεί να διακριθεί μόνο με ένα μέσο: Όταν και τα δύο ορυκτά κονιοποιηθούν και στην κονιοποιημένη μάζα επιδράσει αραιό και ψυχρό υδροχλωρικό οξύ (HCl), ο ασβεστίτης εμφανίζει έντονο αναβρασμό, ενώ ο δολομίτης ασθενέστατο ή καθόλου.

Συνδέεται, επίσης, με μικτά θειούχα, φθορίτη, βαρύτη, χαλαζία, ορυκτά της ομάδας των μικτών θειούχων υδροθερμικής προέλευσης, σιδηρίτη, μαγνησίτη, βολλαστονίτη (μεταμορφωσιγενούς προελεύσεως), ανκερίτη, σελεστίνη και γύψο.

Η περιεκτικότητα του σε μαγνήσιο είναι 45% και από αυτό προκύπτει η μαγνησιακη ή δολομιτικη ασβεστος που ειναι παχύ προϊόν.

Συναντάται σε παγκόσμια κλίμακα. Περιοχές που αξίζει να αναφερθούν λόγω των πολύ καλά σχηματισμένων και ευμεγέθων κρυστάλλων είναι η Ιταλία (Πιεμόντε), η Ναβάρρα στην Ισπανία, το Τιρόλο στην Αυστρία, η χερσόνησος Κόλα στη Ρωσία, η περιοχή Μίνας Ζεράις στη Βραζιλία (όπου σχετίζεται και με αυτοφυή χρυσό) και αρκετές Πολιτείες των ΗΠΑ.

Πηγές

Handbook of Mineralogy
Mindat.org
Galleries.com
Webmineral.com

Δείτε επίσης

Κατάλογος ορυκτών
Κατάλογος ορυκτών των μεταλλείων Λαυρίου

Βιβλιογραφία

James Dwight Dana, Manual of Mineralogy and Lithology, Containing the Elements of the Science of Minerals and Rocks, READ BOOKS, 2008 ISBN 1-4437-4224-4
Frederick H. Pough, Roger Tory Peterson, Jeffrey (PHT) Scovil, A Field Guide to Rocks and Minerals, Houghton Mifflin Harcourt, 1988 ISBN 0-395-91096-X
Walter Schumann, R. Bradshaw, K. A. G. Mills, Handbook of Rocks, Minerals and Gemstones, Houghton Mifflin Harcourt, 1993 ISBN 0-395-51137-2

Σημειώσεις

Το "Handbook of mineralogy" αναφέρει σύστημα κρυστάλλωσης το εξαγωνικό, ο J. W. Dana στο εγχειρίδιό του αναφέρει το ρομβικό
.

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License