.
Η Λαυρασία (Laurasia)[1] ήταν το βόρειο τμήμα μεταξύ δύο ηπείρων (το νότιο τμήμα λεγόταν Γκοντβάνα) το οποίο σχημάτιζε μέρος της Παγγαίας 300 με 200 εκατομμύρια χρόνια πριν. Διασπάστηκε από την ήπειρο Γκοντβάνα 200 με 180 εκατομμύρια χρόνια πριν (αρχίζοντας από τα τέλη της Τριαδικής περιόδου) κατά τη διάρκεια διάλυσης της Παγγαίας, παρασύρεται βορειότερα μετά τη διάσπαση.[2]
Η θέση της Λαυρασίας στην Παγγαία
Το όνομα συνδυάζει τα ονόματα Laurentia[2], όνομα που δόθηκε στη νότια Αμερική, και την Ευρασία. Όπως προτάθηκε από τη γεωλογική ονομασία, το Λαυρασία περιλάμβανε τις περισσότερες από τις ξηρές που συνθέτουν τις σημερινές ηπείρους του Βόρειου Ημισφαιρίου, κυρίως την Laurentia (δηλαδή ο πυρήνας της ηπείρου της Βόρειας Αμερικής), Βαλτική, Σιβηρία, Καζακστάν, Βόρεια και Ανατολική Κίνα.[3]
Προέλευση
Επίσης η Λαυρασία είναι γνωστή και ως Μεσοζωικό φαινόμενο, σήμερα πιστεύεται ότι οι ίδιες ήπειροι που διαμόρφωσαν τη Λαυρασία υπήρξαν ως μία συνεκτική ήπειρος μετά τη διάλυση της Rodinia περίπου ένα δισεκατομμύριο χρόνια πριν. Για να αποφευχθεί το μπέρδεμα με τη Μεσοζωική ήπειρο, αναφέρεται ως Πρώτο-Λαυρασία.[2] Πιστεύεται ότι η Λαυρασία δεν διασπάστηκε πριν την επανένωση με τις Νότιες ηπείρους ώστε να διαμορφώσουν την προκάμβρια ήπειρο της Pannotia, η οποία παρέμεινε μέχρι τις αρχές του Καμβρίου. H Λαυρασία επανασυνδέθηκε, στη συνέχεια διαχωρίστηκε, λόγω των ενεργειών των τεκτονικών πλακών, της μετατόπισης των ηπείρων και τη διασπορά του θαλάσσιου πυθμένα.[4]
Διάσπαση και ανάπλαση
Την Κάμβρια περίοδο η Λαυρασία είχε επεκταθεί σε μεγάλο βαθμό στο γεωγραφικό της πλάτος κοντά στον ισημερινό και είχε αρχίσει να διασπάται, με τη Βόρεια Κίνα και την Σιβηρία να παρασύρονται βορειότερα σε γεωγραφικό πλάτος απ' ό,τι εκείνες οι ήπειροι που τις είχαν καταλάβει άλλες ήπειροι μεταξύ των προηγούμενων 500 εκατομμυρίων χρόνων. Κατά τη Δεβόνια περίοδο, η Βόρεια Κίνα βρισκόταν κοντά στον Αρκτικό κύκλο και παρέμεινε το βορειότερο τμήμα της Γης κατά τη διάρκεια της Λιθανδρακοφόρας Εποχής των Παγετώνων μεταξύ 300 και 280 εκατομμυρίων χρόνων πριν. Δεν υπάρχει όμως κανένα στοιχείο για οποιαδήποτε μεγάλη κλίμακα Λιθανθρακοφόρου των παγετώνων των βόρειων ηπείρων. Αυτή η ψυχρή περίοδος είδε την επανασύνδεση των Laurentia και Baltica με το σχηματισμό των βουνών όξινης απορροής και τα τεράστια κοιτάσματα άνθρακα, που αποτελεί ένα μεγάλο οικονομικό στήριγμα για την οικονομία των γύρω περιοχών, τη Δυτική Βιρτζίνια, τη Βρετανία και τη Γερμανία.[4]
Η Σιβηρία κινήθηκε προ τα νότια και ενώθηκε με το Καζακστάν, μια μικρή ηπειρωτική περιοχή που πιστεύεται να έχει δημιουργηθεί σήμερα κατά την εποχή της Silurian από εκτεταμένη ηφαιστειακή δραστηριότητα. Όταν αυτές οι δύο ήπειροι ενώθηκαν, η Λαυρασία είχε σχεδόν ξανασχηματιστεί, και με την αρχή του Τριαδικού, το κράτος της Ανατολικής Κίνας ήρθε σε επανασύνδεση με την ανεπτυγμένη Λαυρασία καθώς συγκρούστηκε με την Gondwana ώστε να σχηματιστεί η Pangaea. Η Βόρεια Κίνα ήταν και η τελευταία ήπειρος που ενώθηκε με την Παγγαία.[4]
Τελική διάσπαση
Γύρω στα 200 εκατομμύρια χρόνια πριν, η Παγγαία άρχισε να διασπάται. Μεταξύ της βορειοανατολικής Αμερικής και της Βορειοδυτικής Αφρικής, ένας νέος ωκεανός σχηματίστηκε- ο Ατλαντικός Ωκεανός, μολονότι η Γροιλανδία (δίπλα στη Βόρεια Αμερική) και η Ευρώπη ήταν ακόμη ενωμένες. Ο διαχωρισμός της Ευρώπης και της Γροιλανδίας συνέβη περίπου 55 εκατομμύρια χρόνια πριν (στα τέλη του Paleocene). H Λαυρασία τελικά χωρίστηκε σε όλες τις ηπείρους, γι'αυτό και πήρε την ονομασία: Laurentia (Βόρεια Αμερική σήμερα)και Eurasia(με εξαίρεση την Ινδία).
Παραπομπές
Houseman, Greg. "Dispersal of Gondwanaland". University of Leeds.
http://www.metal.ntua.gr/.../3b_PALAIOGEOGRAFIKH_EJELIJH_THS_GHS.pdf
14gym-laris.lar.sch.gr/drupal/sites/.../Gewgrafia%20kai%20xronos.pdf
http://www.geo.auth.gr/courses/ggp/mth1063e/pdf/10th_Chapter.pdf
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
