.
Τα γυμνόσπερμα φυτά είναι η μία από τις δύο μεγάλες ομάδες φυτών που παράγουν σπόρους· η άλλη είναι τα αγγειόσπερμα.
Η ονομασία γυμνόσπερμο δίνει την εντύπωση ότι οι σπόροι των φυτών αυτών δεν προστατεύονται από περικάρπιο και είναι γυμνοί. Όμως συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Οι σπόροι είναι καλά καλυμμένοι μέσα σε σκληρά λέπια και δεν αφαιρούνται εύκολα. Με την πάροδο του χρόνου όταν ωριμάσουν και όταν η ατμόσφαιρα είναι ξηρή τα λέπια φεύγουν και οι σπόροι πέφτουν.
Τα γυμνόσπερμα φυτά είναι φανερόγαμα δηλαδή είναι φυτά που η γονιμοποίηση τους γίνεται σε φανερά όργανα, όπως και τα αγγειόσπερμα, όμως η βασική τους διαφορά είναι ότι στα γυμνόσπερμα η γονιμοποίηση γίνεται αποκλειστικά με τον άνεμο, χωρίς την παρέμβαση άλλων παραγόντων όπως τα έντομα. Άλλη διαφορά είναι ότι τα γυμνόσπερμα φυτά δεν έχουν στύλους και στίγματα. Έχουν δευτερογενή και συνήθως βελονοειδή ή λεπιοειδή φύλλα, πολυετή, σπάνια δε με πλατύ έλασμα. Τα γυμνόσπερμα επίσης είναι ξυλώδη φυτά, δέντρα ή θάμνοι, ενώ τα αγγειόσπερμα είναι και ποώδη, χυμώδη φυτά.
Η ομάδα αυτή των φυτών εμφανίστηκε στη γη πρώτα από όλα τα φυτά περίπου 350 εκατομμύρια χρόνια πριν. Ήταν για πολλά εκατομμύρια χρόνια τα κυρίαρχα φυτά στον πλανήτη. Στην πορεία όμως και φτάνοντας στα 50 εκατομμύρια χρόνια πριν, τα αγγειόσπερμα άρχισαν να πολλαπλασιάζονται με ταχείς ρυθμούς και ο αριθμός των γυμνόσπερμων να μειώνεται.
Σήμερα υπάρχουν 780 είδη γυμνόσπερμων φυτών και τα περισσότερα από αυτά είναι κωνοφόρα δέντρα. Είναι τόσο σημαντικής οικονομικής σημασίας αφού δίνουν εξαιρετικής ποιότητας ξυλεία, αιθέρια έλαια, φυσικές ρητίνες, τροφή και καταφύγιο άγριων ζώων όσο και καλλωπιστικής σημασίας, αφού ομορφαίνουν κήπους, δρόμους και πάρκα.
Στα γυμνόσπερμα ανήκουν το πεύκο, το κυπαρίσσι, ο κέδρος, ο γιουνίπερος, η ελάτη και άλλα.
Ταξινόμηση
Για την πιό πρόσφατη υφιστάμενη ταξινόμηση δείτε Christenhusz. et al. (2011)[1].
Υφομοταξία Κυκαδίδες (Cycadidae)
Τάξη Κυκαδώδη (Cycadales)
Οικογένεια Κυκαδοειδή (Cycadaceae) : Κύκας (Cycas)
Οικογένεια Ζαμιοειδή (Zamiaceae): Δίωον (Dioon), Μποβέμια (Bowenia), Μακροζάμια (Macrozamia), Λεπιδοζάμια (Lepidozamia), Εγκεφαλάρτος (Encephalartos), Στανγέρια[2][3] Stangeria, Κερατοζάμια (Ceratozamia), Μικροκύκας (Microcycas), Ζάμια (Zamia).
Υφομοταξία Γκιγκοίδες (Ginkgoidae)
Τάξη Γκιγκοώδη (Ginkgoales)
Οικογένεια Γκιγκοειδή (Ginkgoaceae): Γκίγκο (Ginkgo)
Υφομοταξία Γνητίδες (Gnetidae)
Τάξη Βελβιτσιώδη (Welwitschiales)
Οικογένεια Βελβιτσιοειδή (Welwitschiaceae): Βελβίτσια (Welwitschia)
Τάξη Γνητώδη (Gnetales)
Οικογένεια Γνητοειδή (Gnetaceae)
Τάξη Εφεδρώδη (Ephedrales)
Οικογένεια Εφεδροειδή (Ephedraceae): Εφέδρα (Ephedra)
Υφομοταξία Πευκίδες (Pinidae)
Τάξη Πευκώδη (Pinales)
Οικογένεια Πευκοειδή (Pinaceae): Κέδρος (Cedrus), Πεύκη (Pinus), Κατάυα (Cathaya), Πικέα (Picea), Ψευδοτσούγκα (Pseudotsuga), Λάρικας (Larix), Ψευδολάρικας (Pseudolarix), Τσούγκα (Tsuga), Νοθοτσούγκα (Nothotsuga), Κετελεέρια[4] (Keteleeria), Ελάτη (Abies)
Τάξη Αρωκαρώδη (Araucariales)
Οικογένεια Αρωκαριοειδή (Araucariaceae): Αραουκάρια (Araucaria), Βολέμια (Wollemia), Αγάθης (Agathis)
Οικογένεια Ποδοκαρποειδή (Podocarpaceae): Φυλλόκλαδος (Phyllocladus), Λεπιδοθάμνος (Lepidothamnus), Προυμνοπίτυς (Prumnopitys), Σουνδάκαρπος (Sundacarpus), Αλόκαρπος (Halocarpus), Παρασιτάξος (Parasitaxus), Λαγαρόστροβος (Lagarostrobos), Μανοάο (Manoao), Σαχεγκοταία[5][6] (Saxegothaea), Μικρόκαχρυς Microcachrys, Φερόσφαιρα (Pherosphaera), Ακμοπύλη (Acmopyle), Δακρύκαρπος (Dacrycarpus), Δακρύδιον (Dacrydium), Φαλκατιϕόλιον (Falcatifolium), Ρετρόφυλλον (Retrophyllum), Ναγκέια[7] (Nageia), Αφρόκαρπος (Afrocarpus), Ποδόκαρπος (Podocarpus)
Τάξη Κυπαρισσώδη (Cupressales)
Οικογένεια Σκιαδοπιτυοειδή (Sciadopityaceae): Σκιαδοπίτυς[8] (Sciadopitys)
Οικογένεια Κυπαρισσοειδή (Cupressaceae): Κουνινγκάμια (Cunninghamia), Ταϊβάνια (Taiwania), Αθροτάξις (Athrotaxis), Μετασεκόια (Metasequoia), Σεκόια (Sequoia), Σεκοϊάδενδρον (Sequoiadendron), Κρυπτομέρια (Cryptomeria), Γλυπτόστροβος (Glyptostrobus), Ταξόδιο (Taxodium), Παπουάκεδρος (Papuacedrus), Αυστρόκεδρος (Austrocedrus), Λιβόκεδρος (Libocedrus), Πιλγκερόδενδρον [9][10] (Pilgerodendron), Βιντρινγκτόνια (Widdringtonia), Δισέλμα[11][12] (Diselma), Φιτζρόια[13][14] (Fitzroya), Καλλίτρις[15] (Callitris) (incl. Ακτινόστροβος Actinostrobus), Νεοκαλλιτρόψις (Neocallitropsis), Τουγιόψις (Thujopsis), Τούγια (Thuja), Φοκιένια (Fokienia), Χαμαικυπάρισσος (Chamaecyparis), Κυπάρισσος (Cupressus), Άρκευθος (Juniperus), Καλόκεδρος (Calocedrus), Τετρακλινής (Tetraclinis), Πλατύκλαδος (Platycladus), Μικροβιότα (Microbiota)
Οικογένεια Ταξοειδή (Taxaceae): Αυστροτάξος (Austrotaxus), Ψευδοτάξος (Pseudotaxus), Τάξος (Taxus), Κεφαλόταξος (Cephalotaxus), Αμεντόταξος (Amentotaxus), Τορέια[16] (Torreya)
Πηγές
Christenhusz, M.J.M., J.L. Reveal, A. Farjon, M.F. Gardner, R.R. Mill, and M.W. Chase (2011). A new classification and linear sequence of extant gymnosperms. Phytotaxa 19:55-70. http://www.mapress.com/phytotaxa/content/2011/f/pt00019p070.pdf
«Stangeria is named after William Stanger, a British surveyor general of Natal, South Africa» (στα αγγλικά). Horticultural Consultants. Ανακτήθηκε στις 2012-24-04.
«The pronunciation of Stanger rhymes with Stranger» (στα αγγλικά) (PDF). Hillside Cemetery. Ανακτήθηκε στις 2012-24-04.
«Keteleeria is named after Jean-Baptiste Keteleer, a French nurseryman» (στα αγγλικά). PDF. Ανακτήθηκε στις 2012-24-04.
«Saxegothaea is named after Prince of Saxe-Gotha (Σάξε-Γκότα), Germany» (στα αγγλικά) (PDF). The Names of Plants. Ανακτήθηκε στις 2012-24-04.
Η λατινική κατάληξη «-aea» προέρχεται από τη ελληνική κατάληξη «-αία»
«Nageia has Hindi etymology» (στα αγγλικά). Hindi English Dictionary (Shabdkosh). Ανακτήθηκε στις 2012-27-04.
«Σκιαδοπίτυς» (στα ελληνικά). Υγεία online. Ανακτήθηκε στις 2012-31-05.
«Pilgerodendron is named after German Botanist Robert Knud Friedrich Pilger» (στα ισπανικά). Enciclopedia de la Flora Chilena. Ανακτήθηκε στις 2012-27-04.
«Pilgerodendron is named after German Botanist Robert Knud Friedrich Pilger» (στα αγγλικά). davesgarden. Ανακτήθηκε στις 2012-27-04.
«Growing Native Plants» (στα αγγλικά). Growing australian Native Plants. Ανακτήθηκε στις 2012-24-04.
«σέλμα» (στα αγγλικά). Greek Word Study Tool. Ανακτήθηκε στις 2012-24-04.
«Fitzroya is named after Captain Fitzroy of H.M.S. Beagle» (στα αγγλικά). The Gymnosperm Database. Ανακτήθηκε στις 2012-24-04.
«Fitzroya cupressoides» (στα ισπανικά). Enciclopedia de la Flora Chilena. Ανακτήθηκε στις 2012-24-04.
«Callitris is from the Greek kallos (beautiful), and treis (three)» (στα αγγλικά). Arthur Lee Jacobson. Ανακτήθηκε στις 2012-24-04.
«Torreya is named after John Torrey» (στα αγγλικά). San Francisco State University. Ανακτήθηκε στις 2012-24-04.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
