.
Με τον όρο Θάλασσα εννοείται μια μεγάλη έκταση αλμυρού ύδατος και η έννοια συνδέεται με κάποιον ωκεανό ή μια μεγάλη λίμνη, συνήθως με αλμυρό νερό που δεν έχει φυσική έξοδο. Ο όρος συχνά χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο του Ωκεανός, αν και η χρήση της στη Γεωγραφία είναι αυστηρά καθορισμένη, (βλ. για παράδειγμα Τροπικές θάλασσες).
Κατά την Ελληνική Μυθολογία η Θάλασσα ήταν αρχέγονη ιδεατή ανθρωπόμορφη θεότητα που κατέληξε δευτερεύουα μετά τον Ποσειδώνα.
Γενικά
Α. Από την άποψη της Ναυτικής γεωγραφίας Θάλασσα καλείται η υγρή μάζα που καλύπτει τα 3/4 της επιφάνειας της Γης. Η τεράστια αυτή υγρή έκταση διακρίνεται σε επί μέρους εκτάσεις ανάλογα με τους χώρους που καταλαμβάνουν αυτές. Οι πολύ μεγάλες θαλάσσιες εκτάσεις ονομάζονται Ωκεανοί οι οποίοι και καταλαμβάνουν συνολική επιφάνεια 354 εκατομ. τετρ. χιλιόμετρα.
Θαλάσσιες εκτάσεις μικρότερες των Ωκεανών που σχηματίζονται ανάμεσα σε νησιά ή σε μεγάλες εκτάσεις ξηράς ονομάζονται Θάλασσες (Μεσόγειος, Βόρειος, Αντιλλών). Όταν η έκτασή τους είναι ακόμη μικρότερη ονομάζονται πελάγη, όπως το Αιγαίο, το Ιόνιο κλπ. Όταν δε μια θαλάσσια έκταση περιορίζεται έντονα από τη ξηρά τότε ονομάζεται κόλπος.
Β. Από την άποψη του Διεθνούς δικαίου η θάλασσα διακρίνεται σε Χωρικά ύδατα, Οικονομική ζώνη και Αιγιαλίτιδα ζώνη που υπάγονται στη κυριαρχία της παράκτιας χώρας, τις κλειστές θάλασσες που περιβάλλονται από στεριά π.χ. Νεκρά θάλασσα) που ανήκουν στη κυριαρχία του παράκτιου ή παράκτιων χωρών, στις εσωτερικές θάλασσες που περιβάλλονται από ξηρά αλλά συγκοινωνούν με την ανοιχτή θάλασσα όπως η Αζοφική που ταυτίζεται με αυτή και τέλος τις «ανοικτές θάλασσες» ή Διεθνή ύδατα που δεν υπάγονται σε κανενός κράτους τη δικαιοδοσία.
Γ. Από πλευράς Μετεωρολογίας η θάλασσα διακρίνεται σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με τη κατάστασή της (κατάσταση θαλάσσης) π.χ. γαλήνια, ταραγμένη, κυματώδη κλπ.
Κατάλογος θαλασσών που διαιρούνται από ωκεανούς
Ειρηνικός Ωκεανός
- Βερίγγειος θάλασσα
- Κόλπος της Αλάσκας
- Θάλασσα του Κορτέζ (Κόλπος της Καλιφόρνιας)
- Οχοτσκική θάλασσα, (Okhotsk)
- Ιαπωνική Θάλασσα
- Εσωτερική Θάλασσα της Ιαπωνίας γνωστή και ως Εσωτερική Θάλασσα Σέτο,
- Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας
- Θάλασσα της Νότιας Κίνας
- Κόλπος Μπεϊμπού, (Beibu Gulf)
- Θάλασσα Σούλου, (Sulu Sea)
- Θάλασσα Κελέβης, (Celebes Sea)
- Θάλασσα Μποχόλ, (Θάλασσα Μιντανάο)
- Θάλασσα Φιλιππίνων
- Θάλασσα Φλόρες, (Flores Sea)
- Θάλασσα Μπάντα, (Banda Sea)
- Θάλασσα των Μολούκων, (Molucca Sea)
- Θάλασσα Αραφούρα, (Arafura Sea)
- Θάλασσα Τιμόρ, (Timor Sea)
- Θάλασσα της Ιάβας, (Java Sea)
- Θάλασσα του Μπαλί, (Bali Sea)
- Θάλασσα του Σολομώντα, (Solomon Sea)
- Θάλασσα της Τασμανίας, (Tasman Sea)
- Κίτρινη θάλασσα, (Yellow Sea)
- Θάλασσα Μποχάι, (Bohai Sea)
- Θάλασσα των Κοραλλίων, (Coral Sea)
- Κόλπος της Καρπεντάρια, Gulf of Carpentaria
Ατλαντικός Ωκεανός
- Νορβηγική θάλασσα, (Norwegian Sea)
- Βόρεια θάλασσα, (North Sea)
- Βαλτική θάλασσα, (Baltic Sea)
- Βοθνιακός κόλπος, (Gulf of Bothnia)
- Όρεσουντ, (Øresund)
- Φινλανδικός κόλπος, (Gulf of Finland)
- Ιρλανδική θάλασσα, (Irish Sea)
- Κελτική θάλασσα, (Celtic Sea)
- Θάλασσα της Μάγχης, (English Channel)
- Βισκαϊκός κόλπος, (Bay of Biscay)
- Μεσόγειος θάλασσα, (Mediterranean Sea)
- Αδριατική θάλασσα, (Adriatic Sea)
- Αιγαίο Πέλαγος, (Aegean Sea)
- Θρακικό Πέλαγος, (Thracian Sea)
- Ικάριο πέλαγος, (Icarian Sea)
- Καρπάθιο πέλαγος, (Carpathian Sea)
- Κρητικό Πέλαγος, (Sea of Crete)
- Μυρτώο Πέλαγος, (Myrtoan Sea)
- Θάλασσα του Αλμποράν, (Alboran Sea)
- Θάλασσα της Λιγουρίας, (Ligurian Sea)
- Θάλασσα του Μαρμαρά, (Sea of Marmara)
- Ιβηρική θάλασσα, (Balearic Sea)
- Ιόνιο Πέλαγος, (Ionian Sea)
- Λιβυκό Πέλαγος, (Libyan Sea)
- Μαύρη θάλασσα, (Black Sea)
- Αζοφική θάλασσα, (Sea of Azov)
- Τυρρηνική θάλασσα, (Tyrrhenian Sea)
- Κόλπος της Σύρτης, (Gulf of Sidra)
- Κόλπος Χάντσον, (Hudson Bay)
- Κόλπος Τζέιμς, (James Bay)
- Κόλπος Μπάφιν, Baffin Bay
- Κόλπος του Αγίου Λαυρεντίου, (Gulf of St. Lawrence)
- Καραϊβική θάλασσα, (Caribbean Sea)
- Κόλπος του Μεξικού, (Gulf of Mexico)
- Θάλασσα των Σαργασσών, (Sargasso Sea)
- Κόλπος της Γουινέας, (Gulf of Guinea)
Ινδικός Ωκεανός
- Ερυθρά θάλασσα, (Red Sea)
- Κόλπος της Άκαμπα, (Gulf of Aqaba)
- Κόλπος του Σουέζ, (Gulf of Suez)
- Κόλπος του Άντεν, (Gulf of Aden)
- Περσικός Κόλπος, (Persian Gulf)
- Κόλπος του Ομάν, (Gulf of Oman)
- Αραβική θάλασσα, (Arabian Sea)
- Κόλπος της Βεγγάλης, (Bay of Bengal)
- Θάλασσα Ανταμάν, (Andaman Sea)
- Θάλασσα Λακκαδίβων, (Laccadive Sea)
- Θάλασσα του Τιμόρ, (Timor Sea)
- Στενά της Μαλάκας, (Strait of Malacca)
Αρκτικός Ωκεανός
- Θάλασσα Μπάρεντς, (Barents Sea)
- Λευκή θάλασσα, (White Sea)
- Θάλασσα Πιτσόρα, (Pechora Sea)
- Θάλασσα Κάρα, (Kara Sea)
- Θάλασσα Μποφόρ, (Beaufort Sea)
- Κόλπος Αμούνδσεν, (Amundsen Gulf)
- Γροινλανδική θάλασσα, (Greenland Sea)
- Θάλασσα Τσούκτσι, (Chukchi Sea)
- Θάλασσα Λάπτεφ, (Laptev Sea)
- Ανατολική Σιβηρική θάλασσα, (East Siberian Sea)
Νότιος Ωκεανός
- Θάλασσα Αμούνδσεν, (Amundsen Sea)
- Θάλασσα Μπελινγκσχάουζεν, (Bellingshausen Sea)
- Θάλασσα Ουέντελ, (Weddell Sea)
- Θάλασσα Ρος, (Ross Sea)
- Μέγα Αυστραλιανό Φράγμα, (Great Australian Bight)
- Κόλπος Αγίου Βικεντίου, (Gulf Saint Vincent)
- Κόλπος Σπένσερ, (Spencer Gulf)
Περίκλειστες Θάλασσες
- Αράλη, (Aral Sea)
- Κασπία θάλασσα, (Caspian Sea)
- Νεκρά θάλασσα, (Dead Sea)
- Θάλασσα της Γαλιλαίας, (Sea of Galilee)
- Θάλασσα Σάλτον, (Salton Sea)
Εξωγήινες Θάλασσες
Οι αποκαλούμενες σεληνιακές "θάλασσες" είναι μεγάλες βασαλτικές εκτάσεις στη Σελήνη, τις οποίες οι άνθρωποι παλιότερα θεωρούσαν ότι ήταν σώματα νερού και τις περιέγραψαν ως θάλασσες. Είναι οι γνωστές σκιές στην επιφάνεια του δορυφόρου της Γης, ορατές ακόμη και με γυμνό οφθαλμό.
Νερό σε υγρή μορφή θεωρείται ότι υπάρχει κάτω από την επιφάνεια αρκετών φυσικών δορυφόρων, όπως στους δορυφόρους του Δία Ευρώπη και Γανυμήδη. Υγροί υδρογονάνθρακες θεωρείται, επίσης, ότι υπάρχουν στην επιφάνεια του Τιτάνα, αν και θα ήταν ακριβέστερο να τους περιγράψουμε ως λίμνες μάλλον παρά θάλασσες. Το 2005 τα ρομπότ της NASA Spirit και Opportunity ανακάλυψαν ότι και εκτάσεις της επιφάνειας του Άρη κάποτε καλύπτονταν από μια αλμυρή, ρηχή θάλασσα.
Επιστήμη
Ο όρος θάλασσα χρησιμοποιείται και στην κβαντική φυσική. Η Θάλασσα Ντιράκ είναι μια ερμηνεία των καταστάσεων αρνητικής ενέργειας που συνθέτουν το κενό.
Ποίηση και θάλασσα
Η θάλασσα υπήρξε πολλές φορές η έμπνευση για διάφορου είδους καλλιτέχνες και ιδιαίτερα ποιητές. Γνωστό θέμα της ποίησης είναι η ξενιτιά και ο πόθος για επιστροφή στη στεριά.
Δείτε επίσης
Ωκεανογραφία
Ωκεανός
Πέλαγος
Ποταμός
Λίμνη
Νερό
Παγκόσμια Ημέρα Ωκεανών
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Θάλασσα... (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License