\( \require{mhchem} \)
Το τετραοξείδιο του ξένου ή ξενοτετραοξείδιο είναι μια χημική ένωση του ξένου, ενός ευγενούς αερίου, σχετικά σταθερή για ενώσεις του είδους της. Είναι κίτρινο κρυσταλλικό στερεό κάτω από τους −35,9 °C. Πάνω από αυτή τη θερμοκρασία είναι πιθανό να διασπαστεί εκρηκτικά σε ξένο (Xe) και διοξυγόνο (O2)[3][4]
| Τετραοξείδιο του ξένου | |||
|---|---|---|---|
 |
|||
 |
|||
| Γενικά | |||
| Όνομα IUPAC | Τετραοξείδιο του ξένου | ||
| Άλλες ονομασίες | Ξενοτετραοξείδιο | ||
| Χημικά αναγνωριστικά | |||
| Χημικός τύπος | XeO4 | ||
| Μοριακή μάζα | 195,29 amu | ||
| SMILES | O=Xe(=O)(=O)=O | ||
| Δομή | |||
| Μοριακή γεωμετρία | τετραεδρική[1] | ||
| Φυσικές ιδιότητες | |||
| Σημείο τήξης | -35,9°C | ||
| Σημείο βρασμού | 0°C[2] | ||
| Χημικές ιδιότητες | |||
| Επικινδυνότητα | |||
| Εκρηκτικό (E) | |||
| Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa). | |||
Στην ένωση αυτή και τα οκτώ (8) εξωτερικά ηλεκτρόνια του ατόμου του ξένου εμπλέκονται σε δεσμούς με τα τέσσερα (4) άτομα οξυγόνου. Έτσι ο βαθμός οξείδωσης του ξένου στην ένωση φτάνει το +8. Το οξυγόνο είναι το μόνο χημικό στοιχείο που είναι ικανό να φθάσει το ξένο σ' αυτήν την ανώτατη βαθμίδα οξείδωσης. Το φθόριο (F), παρά τη μεγαλύτερη ηλεκτραρνητικότητά του κατά Pauling (F:4,0, O:3,5), μπορεί να φθάσει το ξένο ως το βαθμό οξείδωσης +6, στην ένωση εξαφθοριούχο ξένο (XeF6), αν και πιθανότατα απλά λόγω στερεοχημικής παρεμπόδισης (αφού θα χρειαζόταν ένωση με οκτώ (8) άτομα φθορίου).
Παραγωγή
Το υπερξενικό βάριο αντιδρά με θειικό οξύ και σχηματίζει το ασταθές υπερξενικό οξύ που αφυδατώνεται προς τετραοξείδιο του ξένου[5]:
\( {\displaystyle \mathrm {Ba_{2}XeO_{6}+2H_{2}SO_{4}{\xrightarrow {-2BaSO_{4}}}H_{4}XeO_{6}{\xrightarrow {}}XeO_{4}+2H_{2}O} } \)
Χημική συμπεριφορά και εφαρμογές
Σε θερμοκρασίες πάνω από −35,9 °C, το τετραοξείδιο του ξένου είναι πολύ πιθανό να διασπαστεί εκρηκτικά προς ξένο και διοξυγόνο με ΔH = −643 kJ/mol:
\( {\displaystyle \mathrm {XeO_{4}{\xrightarrow {}}Xe+2O_{2}-643\;kJ/mole} } \)
Δυο άλλες βραχύβιες χημικές ενώσεις του ξένου, διφθοροτριοξείδιο του ξένου (XeO3F2) και τετραφθοροδιοξείδιο του ξένου (XeF4O2), και οι δυο με αριθμό οξείδωσης του ξένου +8, μπορούν να σχηματιστούν με χημική αντίδραση τετραοξειδίου του ξένου και εξαφθοριούχου ξένου και μπορούν να ανιχνευθούν με φασματοσκοπία μάζας.
Αναφορές και παρατηρήσεις
G. Gundersen, K. Hedberg, J. L.Huston (1970). "Molecular Structure of Xenon Tetroxide, XeO4". J. Chem. Phys. 52: 812–815. doi:10.1063/1.1673060.
Lide, David R. (1998), Handbook of Chemistry and Physics (87 ed.), Boca Raton, FL: CRC Press, pp. 494, ISBN 0849305942
H.Selig , J. G. Malm , H. H. Claassen , C. L. Chernick , J. L. Huston (1964). "Xenon tetroxide -Preparation + Some Properties". Science 143: 1322. doi:10.1126/science.143.3612.1322. PMID 17799234. http://links.jstor.org/sici?sici=0036-8075%2819640320%293%3A143%3A3612%3C1322%3AXTPASP%3E2.0.CO%3B2-C.
J. L. Huston, M. H. Studier, E.N. Sloth (1964). "Xenon tetroxide - Mass Spectrum". Science 143: 1162. doi:10.1126/science.143.3611.1161-a. PMID 17833897. http://links.jstor.org/sici?sici=0036-8075%2819640313%293%3A143%3A3611%3C1161%3AXTMS%3E2.0.CO%3B2-L.
Charlie Harding; David Arthur Johnson; Rob Janes (2002). Elements of the p block. Great Britain: Royal Society of Chemistry. pp. 92–93. ISBN 0854046909.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License